Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
සංයුත්ත නිකාය 22.3
The Related Suttas Collection 22.3
1. නකුලපිතුවග්ග
1. Nakula’s Father
හාලිද්දිකානිසුත්ත
With Hāliddikāni
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං ආයස්මා මහාකච්චානෝ අවන්තීසු විහරති කුරරඝරේ පපාතේ පබ්බතේ.
So I have heard. At one time Venerable Mahākaccāna was staying in the land of the Avantis near Kuraraghara on Steep Mountain.
අථ ඛෝ හාලිද්දිකානි ගහපති යේනායස්මා මහාකච්චානෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං මහාකච්චානං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ හාලිද්දිකානි ගහපති ආයස්මන්තං මහාකච්චානං ඒතදවෝච: “වුත්තමිදං, භන්තේ, භගවතා අට්ඨකවග්ගියේ මාගණ්ඩියපඤ්හේ:
Then the householder Hāliddikāni went up to Venerable Mahākaccāna, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, this was said by the Buddha in the Chapter of the Eights, in ‘The Questions of Māgandiya’:
‘ඕකං පහාය අනිකේතසාරී, ගාමේ අකුබ්බං මුනි සන්ථවානි; කාමේහි රිත්තෝ අපුරක්ඛරානෝ, කථං න විග්ගය්හ ජනේන කයිරා(අ)ති.
‘After leaving shelter to migrate unsettled, a sage doesn’t get close to anyone in town. Rid of sensual pleasures, expecting nothing, they wouldn’t get in arguments with people.’
ඉමස්ස නු ඛෝ, භන්තේ, භගවතා සඞ්ඛිත්තේන භාසිතස්ස කථං විත්ථාරේන අත්ථෝ දට්ඨබ්බෝ”ති?
How should we see the detailed meaning of the Buddha’s brief statement?”
“රූපධාතු ඛෝ, ගහපති, විඤ්ඤාණස්ස ඕකෝ. රූපධාතුරාගවිනිබන්ධඤ්ච පන විඤ්ඤාණං ‘ඕකසාරී(අ)ති වුච්චති. වේදනාධාතු ඛෝ, ගහපති, විඤ්ඤාණස්ස ඕකෝ. වේදනාධාතුරාගවිනිබන්ධඤ්ච පන විඤ්ඤාණං ‘ඕකසාරී(අ)ති වුච්චති. සඤ්ඤාධාතු ඛෝ, ගහපති, විඤ්ඤාණස්ස ඕකෝ. සඤ්ඤාධාතුරාගවිනිබන්ධඤ්ච පන විඤ්ඤාණං ‘ඕකසාරී(අ)ති වුච්චති. සඞ්ඛාරධාතු ඛෝ, ගහපති, විඤ්ඤාණස්ස ඕකෝ. සඞ්ඛාරධාතුරාගවිනිබන්ධඤ්ච පන විඤ්ඤාණං ‘ඕකසාරී(අ)ති වුච්චති. ඒවං ඛෝ, ගහපති, ඕකසාරී හෝති.
“Householder, the form element is a shelter for consciousness. One whose consciousness is shackled to greed for the form element is called a migrant going from shelter to shelter. The feeling element is a shelter for consciousness. One whose consciousness is attached to greed for the feeling element is called a migrant going from shelter to shelter. The perception element is a shelter for consciousness. One whose consciousness is attached to greed for the perception element is called a migrant going from shelter to shelter. The choices element is a shelter for consciousness. One whose consciousness is attached to greed for the choices element is called a migrant going from shelter to shelter. That’s how one is a migrant going from shelter to shelter.
කථඤ්ච, ගහපති, අනෝකසාරී හෝති? රූපධාතුයා ඛෝ, ගහපති, යෝ ඡන්දෝ යෝ රාගෝ යා නන්දී යා තණ්හා යේ උපයුපාදානා චේතසෝ අධිට්ඨානාභිනිවේසානුසයා තේ තථාගතස්ස පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවඞ්කතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. තස්මා තථාගතෝ ‘අනෝකසාරී(අ)ති වුච්චති. වේදනාධාතුයා ඛෝ, ගහපති … සඤ්ඤාධාතුයා ඛෝ, ගහපති … සඞ්ඛාරධාතුයා ඛෝ, ගහපති … විඤ්ඤාණධාතුයා ඛෝ, ගහපති, යෝ ඡන්දෝ යෝ රාගෝ යා නන්දී යා තණ්හා යේ උපයුපාදානා චේතසෝ අධිට්ඨානාභිනිවේසානුසයා තේ තථාගතස්ස පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවඞ්කතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. තස්මා තථාගතෝ ‘අනෝකසාරී(අ)ති වුච්චති. ඒවං ඛෝ, ගහපති, අනෝකසාරී හෝති.
And how is one a migrant with no shelter? The Realized One has given up any desire, greed, relishing, and craving for the form element; any attraction, grasping, mental fixation, insistence, and underlying tendencies. He has cut it off at the root, made it like a palm stump, obliterated it, so it’s unable to arise in the future. That’s why the Realized One is called a migrant with no shelter. The Realized One has given up any desire, greed, relishing, and craving for the feeling element … the perception element … the choices element … the consciousness element; any attraction, grasping, mental fixation, insistence, and underlying tendencies. He has cut it off at the root, made it like a palm stump, obliterated it, so it’s unable to arise in the future. That’s why the Realized One is called a migrant with no shelter. That’s how one is a migrant with no shelter.
කථඤ්ච, ගහපති, නිකේතසාරී හෝති? රූපනිමිත්තනිකේතවිසාරවිනිබන්ධා ඛෝ, ගහපති, ‘නිකේතසාරී(අ)ති වුච්චති. සද්දනිමිත්ත …පේ… ගන්ධනිමිත්ත … රසනිමිත්ත … ඵෝට්ඨබ්බනිමිත්ත … ධම්මනිමිත්තනිකේතවිසාරවිනිබන්ධා ඛෝ, ගහපති, ‘නිකේතසාරී(අ)ති වුච්චති. ඒවං ඛෝ, ගහපති, නිකේතසාරී හෝති.
And how is one a migrant going from settlement to settlement? Attached to drifting between settlements in pursuit of sights, one is called a migrant going from settlement to settlement. Attached to drifting between settlements in pursuit of sounds … smells … tastes … touches … thoughts, one is called a migrant going from settlement to settlement. That’s how one is a migrant going from settlement to settlement.
කථඤ්ච, ගහපති, අනිකේතසාරී හෝති? රූපනිමිත්තනිකේතවිසාරවිනිබන්ධා ඛෝ, ගහපති, තථාගතස්ස පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවඞ්කතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. තස්මා තථාගතෝ ‘අනිකේතසාරී(අ)ති වුච්චති. සද්දනිමිත්ත … ගන්ධනිමිත්ත … රසනිමිත්ත … ඵෝට්ඨබ්බනිමිත්ත … ධම්මනිමිත්තනිකේතවිසාරවිනිබන්ධා ඛෝ, ගහපති, තථාගතස්ස පහීනා උච්ඡින්නමූලා තාලාවත්ථුකතා අනභාවඞ්කතා ආයතිං අනුප්පාදධම්මා. තස්මා තථාගතෝ ‘අනිකේතසාරී(අ)ති වුච්චති. ඒවං ඛෝ, ගහපති, අනිකේතසාරී හෝති.
And how is one an unsettled migrant? The Realized One has given up attachment to drifting between settlements in pursuit of sights. He has cut it off at the root, made it like a palm stump, obliterated it, so it’s unable to arise in the future. That’s why the Realized One is called an unsettled migrant. The Realized One has given up attachment to drifting between settlements in pursuit of sounds … smells … tastes … touches … thoughts. He has cut it off at the root, made it like a palm stump, obliterated it, so it’s unable to arise in the future. That’s why the Realized One is called an unsettled migrant. That’s how one is an unsettled migrant.
කථඤ්ච, ගහපති, ගාමේ සන්ථවජාතෝ හෝති? ඉධ, ගහපති, ඒකච්චෝ ගිහීහි සංසට්ඨෝ විහරති සහනන්දී සහසෝකී, සුඛිතේසු සුඛිතෝ, දුක්ඛිතේසු දුක්ඛිතෝ, උප්පන්නේසු කිච්චකරණීයේසු අත්තනා තේසු යෝගං ආපජ්ජති. ඒවං ඛෝ, ගහපති, ගාමේ සන්ථවජාතෝ හෝති.
And how does one get close to people in town? It’s when someone mixes closely with laypeople, sharing their joys and sorrows—happy when they’re happy and sad when they’re sad—and getting involved in their business. That’s how one gets close to people in town.
කථඤ්ච, ගහපති, ගාමේ න සන්ථවජාතෝ හෝති? ඉධ, ගහපති, භික්ඛු ගිහීහි අසංසට්ඨෝ විහරති න සහනන්දී න සහසෝකී න සුඛිතේසු සුඛිතෝ න දුක්ඛිතේසු දුක්ඛිතෝ, උප්පන්නේසු කිච්චකරණීයේසු න අත්තනා තේසු යෝගං ආපජ්ජති. ඒවං ඛෝ, ගහපති, ගාමේ න සන්ථවජාතෝ හෝති.
And how does one not get close to people in town? It’s when a bhikkhu doesn’t mix closely with laypeople, not sharing their joys and sorrows—not happy when they’re happy or sad when they’re sad—and not getting involved in their business. That’s how one doesn’t get close to people in town.
කථඤ්ච, ගහපති, කාමේහි අරිත්තෝ හෝති? ඉධ, ගහපති, ඒකච්චෝ කාමේසු අවිගතරාගෝ හෝති අවිගතච්ඡන්දෝ අවිගතපේමෝ අවිගතපිපාසෝ අවිගතපරිළාහෝ අවිගතතණ්හෝ. ඒවං ඛෝ, ගහපති, කාමේහි අරිත්තෝ හෝති.
And how is one not rid of sensual pleasures? It’s when someone isn’t rid of greed, desire, fondness, thirst, passion, and craving for sensual pleasures. That’s how one is not rid of sensual pleasures.
කථඤ්ච, ගහපති, කාමේහි රිත්තෝ හෝති? ඉධ, ගහපති, ඒකච්චෝ කාමේසු විගතරාගෝ හෝති විගතච්ඡන්දෝ විගතපේමෝ විගතපිපාසෝ විගතපරිළාහෝ විගතතණ්හෝ. ඒවං ඛෝ, ගහපති, කාමේහි රිත්තෝ හෝති.
And how is one rid of sensual pleasures? It’s when someone is rid of greed, desire, fondness, thirst, passion, and craving for sensual pleasures. That’s how one is rid of sensual pleasures.
කථඤ්ච, ගහපති, පුරක්ඛරානෝ හෝති? ඉධ, ගහපති, ඒකච්චස්ස ඒවං හෝති: ‘ඒවංරූපෝ සියං අනාගතමද්ධානං, ඒවංවේදනෝ සියං අනාගතමද්ධානං, ඒවංසඤ්ඤෝ සියං අනාගතමද්ධානං, ඒවංසඞ්ඛාරෝ සියං අනාගතමද්ධානං, ඒවංවිඤ්ඤාණෝ සියං අනාගතමද්ධානන්(අ)ති. ඒවං ඛෝ, ගහපති, පුරක්ඛරානෝ හෝති.
And how does one have expectations? It’s when someone thinks: ‘In the future, may I be of such form, such feeling, such perception, such choices, and such consciousness!’ That’s how one has expectations.
කථඤ්ච, ගහපති, අපුරක්ඛරානෝ හෝති? ඉධ, ගහපති, ඒකච්චස්ස න ඒවං හෝති: ‘ඒවංරූපෝ සියං අනාගතමද්ධානං, ඒවංවේදනෝ සියං අනාගතමද්ධානං, ඒවංසඤ්ඤෝ සියං අනාගතමද්ධානං, ඒවංසඞ්ඛාරෝ සියං අනාගතමද්ධානං, ඒවංවිඤ්ඤාණෝ සියං අනාගතමද්ධානන්(අ)ති. ඒවං ඛෝ, ගහපති, අපුරක්ඛරානෝ හෝති.
And how does one expect nothing? It’s when someone doesn’t think: ‘In the future, may I be of such form, such feeling, such perception, such choices, and such consciousness!’ That’s how one expects nothing.
කථඤ්ච, ගහපති, කථං විග්ගය්හ ජනේන කත්තා හෝති? ඉධ, ගහපති, ඒකච්චෝ ඒවරූපිං කථං කත්තා හෝති: ‘න ත්වං ඉමං ධම්මවිනයං ආජානාසි; අහං ඉමං ධම්මවිනයං ආජානාමි. කිං ත්වං ඉමං ධම්මවිනයං ආජානිස්සසි? මිච්ඡාපටිපන්නෝ ත්වමසි; අහමස්මි සම්මාපටිපන්නෝ. පුරේ වචනීයං පච්ඡා අවච; පච්ඡා වචනීයං පුරේ අවච. සහිතං මේ, අසහිතං තේ. අධිචිණ්ණං තේ විපරාවත්තං. ආරෝපිතෝ තේ වාදෝ; චර වාදප්පමෝක්ඛාය. නිග්ගහිතෝසි; නිබ්බේඨේහි වා සචේ පහෝසී(අ)ති. ඒවං ඛෝ, ගහපති, කථං විග්ගය්හ ජනේන කත්තා හෝති.
And how does one argue with people? It’s when someone takes part in this sort of discussion: ‘You don’t understand this teaching and training. I understand this teaching and training. What, you understand this teaching and training? You’re practicing wrong. I’m practicing right. You said last what you should have said first. You said first what you should have said last. I stay on topic, you don’t. What you’ve thought so much about has been disproved. Your doctrine is refuted. Go on, save your doctrine! You’re trapped; get yourself out of this—if you can!’ That’s how one argues with people.
කථඤ්ච, ගහපති, කථං න විග්ගය්හ ජනේන කත්තා හෝති? ඉධ, ගහපති, භික්ඛු න ඒවරූපිං කථං කත්තා හෝති: ‘න ත්වං ඉමං ධම්මවිනයං ආජානාසි …පේ… නිබ්බේඨේහි වා සචේ පහෝසී(අ)ති. ඒවං ඛෝ, ගහපති, කථං න විග්ගය්හ ජනේන කත්තා හෝති.
And how does one not argue with people? It’s when a bhikkhu doesn’t take part in this sort of discussion: ‘You don’t understand this teaching and training … get yourself out of this—if you can!’ That’s how one doesn’t argue with people.
ඉති ඛෝ, ගහපති, යං තං වුත්තං භගවතා අට්ඨකවග්ගියේ මාගණ්ඩියපඤ්හේ:
So, householder, that’s how to understand the detailed meaning of what the Buddha said in brief in the Chapter of the Eights, in ‘The Questions of Māgandiya’:
‘ඕකං පහාය අනිකේතසාරී, ගාමේ අකුබ්බං මුනිසන්ථවානි; කාමේහි රිත්තෝ අපුරක්ඛරානෝ, කථං න විග්ගය්හ ජනේන කයිරා(අ)ති.
‘After leaving shelter to migrate unsettled, a sage doesn’t get close to anyone in town. Rid of sensual pleasures, expecting nothing, they wouldn’t get in arguments with people.’”
ඉමස්ස ඛෝ, ගහපති, භගවතා සඞ්ඛිත්තේන භාසිතස්ස ඒවං විත්ථාරේන අත්ථෝ දට්ඨබ්බෝ”ති.
තතියං.
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]