Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિનયવિનિચ્છય-ઉત્તરવિનિચ્છય • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
દુતિયપારાજિકકથા
Dutiyapārājikakathā
૩૯.
39.
આદિયન્તો હરન્તોવ-હરન્તો ઇરિયાપથં;
Ādiyanto harantova-haranto iriyāpathaṃ;
વિકોપેન્તો તથા ઠાના, ચાવેન્તોપિ પરાજિતો.
Vikopento tathā ṭhānā, cāventopi parājito.
૪૦.
40.
તત્થ નાનેકભણ્ડાનં, પઞ્ચકાનં વસા પન;
Tattha nānekabhaṇḍānaṃ, pañcakānaṃ vasā pana;
અવહારા દસેવેતે, વિઞ્ઞાતબ્બા વિભાવિના.
Avahārā dasevete, viññātabbā vibhāvinā.
૪૧.
41.
સાહત્થાણત્તિકો ચેવ, નિસ્સગ્ગો અત્થસાધકો;
Sāhatthāṇattiko ceva, nissaggo atthasādhako;
ધુરનિક્ખેપનઞ્ચાતિ, ઇદં સાહત્થપઞ્ચકં.
Dhuranikkhepanañcāti, idaṃ sāhatthapañcakaṃ.
૪૨.
42.
પુબ્બસહપયોગો ચ, સંવિદાહરણમ્પિ ચ;
Pubbasahapayogo ca, saṃvidāharaṇampi ca;
સઙ્કેતકમ્મં નેમિત્તં, પુબ્બયોગાદિપઞ્ચકં.
Saṅketakammaṃ nemittaṃ, pubbayogādipañcakaṃ.
૪૩.
43.
થેય્યપસય્હપરિકપ્પ-પટિચ્છન્નકુસાદિકા;
Theyyapasayhaparikappa-paṭicchannakusādikā;
અવહારા ઇમે પઞ્ચ, વેદિતબ્બાવ વિઞ્ઞુના.
Avahārā ime pañca, veditabbāva viññunā.
૪૪.
44.
વત્થુકાલગ્ઘદેસે ચ, પરિભોગઞ્ચ પઞ્ચપિ;
Vatthukālagghadese ca, paribhogañca pañcapi;
ઞત્વા એતાનિ કાતબ્બો, પણ્ડિતેન વિનિચ્છયો.
Ñatvā etāni kātabbo, paṇḍitena vinicchayo.
૪૫.
45.
દુતિયં વાપિ કુદ્દાલં, પિટકં પરિયેસતો;
Dutiyaṃ vāpi kuddālaṃ, piṭakaṃ pariyesato;
ગચ્છતો થેય્યચિત્તેન, દુક્કટં પુબ્બયોગતો.
Gacchato theyyacittena, dukkaṭaṃ pubbayogato.
૪૬.
46.
તત્થજાતકકટ્ઠં વા, લતં વા છિન્દતો પન;
Tatthajātakakaṭṭhaṃ vā, lataṃ vā chindato pana;
દુક્કટં ઉભયત્થાપિ, વુત્તં સહપયોગતો.
Dukkaṭaṃ ubhayatthāpi, vuttaṃ sahapayogato.
૪૭.
47.
પથવિં ખણતો વાપિ, બ્યૂહતો પંસુમેવ વા;
Pathaviṃ khaṇato vāpi, byūhato paṃsumeva vā;
આમસન્તસ્સ વા કુમ્ભિં, હોતિ આપત્તિ દુક્કટં.
Āmasantassa vā kumbhiṃ, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
૪૮.
48.
મુખે પાસં પવેસેત્વા, ખાણુકે બદ્ધકુમ્ભિયા;
Mukhe pāsaṃ pavesetvā, khāṇuke baddhakumbhiyā;
બન્ધનાનં વસા ઞેય્યો, ઠાનભેદો વિજાનતા.
Bandhanānaṃ vasā ñeyyo, ṭhānabhedo vijānatā.
૪૯.
49.
દ્વે ઠાનાનિ પનેકસ્મિં, ખાણુકે બદ્ધકુમ્ભિયા;
Dve ṭhānāni panekasmiṃ, khāṇuke baddhakumbhiyā;
વલયં રુક્ખમૂલસ્મિં, પવેસેત્વા કતાય વા.
Valayaṃ rukkhamūlasmiṃ, pavesetvā katāya vā.
૫૦.
50.
ઉદ્ધરન્તસ્સ ખાણું વા, છિન્દતો સઙ્ખલિમ્પિ વા;
Uddharantassa khāṇuṃ vā, chindato saṅkhalimpi vā;
થુલ્લચ્ચયં તતો કુમ્ભિં, ઠાના ચાવેતિ ચે ચુતો.
Thullaccayaṃ tato kumbhiṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
૫૧.
51.
પઠમં પન કુમ્ભિં વા, ઉદ્ધરિત્વા તથા પુન;
Paṭhamaṃ pana kumbhiṃ vā, uddharitvā tathā puna;
ઠાના ચાવેતિ ખાણું વા, સઙ્ખલિં વાપિ સો નયો.
Ṭhānā cāveti khāṇuṃ vā, saṅkhaliṃ vāpi so nayo.
૫૨.
52.
ઇતો ચિતો ચ ઘંસન્તો, મૂલે સારેતિ રક્ખતિ;
Ito cito ca ghaṃsanto, mūle sāreti rakkhati;
વલયં ખેગતં તત્થ, કરોન્તોવ પરાજિતો.
Valayaṃ khegataṃ tattha, karontova parājito.
૫૩.
53.
જાતં છિન્દતિ ચે રુક્ખં, દુક્કટં કુમ્ભિમત્થકે;
Jātaṃ chindati ce rukkhaṃ, dukkaṭaṃ kumbhimatthake;
સમીપે છિન્દતો તસ્સ, પાચિત્તિયમતત્થજં.
Samīpe chindato tassa, pācittiyamatatthajaṃ.
૫૪.
54.
અન્તોકુમ્ભિગતં ભણ્ડં, ફન્દાપેતિ સચે પન;
Antokumbhigataṃ bhaṇḍaṃ, phandāpeti sace pana;
અપબ્યૂહેતિ તત્થેવ, તસ્સ થુલ્લચ્ચયં સિયા.
Apabyūheti tattheva, tassa thullaccayaṃ siyā.
૫૫.
55.
હરન્તો કુમ્ભિયા ભણ્ડં, મુટ્ઠિં છિન્દતિ અત્તનો;
Haranto kumbhiyā bhaṇḍaṃ, muṭṭhiṃ chindati attano;
ભાજને વા ગતં કત્વા, હોતિ ભિક્ખુ પરાજિતો.
Bhājane vā gataṃ katvā, hoti bhikkhu parājito.
૫૬.
56.
હારં વા પન પામઙ્ગં, સુત્તારુળ્હં તુ કુમ્ભિયા;
Hāraṃ vā pana pāmaṅgaṃ, suttāruḷhaṃ tu kumbhiyā;
ફન્દાપેતિ યથાવત્થું, ઠાના ચાવેતિ ચે ચુતો.
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
૫૭.
57.
સપ્પિઆદીસુ યં કિઞ્ચિ, પિવતો પાદપૂરણં;
Sappiādīsu yaṃ kiñci, pivato pādapūraṇaṃ;
એકેનેવ પયોગેન, પીતમત્તે પરાજયો.
Ekeneva payogena, pītamatte parājayo.
૫૮.
58.
કત્વાવ ધુરનિક્ખેપં, પિવન્તસ્સ પુનપ્પુનં;
Katvāva dhuranikkhepaṃ, pivantassa punappunaṃ;
સકલમ્પિ ચ તં કુમ્ભિં, પિવતો ન પરાજયો.
Sakalampi ca taṃ kumbhiṃ, pivato na parājayo.
૫૯.
59.
સચે ખિપતિ યં કિઞ્ચિ, ભણ્ડકં તેલકુમ્ભિયં;
Sace khipati yaṃ kiñci, bhaṇḍakaṃ telakumbhiyaṃ;
તં પાદગ્ઘનકં તેલં, ધુવં પિવતિ તાવદે.
Taṃ pādagghanakaṃ telaṃ, dhuvaṃ pivati tāvade.
૬૦.
60.
હત્થતો મુત્તમત્તેવ, થેય્યચિત્તો વિનસ્સતિ;
Hatthato muttamatteva, theyyacitto vinassati;
આવિઞ્જેત્વાપિ વા કુમ્ભિં, તેલં ગાળેતિ ચે તથા.
Āviñjetvāpi vā kumbhiṃ, telaṃ gāḷeti ce tathā.
૬૧.
61.
તેલસ્સાકિરણં ઞત્વા, ખિત્તં રિત્તાય કુમ્ભિયા;
Telassākiraṇaṃ ñatvā, khittaṃ rittāya kumbhiyā;
પીતં તેલઞ્ચ તં ભણ્ડં, ઉદ્ધરન્તોવ ધંસિતો.
Pītaṃ telañca taṃ bhaṇḍaṃ, uddharantova dhaṃsito.
૬૨.
62.
તત્થેવ ભિન્દતો તેલં, છડ્ડેન્તસ્સ તથેવ ચ;
Tattheva bhindato telaṃ, chaḍḍentassa tatheva ca;
ઝાપેન્તસ્સ અભોગં વા, કરોન્તસ્સ ચ દુક્કટં.
Jhāpentassa abhogaṃ vā, karontassa ca dukkaṭaṃ.
ભૂમટ્ઠકથા.
Bhūmaṭṭhakathā.
૬૩.
63.
ઠપિતં પત્થરિત્વા ચ, સાટકત્થરણાદિકં;
Ṭhapitaṃ pattharitvā ca, sāṭakattharaṇādikaṃ;
વેઠેત્વા ઉદ્ધરન્તસ્સ, મુત્તે ઠાના પરાભવો.
Veṭhetvā uddharantassa, mutte ṭhānā parābhavo.
૬૪.
64.
ઓરિમન્તેન વા ફુટ્ઠ-મોકાસં પારિમન્તતો;
Orimantena vā phuṭṭha-mokāsaṃ pārimantato;
પારાજિકમતિક્કન્તે, કડ્ઢતો ઉજુકમ્પિ વા.
Pārājikamatikkante, kaḍḍhato ujukampi vā.
થલટ્ઠકથા.
Thalaṭṭhakathā.
૬૫.
65.
પુરતો મુખતુણ્ડઞ્ચ, કલાપગ્ગઞ્ચ પચ્છતો;
Purato mukhatuṇḍañca, kalāpaggañca pacchato;
દ્વીસુ પસ્સેસુ પક્ખન્તો, હેટ્ઠા પાદનખા તથા.
Dvīsu passesu pakkhanto, heṭṭhā pādanakhā tathā.
૬૬.
66.
ઉદ્ધઞ્ચાપિ સિખગ્ગન્તિ, ગગને ગચ્છતો પન;
Uddhañcāpi sikhagganti, gagane gacchato pana;
મોરસ્સ છ પરિચ્છેદા, વેદિતબ્બા વિભાવિના.
Morassa cha paricchedā, veditabbā vibhāvinā.
૬૭.
67.
ભિક્ખુ ‘‘સસ્સામિકં મોરં, ગહેસ્સામી’’તિ ખેગતં;
Bhikkhu ‘‘sassāmikaṃ moraṃ, gahessāmī’’ti khegataṃ;
હત્થં વાપિ પસારેતિ, પુરતો વાસ્સ તિટ્ઠતિ.
Hatthaṃ vāpi pasāreti, purato vāssa tiṭṭhati.
૬૮.
68.
મોરોપિ ગગને પક્ખે, ચારેતિ ન ચ ગચ્છતિ;
Moropi gagane pakkhe, cāreti na ca gacchati;
દુક્કટં ગમનચ્છેદે, આમસન્તસ્સ ચેવ તં.
Dukkaṭaṃ gamanacchede, āmasantassa ceva taṃ.
૬૯.
69.
ઠાના મોરમમોચેન્તો, ફન્દાપેતિ સચે પન;
Ṭhānā moramamocento, phandāpeti sace pana;
એવં ફન્દાપને તસ્સ, થુલ્લચ્ચયમુદીરિતં.
Evaṃ phandāpane tassa, thullaccayamudīritaṃ.
૭૦.
70.
અગ્ગહેત્વા ગહેત્વા વા, હત્થેન પન અત્તનો;
Aggahetvā gahetvā vā, hatthena pana attano;
ઠાના ચાવેતિ ચે મોરં, સયં ઠાના ચુતો સિયા.
Ṭhānā cāveti ce moraṃ, sayaṃ ṭhānā cuto siyā.
૭૧.
71.
ફુટ્ઠોકાસં મુખગ્ગેન, કલાપગ્ગેન વા પન;
Phuṭṭhokāsaṃ mukhaggena, kalāpaggena vā pana;
કલાપગ્ગેન વા ફુટ્ઠં, મુખતુણ્ડેન ભિક્ખુ ચે.
Kalāpaggena vā phuṭṭhaṃ, mukhatuṇḍena bhikkhu ce.
૭૨.
72.
અતિક્કામેય્ય યો મોરં, ઠાના ચાવેતિ નામ સો;
Atikkāmeyya yo moraṃ, ṭhānā cāveti nāma so;
એસેવ ચ નયો પાદ-સિખાપક્ખેસુ દીપિતો.
Eseva ca nayo pāda-sikhāpakkhesu dīpito.
૭૩.
73.
ગગને પન ગચ્છન્તો, કરે મોરો નિલીયતિ;
Gagane pana gacchanto, kare moro nilīyati;
તં કરેનેવ ચારેન્તો, ફન્દાપેતીતિ વુચ્ચતિ.
Taṃ kareneva cārento, phandāpetīti vuccati.
૭૪.
74.
સચે ગણ્હાતિ તં મોરં, ઇતરેન કરેન સો;
Sace gaṇhāti taṃ moraṃ, itarena karena so;
ચાવિતત્તા પન ઠાના, ભિક્ખુ ઠાના ચુતો સિયા.
Cāvitattā pana ṭhānā, bhikkhu ṭhānā cuto siyā.
૭૫.
75.
ઇતરં પન મોરસ્સ, ઉપનેતિ સચે કરં;
Itaraṃ pana morassa, upaneti sace karaṃ;
ન દોસો તત્થ ઉડ્ડેત્વા, સયમેવ નિલીયતિ.
Na doso tattha uḍḍetvā, sayameva nilīyati.
૭૬.
76.
દિસ્વા અઙ્ગે નિલીનં તં, થેય્યચિત્તેન ગચ્છતો;
Disvā aṅge nilīnaṃ taṃ, theyyacittena gacchato;
પાદે થુલ્લચ્ચયં હોતિ, દુતિયે ચ પરાજયો.
Pāde thullaccayaṃ hoti, dutiye ca parājayo.
૭૭.
77.
ભૂમિયં ઠિતમોરસ્સ, તીણિ ઠાનાનિ પણ્ડિતો;
Bhūmiyaṃ ṭhitamorassa, tīṇi ṭhānāni paṇḍito;
પાદાનઞ્ચ કલાપસ્સ, વસેન પરિદીપયે.
Pādānañca kalāpassa, vasena paridīpaye.
૭૮.
78.
તતો કેસગ્ગમત્તમ્પિ, મોરં પથવિતો પન;
Tato kesaggamattampi, moraṃ pathavito pana;
હોતિ પારાજિકં તસ્સ, ઉક્ખિપન્તસ્સ ભિક્ખુનો.
Hoti pārājikaṃ tassa, ukkhipantassa bhikkhuno.
૭૯.
79.
છિજ્જમાનં સુવણ્ણાદિં, પત્તે પતતિ ચે પન;
Chijjamānaṃ suvaṇṇādiṃ, patte patati ce pana;
હત્થેન ઉદ્ધરન્તસ્સ, તસ્સ પારાજિકં સિયા.
Hatthena uddharantassa, tassa pārājikaṃ siyā.
૮૦.
80.
સચે અનુદ્ધરિત્વાવ, થેય્યચિત્તેન ગચ્છતિ;
Sace anuddharitvāva, theyyacittena gacchati;
દુતિયે પદવારસ્મિં, પારાજિકમુદીરયે.
Dutiye padavārasmiṃ, pārājikamudīraye.
૮૧.
81.
એસેવ ચ નયો ઞેય્યો, હત્થે વત્થેવ મત્થકે;
Eseva ca nayo ñeyyo, hatthe vattheva matthake;
તં તં તસ્સ ભવે ઠાનં, યત્થ યત્થ પતિટ્ઠિતં.
Taṃ taṃ tassa bhave ṭhānaṃ, yattha yattha patiṭṭhitaṃ.
આકાસટ્ઠકથા.
Ākāsaṭṭhakathā.
૮૨.
82.
થેય્યચિત્તેન યં કિઞ્ચિ, મઞ્ચપીઠાદિસુટ્ઠિતં;
Theyyacittena yaṃ kiñci, mañcapīṭhādisuṭṭhitaṃ;
આમાસમ્પિ અનામાસં, આમસન્તસ્સ દુક્કટં.
Āmāsampi anāmāsaṃ, āmasantassa dukkaṭaṃ.
૮૩.
83.
સંહરિત્વા સચે વંસે, ઠપિતં હોતિ ચીવરં;
Saṃharitvā sace vaṃse, ṭhapitaṃ hoti cīvaraṃ;
કત્વા પુનોરતો ભોગં, તથા અન્તઞ્ચ પારતો.
Katvā punorato bhogaṃ, tathā antañca pārato.
૮૪.
84.
ચીવરેન ફુટ્ઠોકાસો, ઠાનં તસ્સ પવુચ્ચતિ;
Cīvarena phuṭṭhokāso, ṭhānaṃ tassa pavuccati;
ન તુ ચીવરવંસો સો, હોતીતિ સકલો મતો.
Na tu cīvaravaṃso so, hotīti sakalo mato.
૮૫.
85.
ઓરિમન્તેન ઓકાસં, ફુટ્ઠં તમિતરેન વા;
Orimantena okāsaṃ, phuṭṭhaṃ tamitarena vā;
ઇતરેનપિ વા ફુટ્ઠં, ઓરિમન્તેન વા પુન.
Itarenapi vā phuṭṭhaṃ, orimantena vā puna.
૮૬.
86.
દક્ખિણન્તેન ફુટ્ઠં વા, વામન્તેનિતરેન વા;
Dakkhiṇantena phuṭṭhaṃ vā, vāmantenitarena vā;
વામન્તેન ફુટ્ઠટ્ઠાનં, અતિક્કામયતો ચુતિ.
Vāmantena phuṭṭhaṭṭhānaṃ, atikkāmayato cuti.
૮૭.
87.
ઉદ્ધં વા ઉક્ખિપન્તસ્સ, ચીવરં પન વંસતો;
Uddhaṃ vā ukkhipantassa, cīvaraṃ pana vaṃsato;
કેસગ્ગમત્તે ઉક્ખિત્તે, તસ્સ પારાજિકં ભવે.
Kesaggamatte ukkhitte, tassa pārājikaṃ bhave.
૮૮.
88.
રજ્જુકેન ચ બન્ધિત્વા, ઠપિતં પન ચીવરં;
Rajjukena ca bandhitvā, ṭhapitaṃ pana cīvaraṃ;
થુલ્લચ્ચયં વિમોચેન્તો, મુત્તે પારાજિકં ફુસે.
Thullaccayaṃ vimocento, mutte pārājikaṃ phuse.
૮૯.
89.
વેઠેત્વા ઠપિતં વંસે, નિબ્બેઠેન્તસ્સ ભિક્ખુનો;
Veṭhetvā ṭhapitaṃ vaṃse, nibbeṭhentassa bhikkhuno;
વલયં છિન્દતો વાપિ, મોચેન્તસ્સપ્યયં નયો.
Valayaṃ chindato vāpi, mocentassapyayaṃ nayo.
૯૦.
90.
ચીવરસ્સ પસારેત્વા, ઠપિતસ્સ હિ વંસકે;
Cīvarassa pasāretvā, ṭhapitassa hi vaṃsake;
સંહરિત્વા તુ નિક્ખિત્તે, ચીવરે વિય નિચ્છયો.
Saṃharitvā tu nikkhitte, cīvare viya nicchayo.
૯૧.
91.
સિક્કાય પક્ખિપિત્વા યં, લગ્ગિતં હોતિ ભણ્ડકં;
Sikkāya pakkhipitvā yaṃ, laggitaṃ hoti bhaṇḍakaṃ;
સિક્કાતો તં હરન્તો વા, સહ સિક્કાય વા ચુતો.
Sikkāto taṃ haranto vā, saha sikkāya vā cuto.
૯૨.
92.
કુન્તાદિં નાગદન્તેસુ, ઠિતેસુ પટિપાટિયા;
Kuntādiṃ nāgadantesu, ṭhitesu paṭipāṭiyā;
અગ્ગે વા પન બુન્દે વા, ગહેત્વા પરિકડ્ઢતો.
Agge vā pana bunde vā, gahetvā parikaḍḍhato.
૯૩.
93.
પારાજિકં ફુટ્ઠોકાસં, અતિક્કામયતો સિયા;
Pārājikaṃ phuṭṭhokāsaṃ, atikkāmayato siyā;
ઉજુકં ઉક્ખિપન્તસ્સ, કેસગ્ગેન પરાજયો.
Ujukaṃ ukkhipantassa, kesaggena parājayo.
૯૪.
94.
પાકારાભિમુખો ઠત્વા, આકડ્ઢતિ સચે પન;
Pākārābhimukho ṭhatvā, ākaḍḍhati sace pana;
ઓરિમન્તફુટ્ઠોકાસ-મિતરન્તચ્ચયે ચુતો.
Orimantaphuṭṭhokāsa-mitarantaccaye cuto.
૯૫.
95.
તથેવ પરતો તસ્સ, પેલ્લેન્તસ્સાપિ ભિક્ખુનો;
Tatheva parato tassa, pellentassāpi bhikkhuno;
ભિત્તિં પન ચ નિસ્સાય, ઠપિતેપિ અયં નયો.
Bhittiṃ pana ca nissāya, ṭhapitepi ayaṃ nayo.
૯૬.
96.
ચાલેન્તસ્સ ચ તાલસ્સ, ફલં વત્થુ હિ પૂરતિ;
Cālentassa ca tālassa, phalaṃ vatthu hi pūrati;
યેનસ્સ બન્ધના મુત્તે, તસ્મિં પારાજિકં ભવે.
Yenassa bandhanā mutte, tasmiṃ pārājikaṃ bhave.
૯૭.
97.
પિણ્ડિં છિન્દતિ તાલસ્સ, સચે પારાજિકં સિયા;
Piṇḍiṃ chindati tālassa, sace pārājikaṃ siyā;
એસેવ ચ નયો સેસ-રુક્ખપુપ્ફફલેસુપિ.
Eseva ca nayo sesa-rukkhapupphaphalesupi.
વેહાસટ્ઠકથા.
Vehāsaṭṭhakathā.
૯૮.
98.
ગચ્છતો હિ નિધિટ્ઠાનં, પદવારેન દુક્કટં;
Gacchato hi nidhiṭṭhānaṃ, padavārena dukkaṭaṃ;
ઉદકે પન ગમ્ભીરે, તથા નિમુજ્જનાદિસુ.
Udake pana gambhīre, tathā nimujjanādisu.
૯૯.
99.
તત્થજાતકપુપ્ફેસુ, યેન પુપ્ફેન પૂરતિ;
Tatthajātakapupphesu, yena pupphena pūrati;
વત્થુ તં છિન્દતો પુપ્ફં, તસ્સ પારાજિકં વદે.
Vatthu taṃ chindato pupphaṃ, tassa pārājikaṃ vade.
૧૦૦.
100.
એકનાળસ્સ વા પસ્સે, વાકો ઉપ્પલજાતિયા;
Ekanāḷassa vā passe, vāko uppalajātiyā;
ન છિજ્જતિ તતો યાવ, તાવ નં પરિરક્ખતિ.
Na chijjati tato yāva, tāva naṃ parirakkhati.
૧૦૧.
101.
સામિકેહેવ પુપ્ફેસુ, છિન્દિત્વા ઠપિતેસુપિ;
Sāmikeheva pupphesu, chinditvā ṭhapitesupi;
પુબ્બે વુત્તનયેનેવ, વેદિતબ્બો વિનિચ્છયો.
Pubbe vuttanayeneva, veditabbo vinicchayo.
૧૦૨.
102.
ભારબદ્ધાનિ પુપ્ફાનિ, છસ્વાકારેસુ કેનચિ;
Bhārabaddhāni pupphāni, chasvākāresu kenaci;
આકારેન સચે તાનિ, ઠાના ચાવેતિ નસ્સતિ.
Ākārena sace tāni, ṭhānā cāveti nassati.
૧૦૩.
103.
ઠપિતં પન પુપ્ફાનં, કલાપં જલપિટ્ઠિયં;
Ṭhapitaṃ pana pupphānaṃ, kalāpaṃ jalapiṭṭhiyaṃ;
ચાલેત્વા ઉદકં પુપ્ફ-ટ્ઠાના ચાવેતિ ચે ચુતો.
Cāletvā udakaṃ puppha-ṭṭhānā cāveti ce cuto.
૧૦૪.
104.
પરિકપ્પેતિ ચે ‘‘એત્થ, ગહેસ્સામી’’તિ રક્ખતિ;
Parikappeti ce ‘‘ettha, gahessāmī’’ti rakkhati;
ઉદ્ધરન્તો ગતટ્ઠાના, ભટ્ઠો નામ પવુચ્ચતિ.
Uddharanto gataṭṭhānā, bhaṭṭho nāma pavuccati.
૧૦૫.
105.
અચ્ચુગ્ગતસ્સ તં ઠાનં, જલતો સકલં જલં;
Accuggatassa taṃ ṭhānaṃ, jalato sakalaṃ jalaṃ;
ઉપ્પાટેત્વા તતો પુપ્ફં, ઉજુમુદ્ધરતો પન.
Uppāṭetvā tato pupphaṃ, ujumuddharato pana.
૧૦૬.
106.
નાળન્તે જલતો મુત્ત-મત્તે પારાજિકં ભવે;
Nāḷante jalato mutta-matte pārājikaṃ bhave;
અમુત્તે જલતો તસ્મિં, થુલ્લચ્ચયમુદીરિતં.
Amutte jalato tasmiṃ, thullaccayamudīritaṃ.
૧૦૭.
107.
પુપ્ફે ગહેત્વા નામેત્વા, ઉપ્પાટેતિ સચે પન;
Pupphe gahetvā nāmetvā, uppāṭeti sace pana;
ન તસ્સ ઉદકં ઠાનં, નટ્ઠો ઉપ્પાટિતક્ખણે.
Na tassa udakaṃ ṭhānaṃ, naṭṭho uppāṭitakkhaṇe.
૧૦૮.
108.
યો હિ સસ્સામિકે મચ્છે, થેય્યચિત્તેન ગણ્હતિ;
Yo hi sassāmike macche, theyyacittena gaṇhati;
બળિસેનપિ જાલેન, હત્થેન કુમિનેન વા.
Baḷisenapi jālena, hatthena kuminena vā.
૧૦૯.
109.
તસ્સેવં ગણ્હતો વત્થુ, યેન મચ્છેન પૂરતિ;
Tassevaṃ gaṇhato vatthu, yena macchena pūrati;
તસ્મિં ઉદ્ધટમત્તસ્મિં, જલા હોતિ પરાજયો.
Tasmiṃ uddhaṭamattasmiṃ, jalā hoti parājayo.
૧૧૦.
110.
ઠાનં સલિલજાનઞ્હિ, કેવલં સકલં જલં;
Ṭhānaṃ salilajānañhi, kevalaṃ sakalaṃ jalaṃ;
સલિલટ્ઠં વિમોચેન્તો, જલા પારાજિકો ભવે.
Salilaṭṭhaṃ vimocento, jalā pārājiko bhave.
૧૧૧.
111.
નીરતો ઉપ્પતિત્વા યો, તીરે પતતિ વારિજો;
Nīrato uppatitvā yo, tīre patati vārijo;
ગણ્હતો તં પનાપત્તિં, ભણ્ડગ્ઘેન વિનિદ્દિસે.
Gaṇhato taṃ panāpattiṃ, bhaṇḍagghena viniddise.
૧૧૨.
112.
મારણત્થાય મચ્છાનં, તળાકે નદિયાપિ વા;
Māraṇatthāya macchānaṃ, taḷāke nadiyāpi vā;
નિન્ને મચ્છવિસં નામ, પક્ખિપિત્વા ગતે પન.
Ninne macchavisaṃ nāma, pakkhipitvā gate pana.
૧૧૩.
113.
પચ્છા મચ્છવિસં મચ્છા, ખાદિત્વા પિલવન્તિ ચે;
Pacchā macchavisaṃ macchā, khāditvā pilavanti ce;
પારાજિકં મતે મચ્છે, થેય્યચિત્તેન ગણ્હતો.
Pārājikaṃ mate macche, theyyacittena gaṇhato.
૧૧૪.
114.
પંસુકૂલિકસઞ્ઞાય, ન દોસો કોચિ ગણ્હતો;
Paṃsukūlikasaññāya, na doso koci gaṇhato;
સામિકેસ્વાહરન્તેસુ, ભણ્ડદેય્યમુદીરિતં.
Sāmikesvāharantesu, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ.
૧૧૫.
115.
ગહેત્વા સામિકા મચ્છે, સચે યન્તિ નિરાલયા;
Gahetvā sāmikā macche, sace yanti nirālayā;
ગણ્હતો પન તે સેસે, થેય્યચિત્તેન દુક્કટં.
Gaṇhato pana te sese, theyyacittena dukkaṭaṃ.
૧૧૬.
116.
અમતેસુ અનાપત્તિં, વદન્તિ વિનયઞ્ઞુનો;
Amatesu anāpattiṃ, vadanti vinayaññuno;
એસેવ ચ નયો સેસે, કચ્છપાદિમ્હિ વારિજે.
Eseva ca nayo sese, kacchapādimhi vārije.
ઉદકટ્ઠકથા.
Udakaṭṭhakathā.
૧૧૭.
117.
‘‘નાવં નાવટ્ઠં વા ભણ્ડં, થેનેત્વા ગણ્હિસ્સામી’’તિ;
‘‘Nāvaṃ nāvaṭṭhaṃ vā bhaṇḍaṃ, thenetvā gaṇhissāmī’’ti;
પાદુદ્ધારે દોસા વુત્તા, ભિક્ખુસ્સેવં ગચ્છન્તસ્સ.
Pāduddhāre dosā vuttā, bhikkhussevaṃ gacchantassa.
૧૧૮.
118.
બદ્ધાય નાવાય હિ ચણ્ડસોતે;
Baddhāya nāvāya hi caṇḍasote;
ઠાનં મતં બન્ધનમેકમેવ;
Ṭhānaṃ mataṃ bandhanamekameva;
ભિક્ખુસ્સ તસ્મિં મુત્તમત્તે;
Bhikkhussa tasmiṃ muttamatte;
પારાજિકં તસ્સ વદન્તિ ધીરા.
Pārājikaṃ tassa vadanti dhīrā.
૧૧૯.
119.
નિચ્ચલે ઉદકે નાવ-મબન્ધનમવટ્ઠિતં;
Niccale udake nāva-mabandhanamavaṭṭhitaṃ;
પુરતો પચ્છતો વાપિ, પસ્સતો વાપિ કડ્ઢતો.
Purato pacchato vāpi, passato vāpi kaḍḍhato.
૧૨૦.
120.
એકેનન્તેન સમ્ફુટ્ઠ-મોકાસમિતરેન તં;
Ekenantena samphuṭṭha-mokāsamitarena taṃ;
અતિક્કામયતો નાવં, તસ્સ પારાજિકં સિયા.
Atikkāmayato nāvaṃ, tassa pārājikaṃ siyā.
૧૨૧. તથા –
121. Tathā –
ઉદ્ધં કેસગ્ગમત્તમ્પિ, ઉદકમ્હા વિમોચિતે;
Uddhaṃ kesaggamattampi, udakamhā vimocite;
અધોનાવાતલં તેન, ફુટ્ઠઞ્ચ મુખવટ્ટિયા.
Adhonāvātalaṃ tena, phuṭṭhañca mukhavaṭṭiyā.
૧૨૨.
122.
બન્ધિત્વા પન યા તીરે, ઠપિતા નિચ્ચલે જલે;
Bandhitvā pana yā tīre, ṭhapitā niccale jale;
બન્ધનઞ્ચ ઠિતોકાસો, ઠાનં તસ્સા દ્વિધા મતં.
Bandhanañca ṭhitokāso, ṭhānaṃ tassā dvidhā mataṃ.
૧૨૩.
123.
હોતિ થુલ્લચ્ચયં પુબ્બં, બન્ધનસ્સ વિમોચને;
Hoti thullaccayaṃ pubbaṃ, bandhanassa vimocane;
પચ્છા કેનચુપાયેન, ઠાના ચાવેતિ ચે ચુતો.
Pacchā kenacupāyena, ṭhānā cāveti ce cuto.
૧૨૪.
124.
ચાવેત્વા પઠમં ઠાના, પચ્છા બન્ધનમોચને;
Cāvetvā paṭhamaṃ ṭhānā, pacchā bandhanamocane;
એસેવ ચ નયો વુત્તો, થેય્યચિત્તસ્સ ભિક્ખુનો.
Eseva ca nayo vutto, theyyacittassa bhikkhuno.
૧૨૫.
125.
ઉસ્સારેત્વા નિકુજ્જિત્વા, ઠપિતાય થલે પન;
Ussāretvā nikujjitvā, ṭhapitāya thale pana;
ફુટ્ઠોકાસોવ હિ ઠાનં, નાવાય મુખવટ્ટિયા.
Phuṭṭhokāsova hi ṭhānaṃ, nāvāya mukhavaṭṭiyā.
૧૨૬.
126.
ઞેય્યો ઠાનપરિચ્છેદો;
Ñeyyo ṭhānaparicchedo;
આકારેહેવ પઞ્ચહિ;
Ākāreheva pañcahi;
યતો કુતોચિ ચાવેન્તો;
Yato kutoci cāvento;
હોતિ પારાજિકો નરો.
Hoti pārājiko naro.
૧૨૭.
127.
એસેવ ચ નયો ઞેય્યો, નાવાયુક્કુજ્જિતાયપિ;
Eseva ca nayo ñeyyo, nāvāyukkujjitāyapi;
ઠપિતાયપિ નાવાય, ઘટિકાનં તથૂપરિ.
Ṭhapitāyapi nāvāya, ghaṭikānaṃ tathūpari.
૧૨૮.
128.
થેય્યા તિત્થે ઠિતં નાવં, આરુહિત્વા સચે પન;
Theyyā titthe ṭhitaṃ nāvaṃ, āruhitvā sace pana;
અરિત્તેન ફિયેનાપિ, પાજેન્તસ્સ પરાજયો.
Arittena phiyenāpi, pājentassa parājayo.
૧૨૯.
129.
સચે છત્તં પણામેત્વા, ઉસ્સાપેત્વાવ ચીવરં;
Sace chattaṃ paṇāmetvā, ussāpetvāva cīvaraṃ;
લઙ્કારસદિસં કત્વા, ગણ્હાપેતિ સમીરણં.
Laṅkārasadisaṃ katvā, gaṇhāpeti samīraṇaṃ.
૧૩૦.
130.
આગમ્મ બલવા વાતો, નાવં હરતિ ચે પન;
Āgamma balavā vāto, nāvaṃ harati ce pana;
વાતેનેવ હટા નાવા, ન દોસો કોચિ વિજ્જતિ.
Vāteneva haṭā nāvā, na doso koci vijjati.
૧૩૧.
131.
સયમેવ ચ યં કિઞ્ચિ, ગામતિત્થમુપાગતં;
Sayameva ca yaṃ kiñci, gāmatitthamupāgataṃ;
અચાવેન્તોવ તં ઠાના, કિણિત્વા ચે પલાયતિ.
Acāventova taṃ ṭhānā, kiṇitvā ce palāyati.
૧૩૨.
132.
અવહારો ન ભિક્ખુસ્સ, ભણ્ડદેય્યમુદીરિતં;
Avahāro na bhikkhussa, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ;
સયમેવ ચ ગચ્છન્તિં, ઠાના ચાવેતિ ચે ચુતો.
Sayameva ca gacchantiṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
નાવટ્ઠકથા.
Nāvaṭṭhakathā.
૧૩૩.
133.
યાનં નામ રથો વય્હં, સકટં સન્દમાનિકા;
Yānaṃ nāma ratho vayhaṃ, sakaṭaṃ sandamānikā;
યાનં અવહરિસ્સામિ, યાનટ્ઠમિતિ વા પન.
Yānaṃ avaharissāmi, yānaṭṭhamiti vā pana.
૧૩૪.
134.
ગચ્છતો દુક્કટં વુત્તં, દુતિયં પરિયેસતો;
Gacchato dukkaṭaṃ vuttaṃ, dutiyaṃ pariyesato;
ઠાના ચાવનયોગસ્મિં, વિજ્જમાને પરાજયો.
Ṭhānā cāvanayogasmiṃ, vijjamāne parājayo.
૧૩૫.
135.
યાનસ્સ દુકયુત્તસ્સ, દસ ઠાનાનિ દીપયે;
Yānassa dukayuttassa, dasa ṭhānāni dīpaye;
યાનં પાજયતો તસ્સ, નિસીદિત્વા ધુરે પન.
Yānaṃ pājayato tassa, nisīditvā dhure pana.
૧૩૬.
136.
થુલ્લચ્ચયં તુ ગોણાનં, પાદુદ્ધારે વિનિદ્દિસે;
Thullaccayaṃ tu goṇānaṃ, pāduddhāre viniddise;
ચક્કાનઞ્હિ ઠિતોકાસ-મતિક્કન્તે પરાભવો.
Cakkānañhi ṭhitokāsa-matikkante parābhavo.
૧૩૭.
137.
અયુત્તકસ્સાપિ ચ યાનકસ્સ, ધુરેનુપત્થમ્ભનિયં ઠિતસ્સ;
Ayuttakassāpi ca yānakassa, dhurenupatthambhaniyaṃ ṭhitassa;
વસેનુપત્થમ્ભનિચક્કકાનં, ઠાનાનિ તીણેવ ભવન્તિ તસ્સ.
Vasenupatthambhanicakkakānaṃ, ṭhānāni tīṇeva bhavanti tassa.
૧૩૮.
138.
તથા ધુરેન દારૂનં, ઉપરિટ્ઠપિતસ્સ ચ;
Tathā dhurena dārūnaṃ, upariṭṭhapitassa ca;
ભૂમિયમ્પિ ધુરેનેવ, તથેવ ઠપિતસ્સ ચ.
Bhūmiyampi dhureneva, tatheva ṭhapitassa ca.
૧૩૯.
139.
પુરતો પચ્છતો વાપિ, ઠાના ચાવેતિ ચે પન;
Purato pacchato vāpi, ṭhānā cāveti ce pana;
થુલ્લચ્ચયં તુ તિણ્ણમ્પિ, ઠાના ચાવે પરાજયો.
Thullaccayaṃ tu tiṇṇampi, ṭhānā cāve parājayo.
૧૪૦.
140.
અપનેત્વાન ચક્કાનિ, અક્ખાનં સીસકેહિ તુ;
Apanetvāna cakkāni, akkhānaṃ sīsakehi tu;
ઠિતસ્સૂપરિ દારૂનં, ઠાનાનિ દ્વે વિનિદ્દિસે.
Ṭhitassūpari dārūnaṃ, ṭhānāni dve viniddise.
૧૪૧.
141.
કડ્ઢન્તો ઉક્ખિપન્તો વા, ફુટ્ઠોકાસચ્ચયે ચુતો;
Kaḍḍhanto ukkhipanto vā, phuṭṭhokāsaccaye cuto;
ઠપિતસ્સ પનઞ્ઞસ્સ, ભૂમિયં યસ્સ કસ્સચિ.
Ṭhapitassa panaññassa, bhūmiyaṃ yassa kassaci.
૧૪૨.
142.
અક્ખુદ્ધીનં ધુરસ્સાતિ, પઞ્ચ ઠાનાનિ દીપયે;
Akkhuddhīnaṃ dhurassāti, pañca ṭhānāni dīpaye;
ઉદ્ધીસુ વા ગહેત્વા તં, ઠાના ચાવેતિ ચે ચુતો.
Uddhīsu vā gahetvā taṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
૧૪૩.
143.
ઠપિતસ્સ હિ ચક્કસ્સ, નાભિયા પન ભૂમિયં;
Ṭhapitassa hi cakkassa, nābhiyā pana bhūmiyaṃ;
એકમેવ સિયા ઠાનં, પરિચ્છેદોપિ પઞ્ચધા.
Ekameva siyā ṭhānaṃ, paricchedopi pañcadhā.
૧૪૪.
144.
ફુસિત્વા યં ઠિતં ભૂમિં, નેમિપસ્સેન નાભિયા;
Phusitvā yaṃ ṭhitaṃ bhūmiṃ, nemipassena nābhiyā;
ઠાનાનિ દ્વે ભવન્તસ્સ, નટ્ઠો તેસમતિક્કમે.
Ṭhānāni dve bhavantassa, naṭṭho tesamatikkame.
૧૪૫.
145.
દિસ્વા યાનમનારક્ખં, પટિપન્નં મહાપથે;
Disvā yānamanārakkhaṃ, paṭipannaṃ mahāpathe;
આરુહિત્વા અચોદેત્વા, કિણિત્વા યાતિ વટ્ટતિ.
Āruhitvā acodetvā, kiṇitvā yāti vaṭṭati.
યાનટ્ઠકથા.
Yānaṭṭhakathā.
૧૪૬.
146.
સીસક્ખન્ધકટોલમ્બ-વસા ભારો ચતુબ્બિધો;
Sīsakkhandhakaṭolamba-vasā bhāro catubbidho;
તત્થ સીસગતં ભારં, આમસન્તસ્સ દુક્કટં.
Tattha sīsagataṃ bhāraṃ, āmasantassa dukkaṭaṃ.
૧૪૭.
147.
ઇતો ચિતો ચ ઘંસન્તો, થેય્યચિત્તેન યો પન;
Ito cito ca ghaṃsanto, theyyacittena yo pana;
સિરસ્મિંયેવ સારેતિ, તસ્સ થુલ્લચ્ચયં સિયા.
Sirasmiṃyeva sāreti, tassa thullaccayaṃ siyā.
૧૪૮.
148.
ખન્ધં ઓરોપિતે ભારે, તસ્સ પારાજિકં મતં;
Khandhaṃ oropite bhāre, tassa pārājikaṃ mataṃ;
સીસતો કેસમત્તમ્પિ, મોચેન્તોપિ પરાજિતો.
Sīsato kesamattampi, mocentopi parājito.
૧૪૯.
149.
ભારં પથવિયં કિઞ્ચિ, ઠપેત્વા સુદ્ધમાનસો;
Bhāraṃ pathaviyaṃ kiñci, ṭhapetvā suddhamānaso;
પચ્છા તં થેય્યચિત્તેન, ઉદ્ધરન્તો પરાજિતો.૫૨૨
Pacchā taṃ theyyacittena, uddharanto parājito.522
૧૫૦.
150.
એત્થ વુત્તનયેનેવ, સેસેસુપિ અસેસતો;
Ettha vuttanayeneva, sesesupi asesato;
ભારેસુ મતિસારેન, વેદિતબ્બો વિનિચ્છયો.
Bhāresu matisārena, veditabbo vinicchayo.
ભારટ્ઠકથા.
Bhāraṭṭhakathā.
૧૫૧.
151.
દુક્કટં મુનિના વુત્તં, આરામં અભિયુઞ્જતો;
Dukkaṭaṃ muninā vuttaṃ, ārāmaṃ abhiyuñjato;
પરાજેતિ પરં ધમ્મં, ચરન્તો ચે પરાજિતો.૫૨૨
Parājeti paraṃ dhammaṃ, caranto ce parājito.522
૧૫૨.
152.
વિમતિં જનયન્તસ્સ, તસ્સ થુલ્લચ્ચયં સિયા;
Vimatiṃ janayantassa, tassa thullaccayaṃ siyā;
પરજ્જતિ સયં ધમ્મં, ચરન્તો યોપિ તસ્સ ચ.
Parajjati sayaṃ dhammaṃ, caranto yopi tassa ca.
૧૫૩.
153.
સામિનો ધુરનિક્ખેપે, ‘‘ન દસ્સામી’’તિ ચત્તનો;
Sāmino dhuranikkhepe, ‘‘na dassāmī’’ti cattano;
પારાજિકં ભવે તસ્સ, સબ્બેસં કૂટસક્ખિનં.
Pārājikaṃ bhave tassa, sabbesaṃ kūṭasakkhinaṃ.
આરામટ્ઠકથા.
Ārāmaṭṭhakathā.
૧૫૪.
154.
વિહારં સઙ્ઘિકં કિઞ્ચિ, અચ્છિન્દિત્વાન ગણ્હિતું;
Vihāraṃ saṅghikaṃ kiñci, acchinditvāna gaṇhituṃ;
સબ્બેસં ધુરનિક્ખેપા-ભાવતોવ ન સિજ્ઝતિ.
Sabbesaṃ dhuranikkhepā-bhāvatova na sijjhati.
વિહારટ્ઠકથા.
Vihāraṭṭhakathā.
૧૫૫.
155.
સીસાનિ સાલિઆદીનં, નિરુમ્ભિત્વાન ગણ્હતો;
Sīsāni sāliādīnaṃ, nirumbhitvāna gaṇhato;
અસિતેન ચ લાયિત્વા, છિન્દિત્વા વા કરેન ચ.
Asitena ca lāyitvā, chinditvā vā karena ca.
૧૫૬.
156.
યસ્મિં બીજેપિ વા વત્થુ, સીસે પૂરેતિ મુટ્ઠિયં;
Yasmiṃ bījepi vā vatthu, sīse pūreti muṭṭhiyaṃ;
બન્ધના મોચિતે તસ્મિં, તસ્સ પારાજિકં ભવે.
Bandhanā mocite tasmiṃ, tassa pārājikaṃ bhave.
૧૫૭.
157.
અચ્છિન્નો પન દણ્ડો વા, તચો વા અપ્પમત્તકો;
Acchinno pana daṇḍo vā, taco vā appamattako;
વીહિનાળમ્પિ વા દીઘં, અનિક્ખન્તોવ રક્ખતિ.
Vīhināḷampi vā dīghaṃ, anikkhantova rakkhati.
૧૫૮.
158.
સચે સો પરિકપ્પેતિ, ‘‘મદ્દિત્વા પનિદં અહં;
Sace so parikappeti, ‘‘madditvā panidaṃ ahaṃ;
પપ્ફોટેત્વા ઇતો સારં, ગણ્હિસ્સામી’’તિ રક્ખતિ.
Papphoṭetvā ito sāraṃ, gaṇhissāmī’’ti rakkhati.
૧૫૯.
159.
મદ્દનુદ્ધરણે નત્થિ, દોસો પપ્ફોટનેપિ વા;
Maddanuddharaṇe natthi, doso papphoṭanepi vā;
અત્તનો ભાજનગતં, કરોન્તસ્સ પરાજયો.
Attano bhājanagataṃ, karontassa parājayo.
૧૬૦.
160.
જાનં કેસગ્ગમત્તમ્પિ, પથવિં પરસન્તકં;
Jānaṃ kesaggamattampi, pathaviṃ parasantakaṃ;
થેય્યચિત્તેન ચે ખીલં, સઙ્કામેતિ પરાજયો.
Theyyacittena ce khīlaṃ, saṅkāmeti parājayo.
૧૬૧.
161.
તઞ્ચ ખો સામિકાનં તુ, ધુરનિક્ખેપને સતિ;
Tañca kho sāmikānaṃ tu, dhuranikkhepane sati;
અનગ્ઘા ભૂમિ નામેસા, તસ્મા એવમુદીરિતં.
Anagghā bhūmi nāmesā, tasmā evamudīritaṃ.
૧૬૨.
162.
ગહેતબ્બા સચે હોતિ, દ્વીહિ ખીલેહિ યા પન;
Gahetabbā sace hoti, dvīhi khīlehi yā pana;
આદો થુલ્લચ્ચયં તેસુ, દુતિયેવ પરાજયો.
Ādo thullaccayaṃ tesu, dutiyeva parājayo.
૧૬૩.
163.
ઞાપેતુકામો યો ભિક્ખુ, ‘‘મમેદં સન્તક’’ન્તિ ચ;
Ñāpetukāmo yo bhikkhu, ‘‘mamedaṃ santaka’’nti ca;
રજ્જું વાપિ પસારેતિ, યટ્ઠિં પાતેતિ દુક્કટં.
Rajjuṃ vāpi pasāreti, yaṭṭhiṃ pāteti dukkaṭaṃ.
૧૬૪.
164.
યેહિ દ્વીહિ પયોગેહિ, અત્તનો સન્તકં સિયા;
Yehi dvīhi payogehi, attano santakaṃ siyā;
આદો થુલ્લચ્ચયં તેસુ, દુતિયે ચ પરાજયો.
Ādo thullaccayaṃ tesu, dutiye ca parājayo.
ખેત્તટ્ઠકથા.
Khettaṭṭhakathā.
૧૬૫.
165.
ખેત્તે વુત્તનયેનેવ, વત્થુટ્ઠસ્સ વિનિચ્છયો;
Khette vuttanayeneva, vatthuṭṭhassa vinicchayo;
ગામટ્ઠેપિ ચ વત્તબ્બં, અપુબ્બં નત્થિ કિઞ્ચિપિ.
Gāmaṭṭhepi ca vattabbaṃ, apubbaṃ natthi kiñcipi.
વત્થુટ્ઠગામટ્ઠકથા.
Vatthuṭṭhagāmaṭṭhakathā.
૧૬૬.
166.
તિણં વા પન પણ્ણં વા, લતં વા કટ્ઠમેવ વા;
Tiṇaṃ vā pana paṇṇaṃ vā, lataṃ vā kaṭṭhameva vā;
ભણ્ડગ્ઘેનેવ કાતબ્બો, ગણ્હન્તો તત્થજાતકં.
Bhaṇḍaggheneva kātabbo, gaṇhanto tatthajātakaṃ.
૧૬૭.
167.
મહગ્ઘે પન રુક્ખસ્મિં, છિન્નમત્તેપિ નસ્સતિ;
Mahagghe pana rukkhasmiṃ, chinnamattepi nassati;
તચ્છેત્વા ઠપિતો રુક્ખો, ગહેતબ્બો ન કોચિપિ.
Tacchetvā ṭhapito rukkho, gahetabbo na kocipi.
૧૬૮.
168.
છિન્દિત્વા ઠપિતં મૂલે, રુક્ખમદ્ધગતં પન;
Chinditvā ṭhapitaṃ mūle, rukkhamaddhagataṃ pana;
‘‘છડ્ડિતો સામિકેહી’’તિ, ગહેતું પન વટ્ટતિ.
‘‘Chaḍḍito sāmikehī’’ti, gahetuṃ pana vaṭṭati.
૧૬૯.
169.
લક્ખણે છલ્લિયોનદ્ધે, ન દોસો કોચિ ગણ્હતો;
Lakkhaṇe challiyonaddhe, na doso koci gaṇhato;
અજ્ઝાવુત્થં કતં વાપિ, વિનસ્સન્તઞ્ચ ગણ્હતો.
Ajjhāvutthaṃ kataṃ vāpi, vinassantañca gaṇhato.
૧૭૦.
170.
યો ચારક્ખટ્ઠાનં પત્વા, કત્વા કમ્મટ્ઠાનાદીનિ;
Yo cārakkhaṭṭhānaṃ patvā, katvā kammaṭṭhānādīni;
ચિત્તે ચિન્તેન્તો વા અઞ્ઞં, ભણ્ડદેય્યં હોતેવસ્સ.
Citte cintento vā aññaṃ, bhaṇḍadeyyaṃ hotevassa.
૧૭૧.
171.
વરાહબ્યગ્ઘચ્છતરચ્છકાદિતો;
Varāhabyagghacchataracchakādito;
ઉપદ્દવા મુચ્ચિતુકામતાય યો;
Upaddavā muccitukāmatāya yo;
તથેવ તં ઠાનમતિક્કમેતિ ચે;
Tatheva taṃ ṭhānamatikkameti ce;
ન કોચિ દોસો પન ભણ્ડદેય્યકં.
Na koci doso pana bhaṇḍadeyyakaṃ.
૧૭૨.
172.
ઇદમારક્ખણટ્ઠાનં, ગરુકં સુઙ્કઘાતતો;
Idamārakkhaṇaṭṭhānaṃ, garukaṃ suṅkaghātato;
તસ્મા દુક્કટમુદ્દિટ્ઠં, તમનોક્કમ્મ ગચ્છતો.
Tasmā dukkaṭamuddiṭṭhaṃ, tamanokkamma gacchato.
૧૭૩.
173.
એતં પરિહરન્તસ્સ, થેય્યચિત્તેન સત્થુના;
Etaṃ pariharantassa, theyyacittena satthunā;
પારાજિકમનુદ્દિટ્ઠં, આકાસેનાપિ ગચ્છતો.
Pārājikamanuddiṭṭhaṃ, ākāsenāpi gacchato.
૧૭૪.
174.
તસ્મા એત્થ વિસેસેન, સતિસમ્પન્નચેતસા;
Tasmā ettha visesena, satisampannacetasā;
અપ્પમત્તેન હોતબ્બં, પિયસીલેન ભિક્ખુના.
Appamattena hotabbaṃ, piyasīlena bhikkhunā.
અરઞ્ઞટ્ઠકથા.
Araññaṭṭhakathā.
૧૭૫.
175.
તોયદુલ્લભકાલસ્મિં, ભાજને ગોપિતં જલં;
Toyadullabhakālasmiṃ, bhājane gopitaṃ jalaṃ;
આવિઞ્જિત્વા પવેસેત્વા, છિદ્દં કત્વાપિ વા તથા.
Āviñjitvā pavesetvā, chiddaṃ katvāpi vā tathā.
૧૭૬.
176.
વાપિયં વા તળાકે વા, ભાજનં અત્તનો પન;
Vāpiyaṃ vā taḷāke vā, bhājanaṃ attano pana;
ગણ્હન્તસ્સ પવેસેત્વા, ભણ્ડગ્ઘેન વિનિદ્દિસે.
Gaṇhantassa pavesetvā, bhaṇḍagghena viniddise.
૧૭૭.
177.
છિન્દતો મરિયાદં તુ, અદિન્નાદાનપુબ્બતો;
Chindato mariyādaṃ tu, adinnādānapubbato;
ભૂતગામેન સદ્ધિમ્પિ, દુક્કટં પરિદીપિતં.
Bhūtagāmena saddhimpi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
૧૭૮.
178.
અન્તો ઠત્વા બહિ ઠત્વા, છિન્દન્તો ઉભયત્થપિ;
Anto ṭhatvā bahi ṭhatvā, chindanto ubhayatthapi;
બહિઅન્તેન કાતબ્બો, અન્તોઅન્તેન મજ્ઝતો.
Bahiantena kātabbo, antoantena majjhato.
ઉદકકથા.
Udakakathā.
૧૭૯.
179.
વારેન સામણેરા યં, દન્તકટ્ઠમરઞ્ઞતો;
Vārena sāmaṇerā yaṃ, dantakaṭṭhamaraññato;
આનેત્વાચરિયાનમ્પિ, આહરન્તિ સચે પન.
Ānetvācariyānampi, āharanti sace pana.
૧૮૦.
180.
છિન્દિત્વા યાવ સઙ્ઘસ્સ, ન નિય્યાદેન્તિ તે પન;
Chinditvā yāva saṅghassa, na niyyādenti te pana;
આભતં તાવ તં સબ્બં, તેસમેવ ચ સન્તકં.
Ābhataṃ tāva taṃ sabbaṃ, tesameva ca santakaṃ.
૧૮૧.
181.
તસ્મા તં થેય્યચિત્તેન, ગણ્હન્તસ્સ ચ ભિક્ખુનો;
Tasmā taṃ theyyacittena, gaṇhantassa ca bhikkhuno;
ગરુભણ્ડઞ્ચ સઙ્ઘસ્સ, ભણ્ડગ્ઘેન પરાભવો.
Garubhaṇḍañca saṅghassa, bhaṇḍagghena parābhavo.
૧૮૨.
182.
યદા નિય્યાદિતં તેહિ, તતો પટ્ઠાય સઙ્ઘિકં;
Yadā niyyāditaṃ tehi, tato paṭṭhāya saṅghikaṃ;
ગણ્હન્તસ્સાપિ થેય્યાય, અવહારો ન વિજ્જતિ.
Gaṇhantassāpi theyyāya, avahāro na vijjati.
૧૮૩.
183.
અરક્ખત્તા યથાવુડ્ઢ-મભાજેતબ્બતોપિ ચ;
Arakkhattā yathāvuḍḍha-mabhājetabbatopi ca;
સબ્બસાધારણત્તા ચ, અઞ્ઞં વિય ન હોતિદં.
Sabbasādhāraṇattā ca, aññaṃ viya na hotidaṃ.
દન્તકટ્ઠકથા.
Dantakaṭṭhakathā.
૧૮૪.
184.
અગ્ગિં વા દેતિ સત્થેન, આકોટેતિ સમન્તતો;
Aggiṃ vā deti satthena, ākoṭeti samantato;
આકોટેતિ વિસં વાપિ, મણ્ડૂકણ્ટકનામકં.
Ākoṭeti visaṃ vāpi, maṇḍūkaṇṭakanāmakaṃ.
૧૮૫.
185.
યેન વા તેન વા રુક્ખો, વિનસ્સતિ ચ ડય્હતિ;
Yena vā tena vā rukkho, vinassati ca ḍayhati;
સબ્બત્થ ભિક્ખુનો તસ્સ, ભણ્ડદેય્યં પકાસિતં.
Sabbattha bhikkhuno tassa, bhaṇḍadeyyaṃ pakāsitaṃ.
વનપ્પતિકથા.
Vanappatikathā.
૧૮૬.
186.
સીસતો કણ્ણતો વાપિ, ગીવતો હત્થતોપિ વા;
Sīsato kaṇṇato vāpi, gīvato hatthatopi vā;
છિન્દિત્વા વાપિ મોચેત્વા, ગણ્હતો થેય્યચેતસા.
Chinditvā vāpi mocetvā, gaṇhato theyyacetasā.
૧૮૭.
187.
હોતિ મોચિતમત્તસ્મિં, સીસાદીહિ પરાજયો;
Hoti mocitamattasmiṃ, sīsādīhi parājayo;
થુલ્લચ્ચયં કરોન્તસ્સ, આકડ્ઢનવિકડ્ઢનં.
Thullaccayaṃ karontassa, ākaḍḍhanavikaḍḍhanaṃ.
૧૮૮.
188.
હત્થા અનીહરિત્વાવ, વલયં કટકમ્પિ વા;
Hatthā anīharitvāva, valayaṃ kaṭakampi vā;
અગ્ગબાહુઞ્ચ ઘંસન્તો, ચારેતિ અપરાપરં.
Aggabāhuñca ghaṃsanto, cāreti aparāparaṃ.
૧૮૯.
189.
તમાકાસગતં ચોરો, કરોતિ યદિ રક્ખતિ;
Tamākāsagataṃ coro, karoti yadi rakkhati;
સવિઞ્ઞાણકતો મૂલે, વલયંવ ન હોતિદં.
Saviññāṇakato mūle, valayaṃva na hotidaṃ.
૧૯૦.
190.
નિવત્થં પન વત્થં યો, અચ્છિન્દતિ પરસ્સ ચે;
Nivatthaṃ pana vatthaṃ yo, acchindati parassa ce;
પરોપિ પન લજ્જાય, સહસા તં ન મુઞ્ચતિ.
Paropi pana lajjāya, sahasā taṃ na muñcati.
૧૯૧.
191.
આકડ્ઢતિ ચ ચોરોપિ, સો પરો તાવ રક્ખતિ;
Ākaḍḍhati ca coropi, so paro tāva rakkhati;
પરસ્સ હત્થતો વત્થે, મુત્તમત્તે પરાજયો.
Parassa hatthato vatthe, muttamatte parājayo.
૧૯૨.
192.
સભણ્ડહારકં ભણ્ડં, નેન્તસ્સ પઠમે પદે;
Sabhaṇḍahārakaṃ bhaṇḍaṃ, nentassa paṭhame pade;
થુલ્લચ્ચયમતિક્કન્તે, દુતિયેવ ચુતો સિયા.
Thullaccayamatikkante, dutiyeva cuto siyā.
૧૯૩.
193.
પાતાપેતિ સચે ભણ્ડં, તજ્જેત્વા થેય્યચેતનો;
Pātāpeti sace bhaṇḍaṃ, tajjetvā theyyacetano;
પરસ્સ હત્થતો ભણ્ડે, મુત્તમત્તે પરાજયો.
Parassa hatthato bhaṇḍe, muttamatte parājayo.
૧૯૪.
194.
અથાપિ પરિકપ્પેત્વા, પાતાપેતિ વ યો પન;
Athāpi parikappetvā, pātāpeti va yo pana;
તસ્સ પાતાપને વુત્તં, દુક્કટામસનેપિ ચ.
Tassa pātāpane vuttaṃ, dukkaṭāmasanepi ca.
૧૯૫.
195.
ફન્દાપેતિ યથાવત્થું, ઠાના ચાવેતિ ચે ચુતો;
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānā cāveti ce cuto;
‘‘તિટ્ઠ તિટ્ઠા’’તિ વદતો, ન દોસો છડ્ડિતેપિ ચ.
‘‘Tiṭṭha tiṭṭhā’’ti vadato, na doso chaḍḍitepi ca.
૧૯૬.
196.
આગન્ત્વા થેય્યચિત્તેન, પચ્છા તં ગણ્હતો સિયા;
Āgantvā theyyacittena, pacchā taṃ gaṇhato siyā;
પારાજિકં તદુદ્ધારે, સાલયે સામિકે ગતે.
Pārājikaṃ taduddhāre, sālaye sāmike gate.
૧૯૭.
197.
ગણ્હતો સકસઞ્ઞાય, ગહણે પન રક્ખતિ;
Gaṇhato sakasaññāya, gahaṇe pana rakkhati;
ભણ્ડદેય્યં તથા પંસુ-કૂલસઞ્ઞાય ગણ્હતો.
Bhaṇḍadeyyaṃ tathā paṃsu-kūlasaññāya gaṇhato.
૧૯૮.
198.
‘‘તિટ્ઠ તિટ્ઠા’’તિ વુત્તો ચ, છડ્ડેત્વા પન ભણ્ડકં;
‘‘Tiṭṭha tiṭṭhā’’ti vutto ca, chaḍḍetvā pana bhaṇḍakaṃ;
કત્વાવ ધુરનિક્ખેપં, ભીતો ચોરા પલાયતિ.
Katvāva dhuranikkhepaṃ, bhīto corā palāyati.
૧૯૯.
199.
ગણ્હતો થેય્યચિત્તેન, ઉદ્ધારે દુક્કટં પુન;
Gaṇhato theyyacittena, uddhāre dukkaṭaṃ puna;
દાતબ્બમાહરાપેન્તે, અદેન્તસ્સ પરાજયો.
Dātabbamāharāpente, adentassa parājayo.
૨૦૦.
200.
‘‘કસ્મા? તસ્સ પયોગેન, છડ્ડિતત્તા’’તિ સાદરં;
‘‘Kasmā? Tassa payogena, chaḍḍitattā’’ti sādaraṃ;
મહાઅટ્ઠકથાયં તુ, વુત્તમઞ્ઞાસુ નાગતં.
Mahāaṭṭhakathāyaṃ tu, vuttamaññāsu nāgataṃ.
હરણકથા.
Haraṇakathā.
૨૦૧.
201.
સમ્પજાનમુસાવાદં, ‘‘ન ગણ્હામી’’તિ ભાસતો;
Sampajānamusāvādaṃ, ‘‘na gaṇhāmī’’ti bhāsato;
અદિન્નાદાનપુબ્બત્તા, દુક્કટં હોતિ ભિક્ખુનો.
Adinnādānapubbattā, dukkaṭaṃ hoti bhikkhuno.
૨૦૨.
202.
‘‘રહો મયા પનેતસ્સ, ઠપિતં કિં નુ દસ્સતિ’’;
‘‘Raho mayā panetassa, ṭhapitaṃ kiṃ nu dassati’’;
ઇચ્ચેવં વિમતુપ્પાદે, તસ્સ થુલ્લચ્ચયં સિયા.
Iccevaṃ vimatuppāde, tassa thullaccayaṃ siyā.
૨૦૩.
203.
તસ્મિં દાને નિરુસ્સાહે, પરો ચે નિક્ખિપે ધુરં;
Tasmiṃ dāne nirussāhe, paro ce nikkhipe dhuraṃ;
ઉભિન્નં ધુરનિક્ખેપે, ભિક્ખુ હોતિ પરાજિતો.
Ubhinnaṃ dhuranikkhepe, bhikkhu hoti parājito.
૨૦૪.
204.
ચિત્તેનાદાતુકામોવ, ‘‘દસ્સામી’’તિ મુખેન ચે;
Cittenādātukāmova, ‘‘dassāmī’’ti mukhena ce;
વદતો ધુરનિક્ખેપે, સામિનો હિ પરાજયો.
Vadato dhuranikkhepe, sāmino hi parājayo.
ઉપનિધિકથા.
Upanidhikathā.
૨૦૫.
205.
સુઙ્કઘાતસ્સ અન્તોવ, ઠત્વા પાતેતિ ચે બહિ;
Suṅkaghātassa antova, ṭhatvā pāteti ce bahi;
ધુવં પતતિ ચે હત્થા, મુત્તમત્તે પરાજયો.
Dhuvaṃ patati ce hatthā, muttamatte parājayo.
૨૦૬.
206.
તં રુક્ખે ખાણુકે વાપિ, હુત્વા પટિહતં પુન;
Taṃ rukkhe khāṇuke vāpi, hutvā paṭihataṃ puna;
વાતુક્ખિત્તમ્પિ વા અન્તો, સચે પતતિ રક્ખતિ.
Vātukkhittampi vā anto, sace patati rakkhati.
૨૦૭.
207.
પતિત્વા ભૂમિયં પચ્છા, વટ્ટન્તં પન ભણ્ડકં;
Patitvā bhūmiyaṃ pacchā, vaṭṭantaṃ pana bhaṇḍakaṃ;
સચે પવિસત્યન્તોવ, તસ્સ પારાજિકં સિયા.
Sace pavisatyantova, tassa pārājikaṃ siyā.
૨૦૮.
208.
ઠત્વા ઠત્વા પવટ્ટન્તં, પવિટ્ઠં ચે પરાજયો;
Ṭhatvā ṭhatvā pavaṭṭantaṃ, paviṭṭhaṃ ce parājayo;
અતિટ્ઠમાનં વટ્ટિત્વા, પવિટ્ઠં પન રક્ખતિ.
Atiṭṭhamānaṃ vaṭṭitvā, paviṭṭhaṃ pana rakkhati.
૨૦૯.
209.
ઇતિ વુત્તં દળ્હં કત્વા, કુરુન્દટ્ઠકથાદિસુ;
Iti vuttaṃ daḷhaṃ katvā, kurundaṭṭhakathādisu;
સારતો તં ગહેતબ્બં, યુત્તં વિય ચ દિસ્સતિ.
Sārato taṃ gahetabbaṃ, yuttaṃ viya ca dissati.
૨૧૦.
210.
સયં વા યદિ વટ્ટેતિ, વટ્ટાપેતિ પરેન વા;
Sayaṃ vā yadi vaṭṭeti, vaṭṭāpeti parena vā;
અટ્ઠત્વા વટ્ટમાનં તં, ગતં નાસકરં સિયા.
Aṭṭhatvā vaṭṭamānaṃ taṃ, gataṃ nāsakaraṃ siyā.
૨૧૧.
211.
ઠત્વા ઠત્વા સચે અન્તો, બહિ ગચ્છતિ રક્ખતિ;
Ṭhatvā ṭhatvā sace anto, bahi gacchati rakkhati;
ઠપિતે સુદ્ધચિત્તેન, સયં વટ્ટતિ વટ્ટતિ.
Ṭhapite suddhacittena, sayaṃ vaṭṭati vaṭṭati.
૨૧૨.
212.
ગચ્છન્તે પન યાને વા, ગજે વા તં ઠપેતિ ચે;
Gacchante pana yāne vā, gaje vā taṃ ṭhapeti ce;
બહિ નીહરણત્થાય, નાવહારોપિ નીહટે.
Bahi nīharaṇatthāya, nāvahāropi nīhaṭe.
૨૧૩.
213.
ઠપિતે ઠિતયાને વા, પયોગેન વિના ગતે;
Ṭhapite ṭhitayāne vā, payogena vinā gate;
સતિપિ થેય્યચિત્તસ્મિં, અવહારો ન વિજ્જતિ.
Satipi theyyacittasmiṃ, avahāro na vijjati.
૨૧૪.
214.
સચે પાજેતિ તં યાનં, ઠપેત્વા યાનકે મણિં;
Sace pājeti taṃ yānaṃ, ṭhapetvā yānake maṇiṃ;
સિયા પારાજિકં તસ્સ, સીમાતિક્કમને પન.
Siyā pārājikaṃ tassa, sīmātikkamane pana.
૨૧૫.
215.
સુઙ્કટ્ઠાને મતં સુઙ્કં, ગન્તું દત્વાવ વટ્ટતિ;
Suṅkaṭṭhāne mataṃ suṅkaṃ, gantuṃ datvāva vaṭṭati;
સેસો ઇધ કથામગ્ગો, અરઞ્ઞટ્ઠકથાસમો.
Seso idha kathāmaggo, araññaṭṭhakathāsamo.
સુઙ્કઘાતકથા.
Suṅkaghātakathā.
૨૧૬.
216.
અન્તોજાતં ધનક્કીતં, દિન્નં વા પન કેનચિ;
Antojātaṃ dhanakkītaṃ, dinnaṃ vā pana kenaci;
દાસં કરમરાનીતં, હરન્તસ્સ પરાજયો.
Dāsaṃ karamarānītaṃ, harantassa parājayo.
૨૧૭.
217.
ભુજિસ્સં વા હરન્તસ્સ, માનુસં માતરાપિ વા;
Bhujissaṃ vā harantassa, mānusaṃ mātarāpi vā;
પિતરાઠપિતં વાપિ, અવહારો ન વિજ્જતિ.
Pitarāṭhapitaṃ vāpi, avahāro na vijjati.
૨૧૮.
218.
તં પલાપેતુકામોવ, ઉક્ખિપિત્વા ભુજેહિ વા;
Taṃ palāpetukāmova, ukkhipitvā bhujehi vā;
તં ઠિતટ્ઠાનતો કિઞ્ચિ, સઙ્કામેતિ પરાજયો.
Taṃ ṭhitaṭṭhānato kiñci, saṅkāmeti parājayo.
૨૧૯.
219.
તજ્જેત્વા પદસા દાસં, નેન્તસ્સ પદવારતો;
Tajjetvā padasā dāsaṃ, nentassa padavārato;
હોન્તિ આપત્તિયો વુત્તા, તસ્સ થુલ્લચ્ચયાદયો.
Honti āpattiyo vuttā, tassa thullaccayādayo.
૨૨૦.
220.
હત્થાદીસુ ગહેત્વા તં, કડ્ઢતોપિ પરાજયો;
Hatthādīsu gahetvā taṃ, kaḍḍhatopi parājayo;
‘‘ગચ્છ યાહિ પલાયા’’તિ, વદતોપિ અયં નયો.
‘‘Gaccha yāhi palāyā’’ti, vadatopi ayaṃ nayo.
૨૨૧.
221.
વેગસાવ પલાયન્તં, ‘‘પલાયા’’તિ ચ ભાસતો;
Vegasāva palāyantaṃ, ‘‘palāyā’’ti ca bhāsato;
હોતિ પારાજિકેનસ્સ, અનાપત્તિ હિ ભિક્ખુનો.
Hoti pārājikenassa, anāpatti hi bhikkhuno.
૨૨૨.
222.
સણિકં પન ગચ્છન્તં, સચે વદતિ સોપિ ચ;
Saṇikaṃ pana gacchantaṃ, sace vadati sopi ca;
સીઘં ગચ્છતિ ચે તસ્સ, વચનેન પરાજયો.
Sīghaṃ gacchati ce tassa, vacanena parājayo.
૨૨૩.
223.
પલાયિત્વા સચે અઞ્ઞં, ગામં વા નિગમમ્પિ વા;
Palāyitvā sace aññaṃ, gāmaṃ vā nigamampi vā;
ગતં દિસ્વા તતો તઞ્ચે, પલાપેતિ પરાજયો.
Gataṃ disvā tato tañce, palāpeti parājayo.
પાણકથા.
Pāṇakathā.
૨૨૪.
224.
થેય્યા સપ્પકરણ્ડં ચે, પરામસતિ દુક્કટં;
Theyyā sappakaraṇḍaṃ ce, parāmasati dukkaṭaṃ;
ફન્દાપેતિ યથાવત્થું, ઠાનતો ચાવને ચુતો.
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānato cāvane cuto.
૨૨૫.
225.
ઉગ્ઘાટેત્વા કરણ્ડં તુ, સપ્પમુદ્ધરતો પન;
Ugghāṭetvā karaṇḍaṃ tu, sappamuddharato pana;
કરણ્ડતલતો મુત્તે, નઙ્ગુટ્ઠે તુ પરાજયો.
Karaṇḍatalato mutte, naṅguṭṭhe tu parājayo.
૨૨૬.
226.
ઘંસિત્વા કડ્ઢતો સપ્પં, નઙ્ગુટ્ઠે મુખવટ્ટિતો;
Ghaṃsitvā kaḍḍhato sappaṃ, naṅguṭṭhe mukhavaṭṭito;
તસ્સ સપ્પકરણ્ડસ્સ, મુત્તમત્તે પરાજયો.
Tassa sappakaraṇḍassa, muttamatte parājayo.
૨૨૭.
227.
કરણ્ડં વિવરિત્વા ચે, પક્કોસન્તસ્સ નામતો;
Karaṇḍaṃ vivaritvā ce, pakkosantassa nāmato;
સો નિક્ખમતિ ચે સપ્પો, તસ્સ પારાજિકં સિયા.
So nikkhamati ce sappo, tassa pārājikaṃ siyā.
૨૨૮.
228.
તથા કત્વા તુ મણ્ડૂક-મૂસિકાનં રવમ્પિ વા;
Tathā katvā tu maṇḍūka-mūsikānaṃ ravampi vā;
પક્કોસન્તસ્સ નામેન, નિક્ખન્તેપિ પરાજયો.
Pakkosantassa nāmena, nikkhantepi parājayo.
૨૨૯.
229.
મુખં અવિવરિત્વાવ, કરોન્તસ્સેવમેવ ચ;
Mukhaṃ avivaritvāva, karontassevameva ca;
યેન કેનચિ નિક્ખન્તે, સપ્પે પારાજિકં સિયા.
Yena kenaci nikkhante, sappe pārājikaṃ siyā.
૨૩૦.
230.
મુખે વિવરિતે સપ્પો, સયમેવ પલાયતિ;
Mukhe vivarite sappo, sayameva palāyati;
ન પક્કોસતિ ચે તસ્સ, ભણ્ડદેય્યમુદીરિતં.
Na pakkosati ce tassa, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ.
અપદકથા.
Apadakathā.
૨૩૧.
231.
થેય્યચિત્તેન યો હત્થિં, કરોતામસનાદયો;
Theyyacittena yo hatthiṃ, karotāmasanādayo;
હોન્તિ આપત્તિયો તસ્સ, તિવિધા દુક્કટાદયો.
Honti āpattiyo tassa, tividhā dukkaṭādayo.
૨૩૨.
232.
સાલાયં ઠિતહત્થિસ્સ, અન્તોવત્થઙ્ગણેસુપિ;
Sālāyaṃ ṭhitahatthissa, antovatthaṅgaṇesupi;
ઠાનં સાલા ચ વત્થુ ચ, અઙ્ગણં સકલં સિયા.
Ṭhānaṃ sālā ca vatthu ca, aṅgaṇaṃ sakalaṃ siyā.
૨૩૩.
233.
અબદ્ધસ્સ હિ બદ્ધસ્સ, ઠિતટ્ઠાનઞ્ચ બન્ધનં;
Abaddhassa hi baddhassa, ṭhitaṭṭhānañca bandhanaṃ;
તસ્મા તેસં વસા હત્થિં, હરતો કારયે બુધો.
Tasmā tesaṃ vasā hatthiṃ, harato kāraye budho.
૨૩૪.
234.
નગરસ્સ બહિદ્ધા તુ, ઠિતસ્સ પન હત્થિનો;
Nagarassa bahiddhā tu, ṭhitassa pana hatthino;
ઠિતટ્ઠાનં ભવે ઠાનં, પદવારેન કારયે.
Ṭhitaṭṭhānaṃ bhave ṭhānaṃ, padavārena kāraye.
૨૩૫.
235.
નિપન્નસ્સ ગજસ્સેકં, ઠાનં તં ઉટ્ઠપેતિ ચે;
Nipannassa gajassekaṃ, ṭhānaṃ taṃ uṭṭhapeti ce;
તસ્મિં ઉટ્ઠિતમત્તે તુ, તસ્સ પારાજિકં સિયા.
Tasmiṃ uṭṭhitamatte tu, tassa pārājikaṃ siyā.
૨૩૬.
236.
એસેવ ચ નયો ઞેય્યો, તુરઙ્ગમહિસાદિસુ;
Eseva ca nayo ñeyyo, turaṅgamahisādisu;
નત્થિ કિઞ્ચિપિ વત્તબ્બં, દ્વિપદેપિ બહુપ્પદે.
Natthi kiñcipi vattabbaṃ, dvipadepi bahuppade.
ચતુપ્પદકથા.
Catuppadakathā.
૨૩૭.
237.
પરેસન્તિ વિજાનિત્વા, પરેસં સન્તકં ધનં;
Paresanti vijānitvā, paresaṃ santakaṃ dhanaṃ;
ગરુકં થેય્યચિત્તેન, ઠાના ચાવેતિ ચે ચુતો.
Garukaṃ theyyacittena, ṭhānā cāveti ce cuto.
૨૩૮.
238.
અનાપત્તિ સસઞ્ઞિસ્સ, તિરચ્છાનપરિગ્ગહે;
Anāpatti sasaññissa, tiracchānapariggahe;
તાવકાલિકવિસ્સાસ-ગ્ગાહે પેતપરિગ્ગહે.
Tāvakālikavissāsa-ggāhe petapariggahe.
૨૩૯.
239.
યો પનેત્થ ચ વત્તબ્બો, પાળિમુત્તવિનિચ્છયો;
Yo panettha ca vattabbo, pāḷimuttavinicchayo;
તં મયં પરતોયેવ, ભણિસ્સામ પકિણ્ણકે.
Taṃ mayaṃ paratoyeva, bhaṇissāma pakiṇṇake.
૨૪૦.
240.
પરાજિતાનેકમલેન વુત્તં;
Parājitānekamalena vuttaṃ;
પારાજિકં યં દુતિયં જિનેન;
Pārājikaṃ yaṃ dutiyaṃ jinena;
વુત્તો સમાસેન મયસ્સ ચત્થો;
Vutto samāsena mayassa cattho;
વત્તું અસેસેન હિ કો સમત્થો.
Vattuṃ asesena hi ko samattho.
ઇતિ વિનયવિનિચ્છયે દુતિયપારાજિકકથા નિટ્ઠિતા.
Iti vinayavinicchaye dutiyapārājikakathā niṭṭhitā.