| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய • Majjhimanikāya |
10. இந்த்³ரியபா⁴வனாஸுத்தங்
10. Indriyabhāvanāsuttaṃ
453. ஏவங் மே ஸுதங் – ஏகங் ஸமயங் ப⁴க³வா க³ஜங்க³லாயங் 1 விஹரதி ஸுவேளுவனே 2. அத² கோ² உத்தரோ மாணவோ பாராஸிவியந்தேவாஸீ 3 யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமி; உபஸங்கமித்வா ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் ஸம்மோதி³. ஸம்மோத³னீயங் கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஏகமந்தங் நிஸின்னங் கோ² உத்தரங் மாணவங் பாராஸிவியந்தேவாஸிங் ப⁴க³வா ஏதத³வோச – ‘‘தே³ஸேதி, உத்தர, பாராஸிவியோ ப்³ராஹ்மணோ ஸாவகானங் இந்த்³ரியபா⁴வன’’ந்தி? ‘‘தே³ஸேதி, போ⁴ கோ³தம, பாராஸிவியோ ப்³ராஹ்மணோ ஸாவகானங் இந்த்³ரியபா⁴வன’’ந்தி. ‘‘யதா² கத²ங் பன, உத்தர, தே³ஸேதி பாராஸிவியோ ப்³ராஹ்மணோ ஸாவகானங் இந்த்³ரியபா⁴வன’’ந்தி? ‘‘இத⁴, போ⁴ கோ³தம, சக்கு²னா ரூபங் ந பஸ்ஸதி, ஸோதேன ஸத்³த³ங் ந ஸுணாதி – ஏவங் கோ², போ⁴ கோ³தம, தே³ஸேதி பாராஸிவியோ ப்³ராஹ்மணோ ஸாவகானங் இந்த்³ரியபா⁴வன’’ந்தி. ‘‘ஏவங் ஸந்தே கோ², உத்தர, அந்தோ⁴ பா⁴விதிந்த்³ரியோ ப⁴விஸ்ஸதி, ப³தி⁴ரோ பா⁴விதிந்த்³ரியோ ப⁴விஸ்ஸதி; யதா² பாராஸிவியஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ வசனங். அந்தோ⁴ ஹி, உத்தர, சக்கு²னா ரூபங் ந பஸ்ஸதி, ப³தி⁴ரோ ஸோதேன ஸத்³த³ங் ந ஸுணாதீ’’தி. ஏவங் வுத்தே, உத்தரோ மாணவோ பாராஸிவியந்தேவாஸீ துண்ஹீபூ⁴தோ மங்குபூ⁴தோ பத்தக்க²ந்தோ⁴ அதோ⁴முகோ² பஜ்ஜா²யந்தோ அப்படிபா⁴னோ நிஸீதி³.
453. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā gajaṅgalāyaṃ 4 viharati suveḷuvane 5. Atha kho uttaro māṇavo pārāsiviyantevāsī 6 yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho uttaraṃ māṇavaṃ pārāsiviyantevāsiṃ bhagavā etadavoca – ‘‘deseti, uttara, pārāsiviyo brāhmaṇo sāvakānaṃ indriyabhāvana’’nti? ‘‘Deseti, bho gotama, pārāsiviyo brāhmaṇo sāvakānaṃ indriyabhāvana’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana, uttara, deseti pārāsiviyo brāhmaṇo sāvakānaṃ indriyabhāvana’’nti? ‘‘Idha, bho gotama, cakkhunā rūpaṃ na passati, sotena saddaṃ na suṇāti – evaṃ kho, bho gotama, deseti pārāsiviyo brāhmaṇo sāvakānaṃ indriyabhāvana’’nti. ‘‘Evaṃ sante kho, uttara, andho bhāvitindriyo bhavissati, badhiro bhāvitindriyo bhavissati; yathā pārāsiviyassa brāhmaṇassa vacanaṃ. Andho hi, uttara, cakkhunā rūpaṃ na passati, badhiro sotena saddaṃ na suṇātī’’ti. Evaṃ vutte, uttaro māṇavo pārāsiviyantevāsī tuṇhībhūto maṅkubhūto pattakkhandho adhomukho pajjhāyanto appaṭibhāno nisīdi.
அத² கோ² ப⁴க³வா உத்தரங் மாணவங் பாராஸிவியந்தேவாஸிங் துண்ஹீபூ⁴தங் மங்குபூ⁴தங் பத்தக்க²ந்த⁴ங் அதோ⁴முக²ங் பஜ்ஜா²யந்தங் அப்படிபா⁴னங் விதி³த்வா ஆயஸ்மந்தங் ஆனந்த³ங் ஆமந்தேஸி – ‘‘அஞ்ஞதா² கோ², ஆனந்த³, தே³ஸேதி பாராஸிவியோ ப்³ராஹ்மணோ ஸாவகானங் இந்த்³ரியபா⁴வனங், அஞ்ஞதா² ச பனானந்த³, அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரா இந்த்³ரியபா⁴வனா ஹோதீ’’தி. ‘‘ஏதஸ்ஸ, ப⁴க³வா, காலோ; ஏதஸ்ஸ, ஸுக³த, காலோ யங் ப⁴க³வா அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரங் இந்த்³ரியபா⁴வனங் தே³ஸெய்ய. ப⁴க³வதோ ஸுத்வா பி⁴க்கூ² தா⁴ரெஸ்ஸந்தீ’’தி. ‘‘தேனஹானந்த³, ஸுணாஹி, ஸாது⁴கங் மனஸி கரோஹி; பா⁴ஸிஸ்ஸாமீ’’தி. ‘‘ஏவங், ப⁴ந்தே’’தி கோ² ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ப⁴க³வதோ பச்சஸ்ஸோஸி. ப⁴க³வா ஏதத³வோச –
Atha kho bhagavā uttaraṃ māṇavaṃ pārāsiviyantevāsiṃ tuṇhībhūtaṃ maṅkubhūtaṃ pattakkhandhaṃ adhomukhaṃ pajjhāyantaṃ appaṭibhānaṃ viditvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘aññathā kho, ānanda, deseti pārāsiviyo brāhmaṇo sāvakānaṃ indriyabhāvanaṃ, aññathā ca panānanda, ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā hotī’’ti. ‘‘Etassa, bhagavā, kālo; etassa, sugata, kālo yaṃ bhagavā ariyassa vinaye anuttaraṃ indriyabhāvanaṃ deseyya. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tenahānanda, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
454. ‘‘கத²ஞ்சானந்த³, அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரா இந்த்³ரியபா⁴வனா ஹோதி? இதா⁴னந்த³, பி⁴க்கு²னோ சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா உப்பஜ்ஜதி மனாபங், உப்பஜ்ஜதி அமனாபங், உப்பஜ்ஜதி மனாபாமனாபங். ஸோ ஏவங் பஜானாதி – ‘உப்பன்னங் கோ² மே இத³ங் மனாபங், உப்பன்னங் அமனாபங், உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் . தஞ்ச கோ² ஸங்க²தங் ஓளாரிகங் படிச்சஸமுப்பன்னங். ஏதங் ஸந்தங் ஏதங் பணீதங் யதி³த³ங் – உபெக்கா²’தி. தஸ்ஸ தங் உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி; உபெக்கா² ஸண்டா²தி. ஸெய்யதா²பி, ஆனந்த³, சக்கு²மா புரிஸோ உம்மீலெத்வா வா நிமீலெய்ய, நிமீலெத்வா வா உம்மீலெய்ய; ஏவமேவ கோ², ஆனந்த³, யஸ்ஸ கஸ்ஸசி ஏவங்ஸீக⁴ங் ஏவங்துவடங் ஏவங்அப்பகஸிரேன உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி, உபெக்கா² ஸண்டா²தி – அயங் வுச்சதானந்த³, அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரா இந்த்³ரியபா⁴வனா சக்கு²விஞ்ஞெய்யேஸு ரூபேஸு.
454. ‘‘Kathañcānanda, ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā hoti? Idhānanda, bhikkhuno cakkhunā rūpaṃ disvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, uppajjati manāpāmanāpaṃ. So evaṃ pajānāti – ‘uppannaṃ kho me idaṃ manāpaṃ, uppannaṃ amanāpaṃ, uppannaṃ manāpāmanāpaṃ . Tañca kho saṅkhataṃ oḷārikaṃ paṭiccasamuppannaṃ. Etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ – upekkhā’ti. Tassa taṃ uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati; upekkhā saṇṭhāti. Seyyathāpi, ānanda, cakkhumā puriso ummīletvā vā nimīleyya, nimīletvā vā ummīleyya; evameva kho, ānanda, yassa kassaci evaṃsīghaṃ evaṃtuvaṭaṃ evaṃappakasirena uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati, upekkhā saṇṭhāti – ayaṃ vuccatānanda, ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā cakkhuviññeyyesu rūpesu.
455. ‘‘புன சபரங், ஆனந்த³, பி⁴க்கு²னோ ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா உப்பஜ்ஜதி மனாபங், உப்பஜ்ஜதி அமனாபங், உப்பஜ்ஜதி மனாபாமனாபங். ஸோ ஏவங் பஜானாதி – ‘உப்பன்னங் கோ² மே இத³ங் மனாபங், உப்பன்னங் அமனாபங், உப்பன்னங் மனாபாமனாபங். தஞ்ச கோ² ஸங்க²தங் ஓளாரிகங் படிச்சஸமுப்பன்னங். ஏதங் ஸந்தங் ஏதங் பணீதங் யதி³த³ங் – உபெக்கா²’தி. தஸ்ஸ தங் உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி; உபெக்கா² ஸண்டா²தி. ஸெய்யதா²பி, ஆனந்த³, ப³லவா புரிஸோ அப்பகஸிரேனேவ அச்ச²ரங் 7 பஹரெய்ய; ஏவமேவ கோ², ஆனந்த³, யஸ்ஸ கஸ்ஸசி ஏவங்ஸீக⁴ங் ஏவங்துவடங் ஏவங்அப்பகஸிரேன உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி, உபெக்கா² ஸண்டா²தி – அயங் வுச்சதானந்த³, அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரா இந்த்³ரியபா⁴வனா ஸோதவிஞ்ஞெய்யேஸு ஸத்³தே³ஸு.
455. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhuno sotena saddaṃ sutvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, uppajjati manāpāmanāpaṃ. So evaṃ pajānāti – ‘uppannaṃ kho me idaṃ manāpaṃ, uppannaṃ amanāpaṃ, uppannaṃ manāpāmanāpaṃ. Tañca kho saṅkhataṃ oḷārikaṃ paṭiccasamuppannaṃ. Etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ – upekkhā’ti. Tassa taṃ uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati; upekkhā saṇṭhāti. Seyyathāpi, ānanda, balavā puriso appakasireneva accharaṃ 8 pahareyya; evameva kho, ānanda, yassa kassaci evaṃsīghaṃ evaṃtuvaṭaṃ evaṃappakasirena uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati, upekkhā saṇṭhāti – ayaṃ vuccatānanda, ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā sotaviññeyyesu saddesu.
456. ‘‘புன சபரங், ஆனந்த³, பி⁴க்கு²னோ கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா உப்பஜ்ஜதி மனாபங், உப்பஜ்ஜதி அமனாபங், உப்பஜ்ஜதி மனாபாமனாபங். ஸோ ஏவங் பஜானாதி – ‘உப்பன்னங் கோ² மே இத³ங் மனாபங், உப்பன்னங் அமனாபங், உப்பன்னங் மனாபாமனாபங். தஞ்ச கோ² ஸங்க²தங் ஓளாரிகங் படிச்சஸமுப்பன்னங். ஏதங் ஸந்தங் ஏதங் பணீதங் யதி³த³ங் – உபெக்கா²’தி. தஸ்ஸ தங் உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி; உபெக்கா² ஸண்டா²தி. ஸெய்யதா²பி, ஆனந்த³ , ஈஸகங்போணே 9 பது³மபலாஸே 10 உத³கபு²ஸிதானி பவத்தந்தி, ந ஸண்ட²ந்தி; ஏவமேவ கோ², ஆனந்த³, யஸ்ஸ கஸ்ஸசி ஏவங்ஸீக⁴ங் ஏவங்துவடங் ஏவங்அப்பகஸிரேன உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி, உபெக்கா² ஸண்டா²தி – அயங் வுச்சதானந்த³, அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரா இந்த்³ரியபா⁴வனா கா⁴னவிஞ்ஞெய்யேஸு க³ந்தே⁴ஸு.
456. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhuno ghānena gandhaṃ ghāyitvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, uppajjati manāpāmanāpaṃ. So evaṃ pajānāti – ‘uppannaṃ kho me idaṃ manāpaṃ, uppannaṃ amanāpaṃ, uppannaṃ manāpāmanāpaṃ. Tañca kho saṅkhataṃ oḷārikaṃ paṭiccasamuppannaṃ. Etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ – upekkhā’ti. Tassa taṃ uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati; upekkhā saṇṭhāti. Seyyathāpi, ānanda , īsakaṃpoṇe 11 padumapalāse 12 udakaphusitāni pavattanti, na saṇṭhanti; evameva kho, ānanda, yassa kassaci evaṃsīghaṃ evaṃtuvaṭaṃ evaṃappakasirena uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati, upekkhā saṇṭhāti – ayaṃ vuccatānanda, ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā ghānaviññeyyesu gandhesu.
457. ‘‘புன சபரங், ஆனந்த³, பி⁴க்கு²னோ ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா உப்பஜ்ஜதி மனாபங், உப்பஜ்ஜதி அமனாபங், உப்பஜ்ஜதி மனாபாமனாபங். ஸோ ஏவங் பஜானாதி – ‘உப்பன்னங் கோ² மே இத³ங் மனாபங், உப்பன்னங் அமனாபங், உப்பன்னங் மனாபாமனாபங். தஞ்ச கோ² ஸங்க²தங் ஓளாரிகங் படிச்சஸமுப்பன்னங். ஏதங் ஸந்தங் ஏதங் பணீதங் யதி³த³ங் – உபெக்கா²’தி. தஸ்ஸ தங் உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி; உபெக்கா² ஸண்டா²தி . ஸெய்யதா²பி, ஆனந்த³, ப³லவா புரிஸோ ஜிவ்ஹக்³கே³ கே²ளபிண்ட³ங் ஸங்யூஹித்வா அப்பகஸிரேன வமெய்ய 13; ஏவமேவ கோ², ஆனந்த³, யஸ்ஸ கஸ்ஸசி ஏவங்ஸீக⁴ங் ஏவங்துவடங் ஏவங்அப்பகஸிரேன உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி, உபெக்கா² ஸண்டா²தி – அயங் வுச்சதானந்த³, அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரா இந்த்³ரியபா⁴வனா ஜிவ்ஹாவிஞ்ஞெய்யேஸு ரஸேஸு.
457. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhuno jivhāya rasaṃ sāyitvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, uppajjati manāpāmanāpaṃ. So evaṃ pajānāti – ‘uppannaṃ kho me idaṃ manāpaṃ, uppannaṃ amanāpaṃ, uppannaṃ manāpāmanāpaṃ. Tañca kho saṅkhataṃ oḷārikaṃ paṭiccasamuppannaṃ. Etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ – upekkhā’ti. Tassa taṃ uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati; upekkhā saṇṭhāti . Seyyathāpi, ānanda, balavā puriso jivhagge kheḷapiṇḍaṃ saṃyūhitvā appakasirena vameyya 14; evameva kho, ānanda, yassa kassaci evaṃsīghaṃ evaṃtuvaṭaṃ evaṃappakasirena uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati, upekkhā saṇṭhāti – ayaṃ vuccatānanda, ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā jivhāviññeyyesu rasesu.
458. ‘‘புன சபரங், ஆனந்த³, பி⁴க்கு²னோ காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா உப்பஜ்ஜதி மனாபங், உப்பஜ்ஜதி அமனாபங், உப்பஜ்ஜதி மனாபாமனாபங். ஸோ ஏவங் பஜானாதி – ‘உப்பன்னங் கோ² மே இத³ங் மனாபங், உப்பன்னங் அமனாபங், உப்பன்னங் மனாபாமனாபங். தஞ்ச கோ² ஸங்க²தங் ஓளாரிகங் படிச்சஸமுப்பன்னங். ஏதங் ஸந்தங் ஏதங் பணீதங் யதி³த³ங் – உபெக்கா²’தி. தஸ்ஸ தங் உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி; உபெக்கா² ஸண்டா²தி. ஸெய்யதா²பி, ஆனந்த³, ப³லவா புரிஸோ ஸமிஞ்ஜிதங் வா பா³ஹங் பஸாரெய்ய, பஸாரிதங் வா பா³ஹங் ஸமிஞ்ஜெய்ய; ஏவமேவ கோ², ஆனந்த³, யஸ்ஸ கஸ்ஸசி ஏவங்ஸீக⁴ங் ஏவங்துவடங் ஏவங்அப்பகஸிரேன உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி, உபெக்கா² ஸண்டா²தி – அயங் வுச்சதானந்த³, அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரா இந்த்³ரியபா⁴வனா காயவிஞ்ஞெய்யேஸு பொ²ட்ட²ப்³பே³ஸு.
458. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhuno kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, uppajjati manāpāmanāpaṃ. So evaṃ pajānāti – ‘uppannaṃ kho me idaṃ manāpaṃ, uppannaṃ amanāpaṃ, uppannaṃ manāpāmanāpaṃ. Tañca kho saṅkhataṃ oḷārikaṃ paṭiccasamuppannaṃ. Etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ – upekkhā’ti. Tassa taṃ uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati; upekkhā saṇṭhāti. Seyyathāpi, ānanda, balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya; evameva kho, ānanda, yassa kassaci evaṃsīghaṃ evaṃtuvaṭaṃ evaṃappakasirena uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati, upekkhā saṇṭhāti – ayaṃ vuccatānanda, ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā kāyaviññeyyesu phoṭṭhabbesu.
459. ‘‘புன சபரங், ஆனந்த³, பி⁴க்கு²னோ மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய உப்பஜ்ஜதி மனாபங், உப்பஜ்ஜதி அமனாபங், உப்பஜ்ஜதி மனாபாமனாபங். ஸோ ஏவங் பஜானாதி – ‘உப்பன்னங் கோ² மே இத³ங் மனாபங், உப்பன்னங் அமனாபங், உப்பன்னங் மனாபாமனாபங். தஞ்ச கோ² ஸங்க²தங் ஓளாரிகங் படிச்சஸமுப்பன்னங். ஏதங் ஸந்தங் ஏதங் பணீதங் யதி³த³ங் – உபெக்கா²’தி. தஸ்ஸ தங் உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி; உபெக்கா² ஸண்டா²தி. ஸெய்யதா²பி, ஆனந்த³, ப³லவா புரிஸோ தி³வஸங்ஸந்தத்தே 15 அயோகடாஹே த்³வே வா தீணி வா உத³கபு²ஸிதானி நிபாதெய்ய. த³ந்தோ⁴, ஆனந்த³, உத³கபு²ஸிதானங் நிபாதோ, அத² கோ² நங் கி²ப்பமேவ பரிக்க²யங் பரியாதா³னங் க³ச்செ²ய்ய; ஏவமேவ கோ², ஆனந்த³, யஸ்ஸ கஸ்ஸசி ஏவங்ஸீக⁴ங் ஏவங்துவடங் ஏவங்அப்பகஸிரேன உப்பன்னங் மனாபங் உப்பன்னங் அமனாபங் உப்பன்னங் மனாபாமனாபங் நிருஜ்ஜ²தி, உபெக்கா² ஸண்டா²தி – அயங் வுச்சதானந்த³, அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரா இந்த்³ரியபா⁴வனா மனோவிஞ்ஞெய்யேஸு த⁴ம்மேஸு. ஏவங் கோ², ஆனந்த³, அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரா இந்த்³ரியபா⁴வனா ஹோதி.
459. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhuno manasā dhammaṃ viññāya uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, uppajjati manāpāmanāpaṃ. So evaṃ pajānāti – ‘uppannaṃ kho me idaṃ manāpaṃ, uppannaṃ amanāpaṃ, uppannaṃ manāpāmanāpaṃ. Tañca kho saṅkhataṃ oḷārikaṃ paṭiccasamuppannaṃ. Etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ – upekkhā’ti. Tassa taṃ uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati; upekkhā saṇṭhāti. Seyyathāpi, ānanda, balavā puriso divasaṃsantatte 16 ayokaṭāhe dve vā tīṇi vā udakaphusitāni nipāteyya. Dandho, ānanda, udakaphusitānaṃ nipāto, atha kho naṃ khippameva parikkhayaṃ pariyādānaṃ gaccheyya; evameva kho, ānanda, yassa kassaci evaṃsīghaṃ evaṃtuvaṭaṃ evaṃappakasirena uppannaṃ manāpaṃ uppannaṃ amanāpaṃ uppannaṃ manāpāmanāpaṃ nirujjhati, upekkhā saṇṭhāti – ayaṃ vuccatānanda, ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā manoviññeyyesu dhammesu. Evaṃ kho, ānanda, ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā hoti.
460. ‘‘கத²ஞ்சானந்த³ , ஸேகோ² ஹோதி பாடிபதோ³? இதா⁴னந்த³, பி⁴க்கு²னோ சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா உப்பஜ்ஜதி மனாபங், உப்பஜ்ஜதி அமனாபங், உப்பஜ்ஜதி மனாபாமனாபங். ஸோ தேன உப்பன்னேன மனாபேன உப்பன்னேன அமனாபேன உப்பன்னேன மனாபாமனாபேன அட்டீயதி ஹராயதி ஜிகு³ச்ச²தி. ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா…, ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய உப்பஜ்ஜதி மனாபங், உப்பஜ்ஜதி அமனாபங், உப்பஜ்ஜதி மனாபாமனாபங். ஸோ தேன உப்பன்னேன மனாபேன உப்பன்னேன அமனாபேன உப்பன்னேன மனாபாமனாபேன அட்டீயதி ஹராயதி ஜிகு³ச்ச²தி. ஏவங் கோ², ஆனந்த³, ஸேகோ² ஹோதி பாடிபதோ³.
460. ‘‘Kathañcānanda , sekho hoti pāṭipado? Idhānanda, bhikkhuno cakkhunā rūpaṃ disvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, uppajjati manāpāmanāpaṃ. So tena uppannena manāpena uppannena amanāpena uppannena manāpāmanāpena aṭṭīyati harāyati jigucchati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…, jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, uppajjati manāpāmanāpaṃ. So tena uppannena manāpena uppannena amanāpena uppannena manāpāmanāpena aṭṭīyati harāyati jigucchati. Evaṃ kho, ānanda, sekho hoti pāṭipado.
461. ‘‘கத²ஞ்சானந்த³, அரியோ ஹோதி பா⁴விதிந்த்³ரியோ? இதா⁴னந்த³, பி⁴க்கு²னோ சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா உப்பஜ்ஜதி மனாபங், உப்பஜ்ஜதி அமனாபங், உப்பஜ்ஜதி மனாபாமனாபங். ஸோ ஸசே ஆகங்க²தி – ‘படிகூலே 17 அப்படிகூலஸஞ்ஞீ விஹரெய்ய’ந்தி, அப்படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதி. ஸசே ஆகங்க²தி – ‘அப்படிகூலே படிகூலஸஞ்ஞீ விஹரெய்ய’ந்தி, படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதி. ஸசே ஆகங்க²தி – ‘படிகூலே ச அப்படிகூலே ச அப்படிகூலஸஞ்ஞீ விஹரெய்ய’ந்தி, அப்படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதி. ஸசே ஆகங்க²தி – ‘அப்படிகூலே ச படிகூலே ச படிகூலஸஞ்ஞீ விஹரெய்ய’ந்தி, படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதி. ஸசே ஆகங்க²தி – ‘படிகூலஞ்ச அப்படிகூலஞ்ச தது³ப⁴யங் அபி⁴னிவஜ்ஜெத்வா உபெக்க²கோ விஹரெய்யங் ஸதோ ஸம்பஜானோ’தி, உபெக்க²கோ தத்த² விஹரதி ஸதோ ஸம்பஜானோ.
461. ‘‘Kathañcānanda, ariyo hoti bhāvitindriyo? Idhānanda, bhikkhuno cakkhunā rūpaṃ disvā uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, uppajjati manāpāmanāpaṃ. So sace ākaṅkhati – ‘paṭikūle 18 appaṭikūlasaññī vihareyya’nti, appaṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘appaṭikūle paṭikūlasaññī vihareyya’nti, paṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘paṭikūle ca appaṭikūle ca appaṭikūlasaññī vihareyya’nti, appaṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘appaṭikūle ca paṭikūle ca paṭikūlasaññī vihareyya’nti, paṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘paṭikūlañca appaṭikūlañca tadubhayaṃ abhinivajjetvā upekkhako vihareyyaṃ sato sampajāno’ti, upekkhako tattha viharati sato sampajāno.
462. ‘‘புன சபரங், ஆனந்த³, பி⁴க்கு²னோ ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா… ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய உப்பஜ்ஜதி மனாபங், உப்பஜ்ஜதி அமனாபங், உப்பஜ்ஜதி மனாபாமனாபங். ஸோ ஸசே ஆகங்க²தி – ‘படிகூலே அப்படிகூலஸஞ்ஞீ விஹரெய்ய’ந்தி, அப்படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதி. ஸசே ஆகங்க²தி – ‘அப்படிகூலே படிகூலஸஞ்ஞீ விஹரெய்ய’ந்தி, படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதி. ஸசே ஆகங்க²தி – ‘படிகூலே ச அப்படிகூலே ச அப்படிகூலஸஞ்ஞீ விஹரெய்ய’ந்தி, அப்படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதி. ஸசே ஆகங்க²தி – ‘அப்படிகூலே ச படிகூலே ச படிகூலஸஞ்ஞீ விஹரெய்ய’ந்தி, படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதி. ஸசே ஆகங்க²தி – ‘படிகூலஞ்ச அப்படிகூலஞ்ச தது³ப⁴யம்ப்ம்ப்பி அபி⁴னிவஜ்ஜெத்வா உபெக்க²கோ விஹரெய்யங் ஸதோ ஸம்பஜானோ’தி, உபெக்க²கோ தத்த² விஹரதி ஸதோ ஸம்பஜானோ. ஏவங் கோ², ஆனந்த³, அரியோ ஹோதி பா⁴விதிந்த்³ரியோ.
462. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhuno sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya uppajjati manāpaṃ, uppajjati amanāpaṃ, uppajjati manāpāmanāpaṃ. So sace ākaṅkhati – ‘paṭikūle appaṭikūlasaññī vihareyya’nti, appaṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘appaṭikūle paṭikūlasaññī vihareyya’nti, paṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘paṭikūle ca appaṭikūle ca appaṭikūlasaññī vihareyya’nti, appaṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘appaṭikūle ca paṭikūle ca paṭikūlasaññī vihareyya’nti, paṭikūlasaññī tattha viharati. Sace ākaṅkhati – ‘paṭikūlañca appaṭikūlañca tadubhayampmppi abhinivajjetvā upekkhako vihareyyaṃ sato sampajāno’ti, upekkhako tattha viharati sato sampajāno. Evaṃ kho, ānanda, ariyo hoti bhāvitindriyo.
463. ‘‘இதி கோ², ஆனந்த³, தே³ஸிதா மயா அரியஸ்ஸ வினயே அனுத்தரா இந்த்³ரியபா⁴வனா, தே³ஸிதோ ஸேகோ² பாடிபதோ³, தே³ஸிதோ அரியோ பா⁴விதிந்த்³ரியோ . யங் கோ², ஆனந்த³, ஸத்தா²ரா கரணீயங் ஸாவகானங் ஹிதேஸினா அனுகம்பகேன அனுகம்பங் உபாதா³ய, கதங் வோ தங் மயா. ஏதானி, ஆனந்த³, ருக்க²மூலானி, ஏதானி ஸுஞ்ஞாகா³ரானி, ஜா²யதா²னந்த³, மா பமாத³த்த², மா பச்சா² விப்படிஸாரினோ அஹுவத்த². அயங் வோ அம்ஹாகங் அனுஸாஸனீ’’தி.
463. ‘‘Iti kho, ānanda, desitā mayā ariyassa vinaye anuttarā indriyabhāvanā, desito sekho pāṭipado, desito ariyo bhāvitindriyo . Yaṃ kho, ānanda, satthārā karaṇīyaṃ sāvakānaṃ hitesinā anukampakena anukampaṃ upādāya, kataṃ vo taṃ mayā. Etāni, ānanda, rukkhamūlāni, etāni suññāgārāni, jhāyathānanda, mā pamādattha, mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī’’ti.
இத³மவோச ப⁴க³வா. அத்தமனோ ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ப⁴க³வதோ பா⁴ஸிதங் அபி⁴னந்தீ³தி.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
இந்த்³ரியபா⁴வனாஸுத்தங் நிட்டி²தங் த³ஸமங்.
Indriyabhāvanāsuttaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.
ஸளாயதனவக்³கோ³ நிட்டி²தோ பஞ்சமோ.
Saḷāyatanavaggo niṭṭhito pañcamo.
தஸ்ஸுத்³தா³னங் –
Tassuddānaṃ –
அனாத²பிண்டி³கோ ச²ன்னோ, புண்ணோ நந்த³கராஹுலா;
Anāthapiṇḍiko channo, puṇṇo nandakarāhulā;
ச²ச²க்கங் ஸளாயதனிகங், நக³ரவிந்தெ³ய்யஸுத்³தி⁴கா;
Chachakkaṃ saḷāyatanikaṃ, nagaravindeyyasuddhikā;
இந்த்³ரியபா⁴வனா சாபி, வக்³கோ³ ஓவாத³பஞ்சமோதி.
Indriyabhāvanā cāpi, vaggo ovādapañcamoti.
இத³ங் வக்³கா³னமுத்³தா³னங் –
Idaṃ vaggānamuddānaṃ –
தே³வத³ஹோனுபதோ³ ச, ஸுஞ்ஞதோ ச விப⁴ங்க³கோ;
Devadahonupado ca, suññato ca vibhaṅgako;
ஸளாயதனோதி வக்³கா³, உபரிபண்ணாஸகே டி²தாதி.
Saḷāyatanoti vaggā, uparipaṇṇāsake ṭhitāti.
உபரிபண்ணாஸகங் ஸமத்தங்.
Uparipaṇṇāsakaṃ samattaṃ.
தீஹி பண்ணாஸகேஹி படிமண்டி³தோ ஸகலோ
Tīhi paṇṇāsakehi paṭimaṇḍito sakalo
மஜ்ஜி²மனிகாயோ ஸமத்தோ.
Majjhimanikāyo samatto.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (அட்ட²கதா²) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 10. இந்த்³ரியபா⁴வனாஸுத்தவண்ணனா • 10. Indriyabhāvanāsuttavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (டீகா) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 10. இந்த்³ரியபா⁴வனாஸுத்தவண்ணனா • 10. Indriyabhāvanāsuttavaṇṇanā
