| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૭. દુક્ખધમ્મસુત્તવણ્ણના
7. Dukkhadhammasuttavaṇṇanā
૨૪૪. સત્તમે દુક્ખધમ્માનન્તિ દુક્ખસમ્ભવધમ્માનં. પઞ્ચસુ હિ ખન્ધેસુ સતિ છેદનવધબન્ધનાદિભેદં દુક્ખં સમ્ભવતિ, તસ્મા તે દુક્ખસમ્ભવધમ્મત્તા દુક્ખધમ્માતિ વુચ્ચન્તિ. તથા ખો પનસ્સાતિ તેનાકારેનસ્સ. યથાસ્સ કામે પસ્સતોતિ યેનાકારેનસ્સ કામે પસ્સન્તસ્સ. યથા ચરન્તન્તિ યેનાકારેન ચારઞ્ચ વિહારઞ્ચ અનુબન્ધિત્વા ચરન્તં. અઙ્ગારકાસૂપમા કામા દિટ્ઠા હોન્તીતિ પરિયેટ્ઠિમૂલકસ્સ ચેવ પટિસન્ધિમૂલકસ્સ ચ દુક્ખસ્સ વસેન અઙ્ગારકાસુ વિય મહાપરિળાહાતિ દિટ્ઠા હોન્તિ. કામે પરિયેસન્તાનઞ્હિ નાવાય મહાસમુદ્દોગાહનઅજપથસઙ્કુપથપટિપજ્જનઉભતોબ્યૂળ્હસઙ્ગામપક્ખન્દનાદિવસેન પરિયેટ્ઠિમૂલકમ્પિ, કામે પરિભુઞ્જન્તાનં કામપરિભોગચેતનાય ચતૂસુ અપાયેસુ દિન્નપટિસન્ધિમૂલકમ્પિ મહાપરિળાહદુક્ખં ઉપ્પજ્જતિ. એવમેતસ્સ દુવિધસ્સાપિ દુક્ખસ્સ વસેન અઙ્ગારકાસુ વિય મહાપરિળાહાતિ દિટ્ઠા હોન્તિ.
244. Sattame dukkhadhammānanti dukkhasambhavadhammānaṃ. Pañcasu hi khandhesu sati chedanavadhabandhanādibhedaṃ dukkhaṃ sambhavati, tasmā te dukkhasambhavadhammattā dukkhadhammāti vuccanti. Tathā kho panassāti tenākārenassa. Yathāssa kāme passatoti yenākārenassa kāme passantassa. Yathā carantanti yenākārena cārañca vihārañca anubandhitvā carantaṃ. Aṅgārakāsūpamākāmā diṭṭhā hontīti pariyeṭṭhimūlakassa ceva paṭisandhimūlakassa ca dukkhassa vasena aṅgārakāsu viya mahāpariḷāhāti diṭṭhā honti. Kāme pariyesantānañhi nāvāya mahāsamuddogāhanaajapathasaṅkupathapaṭipajjanaubhatobyūḷhasaṅgāmapakkhandanādivasena pariyeṭṭhimūlakampi, kāme paribhuñjantānaṃ kāmaparibhogacetanāya catūsu apāyesu dinnapaṭisandhimūlakampi mahāpariḷāhadukkhaṃ uppajjati. Evametassa duvidhassāpi dukkhassa vasena aṅgārakāsu viya mahāpariḷāhāti diṭṭhā honti.
દાયન્તિ અટવિં. પુરતોપિ કણ્ટકોતિ પુરિમપસ્સે વિજ્ઝિતુકામો વિય આસન્નટ્ઠાનેયેવ ઠિતકણ્ટકો. પચ્છતોતિઆદીસુપિ એસેવ નયો. હેટ્ઠા પન પાદેહિ અક્કન્તટ્ઠાનસ્સ સન્તિકે, ન અક્કન્તટ્ઠાનેયેવ. એવં સો કણ્ટકગબ્ભં પવિટ્ઠો વિય ભવેય્ય. મા મં કણ્ટકોતિ મા મં કણ્ટકો વિજ્ઝીતિ કણ્ટકવેધં રક્ખમાનો.
Dāyanti aṭaviṃ. Puratopi kaṇṭakoti purimapasse vijjhitukāmo viya āsannaṭṭhāneyeva ṭhitakaṇṭako. Pacchatotiādīsupi eseva nayo. Heṭṭhā pana pādehi akkantaṭṭhānassa santike, na akkantaṭṭhāneyeva. Evaṃ so kaṇṭakagabbhaṃ paviṭṭho viya bhaveyya. Mā maṃ kaṇṭakoti mā maṃ kaṇṭako vijjhīti kaṇṭakavedhaṃ rakkhamāno.
દન્ધો, ભિક્ખવે, સતુપ્પાદોતિ સતિયા ઉપ્પાદોયેવ દન્ધો, ઉપ્પન્નમત્તાય પન તાય કાચિ કિલેસા નિગ્ગહિતાવ હોન્તિ, ન સણ્ઠાતું સક્કોન્તિ. ચક્ખુદ્વારસ્મિઞ્હિ રાગાદીસુ ઉપ્પન્નેસુ દુતિયજવનવારેન ‘‘કિલેસા મે ઉપ્પન્ના’’તિ ઞત્વા તતિયે જવનવારે સંવરજવનંયેવ જવતિ. અનચ્છરિયઞ્ચેતં, યં વિપસ્સકો તતિયજવનવારે કિલેસે નિગ્ગણ્હેય્ય. ચક્ખુદ્વારે પન ઇટ્ઠારમ્મણે આપાથગતે ભવઙ્ગં આવટ્ટેત્વા આવજ્જનાદીસુ ઉપ્પન્નેસુ વોટ્ઠબ્બનાનન્તરં સમ્પત્તકિલેસજવનવારં નિવત્તેત્વા કુસલમેવ ઉપ્પાદેતિ. આરદ્ધવિપસ્સકાનઞ્હિ અયમાનિસંસો ભાવનાપટિસઙ્ખાને પતિટ્ઠિતભાવસ્સ.
Dandho, bhikkhave, satuppādoti satiyā uppādoyeva dandho, uppannamattāya pana tāya kāci kilesā niggahitāva honti, na saṇṭhātuṃ sakkonti. Cakkhudvārasmiñhi rāgādīsu uppannesu dutiyajavanavārena ‘‘kilesā me uppannā’’ti ñatvā tatiye javanavāre saṃvarajavanaṃyeva javati. Anacchariyañcetaṃ, yaṃ vipassako tatiyajavanavāre kilese niggaṇheyya. Cakkhudvāre pana iṭṭhārammaṇe āpāthagate bhavaṅgaṃ āvaṭṭetvā āvajjanādīsu uppannesu voṭṭhabbanānantaraṃ sampattakilesajavanavāraṃ nivattetvā kusalameva uppādeti. Āraddhavipassakānañhi ayamānisaṃso bhāvanāpaṭisaṅkhāne patiṭṭhitabhāvassa.
અભિહટ્ઠું પવારેય્યુન્તિ સુદિન્નત્થેરસ્સ વિય રટ્ઠપાલકુલપુત્તસ્સ વિય ચ કાયેન વા સત્ત રતનાનિ અભિહરિત્વા વાચાય વા ‘‘અમ્હાકં ધનતો યત્તકં ઇચ્છસિ, તત્તકં ગણ્હા’’તિ વદન્તા પવારેય્યું. અનુદહન્તીતિ સરીરે પલિવેઠિતત્તા ઉણ્હપરિળાહં જનેત્વા અનુદહન્તિ. સઞ્જાતસેદે વા સરીરે લગ્ગન્તા અનુસેન્તીતિપિ અત્થો. યઞ્હિ તં, ભિક્ખવે, ચિત્તન્તિ ઇદં યસ્મા ચિત્તે અનાવટ્ટન્તે પુગ્ગલસ્સ આવટ્ટનં નામ નત્થિ. એવરૂપઞ્હિ ચિત્તં અનાવટ્ટન્તિ, તસ્મા વુત્તં. ઇતિ ઇમસ્મિં સુત્તે વિપસ્સનાબલમેવ દીપિતં.
Abhihaṭṭhuṃpavāreyyunti sudinnattherassa viya raṭṭhapālakulaputtassa viya ca kāyena vā satta ratanāni abhiharitvā vācāya vā ‘‘amhākaṃ dhanato yattakaṃ icchasi, tattakaṃ gaṇhā’’ti vadantā pavāreyyuṃ. Anudahantīti sarīre paliveṭhitattā uṇhapariḷāhaṃ janetvā anudahanti. Sañjātasede vā sarīre laggantā anusentītipi attho. Yañhi taṃ, bhikkhave, cittanti idaṃ yasmā citte anāvaṭṭante puggalassa āvaṭṭanaṃ nāma natthi. Evarūpañhi cittaṃ anāvaṭṭanti, tasmā vuttaṃ. Iti imasmiṃ sutte vipassanābalameva dīpitaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૭. દુક્ખધમ્મસુત્તં • 7. Dukkhadhammasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૭. દુક્ખધમ્મસુત્તવણ્ણના • 7. Dukkhadhammasuttavaṇṇanā
