| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
૯. હેવત્થિકથાવણ્ણના
9. Hevatthikathāvaṇṇanā
૩૦૪. ઇદાનિ હેવત્થિકથા નામ હોતિ. તત્થ યેસં ‘‘સબ્બેપિ અતીતાદિભેદા ધમ્મા રૂપાદિવસેન અત્થિ, અતીતં અનાગતપચ્ચુપ્પન્નવસેન, અનાગતપચ્ચુપ્પન્નાનિ વા અતીતાદિવસેન નત્થિ; તસ્મા સબ્બમેવિદં એવં અત્થિ એવં નત્થી’’તિ લદ્ધિ, સેય્યથાપિ એતરહિ વુત્તપ્પભેદાનં અન્ધકાનં; તે સન્ધાય અતીતં અત્થીતિ પુચ્છા સકવાદિસ્સ. હેવત્થિ હેવ નત્થીતિ વિસ્સજ્જનં પરવાદિસ્સ. તત્થ હેવાતિ એવં . અથ નં સકવાદી ‘‘યદિ અતીતોવ એવં અત્થિ, એવં નત્થીતિ લદ્ધિ, એવં સન્તે સોયેવ અત્થિ, સોયેવ નત્થિ નામા’’તિ પુચ્છન્તો સેવત્થિ, સેવ નત્થીતિ આહ. ઇતરો તેનેવ સભાવેન અત્થિતં, તેનેવ નત્થિતં સન્ધાય પટિક્ખિપતિ. દુતિયં પુટ્ઠો સકભાવેનેવ અત્થિતં, પરભાવેનેવ નત્થિતં સન્ધાય પટિજાનાતિ. તતો પરં અત્થટ્ઠો નત્થટ્ઠોતિ અત્થિસભાવો નત્થિસભાવો નામ હોતીતિ પુચ્છતિ. ઇમિનાવુપાયેન સબ્બવારેસુ અત્થો વેદિતબ્બો. પરિયોસાને પન ‘‘તેન હિ અતીતં હેવત્થિ, હેવ નત્થી’’તિ ચ ‘‘તેન હિ રૂપં હેવત્થિ, હેવ નત્થી’’તિ ચાતિઆદીનિ વત્વા કિઞ્ચાપિ પરવાદિના લદ્ધિ પતિટ્ઠાપિતા, અયોનિસો પતિટ્ઠાપિતત્તા પનેસા અપ્પતિટ્ઠાપિતાયેવાતિ.
304. Idāni hevatthikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sabbepi atītādibhedā dhammā rūpādivasena atthi, atītaṃ anāgatapaccuppannavasena, anāgatapaccuppannāni vā atītādivasena natthi; tasmā sabbamevidaṃ evaṃ atthi evaṃ natthī’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi vuttappabhedānaṃ andhakānaṃ; te sandhāya atītaṃ atthīti pucchā sakavādissa. Hevatthi heva natthīti vissajjanaṃ paravādissa. Tattha hevāti evaṃ . Atha naṃ sakavādī ‘‘yadi atītova evaṃ atthi, evaṃ natthīti laddhi, evaṃ sante soyeva atthi, soyeva natthi nāmā’’ti pucchanto sevatthi, seva natthīti āha. Itaro teneva sabhāvena atthitaṃ, teneva natthitaṃ sandhāya paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho sakabhāveneva atthitaṃ, parabhāveneva natthitaṃ sandhāya paṭijānāti. Tato paraṃ atthaṭṭho natthaṭṭhoti atthisabhāvo natthisabhāvo nāma hotīti pucchati. Imināvupāyena sabbavāresu attho veditabbo. Pariyosāne pana ‘‘tena hi atītaṃ hevatthi, heva natthī’’ti ca ‘‘tena hi rūpaṃ hevatthi, heva natthī’’ti cātiādīni vatvā kiñcāpi paravādinā laddhi patiṭṭhāpitā, ayoniso patiṭṭhāpitattā panesā appatiṭṭhāpitāyevāti.
હેવત્થિકથાવણ્ણના.
Hevatthikathāvaṇṇanā.
મહાવગ્ગો નિટ્ઠિતો.
Mahāvaggo niṭṭhito.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi / ૯. હેવત્થિકથા • 9. Hevatthikathā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૯. હેવત્થિકથાવણ્ણના • 9. Hevatthikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૯. હેવત્થિકથાવણ્ણના • 9. Hevatthikathāvaṇṇanā
