Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૧૦. દુતિયસમુગ્ઘાતસપ્પાયસુત્તં
10. Dutiyasamugghātasappāyasuttaṃ
૩૨. ‘‘સબ્બમઞ્ઞિતસમુગ્ઘાતસપ્પાયં વો, ભિક્ખવે, પટિપદં દેસેસ્સામિ. તં સુણાથ. કતમા ચ સા, ભિક્ખવે, સબ્બમઞ્ઞિતસમુગ્ઘાતસપ્પાયા પટિપદા?
32. ‘‘Sabbamaññitasamugghātasappāyaṃ vo, bhikkhave, paṭipadaṃ desessāmi. Taṃ suṇātha. Katamā ca sā, bhikkhave, sabbamaññitasamugghātasappāyā paṭipadā?
‘‘તં કિં મઞ્ઞથ, ભિક્ખવે, ચક્ખું નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિ?
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, cakkhuṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘અનિચ્ચં, ભન્તે’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વા તં સુખં વા’’તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘દુક્ખં , ભન્તે’’.
‘‘Dukkhaṃ , bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, કલ્લં નુ તં સમનુપસ્સિતું – ‘એતં મમ, એસોહમસ્મિ, એસો મે અત્તા’’’તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘નો હેતં ભન્તે’’.
‘‘No hetaṃ bhante’’.
‘‘રૂપા…પે॰… ચક્ખુવિઞ્ઞાણં… ચક્ખુસમ્ફસ્સો નિચ્ચો વા અનિચ્ચો વા’’તિ?
‘‘Rūpā…pe… cakkhuviññāṇaṃ… cakkhusamphasso nicco vā anicco vā’’ti?
‘‘અનિચ્ચો, ભન્તે’’…પે॰….
‘‘Anicco, bhante’’…pe….
‘‘યમ્પિદં ચક્ખુસમ્ફસ્સપચ્ચયા ઉપ્પજ્જતિ વેદયિતં સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા તમ્પિ નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિ?
‘‘Yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘અનિચ્ચં, ભન્તે’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વા તં સુખં વા’’તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘દુક્ખં, ભન્તે’’.
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, કલ્લં નુ તં સમનુપસ્સિતું – ‘એતં મમ, એસોહમસ્મિ, એસો મે અત્તા’’’તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘નો હેતં, ભન્તે’’…પે॰….
‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe….
‘‘જિવ્હા નિચ્ચા વા અનિચ્ચા વા’’તિ?
‘‘Jivhā niccā vā aniccā vā’’ti?
‘‘અનિચ્ચા ભન્તે’’…પે॰….
‘‘Aniccā bhante’’…pe….
‘‘રસા… જિવ્હાવિઞ્ઞાણં… જિવ્હાસમ્ફસ્સો…પે॰… યમ્પિદં જિવ્હાસમ્ફસ્સપચ્ચયા ઉપ્પજ્જતિ વેદયિતં સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા તમ્પિ નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિ?
‘‘Rasā… jivhāviññāṇaṃ… jivhāsamphasso…pe… yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘અનિચ્ચં, ભન્તે’’…પે॰… ધમ્મા… મનોવિઞ્ઞાણં… મનોસમ્ફસ્સો નિચ્ચો વા અનિચ્ચો વાતિ?
‘‘Aniccaṃ, bhante’’…pe… dhammā… manoviññāṇaṃ… manosamphasso nicco vā anicco vāti?
‘‘અનિચ્ચો, ભન્તે’’.
‘‘Anicco, bhante’’.
‘‘યમ્પિદં મનોસમ્ફસ્સપચ્ચયા ઉપ્પજ્જતિ વેદયિતં સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા તમ્પિ નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિ?
‘‘Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘અનિચ્ચં, ભન્તે’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વા તં સુખં વા’’તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘દુક્ખં ભન્તે’’.
‘‘Dukkhaṃ bhante’’.
‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, કલ્લં નુ તં સમનુપસ્સિતું – ‘એતં મમ, એસોહમસ્મિ, એસો મે અત્તા’’’તિ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘નો હેતં, ભન્તે’’.
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘એવં પસ્સં, ભિક્ખવે, સુતવા અરિયસાવકો ચક્ખુસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ, રૂપેસુપિ નિબ્બિન્દતિ, ચક્ખુવિઞ્ઞાણેપિ નિબ્બિન્દતિ, ચક્ખુસમ્ફસ્સેપિ નિબ્બિન્દતિ. યમ્પિદં ચક્ખુસમ્ફસ્સપચ્ચયા ઉપ્પજ્જતિ વેદયિતં સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા તસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ…પે॰… જિવ્હાયપિ નિબ્બિન્દતિ, રસેસુપિ…પે॰… યમ્પિદં જિવ્હાસમ્ફસ્સપચ્ચયા ઉપ્પજ્જતિ વેદયિતં સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા તસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ. મનસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ, ધમ્મેસુપિ નિબ્બિન્દતિ, મનોવિઞ્ઞાણેપિ નિબ્બિન્દતિ, મનોસમ્ફસ્સેપિ નિબ્બિન્દતિ. યમ્પિદં મનોસમ્ફસ્સપચ્ચયા ઉપ્પજ્જતિ વેદયિતં સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા તસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ. નિબ્બિન્દં વિરજ્જતિ; વિરાગા વિમુચ્ચતિ; વિમુત્તસ્મિં વિમુત્તમિતિ ઞાણં હોતિ. ‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયા’તિ પજાનાતિ . અયં ખો સા, ભિક્ખવે, સબ્બમઞ્ઞિતસમુગ્ઘાતસપ્પાયા પટિપદા’’તિ. દસમં.
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati, rūpesupi nibbindati, cakkhuviññāṇepi nibbindati, cakkhusamphassepi nibbindati. Yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati…pe… jivhāyapi nibbindati, rasesupi…pe… yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati. Manasmimpi nibbindati, dhammesupi nibbindati, manoviññāṇepi nibbindati, manosamphassepi nibbindati. Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti . Ayaṃ kho sā, bhikkhave, sabbamaññitasamugghātasappāyā paṭipadā’’ti. Dasamaṃ.
સબ્બવગ્ગો તતિયો.
Sabbavaggo tatiyo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
સબ્બઞ્ચ દ્વેપિ પહાના, પરિજાનાપરે દુવે;
Sabbañca dvepi pahānā, parijānāpare duve;
આદિત્તં અદ્ધભૂતઞ્ચ, સારુપ્પા દ્વે ચ સપ્પાયા;
Ādittaṃ addhabhūtañca, sāruppā dve ca sappāyā;
વગ્ગો તેન પવુચ્ચતીતિ.
Vaggo tena pavuccatīti.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. દુતિયસમુગ્ઘાતસપ્પાયસુત્તવણ્ણના • 10. Dutiyasamugghātasappāyasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧૦. દુતિયસમુગ્ઘાતસપ્પાયસુત્તવણ્ણના • 10. Dutiyasamugghātasappāyasuttavaṇṇanā