Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / உதா³ன-அட்ட²கதா² • Udāna-aṭṭhakathā |
2. து³தியபோ³தி⁴ஸுத்தவண்ணனா
2. Dutiyabodhisuttavaṇṇanā
2. து³தியே படிலோமந்தி ‘‘அவிஜ்ஜானிரோதா⁴ ஸங்கா²ரனிரோதோ⁴’’திஆதி³னா நயேன வுத்தோ அவிஜ்ஜாதி³கோயேவ பச்சயாகாரோ அனுப்பாத³னிரோதே⁴ன நிருஜ்ஜ²மானோ அத்தனோ கத்தப்³ப³கிச்சஸ்ஸ அகரணதோ படிலோமோதி வுச்சதி. பவத்தியா வா விலோமனதோ படிலோமோ, அந்ததோ பன மஜ்ஜ²தோ வா பட்டா²ய ஆதி³ங் பாபெத்வா அவுத்தத்தா இதோ அஞ்ஞேனத்தே²னெத்த² படிலோமதா ந யுஜ்ஜதி. படிலோமந்தி ச ‘‘விஸமங் சந்த³ஸூரியா பரிவத்தந்தீ’’திஆதீ³ஸு விய பா⁴வனபுங்ஸகனித்³தே³ஸோ. இமஸ்மிங் அஸதி இத³ங் ந ஹோதீதி இமஸ்மிங் அவிஜ்ஜாதி³கே பச்சயே அஸதி மக்³கே³ன பஹீனே இத³ங் ஸங்கா²ராதி³கங் ப²லங் ந ஹோதி நப்பவத்ததி. இமஸ்ஸ நிரோதா⁴ இத³ங் நிருஜ்ஜ²தீதி இமஸ்ஸ அவிஜ்ஜாதி³கஸ்ஸ பச்சயஸ்ஸ நிரோதா⁴ மக்³கே³ன அனுப்பத்தித⁴ம்மதங் ஆபாதி³தத்தா இத³ங் ஸங்கா²ராதி³கங் ப²லங் நிருஜ்ஜ²தி, நப்பவத்ததீதி அத்தோ². இதா⁴பி யதா² ‘‘இமஸ்மிங் ஸதி இத³ங் ஹோதி, இமஸ்ஸுப்பாதா³ இத³ங் உப்பஜ்ஜதீ’’தி எத்த² ‘‘இமஸ்மிங் ஸதியேவ, நாஸதி, இமஸ்ஸ உப்பாதா³ ஏவ, ந நிரோதா⁴’’தி அந்தோக³த⁴னியமதா த³ஸ்ஸிதா. ஏவங் இமஸ்மிங் அஸதியேவ, ந ஸதி, இமஸ்ஸ நிரோதா⁴ ஏவ, ந உப்பாதா³தி அந்தோக³த⁴னியமதாலக்க²ணா த³ஸ்ஸிதாதி வேதி³தப்³ப³ங். ஸேஸமெத்த² யங் வத்தப்³ப³ங், தங் பட²மபோ³தி⁴ஸுத்தவண்ணனாய வுத்தனயானுஸாரேன வேதி³தப்³ப³ங்.
2. Dutiye paṭilomanti ‘‘avijjānirodhā saṅkhāranirodho’’tiādinā nayena vutto avijjādikoyeva paccayākāro anuppādanirodhena nirujjhamāno attano kattabbakiccassa akaraṇato paṭilomoti vuccati. Pavattiyā vā vilomanato paṭilomo, antato pana majjhato vā paṭṭhāya ādiṃ pāpetvā avuttattā ito aññenatthenettha paṭilomatā na yujjati. Paṭilomanti ca ‘‘visamaṃ candasūriyā parivattantī’’tiādīsu viya bhāvanapuṃsakaniddeso. Imasmiṃ asati idaṃ na hotīti imasmiṃ avijjādike paccaye asati maggena pahīne idaṃ saṅkhārādikaṃ phalaṃ na hoti nappavattati. Imassa nirodhā idaṃ nirujjhatīti imassa avijjādikassa paccayassa nirodhā maggena anuppattidhammataṃ āpāditattā idaṃ saṅkhārādikaṃ phalaṃ nirujjhati, nappavattatīti attho. Idhāpi yathā ‘‘imasmiṃ sati idaṃ hoti, imassuppādā idaṃ uppajjatī’’ti ettha ‘‘imasmiṃ satiyeva, nāsati, imassa uppādā eva, na nirodhā’’ti antogadhaniyamatā dassitā. Evaṃ imasmiṃ asatiyeva, na sati, imassa nirodhā eva, na uppādāti antogadhaniyamatālakkhaṇā dassitāti veditabbaṃ. Sesamettha yaṃ vattabbaṃ, taṃ paṭhamabodhisuttavaṇṇanāya vuttanayānusārena veditabbaṃ.
ஏவங் யதா² ப⁴க³வா படிலோமபடிச்சஸமுப்பாத³ங் மனஸி அகாஸி, தங் ஸங்கே²பேன த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி வித்தா²ரேன த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அவிஜ்ஜானிரோதா⁴ ஸங்கா²ரனிரோதோ⁴’’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² அவிஜ்ஜானிரோதா⁴தி அரியமக்³கே³ன அவிஜ்ஜாய அனவஸேஸனிரோதா⁴, அனுஸயப்பஹானவஸேன அக்³க³மக்³கே³ன அவிஜ்ஜாய அச்சந்தஸமுக்³கா⁴டதோதி அத்தோ². யதி³பி ஹெட்டி²மமக்³கே³ஹி பஹீயமானா அவிஜ்ஜா அச்சந்தஸமுக்³கா⁴டவஸேனேவ பஹீயதி, ததா²பி ந அனவஸேஸதோ பஹீயதி. அபாயகா³மினியா ஹி அவிஜ்ஜா பட²மமக்³கே³ன பஹீயதி. ததா² ஸகிதே³வ இமஸ்மிங் லோகே ஸப்³ப³த்த² ச அனரியபூ⁴மியங் உபபத்திபச்சயபூ⁴தா அவிஜ்ஜா யதா²க்கமங் து³தியததியமக்³கே³ஹி பஹீயதி, ந இதராதி. அரஹத்தமக்³கே³னேவ ஹி ஸா அனவஸேஸங் பஹீயதீதி. ஸங்கா²ரனிரோதோ⁴தி ஸங்கா²ரானங் அனுப்பாத³னிரோதோ⁴ ஹோதி. ஏவங் நிருத்³தா⁴னங் பன ஸங்கா²ரானங் நிரோதா⁴ விஞ்ஞாணங், விஞ்ஞாணாதீ³னஞ்ச நிரோதா⁴ நாமரூபாதீ³னி நிருத்³தா⁴னி ஏவ ஹொந்தீதி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸங்கா²ரனிரோதா⁴ விஞ்ஞாணனிரோதோ⁴’’திஆதி³ங் வத்வா ‘‘ஏவமேதஸ்ஸ கேவலஸ்ஸ து³க்க²க்க²ந்த⁴ஸ்ஸ நிரோதோ⁴ ஹோதீ’’தி வுத்தங். தத்த² யங் வத்தப்³ப³ங், தங் ஹெட்டா² வுத்தனயமேவ.
Evaṃ yathā bhagavā paṭilomapaṭiccasamuppādaṃ manasi akāsi, taṃ saṅkhepena dassetvā idāni vitthārena dassetuṃ ‘‘avijjānirodhā saṅkhāranirodho’’tiādi vuttaṃ. Tattha avijjānirodhāti ariyamaggena avijjāya anavasesanirodhā, anusayappahānavasena aggamaggena avijjāya accantasamugghāṭatoti attho. Yadipi heṭṭhimamaggehi pahīyamānā avijjā accantasamugghāṭavaseneva pahīyati, tathāpi na anavasesato pahīyati. Apāyagāminiyā hi avijjā paṭhamamaggena pahīyati. Tathā sakideva imasmiṃ loke sabbattha ca anariyabhūmiyaṃ upapattipaccayabhūtā avijjā yathākkamaṃ dutiyatatiyamaggehi pahīyati, na itarāti. Arahattamaggeneva hi sā anavasesaṃ pahīyatīti. Saṅkhāranirodhoti saṅkhārānaṃ anuppādanirodho hoti. Evaṃ niruddhānaṃ pana saṅkhārānaṃ nirodhā viññāṇaṃ, viññāṇādīnañca nirodhā nāmarūpādīni niruddhāni eva hontīti dassetuṃ ‘‘saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho’’tiādiṃ vatvā ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotī’’ti vuttaṃ. Tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā vuttanayameva.
அபிசெத்த² கிஞ்சாபி ‘‘அவிஜ்ஜானிரோதா⁴ ஸங்கா²ரனிரோதோ⁴, ஸங்கா²ரனிரோதா⁴ விஞ்ஞாணனிரோதோ⁴’’தி எத்தாவதாபி ஸகலஸ்ஸ து³க்க²க்க²ந்த⁴ஸ்ஸ அனவஸேஸதோ நிரோதோ⁴ வுத்தோ ஹோதி, ததா²பி யதா² அனுலோமே யஸ்ஸ யஸ்ஸ பச்சயத⁴ம்மஸ்ஸ அத்தி²தாய யோ யோ பச்சயுப்பன்னத⁴ம்மோ ந நிருஜ்ஜ²தி பவத்ததி ஏவாதி இமஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘அவிஜ்ஜாபச்சயா ஸங்கா²ரா…பே॰… ஸமுத³யோ ஹோதீ’’தி வுத்தங். ஏவங் தப்படிபக்க²தோ தஸ்ஸ தஸ்ஸ பச்சயத⁴ம்மஸ்ஸ அபா⁴வே ஸோ ஸோ பச்சயுப்பன்னத⁴ம்மோ நிருஜ்ஜ²தி நப்பவத்ததீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் இத⁴ ‘‘அவிஜ்ஜானிரோதா⁴ ஸங்கா²ரனிரோதோ⁴, ஸங்கா²ரனிரோதா⁴ விஞ்ஞாணனிரோதோ⁴…பே॰… து³க்க²க்க²ந்த⁴ஸ்ஸ நிரோதோ⁴ ஹோதீ’’தி வுத்தங், ந பன அனுலோமே விய காலத்தயபரியாபன்னஸ்ஸ து³க்க²க்க²ந்த⁴ஸ்ஸ நிரோத⁴த³ஸ்ஸனத்த²ங். அனாக³தஸ்ஸேவ ஹி அரியமக்³க³பா⁴வனாய அஸதி உப்பஜ்ஜனாரஹஸ்ஸ து³க்க²க்க²ந்த⁴ஸ்ஸ அரியமக்³க³பா⁴வனாய நிரோதோ⁴ இச்சி²தோதி அயம்பி விஸேஸோ வேதி³தப்³போ³.
Apicettha kiñcāpi ‘‘avijjānirodhā saṅkhāranirodho, saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho’’ti ettāvatāpi sakalassa dukkhakkhandhassa anavasesato nirodho vutto hoti, tathāpi yathā anulome yassa yassa paccayadhammassa atthitāya yo yo paccayuppannadhammo na nirujjhati pavattati evāti imassa atthassa dassanatthaṃ ‘‘avijjāpaccayā saṅkhārā…pe… samudayo hotī’’ti vuttaṃ. Evaṃ tappaṭipakkhato tassa tassa paccayadhammassa abhāve so so paccayuppannadhammo nirujjhati nappavattatīti dassanatthaṃ idha ‘‘avijjānirodhā saṅkhāranirodho, saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho…pe… dukkhakkhandhassa nirodho hotī’’ti vuttaṃ, na pana anulome viya kālattayapariyāpannassa dukkhakkhandhassa nirodhadassanatthaṃ. Anāgatasseva hi ariyamaggabhāvanāya asati uppajjanārahassa dukkhakkhandhassa ariyamaggabhāvanāya nirodho icchitoti ayampi viseso veditabbo.
ஏதமத்த²ங் விதி³த்வாதி ய்வாயங் ‘‘அவிஜ்ஜானிரோதா⁴தி³வஸேன ஸங்கா²ராதி³கஸ்ஸ து³க்க²க்க²ந்த⁴ஸ்ஸ நிரோதோ⁴ ஹோதீ’’தி வுத்தோ, ஸப்³பா³காரேன ஏதமத்த²ங் விதி³த்வா. இமங் உதா³னங் உதா³னேஸீதி இமஸ்மிங் அத்தே² விதி³தே ‘‘அவிஜ்ஜானிரோதா⁴ ஸங்கா²ரனிரோதோ⁴’’தி ஏவங் பகாஸிதஸ்ஸ அவிஜ்ஜாதீ³னங் பச்சயானங் க²யஸ்ஸ அவபோ³தா⁴னுபா⁴வதீ³பகங் உதா³னங் உதா³னேஸீதி அத்தோ².
Etamatthaṃ viditvāti yvāyaṃ ‘‘avijjānirodhādivasena saṅkhārādikassa dukkhakkhandhassa nirodho hotī’’ti vutto, sabbākārena etamatthaṃ viditvā. Imaṃ udānaṃ udānesīti imasmiṃ atthe vidite ‘‘avijjānirodhā saṅkhāranirodho’’ti evaṃ pakāsitassa avijjādīnaṃ paccayānaṃ khayassa avabodhānubhāvadīpakaṃ udānaṃ udānesīti attho.
தத்ராயங் ஸங்கே²பத்தோ² – யஸ்மா அவிஜ்ஜாதீ³னங் பச்சயானங் அனுப்பாத³னிரோத⁴ஸங்கா²தங் க²யங் அவேதி³ அஞ்ஞாஸி படிவிஜ்ஜி², தஸ்மா ஏதஸ்ஸ வுத்தனயேன ஆதாபினோ ஜா²யதோ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ வுத்தப்பகாரா போ³தி⁴பக்கி²யத⁴ம்மா சதுஸச்சத⁴ம்மா வா பாதுப⁴வந்தி உப்பஜ்ஜந்தி பகாஸெந்தி வா. அத² யா பச்சயனிரோத⁴ஸ்ஸ ஸம்மா அவிதி³தத்தா உப்பஜ்ஜெய்யுங் புப்³பே³ வுத்தப்பபே⁴தா³ கங்கா², தா ஸப்³பா³பி வபயந்தி நிருஜ்ஜ²ந்தீதி. ஸேஸங் ஹெட்டா² வுத்தனயமேவ.
Tatrāyaṃ saṅkhepattho – yasmā avijjādīnaṃ paccayānaṃ anuppādanirodhasaṅkhātaṃ khayaṃ avedi aññāsi paṭivijjhi, tasmā etassa vuttanayena ātāpino jhāyato brāhmaṇassa vuttappakārā bodhipakkhiyadhammā catusaccadhammā vā pātubhavanti uppajjanti pakāsenti vā. Atha yā paccayanirodhassa sammā aviditattā uppajjeyyuṃ pubbe vuttappabhedā kaṅkhā, tā sabbāpi vapayanti nirujjhantīti. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayameva.
து³தியபோ³தி⁴ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Dutiyabodhisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / உதா³னபாளி • Udānapāḷi / 2. து³தியபோ³தி⁴ஸுத்தங் • 2. Dutiyabodhisuttaṃ