Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૩. ઘટસુત્તવણ્ણના
3. Ghaṭasuttavaṇṇanā
૨૩૭. તતિયે એકવિહારેતિ એકસ્મિં ગબ્ભે. તદા કિર બહૂ આગન્તુકા ભિક્ખૂ સન્નિપતિંસુ. તસ્મિં પરિવેણગ્ગેન વા વિહારગ્ગેન વા સેનાસનેસુ અપાપુણન્તેસુ દ્વિન્નં થેરાનં એકો ગબ્ભો સમ્પત્તો. તે દિવા પાટિયેક્કેસુ ઠાનેસુ નિસીદન્તિ, રત્તિં પન નેસં અન્તરે ચીવરસાણિં પસારેન્તિ. તે અત્તનો અત્તનો પત્તપત્તટ્ઠાનેયેવ નિસીદન્તિ. તેન વુત્તં ‘‘એકવિહારે’’તિ. ઓળારિકેનાતિ ઇદં ઓળારિકારમ્મણતં સન્ધાય વુત્તં. દિબ્બચક્ખુદિબ્બસોતધાતુવિહારેન હિ સો વિહાસિ, તેસઞ્ચ રૂપાયતનસદ્દાયતનસઙ્ખાતં ઓળારિકં આરમ્મણં. ઇતિ દિબ્બચક્ખુના રૂપસ્સ દિટ્ઠત્તા દિબ્બાય ચ સોતધાતુયા સદ્દસ્સ સુતત્તા સો વિહારો ઓળારિકો નામ જાતો. દિબ્બચક્ખુ વિસુજ્ઝીતિ ભગવતો રૂપદસ્સનત્થાય વિસુદ્ધં અહોસિ. દિબ્બા ચ સોતધાતૂતિ સાપિ ભગવતો સદ્દસુણનત્થં વિસુજ્ઝિ . ભગવતોપિ થેરસ્સ રૂપદસ્સનત્થઞ્ચેવ સદ્દસુણનત્થઞ્ચ તદુભયં વિસુજ્ઝિ. તદા કિર થેરો ‘‘કથં નુ ખો એતરહિ સત્થા વિહરતી’’તિ આલોકં વડ્ઢેત્વા દિબ્બેન ચક્ખુના સત્થારં જેતવને વિહારે ગન્ધકુટિયં નિસિન્નં દિસ્વા તસ્સ દિબ્બાય સોતધાતુયા સદ્દં સુણિ. સત્થાપિ તથેવ અકાસિ. એવં તે અઞ્ઞમઞ્ઞં પસ્સિંસુ ચેવ, સદ્દઞ્ચ અસ્સોસું.
237. Tatiye ekavihāreti ekasmiṃ gabbhe. Tadā kira bahū āgantukā bhikkhū sannipatiṃsu. Tasmiṃ pariveṇaggena vā vihāraggena vā senāsanesu apāpuṇantesu dvinnaṃ therānaṃ eko gabbho sampatto. Te divā pāṭiyekkesu ṭhānesu nisīdanti, rattiṃ pana nesaṃ antare cīvarasāṇiṃ pasārenti. Te attano attano pattapattaṭṭhāneyeva nisīdanti. Tena vuttaṃ ‘‘ekavihāre’’ti. Oḷārikenāti idaṃ oḷārikārammaṇataṃ sandhāya vuttaṃ. Dibbacakkhudibbasotadhātuvihārena hi so vihāsi, tesañca rūpāyatanasaddāyatanasaṅkhātaṃ oḷārikaṃ ārammaṇaṃ. Iti dibbacakkhunā rūpassa diṭṭhattā dibbāya ca sotadhātuyā saddassa sutattā so vihāro oḷāriko nāma jāto. Dibbacakkhu visujjhīti bhagavato rūpadassanatthāya visuddhaṃ ahosi. Dibbā ca sotadhātūti sāpi bhagavato saddasuṇanatthaṃ visujjhi . Bhagavatopi therassa rūpadassanatthañceva saddasuṇanatthañca tadubhayaṃ visujjhi. Tadā kira thero ‘‘kathaṃ nu kho etarahi satthā viharatī’’ti ālokaṃ vaḍḍhetvā dibbena cakkhunā satthāraṃ jetavane vihāre gandhakuṭiyaṃ nisinnaṃ disvā tassa dibbāya sotadhātuyā saddaṃ suṇi. Satthāpi tatheva akāsi. Evaṃ te aññamaññaṃ passiṃsu ceva, saddañca assosuṃ.
આરદ્ધવીરિયોતિ પરિપુણ્ણવીરિયો પગ્ગહિતવીરિયો. યાવદેવ ઉપનિક્ખેપનમત્તાયાતિ તિયોજનસહસ્સવિત્થારસ્સ હિમવતો સન્તિકે ઠપિતા સાસપમત્તા પાસાણસક્ખરા ‘‘હિમવા નુ ખો મહા, અયં નુ ખો પાસાણસક્ખરા’’તિ એવં યાવ ઉપનિક્ખેપનમત્તસ્સેવ અત્થાય ભવેય્યાતિ વુત્તં હોતિ. પરતોપિ એસેવ નયો. કપ્પન્તિ આયુકપ્પં. લોણઘટાયાતિ ચક્કવાળમુખવટ્ટિયા આધારકં કત્વા મુખવટ્ટિયા બ્રહ્મલોકં આહચ્ચ ઠિતાય લોણચાટિયાતિ દસ્સેતિ.
Āraddhavīriyoti paripuṇṇavīriyo paggahitavīriyo. Yāvadeva upanikkhepanamattāyāti tiyojanasahassavitthārassa himavato santike ṭhapitā sāsapamattā pāsāṇasakkharā ‘‘himavā nu kho mahā, ayaṃ nu kho pāsāṇasakkharā’’ti evaṃ yāva upanikkhepanamattasseva atthāya bhaveyyāti vuttaṃ hoti. Paratopi eseva nayo. Kappanti āyukappaṃ. Loṇaghaṭāyāti cakkavāḷamukhavaṭṭiyā ādhārakaṃ katvā mukhavaṭṭiyā brahmalokaṃ āhacca ṭhitāya loṇacāṭiyāti dasseti.
ઇમે પન થેરા ઉપમં આહરન્તા સરિક્ખકેનેવ ચ વિજ્જમાનગુણેન ચ આહરિંસુ. કથં? અયઞ્હિ ઇદ્ધિ નામ અચ્ચુગ્ગતટ્ઠેન ચેવ વિપુલટ્ઠેન ચ હિમવન્તસદિસા, પઞ્ઞા ચતુભૂમકધમ્મે અનુપવિસિત્વા ઠિતટ્ઠેન સબ્બબ્યઞ્જનેસુ અનુપવિટ્ઠલોણરસસદિસા. એવં તાવ સરિક્ખકટ્ઠેન આહરિંસુ. સમાધિલક્ખણં પન મહામોગ્ગલ્લાનત્થેરસ્સ વિભૂતં પાકટં. કિઞ્ચાપિ સારિપુત્તત્થેરસ્સ અવિજ્જમાનઇદ્ધિ નામ નત્થિ, ભગવતા પન ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં ઇદ્ધિમન્તાનં યદિદં મહામોગ્ગલ્લાનો’’તિ અયમેવ એતદગ્ગે ઠપિતો. વિપસ્સનાલક્ખણં પન સારિપુત્તત્થેરસ્સ વિભૂતં પાકટં. કિઞ્ચાપિ મહામોગ્ગલ્લાનત્થેરસ્સાપિ પઞ્ઞા અત્થિ, ભગવતા પન ‘‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં મહાપઞ્ઞાનં યદિદં સારિપુત્તો’’તિ (અ॰ નિ॰ ૧.૧૮૯) અયમેવ એતદગ્ગે ઠપિતો. તસ્મા યથા એતે અઞ્ઞમઞ્ઞસ્સ ધુરં ન પાપુણન્તિ, એવં વિજ્જમાનગુણેન આહરિંસુ. સમાધિલક્ખણસ્મિઞ્હિ મહામોગ્ગલ્લાનો નિપ્ફત્તિં ગતો, વિપસ્સનાલક્ખણે સારિપુત્તત્થેરો, દ્વીસુપિ એતેસુ સમ્માસમ્બુદ્ધોતિ. તતિયં.
Ime pana therā upamaṃ āharantā sarikkhakeneva ca vijjamānaguṇena ca āhariṃsu. Kathaṃ? Ayañhi iddhi nāma accuggataṭṭhena ceva vipulaṭṭhena ca himavantasadisā, paññā catubhūmakadhamme anupavisitvā ṭhitaṭṭhena sabbabyañjanesu anupaviṭṭhaloṇarasasadisā. Evaṃ tāva sarikkhakaṭṭhena āhariṃsu. Samādhilakkhaṇaṃ pana mahāmoggallānattherassa vibhūtaṃ pākaṭaṃ. Kiñcāpi sāriputtattherassa avijjamānaiddhi nāma natthi, bhagavatā pana ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’’ti ayameva etadagge ṭhapito. Vipassanālakkhaṇaṃ pana sāriputtattherassa vibhūtaṃ pākaṭaṃ. Kiñcāpi mahāmoggallānattherassāpi paññā atthi, bhagavatā pana ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ mahāpaññānaṃ yadidaṃ sāriputto’’ti (a. ni. 1.189) ayameva etadagge ṭhapito. Tasmā yathā ete aññamaññassa dhuraṃ na pāpuṇanti, evaṃ vijjamānaguṇena āhariṃsu. Samādhilakkhaṇasmiñhi mahāmoggallāno nipphattiṃ gato, vipassanālakkhaṇe sāriputtatthero, dvīsupi etesu sammāsambuddhoti. Tatiyaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૩. ઘટસુત્તં • 3. Ghaṭasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૩. ઘટસુત્તવણ્ણના • 3. Ghaṭasuttavaṇṇanā