Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi |
૭. હેમકત્થેરઅપદાનં
7. Hemakattheraapadānaṃ
૧૮૩.
183.
‘‘પબ્ભારકૂટં નિસ્સાય, અનોમો નામ તાપસો;
‘‘Pabbhārakūṭaṃ nissāya, anomo nāma tāpaso;
અસ્સમં સુકતં કત્વા, પણ્ણસાલે વસી તદા.
Assamaṃ sukataṃ katvā, paṇṇasāle vasī tadā.
૧૮૪.
184.
‘‘સિદ્ધં તસ્સ તપો કમ્મં, સિદ્ધિપત્તો સકે બલે;
‘‘Siddhaṃ tassa tapo kammaṃ, siddhipatto sake bale;
સકસામઞ્ઞવિક્કન્તો, આતાપી નિપકો મુનિ.
Sakasāmaññavikkanto, ātāpī nipako muni.
૧૮૫.
185.
‘‘વિસારદો સસમયે, પરવાદે ચ કોવિદો;
‘‘Visārado sasamaye, paravāde ca kovido;
પટ્ઠો ભૂમન્તલિક્ખમ્હિ, ઉપ્પાતમ્હિ ચ કોવિદો.
Paṭṭho bhūmantalikkhamhi, uppātamhi ca kovido.
૧૮૬.
186.
‘‘વીતસોકો નિરારમ્ભો, અપ્પાહારો અલોલુપો;
‘‘Vītasoko nirārambho, appāhāro alolupo;
લાભાલાભેન સન્તુટ્ઠો, ઝાયી ઝાનરતો મુનિ.
Lābhālābhena santuṭṭho, jhāyī jhānarato muni.
૧૮૭.
187.
‘‘પિયદસ્સી નામ સમ્બુદ્ધો, અગ્ગો કારુણિકો મુનિ;
‘‘Piyadassī nāma sambuddho, aggo kāruṇiko muni;
સત્તે તારેતુકામો સો, કરુણાય ફરી તદા.
Satte tāretukāmo so, karuṇāya pharī tadā.
૧૮૮.
188.
‘‘બોધનેય્યં જનં દિસ્વા, પિયદસ્સી મહામુનિ;
‘‘Bodhaneyyaṃ janaṃ disvā, piyadassī mahāmuni;
ચક્કવાળસહસ્સમ્પિ, ગન્ત્વા ઓવદતે મુનિ.
Cakkavāḷasahassampi, gantvā ovadate muni.
૧૮૯.
189.
‘‘મમુદ્ધરિતુકામો સો, મમસ્સમમુપાગમિ;
‘‘Mamuddharitukāmo so, mamassamamupāgami;
ન દિટ્ઠો મે જિનો પુબ્બે, ન સુતોપિ ચ કસ્સચિ.
Na diṭṭho me jino pubbe, na sutopi ca kassaci.
૧૯૦.
190.
‘‘ઉપ્પાતા સુપિના મય્હં, લક્ખણા સુપ્પકાસિતા;
‘‘Uppātā supinā mayhaṃ, lakkhaṇā suppakāsitā;
પટ્ઠો ભૂમન્તલિક્ખમ્હિ, નક્ખત્તપદકોવિદો.
Paṭṭho bhūmantalikkhamhi, nakkhattapadakovido.
૧૯૧.
191.
‘‘સોહં બુદ્ધસ્સ સુત્વાન, તત્થ ચિત્તં પસાદયિં;
‘‘Sohaṃ buddhassa sutvāna, tattha cittaṃ pasādayiṃ;
૧૯૨.
192.
‘‘મયિ એવં સરન્તમ્હિ, ભગવાપિ અનુસ્સરિ;
‘‘Mayi evaṃ sarantamhi, bhagavāpi anussari;
બુદ્ધં અનુસ્સરન્તસ્સ, પીતિ મે હોતિ તાવદે.
Buddhaṃ anussarantassa, pīti me hoti tāvade.
૧૯૩.
193.
‘‘કાલઞ્ચ પુનરાગમ્મ, ઉપેસિ મં મહામુનિ;
‘‘Kālañca punarāgamma, upesi maṃ mahāmuni;
સમ્પત્તેપિ ન જાનામિ, અયં બુદ્ધો મહામુનિ.
Sampattepi na jānāmi, ayaṃ buddho mahāmuni.
૧૯૪.
194.
‘‘અનુકમ્પકો કારુણિકો, પિયદસ્સી મહામુનિ;
‘‘Anukampako kāruṇiko, piyadassī mahāmuni;
સઞ્જાનાપેસિ અત્તાનં, ‘અહં બુદ્ધો સદેવકે’.
Sañjānāpesi attānaṃ, ‘ahaṃ buddho sadevake’.
૧૯૫.
195.
‘‘સઞ્જાનિત્વાન સમ્બુદ્ધં, પિયદસ્સિં મહામુનિં;
‘‘Sañjānitvāna sambuddhaṃ, piyadassiṃ mahāmuniṃ;
સકં ચિત્તં પસાદેત્વા, ઇદં વચનમબ્રવિં.
Sakaṃ cittaṃ pasādetvā, idaṃ vacanamabraviṃ.
૧૯૬.
196.
તુવમ્પિ સબ્બદસ્સાવી, નિસીદ રતનાસને’.
Tuvampi sabbadassāvī, nisīda ratanāsane’.
૧૯૭.
197.
‘‘સબ્બરતનમયં પીઠં, નિમ્મિનિત્વાન તાવદે;
‘‘Sabbaratanamayaṃ pīṭhaṃ, nimminitvāna tāvade;
પિયદસ્સિસ્સ મુનિનો, અદાસિં ઇદ્ધિનિમ્મિતં.
Piyadassissa munino, adāsiṃ iddhinimmitaṃ.
૧૯૮.
198.
‘‘રતને ચ નિસિન્નસ્સ, પીઠકે ઇદ્ધિનિમ્મિતે;
‘‘Ratane ca nisinnassa, pīṭhake iddhinimmite;
કુમ્ભમત્તં જમ્બુફલં, અદાસિં તાવદે અહં.
Kumbhamattaṃ jambuphalaṃ, adāsiṃ tāvade ahaṃ.
૧૯૯.
199.
‘‘મમ હાસં જનેત્વાન, પરિભુઞ્જિ મહામુનિ;
‘‘Mama hāsaṃ janetvāna, paribhuñji mahāmuni;
તદા ચિત્તં પસાદેત્વા, સત્થારં અભિવાદયિં.
Tadā cittaṃ pasādetvā, satthāraṃ abhivādayiṃ.
૨૦૦.
200.
‘‘પિયદસ્સી તુ ભગવા, લોકજેટ્ઠો નરાસભો;
‘‘Piyadassī tu bhagavā, lokajeṭṭho narāsabho;
રતનાસનમાસીનો, ઇમા ગાથા અભાસથ.
Ratanāsanamāsīno, imā gāthā abhāsatha.
૨૦૧.
201.
‘‘‘યો મે રતનમયં પીઠં, અમતઞ્ચ ફલં અદા;
‘‘‘Yo me ratanamayaṃ pīṭhaṃ, amatañca phalaṃ adā;
તમહં કિત્તયિસ્સામિ, સુણાથ મમ ભાસતો.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
૨૦૨.
202.
‘‘‘સત્તસત્તતિ કપ્પાનિ, દેવલોકે રમિસ્સતિ;
‘‘‘Sattasattati kappāni, devaloke ramissati;
પઞ્ચસત્તતિક્ખત્તુઞ્ચ, ચક્કવત્તી ભવિસ્સતિ.
Pañcasattatikkhattuñca, cakkavattī bhavissati.
૨૦૩.
203.
‘‘‘દ્વત્તિંસક્ખત્તું દેવિન્દો, દેવરજ્જં કરિસ્સતિ;
‘‘‘Dvattiṃsakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati;
પદેસરજ્જં વિપુલં, ગણનાતો અસઙ્ખિયં.
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
૨૦૪.
204.
‘‘‘સોણ્ણમયં રૂપિમયં, પલ્લઙ્કં સુકતં બહું;
‘‘‘Soṇṇamayaṃ rūpimayaṃ, pallaṅkaṃ sukataṃ bahuṃ;
લોહિતઙ્ગમયઞ્ચેવ, લચ્છતિ રતનામયં.
Lohitaṅgamayañceva, lacchati ratanāmayaṃ.
૨૦૫.
205.
‘‘‘ચઙ્કમન્તમ્પિ મનુજં, પુઞ્ઞકમ્મસમઙ્ગિનં;
‘‘‘Caṅkamantampi manujaṃ, puññakammasamaṅginaṃ;
પલ્લઙ્કાનિ અનેકાનિ, પરિવારેસ્સરે તદા.
Pallaṅkāni anekāni, parivāressare tadā.
૨૦૬.
206.
‘‘‘કૂટાગારા ચ પાસાદા, સયનઞ્ચ મહારહં;
‘‘‘Kūṭāgārā ca pāsādā, sayanañca mahārahaṃ;
ઇમસ્સ ચિત્તમઞ્ઞાય, નિબ્બત્તિસ્સન્તિ તાવદે.
Imassa cittamaññāya, nibbattissanti tāvade.
૨૦૭.
207.
‘‘‘સટ્ઠિ નાગસહસ્સાનિ, સબ્બાલઙ્કારભૂસિતા;
‘‘‘Saṭṭhi nāgasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
૨૦૮.
208.
‘‘‘આરૂળ્હા ગામણીયેહિ, તોમરઙ્કુસપાણિભિ;
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, tomaraṅkusapāṇibhi;
ઇમં પરિચરિસ્સન્તિ, રત્નપીઠસ્સિદં ફલં.
Imaṃ paricarissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
૨૦૯.
209.
‘‘‘સટ્ઠિ અસ્સસહસ્સાનિ, સબ્બાલઙ્કારભૂસિતા;
‘‘‘Saṭṭhi assasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
આજાનીયાવ જાતિયા, સિન્ધવા સીઘવાહિનો.
Ājānīyāva jātiyā, sindhavā sīghavāhino.
૨૧૦.
210.
‘‘‘આરૂળ્હા ગામણીયેહિ, ઇલ્લિયાચાપધારિભિ;
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, illiyācāpadhāribhi;
તેપિમં પરિચરિસ્સન્તિ, રત્નપીઠસ્સિદં ફલં.
Tepimaṃ paricarissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
૨૧૧.
211.
‘‘‘સટ્ઠિ રથસહસ્સાનિ, સબ્બાલઙ્કારભૂસિતા;
‘‘‘Saṭṭhi rathasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
દીપા અથોપિ વેયગ્ઘા, સન્નદ્ધા ઉસ્સિતદ્ધજા.
Dīpā athopi veyagghā, sannaddhā ussitaddhajā.
૨૧૨.
212.
‘‘‘આરૂળ્હા ગામણીયેહિ, ચાપહત્થેહિ વમ્મિભિ;
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, cāpahatthehi vammibhi;
પરિવારેસ્સન્તિમં નિચ્ચં, રત્નપીઠસ્સિદં ફલં.
Parivāressantimaṃ niccaṃ, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
૨૧૩.
213.
‘‘‘સટ્ઠિ ધેનુસહસ્સાનિ, દોહઞ્ઞા પુઙ્ગવૂસભે;
‘‘‘Saṭṭhi dhenusahassāni, dohaññā puṅgavūsabhe;
વચ્છકે જનયિસ્સન્તિ, રત્નપીઠસ્સિદં ફલં.
Vacchake janayissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
૨૧૪.
214.
‘‘‘સોળસિત્થિસહસ્સાનિ, સબ્બાલઙ્કારભૂસિતા;
‘‘‘Soḷasitthisahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
વિચિત્તવત્થાભરણા, આમુક્કમણિકુણ્ડલા.
Vicittavatthābharaṇā, āmukkamaṇikuṇḍalā.
૨૧૫.
215.
‘‘‘અળારપમ્હા હસુલા, સુસઞ્ઞા તનુમજ્ઝિમા;
‘‘‘Aḷārapamhā hasulā, susaññā tanumajjhimā;
પરિવારેસ્સન્તિમં નિચ્ચં, રત્નપીઠસ્સિદં ફલં.
Parivāressantimaṃ niccaṃ, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
૨૧૬.
216.
‘‘‘અટ્ઠારસે કપ્પસતે, ગોતમો નામ ચક્ખુમા;
‘‘‘Aṭṭhārase kappasate, gotamo nāma cakkhumā;
તમન્ધકારં વિધમિત્વા, બુદ્ધો લોકે ભવિસ્સતિ.
Tamandhakāraṃ vidhamitvā, buddho loke bhavissati.
૨૧૭.
217.
‘‘‘તસ્સ દસ્સનમાગમ્મ, પબ્બજિસ્સતિકિઞ્ચનો;
‘‘‘Tassa dassanamāgamma, pabbajissatikiñcano;
તોસયિત્વાન સત્થારં, સાસનેભિરમિસ્સતિ.
Tosayitvāna satthāraṃ, sāsanebhiramissati.
૨૧૮.
218.
‘‘‘તસ્સ ધમ્મં સુણિત્વાન, કિલેસે ઘાતયિસ્સતિ;
‘‘‘Tassa dhammaṃ suṇitvāna, kilese ghātayissati;
સબ્બાસવે પરિઞ્ઞાય, નિબ્બાયિસ્સતિનાસવો’.
Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo’.
૨૧૯.
219.
‘‘વીરિયં મે ધુરધોરય્હં, યોગક્ખેમાધિવાહનં;
‘‘Vīriyaṃ me dhuradhorayhaṃ, yogakkhemādhivāhanaṃ;
ઉત્તમત્થં પત્થયન્તો, સાસને વિહરામહં.
Uttamatthaṃ patthayanto, sāsane viharāmahaṃ.
૨૨૦.
220.
‘‘ઇદં પચ્છિમકં મય્હં, ચરિમો વત્તતે ભવો;
‘‘Idaṃ pacchimakaṃ mayhaṃ, carimo vattate bhavo;
સબ્બાસવા પરિક્ખીણા, નત્થિ દાનિ પુનબ્ભવો.
Sabbāsavā parikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.
૨૨૧.
221.
‘‘કિલેસા ઝાપિતા મય્હં…પે॰… વિહરામિ અનાસવો.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
૨૨૨.
222.
‘‘સ્વાગતં વત મે આસિ…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં.
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
૨૨૩.
223.
‘‘પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં’’.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ઇત્થં સુદં આયસ્મા હેમકો થેરો ઇમા ગાથાયો અભાસિત્થાતિ;
Itthaṃ sudaṃ āyasmā hemako thero imā gāthāyo abhāsitthāti;
હેમકત્થેરસ્સાપદાનં સત્તમં.
Hemakattherassāpadānaṃ sattamaṃ.
સત્તરસમં ભાણવારં.
Sattarasamaṃ bhāṇavāraṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā / ૨. પુણ્ણકત્થેરઅપદાનવણ્ણના • 2. Puṇṇakattheraapadānavaṇṇanā