Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
สํยุตฺต นิกาย ๔๑ฯ๖
The Related Suttas Collection 41.6
๑ฯ จิตฺตวคฺค
1. With Citta
ทุติยกามภูสุตฺต
With Kāmabhū (2nd)
เอกํ สมยํ อายสฺมา กามภู มจฺฉิกาสณฺเฑ วิหรติ อมฺพาฏกวเนฯ อถ โข จิตฺโต คหปติ เยนายสฺมา กามภู เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข จิตฺโต คหปติ อายสฺมนฺตํ กามภุํ เอตทโวจ:
At one time Venerable Kāmabhū was staying near Macchikāsaṇḍa in the Wild Mango Grove. Then Citta the householder went up to Venerable Kāmabhū, sat down to one side, and said to him:
“กติ นุ โข, ภนฺเต, สงฺขารา”ติ?
“Sir, how many processes are there?”
“ตโย โข, คหปติ, สงฺขารา—กายสงฺขาโร, วจีสงฺขาโร, จิตฺตสงฺขาโร”ติฯ
“Householder, there are three processes. Physical, verbal, and mental processes.”
“สาธุ, ภนฺเต”ติ โข จิตฺโต คหปติ อายสฺมโต กามภุสฺส ภาสิตํ อภินนฺทิตฺวา อนุโมทิตฺวา อายสฺมนฺตํ กามภุํ อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ:
Saying “Good, sir,” Citta approved and agreed with what Kāmabhū said. Then he asked another question:
“กตโม ปน, ภนฺเต, กายสงฺขาโร, กตโม วจีสงฺขาโร, กตโม จิตฺตสงฺขาโร”ติ?
“But sir, what is the physical process? What’s the verbal process? What’s the mental process?”
“อสฺสาสปสฺสาสา โข, คหปติ, กายสงฺขาโร, วิตกฺกวิจารา วจีสงฺขาโร, สญฺญา จ เวทนา จ จิตฺตสงฺขาโร”ติฯ
“Breathing is a physical process. Placing the mind and keeping it connected are verbal processes. Perception and feeling are mental processes.”
“สาธุ, ภนฺเต”ติ โข จิตฺโต คหปติ …เป… อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ:
Saying “Good, sir,” he asked another question:
“กสฺมา ปน, ภนฺเต, อสฺสาสปสฺสาสา กายสงฺขาโร, กสฺมา วิตกฺกวิจารา วจีสงฺขาโร, กสฺมา สญฺญา จ เวทนา จ จิตฺตสงฺขาโร”ติ?
“But sir, why is breathing a physical process? Why are placing the mind and keeping it connected verbal processes? Why are perception and feeling mental processes?”
“อสฺสาสปสฺสาสา โข, คหปติ, กายิกาฯ เอเต ธมฺมา กายปฺปฏิพทฺธา, ตสฺมา อสฺสาสปสฺสาสา กายสงฺขาโรฯ ปุพฺเพ โข, คหปติ, วิตกฺเกตฺวา วิจาเรตฺวา ปจฺฉา วาจํ ภินฺทติ, ตสฺมา วิตกฺกวิจารา วจีสงฺขาโรฯ สญฺญา จ เวทนา จ เจตสิกาฯ เอเต ธมฺมา จิตฺตปฺปฏิพทฺธา, ตสฺมา สญฺญา จ เวทนา จ จิตฺตสงฺขาโร”ติฯ
“Breathing is physical. It’s tied up with the body, that’s why breathing is a physical process. First you place the mind and keep it connected, then you break into speech. That’s why placing the mind and keeping it connected are verbal processes. Perception and feeling are mental. They’re tied up with the mind, that’s why perception and feeling are mental processes.”
“สาธุ …เป… อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ:
Saying “Good, sir,” he asked another question:
“กถํ ปน, ภนฺเต, สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ โหตี”ติ?
“But sir, how does someone attain the cessation of perception and feeling?”
“น โข, คหปติ, สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปชฺชนฺตสฺส ภิกฺขุโน เอวํ โหติ: ‘อหํ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปชฺชิสฺสนฺ'ติ วา ‘อหํ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปชฺชามี'ติ วา ‘อหํ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน'ติ วาฯ อถ ขฺวสฺส ปุพฺเพว ตถา จิตฺตํ ภาวิตํ โหติ ยํ ตํ ตถตฺตาย อุปเนตี”ติฯ
“A bhikkhu who is entering such an attainment does not think: ‘I will enter the cessation of perception and feeling’ or ‘I am entering the cessation of perception and feeling’ or ‘I have entered the cessation of perception and feeling.’ Rather, their mind has been previously developed so as to lead to such a state.”
“สาธุ …เป… อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ:
Saying “Good, sir,” he asked another question:
“สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปชฺชนฺตสฺส ปน, ภนฺเต, ภิกฺขุโน กตเม ธมฺมา ปฐมํ นิรุชฺฌนฺติ, ยทิ วา กายสงฺขาโร, ยทิ วา วจีสงฺขาโร, ยทิ วา จิตฺตสงฺขาโร”ติ?
“But sir, which cease first for a bhikkhu who is entering the cessation of perception and feeling: physical, verbal, or mental processes?”
“สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปชฺชนฺตสฺส โข, คหปติ, ภิกฺขุโน วจีสงฺขาโร ปฐมํ นิรุชฺฌติ, ตโต กายสงฺขาโร, ตโต จิตฺตสงฺขาโร”ติฯ
“Verbal processes cease first, then physical, then mental.”
“สาธุ …เป… อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ:
Saying “Good, sir,” he asked another question:
“ยฺวายํ, ภนฺเต, มโต กาลงฺกโต, โย จายํ ภิกฺขุ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน, อิเมสํ กึ นานากรณนฺ”ติ?
“What’s the difference between someone who has passed away and a bhikkhu who has attained the cessation of perception and feeling?”
“ยฺวายํ, คหปติ, มโต กาลงฺกโต ตสฺส กายสงฺขาโร นิรุทฺโธ ปฏิปฺปสฺสทฺโธ, วจีสงฺขาโร นิรุทฺโธ ปฏิปฺปสฺสทฺโธ, จิตฺตสงฺขาโร นิรุทฺโธ ปฏิปฺปสฺสทฺโธ, อายุ ปริกฺขีโณ, อุสฺมา วูปสนฺตา, อินฺทฺริยานิ วิปริภินฺนานิฯ โย จ ขฺวายํ, คหปติ, ภิกฺขุ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน, ตสฺสปิ กายสงฺขาโร นิรุทฺโธ ปฏิปฺปสฺสทฺโธ, วจีสงฺขาโร นิรุทฺโธ ปฏิปฺปสฺสทฺโธ, จิตฺตสงฺขาโร นิรุทฺโธ ปฏิปฺปสฺสทฺโธ, อายุ อปริกฺขีโณ, อุสฺมา อวูปสนฺตา, อินฺทฺริยานิ วิปฺปสนฺนานิฯ ยฺวายํ, คหปติ, มโต กาลงฺกโต, โย จายํ ภิกฺขุ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน, อิทํ เนสํ นานากรณนฺ”ติฯ
“When someone dies, their physical, verbal, and mental processes have ceased and stilled; their vitality is spent; their warmth is dissipated; and their faculties have disintegrated. When a bhikkhu has attained the cessation of perception and feeling, their physical, verbal, and mental processes have ceased and stilled. But their vitality is not spent; their warmth is not dissipated; and their faculties are very clear. That’s the difference between someone who has passed away and a bhikkhu who has attained the cessation of perception and feeling.”
“สาธุ …เป… อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ:
Saying “Good, sir,” he asked another question:
“กถํ ปน, ภนฺเต, สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐานํ โหตี”ติ?
“But sir, how does someone emerge from the cessation of perception and feeling?”
“น โข, คหปติ, สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐหนฺตสฺส ภิกฺขุโน เอวํ โหติ: ‘อหํ สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐหิสฺสนฺ'ติ วา ‘อหํ สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐหามี'ติ วา ‘อหํ สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐิโต'ติ วาฯ อถ ขฺวสฺส ปุพฺเพว ตถา จิตฺตํ ภาวิตํ โหติ, ยํ ตํ ตถตฺตาย อุปเนตี”ติฯ
“A bhikkhu who is emerging from such an attainment does not think: ‘I will emerge from the cessation of perception and feeling’ or ‘I am emerging from the cessation of perception and feeling’ or ‘I have emerged from the cessation of perception and feeling.’ Rather, their mind has been previously developed so as to lead to such a state.”
“สาธุ, ภนฺเต …เป… อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ:
Saying “Good, sir,” he asked another question:
“สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐหนฺตสฺส ปน, ภนฺเต, ภิกฺขุโน กตเม ธมฺมา ปฐมํ อุปฺปชฺชนฺติ, ยทิ วา กายสงฺขาโร, ยทิ วา วจีสงฺขาโร, ยทิ วา จิตฺตสงฺขาโร”ติ?
“But sir, which arise first for a bhikkhu who is emerging from the cessation of perception and feeling: physical, verbal, or mental processes?”
“สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐหนฺตสฺส, คหปติ, ภิกฺขุโน จิตฺตสงฺขาโร ปฐมํ อุปฺปชฺชติ, ตโต กายสงฺขาโร, ตโต วจีสงฺขาโร”ติฯ
“Mental processes arise first, then physical, then verbal.”
“สาธุ …เป… อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ:
Saying “Good, sir,” he asked another question:
“สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐิตํ ปน, ภนฺเต, ภิกฺขุํ กติ ผสฺสา ผุสนฺติ”?
“But sir, when a bhikkhu has emerged from the attainment of the cessation of perception and feeling, how many kinds of contact do they experience?”
“สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐิตํ โข, คหปติ, ภิกฺขุํ ตโย ผสฺสา ผุสนฺติ—สุญฺญโต ผโสฺส, อนิมิตฺโต ผโสฺส, อปฺปณิหิโต ผโสฺส”ติฯ
“They experience three kinds of contact: emptiness, signless, and undirected contacts.”
“สาธุ …เป… อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ:
Saying “Good, sir,” he asked another question:
“สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐิตสฺส ปน, ภนฺเต, ภิกฺขุโน กึนินฺนํ จิตฺตํ โหติ, กึโปณํ, กึปพฺภารนฺ”ติ?
“But sir, when a bhikkhu has emerged from the attainment of the cessation of perception and feeling, what does their mind slant, slope, and incline to?”
“สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา วุฏฺฐิตสฺส โข, คหปติ, ภิกฺขุโน วิเวกนินฺนํ จิตฺตํ โหติ วิเวกโปณํ วิเวกปพฺภารนฺ”ติฯ
“Their mind slants, slopes, and inclines to seclusion.”
“สาธุ, ภนฺเต”ติ โข จิตฺโต คหปติ อายสฺมโต กามภุสฺส ภาสิตํ อภินนฺทิตฺวา อนุโมทิตฺวา อายสฺมนฺตํ กามภุํ อุตฺตรึ ปญฺหํ อปุจฺฉิ:
Saying “Good, sir,” Citta approved and agreed with what Kāmabhū said. Then he asked another question:
“สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา ปน, ภนฺเต, กติ ธมฺมา พหูปการา”ติ?
“But sir, how many things are helpful for attaining the cessation of perception and feeling?”
“อทฺธา โข ตฺวํ, คหปติ, ยํ ปฐมํ ปุจฺฉิตพฺพํ ตํ ปุจฺฉสิฯ อปิ จ ตฺยาหํ พฺยากริสฺสามิฯ สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติยา โข, คหปติ, เทฺว ธมฺมา พหูปการา—สมโถ จ วิปสฺสนา จา”ติฯ
“Well, householder, you’ve finally asked what you should have asked first! Nevertheless, I will answer you. Two things are helpful for attaining the cessation of perception and feeling: serenity and discernment.”
ฉฏฺฐํฯ
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]