Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ૫. દુતિયમારપાસસુત્તવણ્ણના

    5. Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā

    ૧૪૧. અનુપુબ્બગમનચારિકન્તિ ગામનિગમરાજધાનીસુ અનુક્કમેન ગમનસઙ્ખાતં ચારિકં. એવં હિ ગતેસૂતિ એવં તુમ્હેસુ બહૂસુ એકજ્ઝં ગતેસુ.

    141.Anupubbagamanacārikanti gāmanigamarājadhānīsu anukkamena gamanasaṅkhātaṃ cārikaṃ. Evaṃ hi gatesūti evaṃ tumhesu bahūsu ekajjhaṃ gatesu.

    આદિમ્હિ કલ્યાણં એતસ્સાતિ આદિકલ્યાણં, તથા સેસેસુ. સાસનસ્સ આદિ સીલં મૂલકત્તા. તસ્સ સમથાદયો મજ્ઝં સાસનસમ્પત્તિયા વેમજ્ઝભાવતો. ફલનિબ્બાનાનિ પરિયોસાનં તદધિગમતો ઉત્તરિ કરણીયાભાવતો. સાસને સમ્માપટિપત્તિ નામ પઞ્ઞાય હોતિ, તસ્સા ચ સીલં સમાધિ ચ મૂલન્તિ આહ ‘‘સીલસમાધયો વા આદી’’તિ. યસ્મા પઞ્ઞા અનુબોધપટિવેધવસેન દુવિધા, તસ્મા તદુભયં ગણ્હન્તો ‘‘વિપસ્સનામગ્ગા મજ્ઝ’’ન્તિ આહ. પઞ્ઞાનિપ્ફત્તિ ફલકિચ્ચં, નિબ્બાનસચ્છિકિરિયા પન સમ્માપટિપત્તિયા પરિયોસાનં તતો પરં કત્તબ્બાભાવતોતિ આહ ‘‘ફલનિબ્બાનાનિ પરિયોસાન’’ન્તિ. ફલગ્ગહણેન હિ સઉપાદિસેસનિબ્બાનં ગય્હતિ, ઇતરેન ઇતરં, તદુભયવસેન પટિપત્તિયા ઓસાનન્તિ આહ ‘‘ફલનિબ્બાનાનિ પરિયોસાન’’ન્તિ. ‘‘તસ્માતિહ ત્વં, ભિક્ખુ, આદિમેવ વિસોધેહિ કુસલેસુ ધમ્મેસુ. કો ચાદિ કુસલાનં ધમ્માનં? સીલઞ્ચ સુવિસુદ્ધં, દિટ્ઠિ ચ ઉજુકા’’તિ (સં॰ નિ॰ ૫.૩૬૯) વચનતો સીલદિટ્ઠુજુકતાય મત્થકભૂતા વિપસ્સના, તદધિટ્ઠાના સીલસમાધીતિ ઇમે તસ્સ સાસનસ્સ મૂલન્તિ આહ ‘‘સીલસમાધિવિપસ્સના વા આદી’’તિ. સેસં વુત્તનયમેવ.

    Ādimhi kalyāṇaṃ etassāti ādikalyāṇaṃ, tathā sesesu. Sāsanassa ādi sīlaṃ mūlakattā. Tassa samathādayo majjhaṃ sāsanasampattiyā vemajjhabhāvato. Phalanibbānāni pariyosānaṃ tadadhigamato uttari karaṇīyābhāvato. Sāsane sammāpaṭipatti nāma paññāya hoti, tassā ca sīlaṃ samādhi ca mūlanti āha ‘‘sīlasamādhayo vā ādī’’ti. Yasmā paññā anubodhapaṭivedhavasena duvidhā, tasmā tadubhayaṃ gaṇhanto ‘‘vipassanāmaggā majjha’’nti āha. Paññānipphatti phalakiccaṃ, nibbānasacchikiriyā pana sammāpaṭipattiyā pariyosānaṃ tato paraṃ kattabbābhāvatoti āha ‘‘phalanibbānāni pariyosāna’’nti. Phalaggahaṇena hi saupādisesanibbānaṃ gayhati, itarena itaraṃ, tadubhayavasena paṭipattiyā osānanti āha ‘‘phalanibbānāni pariyosāna’’nti. ‘‘Tasmātiha tvaṃ, bhikkhu, ādimeva visodhehi kusalesu dhammesu. Ko cādi kusalānaṃ dhammānaṃ? Sīlañca suvisuddhaṃ, diṭṭhi ca ujukā’’ti (saṃ. ni. 5.369) vacanato sīladiṭṭhujukatāya matthakabhūtā vipassanā, tadadhiṭṭhānā sīlasamādhīti ime tassa sāsanassa mūlanti āha ‘‘sīlasamādhivipassanā vā ādī’’ti. Sesaṃ vuttanayameva.

    કિઞ્ચાપિ અવયવવિનિમુત્તો સમુદાયો નત્થિ, યેસુ પન અવયવેસુ સમુદાયરૂપેન અપેક્ખિતેસુ ગાથાતિ સમઞ્ઞા, તં તતો ભિન્નં વિય કત્વા દસ્સેન્તો ‘‘ચતુપ્પદિકગાથાય તાવ પઠમપાદો’’તિઆદિમાહ. પઞ્ચપદછપ્પદાનં ગાથાનં આદિપરિયોસાનગ્ગહણેન ઇતરે દુતિયાદયો તયો ચત્તારો વા મજ્ઝન્તિ અવુત્તસિદ્ધમેવાતિ ન વુત્તં. એકાનુસન્ધિકસુત્તસ્સાતિ ઇદં બહુવિભાગં યથાનુસન્ધિના એકાનુસન્ધિકં સુત્તં સન્ધાય વુત્તં, ઇતરસ્સ પન તેયેવ દેસેતબ્બધમ્મવિભાગેન આદિમજ્ઝપરિયોસાનભાગા લબ્ભન્તિ. નિદાનન્તિ કાલદેસકપરિસાદિ-અપદિસનલક્ખણાદિકો અત્થો. ઇદમવોચાતિ ઇતિ-સદ્દો આદિઅત્થો. તેન તદવસેસનિગમનપાળિં સઙ્ગણ્હાતિ. અનેકાનુસન્ધીકસ્સ સહ નિદાનેન પઠમો અનુસન્ધિ આદિ. સહ નિગમનેન પચ્છિમો પરિયોસાનં, ઇતરેન મજ્ઝિમન્તિઆદિમજ્ઝપરિયોસાનાનિ વેદિતબ્બાનિ.

    Kiñcāpi avayavavinimutto samudāyo natthi, yesu pana avayavesu samudāyarūpena apekkhitesu gāthāti samaññā, taṃ tato bhinnaṃ viya katvā dassento ‘‘catuppadikagāthāya tāva paṭhamapādo’’tiādimāha. Pañcapadachappadānaṃ gāthānaṃ ādipariyosānaggahaṇena itare dutiyādayo tayo cattāro vā majjhanti avuttasiddhamevāti na vuttaṃ. Ekānusandhikasuttassāti idaṃ bahuvibhāgaṃ yathānusandhinā ekānusandhikaṃ suttaṃ sandhāya vuttaṃ, itarassa pana teyeva desetabbadhammavibhāgena ādimajjhapariyosānabhāgā labbhanti. Nidānanti kāladesakaparisādi-apadisanalakkhaṇādiko attho. Idamavocāti iti-saddo ādiattho. Tena tadavasesanigamanapāḷiṃ saṅgaṇhāti. Anekānusandhīkassa saha nidānena paṭhamo anusandhi ādi. Saha nigamanena pacchimo pariyosānaṃ, itarena majjhimantiādimajjhapariyosānāni veditabbāni.

    સાત્થકન્તિ અત્થસમ્પત્તિયા સાત્થકં કત્વા. સબ્યઞ્જનન્તિ બ્યઞ્જનસમ્પત્તિયા સબ્યઞ્જનં. સમ્પત્તિ ચ નામ પરિપુણ્ણબ્યઞ્જનતાતિ આહ ‘‘બ્યઞ્જનેહિ…પે॰… દેસેતા’’તિ. સકલપરિપુણ્ણન્તિ સબ્બસો પરિપુણ્ણં સીલાદિપઞ્ચધમ્મક્ખન્ધપારિપૂરિયા. નિરુપક્કિલેસં દિટ્ઠિમાનાદિઉપક્કિલેસાભાવતો. અવિસેસતો તિસ્સો સિક્ખા સકલે સાસને ભવન્તિ. ધમ્મોતિ પન બ્રહ્મચરિયં વા સન્ધાય વુત્તં ‘‘કતમેસાનં ખો, ભન્તે, બુદ્ધાનં ભગવન્તાનં બ્રહ્મચરિયં ચિરટ્ઠિતિકં અહોસી’’તિઆદીસુ (પારા॰ ૧૮) વિય. દુકૂલસાણિયા પટિચ્છન્ના વિય, ન તુ પાકારસેલાદિપટિચ્છન્ના વિય. તેન ધમ્મનિરુત્તિયા સકલકિલેસાનં પહાનાનુભાવં વદતિ. અલાભપરિહાનિયા, ન લદ્ધપરિહાનિયા. અડ્ઢુડ્ઢાનીતિ પઞ્ચસતાધિકાનિ તીણિ પાટિહારિયસહસ્સાનિ. સાતન્તિ સુખં.

    Sātthakanti atthasampattiyā sātthakaṃ katvā. Sabyañjananti byañjanasampattiyā sabyañjanaṃ. Sampatti ca nāma paripuṇṇabyañjanatāti āha ‘‘byañjanehi…pe… desetā’’ti. Sakalaparipuṇṇanti sabbaso paripuṇṇaṃ sīlādipañcadhammakkhandhapāripūriyā. Nirupakkilesaṃ diṭṭhimānādiupakkilesābhāvato. Avisesato tisso sikkhā sakale sāsane bhavanti. Dhammoti pana brahmacariyaṃ vā sandhāya vuttaṃ ‘‘katamesānaṃ kho, bhante, buddhānaṃ bhagavantānaṃ brahmacariyaṃ ciraṭṭhitikaṃ ahosī’’tiādīsu (pārā. 18) viya. Dukūlasāṇiyā paṭicchannā viya, na tu pākāraselādipaṭicchannā viya. Tena dhammaniruttiyā sakalakilesānaṃ pahānānubhāvaṃ vadati. Alābhaparihāniyā, na laddhaparihāniyā. Aḍḍhuḍḍhānīti pañcasatādhikāni tīṇi pāṭihāriyasahassāni. Sātanti sukhaṃ.

    દુતિયમારપાસસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૫. દુતિયમારપાસસુત્તં • 5. Dutiyamārapāsasuttaṃ

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૫. દુતિયમારપાસસુત્તવણ્ણના • 5. Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact