Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga |
૬. એળકલોમસિક્ખાપદં
6. Eḷakalomasikkhāpadaṃ
૫૭૧. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભિક્ખુનો કોસલેસુ જનપદે સાવત્થિં ગચ્છન્તસ્સ અન્તરામગ્ગે એળકલોમાનિ ઉપ્પજ્જિંસુ. અથ ખો સો ભિક્ખુ તાનિ એળકલોમાનિ ઉત્તરાસઙ્ગેન ભણ્ડિકં બન્ધિત્વા અગમાસિ. મનુસ્સા તં ભિક્ખું પસ્સિત્વા ઉપ્પણ્ડેસું – ‘‘કિત્તકેન તે, ભન્તે, કીતાનિ? કિત્તકો ઉદયો ભવિસ્સતી’’તિ? સો ભિક્ખુ તેહિ મનુસ્સેહિ ઉપ્પણ્ડિયમાનો મઙ્કુ અહોસિ. અથ ખો સો ભિક્ખુ સાવત્થિં ગન્ત્વા તાનિ એળકલોમાનિ ઠિતકોવ આસુમ્ભિ. ભિક્ખૂ તં ભિક્ખું એતદવોચું – ‘‘કિસ્સ ત્વં, આવુસો, ઇમાનિ એળકલોમાનિ ઠિતકોવ આસુમ્ભસી’’તિ? ‘‘તથા હિ પનાહં, આવુસો, ઇમેસં એળકલોમાનં કારણા મનુસ્સેહિ ઉપ્પણ્ડિતો’’તિ. ‘‘કીવ દૂરતો પન ત્વં, આવુસો, ઇમાનિ એળકલોમાનિ આહરી’’તિ? ‘‘અતિરેકતિયોજનં, આવુસો’’તિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ભિક્ખુ અતિરેકતિયોજનં એળકલોમાનિ આહરિસ્સતી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ તં ભિક્ખું અનેકપરિયાયેન વિગરહિત્વા ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… સચ્ચં કિર ત્વં, ભિક્ખુ, અતિરેકતિયોજનં એળકલોમાનિ આહરીતિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, અતિરેકતિયોજનં એળકલોમાનિ આહરિસ્સસિ! નેતં મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –
571. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno kosalesu janapade sāvatthiṃ gacchantassa antarāmagge eḷakalomāni uppajjiṃsu. Atha kho so bhikkhu tāni eḷakalomāni uttarāsaṅgena bhaṇḍikaṃ bandhitvā agamāsi. Manussā taṃ bhikkhuṃ passitvā uppaṇḍesuṃ – ‘‘kittakena te, bhante, kītāni? Kittako udayo bhavissatī’’ti? So bhikkhu tehi manussehi uppaṇḍiyamāno maṅku ahosi. Atha kho so bhikkhu sāvatthiṃ gantvā tāni eḷakalomāni ṭhitakova āsumbhi. Bhikkhū taṃ bhikkhuṃ etadavocuṃ – ‘‘kissa tvaṃ, āvuso, imāni eḷakalomāni ṭhitakova āsumbhasī’’ti? ‘‘Tathā hi panāhaṃ, āvuso, imesaṃ eḷakalomānaṃ kāraṇā manussehi uppaṇḍito’’ti. ‘‘Kīva dūrato pana tvaṃ, āvuso, imāni eḷakalomāni āharī’’ti? ‘‘Atirekatiyojanaṃ, āvuso’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu atirekatiyojanaṃ eḷakalomāni āharissatī’’ti! Atha kho te bhikkhū taṃ bhikkhuṃ anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, atirekatiyojanaṃ eḷakalomāni āharīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, atirekatiyojanaṃ eḷakalomāni āharissasi! Netaṃ moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
૫૭૨. ‘‘ભિક્ખુનો પનેવ અદ્ધાનમગ્ગપ્પટિપન્નસ્સ એળકલોમાનિ ઉપ્પજ્જય્યું. આકઙ્ખમાનેન ભિક્ખુના પટિગ્ગહેતબ્બાનિ. પટિગ્ગહેત્વા તિયોજનપરમં સહત્થા હરિતબ્બાનિ 1, અસન્તે હારકે. તતો ચે ઉત્તરિ હરેય્ય, અસન્તેપિ હારકે, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિય’’ન્તિ.
572.‘‘Bhikkhunopaneva addhānamaggappaṭipannassa eḷakalomāni uppajjayyuṃ. Ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbāni. Paṭiggahetvā tiyojanaparamaṃ sahatthā haritabbāni 2, asante hārake. Tato ce uttari hareyya, asantepi hārake, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
૫૭૩. ભિક્ખુનો પનેવ અદ્ધાનમગ્ગપ્પટિપન્નસ્સાતિ પન્થં ગચ્છન્તસ્સ.
573.Bhikkhunopaneva addhānamaggappaṭipannassāti panthaṃ gacchantassa.
એળકલોમાનિ ઉપ્પજ્જેય્યુન્તિ ઉપ્પજ્જેય્યું સઙ્ઘતો વા ગણતો વા ઞાતિતો વા મિત્તતો વા પંસુકૂલં વા અત્તનો વા ધનેન.
Eḷakalomāni uppajjeyyunti uppajjeyyuṃ saṅghato vā gaṇato vā ñātito vā mittato vā paṃsukūlaṃ vā attano vā dhanena.
આકઙ્ખમાનેનાતિ ઇચ્છમાનેન પટિગ્ગહેતબ્બાનિ.
Ākaṅkhamānenāti icchamānena paṭiggahetabbāni.
પટિગ્ગહેત્વા તિયોજનપરમં સહત્થા હરિતબ્બાનીતિ તિયોજનપરમતા સહત્થા હરિતબ્બાનિ.
Paṭiggahetvā tiyojanaparamaṃ sahatthā haritabbānīti tiyojanaparamatā sahatthā haritabbāni.
અસન્તે હારકેતિ નાઞ્ઞો કોચિ હારકો હોતિ ઇત્થી વા પુરિસો વા ગહટ્ઠો વા પબ્બજિતો વા.
Asante hāraketi nāñño koci hārako hoti itthī vā puriso vā gahaṭṭho vā pabbajito vā.
તતો ચે ઉત્તરિ હરેય્ય, અસન્તેપિ હારકેતિ પઠમં પાદં તિયોજનં અતિક્કામેતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. દુતિયં પાદં અતિક્કામેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં 3. અન્તોતિયોજને ઠિતો બહિતિયોજનં પાતેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં 4. અઞ્ઞસ્સ યાને વા ભણ્ડે વા અજાનન્તસ્સ પક્ખિપિત્વા તિયોજનં અતિક્કામેતિ, નિસ્સગ્ગિયાનિ હોન્તિ. નિસ્સજ્જિતબ્બાનિ સઙ્ઘસ્સ વા ગણસ્સ વા પુગ્ગલસ્સ વા. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, નિસ્સજ્જિતબ્બાનિ…પે॰… ઇમાનિ મે, ભન્તે, એળકલોમાનિ તિયોજનં અતિક્કામિતાનિ નિસ્સગ્ગિયાનિ. ઇમાનાહં સઙ્ઘસ્સ નિસ્સજ્જામીતિ…પે॰… દદેય્યાતિ…પે॰… દદેય્યુન્તિ…પે॰… આયસ્મતો દમ્મીતિ.
Tato ce uttari hareyya, asantepi hāraketi paṭhamaṃ pādaṃ tiyojanaṃ atikkāmeti, āpatti dukkaṭassa. Dutiyaṃ pādaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ 5. Antotiyojane ṭhito bahitiyojanaṃ pāteti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ 6. Aññassa yāne vā bhaṇḍe vā ajānantassa pakkhipitvā tiyojanaṃ atikkāmeti, nissaggiyāni honti. Nissajjitabbāni saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbāni…pe… imāni me, bhante, eḷakalomāni tiyojanaṃ atikkāmitāni nissaggiyāni. Imānāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti…pe… dadeyyāti…pe… dadeyyunti…pe… āyasmato dammīti.
ઊનકતિયોજને અતિરેકસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ઊનકતિયોજને વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ઊનકતિયોજને ઊનકસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.
Ūnakatiyojane atirekasaññī, āpatti dukkaṭassa. Ūnakatiyojane vematiko, āpatti dukkaṭassa. Ūnakatiyojane ūnakasaññī, anāpatti.
૫૭૫. અનાપત્તિ તિયોજનં હરતિ, ઊનકતિયોજનં હરતિ, તિયોજનં હરતિપિ, પચ્ચાહરતિપિ, તિયોજનં વાસાધિપ્પાયો ગન્ત્વા તતો પરં હરતિ, અચ્છિન્નં પટિલભિત્વા હરતિ, નિસ્સટ્ઠં પટિલભિત્વા હરતિ, અઞ્ઞં હરાપેતિ કતભણ્ડં, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.
575. Anāpatti tiyojanaṃ harati, ūnakatiyojanaṃ harati, tiyojanaṃ haratipi, paccāharatipi, tiyojanaṃ vāsādhippāyo gantvā tato paraṃ harati, acchinnaṃ paṭilabhitvā harati, nissaṭṭhaṃ paṭilabhitvā harati, aññaṃ harāpeti katabhaṇḍaṃ, ummattakassa, ādikammikassāti.
એળકલોમસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં છટ્ઠં.
Eḷakalomasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૬. એળકલોમસિક્ખાપદવણ્ણના • 6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૬. એળકલોમસિક્ખાપદવણ્ણના • 6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૬. એળકલોમસિક્ખાપદવણ્ણના • 6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૬. એળકલોમસિક્ખાપદવણ્ણના • 6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā