Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā |
૨. દુતિયપારાજિકસિક્ખાપદવણ્ણના
2. Dutiyapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘કિસ્સ પન ત્વં અય્યે જાનં પારાજિકં ધમ્મં અજ્ઝાપન્ન’’ન્તિ વચનતો, ‘‘અટ્ઠન્નં પારાજિકાનં અઞ્ઞતરં પારાજિકં અજ્ઝાપન્ન’’ન્તિ (પાચિ॰ ૬૬૬) વચનતો, અન્તે ‘‘ઉદ્દિટ્ઠા ખો અય્યાયો અટ્ઠ પારાજિકા ધમ્મા’’તિઆદિવચનતો (પાચિ॰ ૬૭૭), પરિવારે ‘‘સાધારણપઞ્ઞત્તિ ઉભતોપઞ્ઞત્તી’’તિ (પરિ॰ ૨૦૧) વચનતો ચ ભિક્ખુનિવિભઙ્ગં પત્વા ભગવા સાધારણાનિ સિક્ખાપદાનિ ભિક્ખૂનં ઉપ્પન્નવત્થુસ્મિંયેવ ‘‘યા પન ભિક્ખુની છન્દસો મેથુનં ધમ્મં પટિસેવેય્ય અન્તમસો તિરચ્છાનગતેનપિ પારાજિકા હોતિ અસંવાસા’’તિઆદિના નયેન સવિસેસમ્પિ અવિસેસમ્પિ માતિકં નિક્ખિપિત્વા અનુક્કમેન પદભાજનં, આપત્તિભેદં, તિકચ્છેદં, અનાપત્તિવારઞ્ચ અનવસેસં વત્વા વિત્થારેસિ. સઙ્ગીતિકારકેહિ પન અસાધારણપઞ્ઞત્તિયોયેવ ઇધ વિત્થારિતાતિ વેદિતબ્બા.
‘‘Kissa pana tvaṃ ayye jānaṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpanna’’nti vacanato, ‘‘aṭṭhannaṃ pārājikānaṃ aññataraṃ pārājikaṃ ajjhāpanna’’nti (pāci. 666) vacanato, ante ‘‘uddiṭṭhā kho ayyāyo aṭṭha pārājikā dhammā’’tiādivacanato (pāci. 677), parivāre ‘‘sādhāraṇapaññatti ubhatopaññattī’’ti (pari. 201) vacanato ca bhikkhunivibhaṅgaṃ patvā bhagavā sādhāraṇāni sikkhāpadāni bhikkhūnaṃ uppannavatthusmiṃyeva ‘‘yā pana bhikkhunī chandaso methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyya antamaso tiracchānagatenapi pārājikā hoti asaṃvāsā’’tiādinā nayena savisesampi avisesampi mātikaṃ nikkhipitvā anukkamena padabhājanaṃ, āpattibhedaṃ, tikacchedaṃ, anāpattivārañca anavasesaṃ vatvā vitthāresi. Saṅgītikārakehi pana asādhāraṇapaññattiyoyeva idha vitthāritāti veditabbā.
૬૬૬. તત્થ ‘‘અટ્ઠન્નં પારાજિકાન’’ન્તિ ઇદં કેવલં સઙ્ગીતિકારકાનંયેવ નયતો નિક્ખિત્તવચનં ઇતો પુબ્બે છટ્ઠસત્તમટ્ઠમાનં પારાજિકાનં અપઞ્ઞત્તત્તા. ભગવતા પન ઇદં પઞ્ઞાપિતમાદિસિક્ખાપદમ્પિ ઉપાદાય ‘‘છન્નં પારાજિકાન’’ન્તિ વુત્તં સિયા. ઇતો ઉદ્ધં પઞ્ઞત્તાનિપિ ઉપાદાય ‘‘અટ્ઠન્નં પારાજિકાન’’ન્તિ વચનં અપરભાગે ઉપ્પન્નન્તિ એકચ્ચે આચરિયા. અટ્ઠકથાયં પન ‘‘ઇદઞ્ચ પારાજિકં પચ્છા પઞ્ઞત્તં, તસ્મા ‘અટ્ઠન્ન’ન્તિ વિભઙ્ગે વુત્ત’’ન્તિઆદિ વુત્તં, તસ્મા અટ્ઠકથાચરિયાનં મતેન સિદ્ધમેતં યથાપઞ્ઞત્તાનુક્કમવસેનેવ સઙ્ગીતાનીતિ. ‘‘અઞ્ઞાસિ’’ન્તિ પાઠો. અઞ્ઞાસીતિ ન ગહેતબ્બો. ‘‘દુટ્ઠુલ્લસિક્ખાપદે વુત્તનયેનેવા’’તિ વચનતો વજ્જપટિચ્છાદિકં યા પટિચ્છાદેતિ, સાપિ વજ્જપટિચ્છાદિકઆયેવાતિ સિદ્ધં. કિઞ્ચાપિ વજ્જપટિચ્છાદનં પેમવસેન હોતિ, તથાપિ સિક્ખાપદવીતિક્કમચિત્તં દોમનસ્સિકમેવ હોતીતિ કત્વા ‘‘દુક્ખવેદન’’ન્તિ વુત્તં.
666. Tattha ‘‘aṭṭhannaṃ pārājikāna’’nti idaṃ kevalaṃ saṅgītikārakānaṃyeva nayato nikkhittavacanaṃ ito pubbe chaṭṭhasattamaṭṭhamānaṃ pārājikānaṃ apaññattattā. Bhagavatā pana idaṃ paññāpitamādisikkhāpadampi upādāya ‘‘channaṃ pārājikāna’’nti vuttaṃ siyā. Ito uddhaṃ paññattānipi upādāya ‘‘aṭṭhannaṃ pārājikāna’’nti vacanaṃ aparabhāge uppannanti ekacce ācariyā. Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘idañca pārājikaṃ pacchā paññattaṃ, tasmā ‘aṭṭhanna’nti vibhaṅge vutta’’ntiādi vuttaṃ, tasmā aṭṭhakathācariyānaṃ matena siddhametaṃ yathāpaññattānukkamavaseneva saṅgītānīti. ‘‘Aññāsi’’nti pāṭho. Aññāsīti na gahetabbo. ‘‘Duṭṭhullasikkhāpade vuttanayenevā’’ti vacanato vajjapaṭicchādikaṃ yā paṭicchādeti, sāpi vajjapaṭicchādikaāyevāti siddhaṃ. Kiñcāpi vajjapaṭicchādanaṃ pemavasena hoti, tathāpi sikkhāpadavītikkamacittaṃ domanassikameva hotīti katvā ‘‘dukkhavedana’’nti vuttaṃ.
દુતિયપારાજિકસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Dutiyapārājikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / ભિક્ખુનીવિભઙ્ગ • Bhikkhunīvibhaṅga / ૨. દુતિયપારાજિકં • 2. Dutiyapārājikaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ભિક્ખુનીવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૨. દુતિયપારાજિકસિક્ખાપદવણ્ણના • 2. Dutiyapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૨. દુતિયપારાજિકસિક્ખાપદવણ્ણના • 2. Dutiyapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૨. વજ્જપટિચ્છાદિકસિક્ખાપદવણ્ણના • 2. Vajjapaṭicchādikasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૨. દુતિયપારાજિકસિક્ખાપદં • 2. Dutiyapārājikasikkhāpadaṃ