| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
દુતિયસમણબ્રાહ્મણસુત્તવણ્ણના
7. Dutiyasamaṇabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
૪૭૭. દુક્ખસચ્ચવસેનાતિ દુક્ખસચ્ચભાવેન ન પજાનન્તિ. તઞ્હિ પરિઞ્ઞેય્યતાય દુક્ખસચ્ચસઙ્ગહં. સમુદયસચ્ચવસેનાતિ તણ્હાવિજ્જાદિં સદ્ધિન્દ્રિયસ્સ સમુદયસચ્ચભાવેન ન પજાનન્તિ. નિરોધન્તિ સદ્ધિન્દ્રિયસ્સ અનુપાદાય નિરોધનિમિત્તં નિબ્બાનં. પટિપદન્તિ સદ્ધિન્દ્રિયનિરોધગામિનિં પટિપદં અરિયમગ્ગં. સેસેસૂતિ વીરિયિન્દ્રિયાદીસુ.
477.Dukkhasaccavasenāti dukkhasaccabhāvena na pajānanti. Tañhi pariññeyyatāya dukkhasaccasaṅgahaṃ. Samudayasaccavasenāti taṇhāvijjādiṃ saddhindriyassa samudayasaccabhāvena na pajānanti. Nirodhanti saddhindriyassa anupādāya nirodhanimittaṃ nibbānaṃ. Paṭipadanti saddhindriyanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ ariyamaggaṃ. Sesesūti vīriyindriyādīsu.
સુક્કપક્ખેતિ ‘‘સદ્ધિન્દ્રિયં પજાનન્તી’’તિઆદિનયપ્પવત્તે અનવજ્જપક્ખે. અધિમોક્ખવસેન આવજ્જનસમુદયાતિ ‘‘અત્થિ દિન્ન’’ન્તિઆદિનયપ્પવત્તપુબ્બભાગભૂતસદ્ધાધિમોક્ખવસેન આવજ્જનુપ્પત્તિયા. તસ્મા પઠમુપ્પન્ના સદ્ધા એવ હેત્થ ‘‘આવજ્જન’’ન્તિ વુત્તા, ન મનોદ્વારાવજ્જનં. એસ નયો સેસેસુપિ. તસ્મા પઠમુપ્પન્ના આવજ્જના પગ્ગહુપ્પત્તિટ્ઠાનાનં તિક્ખાનં વીરિયિન્દ્રિયાદીનં પઠમુપ્પત્તિયા આવજ્જનપરિયાયેન વુત્તાતિ દટ્ઠબ્બં. દુબ્બલા હિ પઠમુપ્પન્ના પગ્ગહાભાવતો વીરિયિન્દ્રિયાદીનં સમુદયોતિ બલવભાવપ્પત્તવીરિયિન્દ્રિયાદિકસ્સ આવજ્જનટ્ઠાનિયાનિ હોન્તીતિ તેસં સમુદયોતિ વુત્તા, પુબ્બે અધિમુચ્ચનાદિવસેન પવત્તસ્સ આવજ્જનસ્સ સમુદયાતિ અત્થો. પુન છન્દવસેનાતિ કત્તુકામતાકુસલચ્છન્દવસેન સદ્ધાદીનં ઉપ્પાદેતુકામતાકારપ્પવત્તસ્સ છન્દસ્સ વસેન. મનસિકારવસેન આવજ્જનસમુદયાતિ સદ્ધિન્દ્રિયાદિવસેન પવત્તસ્સ દુબ્બલસ્સ તસ્સ નિબ્બત્તકયોનિસોમનસિકારવસેન આવજ્જનસ્સ ઉપ્પત્તિયા. એવમ્પીતિ ‘‘અધિમોક્ખવસેના’’તિઆદિના વુત્તાકારેનપિ. છસુ સુત્તેસૂતિ દુતિયતો પટ્ઠાય છસુ સુત્તેસુ. ચતુસચ્ચમેવ કથિતં. અસ્સાદગ્ગહણેન હિ સમુદયસચ્ચં, આદીનવગ્ગહણેન દુક્ખસચ્ચં, નિસ્સરણગ્ગહણેન નિરોધમગ્ગસચ્ચાનિ ગહિતાનીતિ. પઠમસુત્તે પન ઇન્દ્રિયાનં સરૂપદસ્સનમેવાતિ.
Sukkapakkheti ‘‘saddhindriyaṃ pajānantī’’tiādinayappavatte anavajjapakkhe. Adhimokkhavasena āvajjanasamudayāti ‘‘atthi dinna’’ntiādinayappavattapubbabhāgabhūtasaddhādhimokkhavasena āvajjanuppattiyā. Tasmā paṭhamuppannā saddhā eva hettha ‘‘āvajjana’’nti vuttā, na manodvārāvajjanaṃ. Esa nayo sesesupi. Tasmā paṭhamuppannā āvajjanā paggahuppattiṭṭhānānaṃ tikkhānaṃ vīriyindriyādīnaṃ paṭhamuppattiyā āvajjanapariyāyena vuttāti daṭṭhabbaṃ. Dubbalā hi paṭhamuppannā paggahābhāvato vīriyindriyādīnaṃ samudayoti balavabhāvappattavīriyindriyādikassa āvajjanaṭṭhāniyāni hontīti tesaṃ samudayoti vuttā, pubbe adhimuccanādivasena pavattassa āvajjanassa samudayāti attho. Puna chandavasenāti kattukāmatākusalacchandavasena saddhādīnaṃ uppādetukāmatākārappavattassa chandassa vasena. Manasikāravasena āvajjanasamudayāti saddhindriyādivasena pavattassa dubbalassa tassa nibbattakayonisomanasikāravasena āvajjanassa uppattiyā. Evampīti ‘‘adhimokkhavasenā’’tiādinā vuttākārenapi. Chasu suttesūti dutiyato paṭṭhāya chasu suttesu. Catusaccameva kathitaṃ. Assādaggahaṇena hi samudayasaccaṃ, ādīnavaggahaṇena dukkhasaccaṃ, nissaraṇaggahaṇena nirodhamaggasaccāni gahitānīti. Paṭhamasutte pana indriyānaṃ sarūpadassanamevāti.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૭. દુતિયસમણબ્રાહ્મણસુત્તં • 7. Dutiyasamaṇabrāhmaṇasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૭. દુતિયસમણબ્રાહ્મણસુત્તવણ્ણના • 7. Dutiyasamaṇabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
