Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā

    [૧૮૦] ૧૦. દુદ્દદજાતકવણ્ણના

    [180] 10. Duddadajātakavaṇṇanā

    દુદ્દદં દદમાનાનન્તિ ઇદં સત્થા જેતવને વિહરન્તો ગણદાનં આરબ્ભ કથેસિ. સાવત્થિયં કિર દ્વે સહાયકા કુટુમ્બિયપુત્તા છન્દકં સંહરિત્વા સબ્બપરિક્ખારદાનં સજ્જેત્વા બુદ્ધપ્પમુખં ભિક્ખુસઙ્ઘં નિમન્તેત્વા સત્તાહં મહાદાનં પવત્તેત્વા સત્તમે દિવસે સબ્બપરિક્ખારે અદંસુ. તેસુ ગણજેટ્ઠકો સત્થારં વન્દિત્વા એકમન્તં નિસીદિત્વા ‘‘ભન્તે, ઇમસ્મિં દાને બહુદાયકાપિ અત્થિ અપ્પદાયકાપિ, તેસં સબ્બેસમ્પિ ‘ઇદં દાનં મહપ્ફલં હોતૂ’’’તિ દાનં નિય્યાદેસિ. સત્થા ‘‘તુમ્હેહિ ખો ઉપાસકા બુદ્ધપ્પમુખસ્સ ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ દાનં દત્વા એવં નિય્યાદેન્તેહિ મહાકમ્મં કતં, પોરાણકપણ્ડિતાપિ દાનં દત્વા એવમેવ નિય્યાદિંસૂ’’તિ વત્વા તેન યાચિતો અતીતં આહરિ.

    Duddadaṃdadamānānanti idaṃ satthā jetavane viharanto gaṇadānaṃ ārabbha kathesi. Sāvatthiyaṃ kira dve sahāyakā kuṭumbiyaputtā chandakaṃ saṃharitvā sabbaparikkhāradānaṃ sajjetvā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ nimantetvā sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā sattame divase sabbaparikkhāre adaṃsu. Tesu gaṇajeṭṭhako satthāraṃ vanditvā ekamantaṃ nisīditvā ‘‘bhante, imasmiṃ dāne bahudāyakāpi atthi appadāyakāpi, tesaṃ sabbesampi ‘idaṃ dānaṃ mahapphalaṃ hotū’’’ti dānaṃ niyyādesi. Satthā ‘‘tumhehi kho upāsakā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dānaṃ datvā evaṃ niyyādentehi mahākammaṃ kataṃ, porāṇakapaṇḍitāpi dānaṃ datvā evameva niyyādiṃsū’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.

    અતીતે બારાણસિયં બ્રહ્મદત્તે રજ્જં કારેન્તે બોધિસત્તો કાસિરટ્ઠે બ્રાહ્મણકુલે નિબ્બત્તિત્વા વયપ્પત્તો તક્કસિલાયં સબ્બસિપ્પાનિ ઉગ્ગણ્હિત્વા ઘરાવાસં પહાય ઇસિપબ્બજ્જં પબ્બજિત્વા ગણસત્થા હુત્વા હિમવન્તપદેસે ચિરં વસિત્વા લોણમ્બિલસેવનત્થાય જનપદચારિકં ચરમાનો બારાણસિં પત્વા રાજુય્યાને વસિત્વા પુનદિવસે દ્વારગામે સપરિવારો ભિક્ખાય ચરિ. મનુસ્સા ભિક્ખં અદંસુ. પુનદિવસે બારાણસિયં ચરિ, મનુસ્સા સમ્પિયાયમાના ભિક્ખં દત્વા ગણબન્ધનેન છન્દકં સંહરિત્વા દાનં સજ્જેત્વા ઇસિગણસ્સ મહાદાનં પવત્તયિંસુ. દાનપરિયોસાને ગણજેટ્ઠકો એવમેવ વત્વા ઇમિનાવ નિયામેન દાનં નિય્યાદેસિ. બોધિસત્તો ‘‘આવુસો, ચિત્તપ્પસાદે સતિ અપ્પકં નામ દાનં નત્થી’’તિ વત્વા અનુમોદનં કરોન્તો ઇમા ગાથા અવોચ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kāsiraṭṭhe brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto takkasilāyaṃ sabbasippāni uggaṇhitvā gharāvāsaṃ pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā gaṇasatthā hutvā himavantapadese ciraṃ vasitvā loṇambilasevanatthāya janapadacārikaṃ caramāno bārāṇasiṃ patvā rājuyyāne vasitvā punadivase dvāragāme saparivāro bhikkhāya cari. Manussā bhikkhaṃ adaṃsu. Punadivase bārāṇasiyaṃ cari, manussā sampiyāyamānā bhikkhaṃ datvā gaṇabandhanena chandakaṃ saṃharitvā dānaṃ sajjetvā isigaṇassa mahādānaṃ pavattayiṃsu. Dānapariyosāne gaṇajeṭṭhako evameva vatvā imināva niyāmena dānaṃ niyyādesi. Bodhisatto ‘‘āvuso, cittappasāde sati appakaṃ nāma dānaṃ natthī’’ti vatvā anumodanaṃ karonto imā gāthā avoca –

    ૫૯.

    59.

    ‘‘દુદ્દદં દદમાનાનં, દુક્કરં કમ્મ કુબ્બતં;

    ‘‘Duddadaṃ dadamānānaṃ, dukkaraṃ kamma kubbataṃ;

    અસન્તો નાનુકુબ્બન્તિ, સતં ધમ્મો દુરન્નયો.

    Asanto nānukubbanti, sataṃ dhammo durannayo.

    ૬૦.

    60.

    ‘‘તસ્મા સતઞ્ચ અસતં, નાના હોતિ ઇતો ગતિ;

    ‘‘Tasmā satañca asataṃ, nānā hoti ito gati;

    અસન્તો નિરયં યન્તિ, સન્તો સગ્ગપરાયણા’’તિ.

    Asanto nirayaṃ yanti, santo saggaparāyaṇā’’ti.

    તત્થ દુદ્દદન્તિ દાનં નામ લોભદોસવસિકેહિ અપણ્ડિતેહિ દાતું ન સક્કા, તસ્મા ‘‘દુદ્દદ’’ન્તિ વુચ્ચતિ. તં દદમાનાનં. દુક્કરં કમ્મ કુબ્બતન્તિ તદેવ દાનકમ્મં સબ્બેહિ કાતું ન સક્કાતિ દુક્કરં. તં કુરુમાનાનં. અસન્તોતિ અપણ્ડિતા બાલા. નાનુકુબ્બન્તીતિ તં કમ્મં નાનુકરોન્તિ. સતં ધમ્મોતિ પણ્ડિતાનં સભાવો. દાનં સન્ધાયેતં વુત્તં. દુરન્નયોતિ ફલસમ્બન્ધવસેન દુજ્જાનો, એવરૂપસ્સ દાનસ્સ એવરૂપો ફલવિપાકો હોતીતિ દુરનુબોધો. અપિચ દુરન્નયોતિ દુરધિગમો, અપણ્ડિતેહિ દાનં દત્વા દાનફલં નામ લદ્ધું ન સક્કાતિપિ અત્થો. નાના હોતિ ઇતો ગતીતિ ઇતો ચવિત્વા પરલોકં ગચ્છન્તાનં પટિસન્ધિગ્ગહણં નાના હોતિ. અસન્તો નિરયં યન્તીતિ અપણ્ડિતા દુસ્સીલા દાનં અદત્વા સીલં અરક્ખિત્વા નિરયં ગચ્છન્તિ. સન્તો સગ્ગપરાયણાતિ પણ્ડિતા પન દાનં દત્વા સીલં રક્ખિત્વા ઉપોસથકમ્મં કરિત્વા તીણિ સુચરિતાનિ પૂરેત્વા સગ્ગપરાયણા હોન્તિ, મહન્તં સગ્ગસુખસમ્પત્તિં અનુભવન્તીતિ.

    Tattha duddadanti dānaṃ nāma lobhadosavasikehi apaṇḍitehi dātuṃ na sakkā, tasmā ‘‘duddada’’nti vuccati. Taṃ dadamānānaṃ. Dukkaraṃ kamma kubbatanti tadeva dānakammaṃ sabbehi kātuṃ na sakkāti dukkaraṃ. Taṃ kurumānānaṃ. Asantoti apaṇḍitā bālā. Nānukubbantīti taṃ kammaṃ nānukaronti. Sataṃ dhammoti paṇḍitānaṃ sabhāvo. Dānaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Durannayoti phalasambandhavasena dujjāno, evarūpassa dānassa evarūpo phalavipāko hotīti duranubodho. Apica durannayoti duradhigamo, apaṇḍitehi dānaṃ datvā dānaphalaṃ nāma laddhuṃ na sakkātipi attho. Nānā hoti ito gatīti ito cavitvā paralokaṃ gacchantānaṃ paṭisandhiggahaṇaṃ nānā hoti. Asanto nirayaṃ yantīti apaṇḍitā dussīlā dānaṃ adatvā sīlaṃ arakkhitvā nirayaṃ gacchanti. Santo saggaparāyaṇāti paṇḍitā pana dānaṃ datvā sīlaṃ rakkhitvā uposathakammaṃ karitvā tīṇi sucaritāni pūretvā saggaparāyaṇā honti, mahantaṃ saggasukhasampattiṃ anubhavantīti.

    એવં બોધિસત્તો અનુમોદનં કત્વા ચત્તારો વસ્સિકે માસે તત્થેવ વસિત્વા વસ્સાતિક્કમે હિમવન્તં ગન્ત્વા ઝાનં નિબ્બત્તેત્વા અપરિહીનજ્ઝાનો બ્રહ્મલોકૂપગો અહોસિ.

    Evaṃ bodhisatto anumodanaṃ katvā cattāro vassike māse tattheva vasitvā vassātikkame himavantaṃ gantvā jhānaṃ nibbattetvā aparihīnajjhāno brahmalokūpago ahosi.

    સત્થા ઇમં ધમ્મદેસનં આહરિત્વા જાતકં સમોધાનેસિ – ‘‘તદા ઇસિગણો બુદ્ધપરિસા અહોસિ, ગણસત્થા પન અહમેવ અહોસિ’’ન્તિ.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā isigaṇo buddhaparisā ahosi, gaṇasatthā pana ahameva ahosi’’nti.

    દુદ્દદજાતકવણ્ણના દસમા.

    Duddadajātakavaṇṇanā dasamā.

    કલ્યાણવગ્ગો તતિયો.

    Kalyāṇavaggo tatiyo.

    તસ્સુદ્દાનં –

    Tassuddānaṃ –

    કલ્યાણધમ્મં દદ્દરં, મક્કટિ દુબ્ભિમક્કટં;

    Kalyāṇadhammaṃ daddaraṃ, makkaṭi dubbhimakkaṭaṃ;

    આદિચ્ચુપટ્ઠાનઞ્ચેવ, કળાયમુટ્ઠિ તિન્દુકં;

    Ādiccupaṭṭhānañceva, kaḷāyamuṭṭhi tindukaṃ;

    કચ્છપં સતધમ્મઞ્ચ, દુદ્દદન્તિ ચ તે દસ.

    Kacchapaṃ satadhammañca, duddadanti ca te dasa.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi / ૧૮૦. દુદ્દદજાતકં • 180. Duddadajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact