Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૩. દોણપાકસુત્તં
3. Doṇapākasuttaṃ
૧૨૪ . સાવત્થિનિદાનં. તેન ખો પન સમયેન રાજા પસેનદિ કોસલો દોણપાકકુરં 1 ભુઞ્જતિ. અથ ખો રાજા પસેનદિ કોસલો ભુત્તાવી મહસ્સાસી યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ.
124. Sāvatthinidānaṃ. Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo doṇapākakuraṃ 2 bhuñjati. Atha kho rājā pasenadi kosalo bhuttāvī mahassāsī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
અથ ખો ભગવા રાજાનં પસેનદિં કોસલં ભુત્તાવિં મહસ્સાસિં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ગાથં અભાસિ –
Atha kho bhagavā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhuttāviṃ mahassāsiṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘મનુજસ્સ સદા સતીમતો,
‘‘Manujassa sadā satīmato,
મત્તં જાનતો લદ્ધભોજને;
Mattaṃ jānato laddhabhojane;
સણિકં જીરતિ આયુપાલય’’ન્તિ.
Saṇikaṃ jīrati āyupālaya’’nti.
તેન ખો પન સમયેન સુદસ્સનો માણવો રઞ્ઞો પસેનદિસ્સ કોસલસ્સ પિટ્ઠિતો ઠિતો હોતિ. અથ ખો રાજા પસેનદિ કોસલો સુદસ્સનં માણવં આમન્તેસિ – ‘‘એહિ ત્વં, તાત સુદસ્સન, ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં પરિયાપુણિત્વા મમ ભત્તાભિહારે (ભત્તાભિહારે) 5 ભાસ. અહઞ્ચ તે દેવસિકં કહાપણસતં (કહાપણસતં) 6 નિચ્ચં ભિક્ખં પવત્તયિસ્સામી’’તિ. ‘‘એવં દેવા’’તિ ખો સુદસ્સનો માણવો રઞ્ઞો પસેનદિસ્સ કોસલસ્સ પટિસ્સુત્વા ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં પરિયાપુણિત્વા રઞ્ઞો પસેનદિસ્સ કોસલસ્સ ભત્તાભિહારે સુદં ભાસતિ –
Tena kho pana samayena sudassano māṇavo rañño pasenadissa kosalassa piṭṭhito ṭhito hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo sudassanaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, tāta sudassana, bhagavato santike imaṃ gāthaṃ pariyāpuṇitvā mama bhattābhihāre (bhattābhihāre) 7 bhāsa. Ahañca te devasikaṃ kahāpaṇasataṃ (kahāpaṇasataṃ) 8 niccaṃ bhikkhaṃ pavattayissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ devā’’ti kho sudassano māṇavo rañño pasenadissa kosalassa paṭissutvā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ pariyāpuṇitvā rañño pasenadissa kosalassa bhattābhihāre sudaṃ bhāsati –
‘‘મનુજસ્સ સદા સતીમતો,
‘‘Manujassa sadā satīmato,
મત્તં જાનતો લદ્ધભોજને;
Mattaṃ jānato laddhabhojane;
તનુકસ્સ ભવન્તિ વેદના,
Tanukassa bhavanti vedanā,
સણિકં જીરતિ આયુપાલય’’ન્તિ.
Saṇikaṃ jīrati āyupālaya’’nti.
અથ ખો રાજા પસેનદિ કોસલો અનુપુબ્બેન નાળિકોદનપરમતાય 9 સણ્ઠાસિ. અથ ખો રાજા પસેનદિ કોસલો અપરેન સમયેન સુસલ્લિખિતગત્તો પાણિના ગત્તાનિ અનુમજ્જન્તો તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ – ‘‘ઉભયેન વત મં સો ભગવા અત્થેન અનુકમ્પિ – દિટ્ઠધમ્મિકેન ચેવ અત્થેન સમ્પરાયિકેન ચા’’તિ.
Atha kho rājā pasenadi kosalo anupubbena nāḷikodanaparamatāya 10 saṇṭhāsi. Atha kho rājā pasenadi kosalo aparena samayena susallikhitagatto pāṇinā gattāni anumajjanto tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘ubhayena vata maṃ so bhagavā atthena anukampi – diṭṭhadhammikena ceva atthena samparāyikena cā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૩. દોણપાકસુત્તવણ્ણના • 3. Doṇapākasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૩. દોણપાકસુત્તવણ્ણના • 3. Doṇapākasuttavaṇṇanā