Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૨. દુતિયઅસ્સુતવાસુત્તં
2. Dutiyaassutavāsuttaṃ
૬૨. સાવત્થિયં વિહરતિ…પે॰… ‘‘અસ્સુતવા, ભિક્ખવે, પુથુજ્જનો ઇમસ્મિં ચાતુમહાભૂતિકસ્મિં કાયસ્મિં નિબ્બિન્દેય્યપિ વિરજ્જેય્યપિ વિમુચ્ચેય્યપિ. તં કિસ્સ હેતુ? દિસ્સતિ, ભિક્ખવે, ઇમસ્સ ચાતુમહાભૂતિકસ્સ કાયસ્સ આચયોપિ અપચયોપિ આદાનમ્પિ નિક્ખેપનમ્પિ . તસ્મા તત્રાસ્સુતવા પુથુજ્જનો નિબ્બિન્દેય્યપિ વિરજ્જેય્યપિ વિમુચ્ચેય્યપિ. યઞ્ચ ખો એતં, ભિક્ખવે, વુચ્ચતિ ચિત્તં ઇતિપિ, મનો ઇતિપિ, વિઞ્ઞાણં ઇતિપિ, તત્રાસ્સુતવા પુથુજ્જનો નાલં નિબ્બિન્દિતું નાલં વિરજ્જિતું નાલં વિમુચ્ચિતું. તં કિસ્સ હેતુ? દીઘરત્તઞ્હેતં, ભિક્ખવે, અસ્સુતવતો પુથુજ્જનસ્સ અજ્ઝોસિતં મમાયિતં પરામટ્ઠં – ‘એતં મમ, એસોહમસ્મિ, એસો મે અત્તા’તિ. તસ્મા તત્રાસ્સુતવા પુથુજ્જનો નાલં નિબ્બિન્દિતું નાલં વિરજ્જિતું નાલં વિમુચ્ચિતું’’.
62. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘assutavā, bhikkhave, puthujjano imasmiṃ cātumahābhūtikasmiṃ kāyasmiṃ nibbindeyyapi virajjeyyapi vimucceyyapi. Taṃ kissa hetu? Dissati, bhikkhave, imassa cātumahābhūtikassa kāyassa ācayopi apacayopi ādānampi nikkhepanampi . Tasmā tatrāssutavā puthujjano nibbindeyyapi virajjeyyapi vimucceyyapi. Yañca kho etaṃ, bhikkhave, vuccati cittaṃ itipi, mano itipi, viññāṇaṃ itipi, tatrāssutavā puthujjano nālaṃ nibbindituṃ nālaṃ virajjituṃ nālaṃ vimuccituṃ. Taṃ kissa hetu? Dīgharattañhetaṃ, bhikkhave, assutavato puthujjanassa ajjhositaṃ mamāyitaṃ parāmaṭṭhaṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti. Tasmā tatrāssutavā puthujjano nālaṃ nibbindituṃ nālaṃ virajjituṃ nālaṃ vimuccituṃ’’.
‘‘વરં, ભિક્ખવે, અસ્સુતવા પુથુજ્જનો ઇમં ચાતુમહાભૂતિકં કાયં અત્તતો ઉપગચ્છેય્ય, ન ત્વેવ ચિત્તં. તં કિસ્સ હેતુ? દિસ્સતાયં, ભિક્ખવે, ચાતુમહાભૂતિકો કાયો એકમ્પિ વસ્સં તિટ્ઠમાનો દ્વેપિ વસ્સાનિ તિટ્ઠમાનો તીણિપિ વસ્સાનિ તિટ્ઠમાનો ચત્તારિપિ વસ્સાનિ તિટ્ઠમાનો પઞ્ચપિ વસ્સાનિ તિટ્ઠમાનો દસપિ વસ્સાનિ તિટ્ઠમાનો વીસતિપિ વસ્સાનિ તિટ્ઠમાનો તિંસમ્પિ વસ્સાનિ તિટ્ઠમાનો ચત્તારીસમ્પિ વસ્સાનિ તિટ્ઠમાનો પઞ્ઞાસમ્પિ વસ્સાનિ તિટ્ઠમાનો વસ્સસતમ્પિ તિટ્ઠમાનો, ભિય્યોપિ તિટ્ઠમાનો. યઞ્ચ ખો એતં, ભિક્ખવે, વુચ્ચતિ ચિત્તં ઇતિપિ, મનો ઇતિપિ, વિઞ્ઞાણં ઇતિપિ, તં રત્તિયા ચ દિવસસ્સ ચ અઞ્ઞદેવ ઉપ્પજ્જતિ અઞ્ઞં નિરુજ્ઝતિ.
‘‘Varaṃ, bhikkhave, assutavā puthujjano imaṃ cātumahābhūtikaṃ kāyaṃ attato upagaccheyya, na tveva cittaṃ. Taṃ kissa hetu? Dissatāyaṃ, bhikkhave, cātumahābhūtiko kāyo ekampi vassaṃ tiṭṭhamāno dvepi vassāni tiṭṭhamāno tīṇipi vassāni tiṭṭhamāno cattāripi vassāni tiṭṭhamāno pañcapi vassāni tiṭṭhamāno dasapi vassāni tiṭṭhamāno vīsatipi vassāni tiṭṭhamāno tiṃsampi vassāni tiṭṭhamāno cattārīsampi vassāni tiṭṭhamāno paññāsampi vassāni tiṭṭhamāno vassasatampi tiṭṭhamāno, bhiyyopi tiṭṭhamāno. Yañca kho etaṃ, bhikkhave, vuccati cittaṃ itipi, mano itipi, viññāṇaṃ itipi, taṃ rattiyā ca divasassa ca aññadeva uppajjati aññaṃ nirujjhati.
‘‘તત્ર , ભિક્ખવે, સુતવા અરિયસાવકો પટિચ્ચસમુપ્પાદંયેવ સાધુકં યોનિસો મનસિ કરોતિ – ‘ઇતિ ઇમસ્મિં સતિ ઇદં હોતિ, ઇમસ્સુપ્પાદા ઇદં ઉપ્પજ્જતિ; ઇમસ્મિં અસતિ ઇદં ન હોતિ, ઇમસ્સ નિરોધા ઇદં નિરુજ્ઝતી’તિ. સુખવેદનિયં, ભિક્ખવે, ફસ્સં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જતિ સુખવેદના. તસ્સેવ સુખવેદનિયસ્સ ફસ્સસ્સ નિરોધા યં તજ્જં વેદયિતં સુખવેદનિયં ફસ્સં પટિચ્ચ ઉપ્પન્ના સુખવેદના સા નિરુજ્ઝતિ સા વૂપસમ્મતિ. દુક્ખવેદનિયં, ભિક્ખવે, ફસ્સં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જતિ દુક્ખવેદના. તસ્સેવ દુક્ખવેદનિયસ્સ ફસ્સસ્સ નિરોધા યં તજ્જં વેદયિતં દુક્ખવેદનિયં ફસ્સં પટિચ્ચ ઉપ્પન્ના દુક્ખવેદના સા નિરુજ્ઝતિ સા વૂપસમ્મતિ. અદુક્ખમસુખવેદનિયં, ભિક્ખવે, ફસ્સં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જતિ અદુક્ખમસુખવેદના. તસ્સેવ અદુક્ખમસુખવેદનિયસ્સ ફસ્સસ્સ નિરોધા યં તજ્જં વેદયિતં અદુક્ખમસુખવેદનિયં ફસ્સં પટિચ્ચ ઉપ્પન્ના અદુક્ખમસુખવેદના સા નિરુજ્ઝતિ સા વૂપસમ્મતિ.
‘‘Tatra , bhikkhave, sutavā ariyasāvako paṭiccasamuppādaṃyeva sādhukaṃ yoniso manasi karoti – ‘iti imasmiṃ sati idaṃ hoti, imassuppādā idaṃ uppajjati; imasmiṃ asati idaṃ na hoti, imassa nirodhā idaṃ nirujjhatī’ti. Sukhavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati sukhavedanā. Tasseva sukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ sukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā sukhavedanā sā nirujjhati sā vūpasammati. Dukkhavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati dukkhavedanā. Tasseva dukkhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ dukkhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā dukkhavedanā sā nirujjhati sā vūpasammati. Adukkhamasukhavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati adukkhamasukhavedanā. Tasseva adukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ adukkhamasukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā adukkhamasukhavedanā sā nirujjhati sā vūpasammati.
‘‘સેય્યથાપિ , ભિક્ખવે, દ્વિન્નં કટ્ઠાનં સઙ્ઘટ્ટનસમોધાના ઉસ્મા જાયતિ તેજો અભિનિબ્બત્તતિ. તેસંયેવ દ્વિન્નં કટ્ઠાનં નાનાકતવિનિબ્ભોગા 1 યા તજ્જા ઉસ્મા સા નિરુજ્ઝતિ સા વૂપસમ્મતિ; એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, સુખવેદનિયં ફસ્સં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જતિ સુખવેદના. તસ્સેવ સુખવેદનિયસ્સ ફસ્સસ્સ નિરોધા યં તજ્જં વેદયિતં સુખવેદનિયં ફસ્સં પટિચ્ચ ઉપ્પન્ના સુખવેદના સા નિરુજ્ઝતિ સા વૂપસમ્મતિ…પે॰… અદુક્ખમસુખવેદનિયં ફસ્સં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જતિ અદુક્ખમસુખવેદના. તસ્સેવ અદુક્ખમસુખવેદનિયસ્સ ફસ્સસ્સ નિરોધા યં તજ્જં વેદયિતં અદુક્ખમસુખવેદનિયં ફસ્સં પટિચ્ચ ઉપ્પન્ના અદુક્ખમસુખવેદના સા નિરુજ્ઝતિ સા વૂપસમ્મતિ.
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, dvinnaṃ kaṭṭhānaṃ saṅghaṭṭanasamodhānā usmā jāyati tejo abhinibbattati. Tesaṃyeva dvinnaṃ kaṭṭhānaṃ nānākatavinibbhogā 2 yā tajjā usmā sā nirujjhati sā vūpasammati; evameva kho, bhikkhave, sukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppajjati sukhavedanā. Tasseva sukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ sukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā sukhavedanā sā nirujjhati sā vūpasammati…pe… adukkhamasukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppajjati adukkhamasukhavedanā. Tasseva adukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ adukkhamasukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā adukkhamasukhavedanā sā nirujjhati sā vūpasammati.
‘‘એવં પસ્સં, ભિક્ખવે, સુતવા અરિયસાવકો ફસ્સેપિ નિબ્બિન્દતિ, વેદનાયપિ નિબ્બિન્દતિ, સઞ્ઞાયપિ નિબ્બિન્દતિ, સઙ્ખારેસુપિ નિબ્બિન્દતિ, વિઞ્ઞાણસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ; નિબ્બિન્દં વિરજ્જતિ, વિરાગા વિમુચ્ચતિ, વિમુત્તસ્મિં વિમુત્તમિતિ ઞાણં હોતિ. ‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયા’તિ પજાનાતી’’તિ. દુતિયં.
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako phassepi nibbindati, vedanāyapi nibbindati, saññāyapi nibbindati, saṅkhāresupi nibbindati, viññāṇasmimpi nibbindati; nibbindaṃ virajjati, virāgā vimuccati, vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૨. દુતિયઅસ્સુતવાસુત્તવણ્ણના • 2. Dutiyaassutavāsuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૨. દુતિયઅસ્સુતવાસુત્તવણ્ણના • 2. Dutiyaassutavāsuttavaṇṇanā