Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya

    ૪. ઇસ્સત્તસુત્તં

    4. Issattasuttaṃ

    ૧૩૫. સાવત્થિનિદાનં. એકમન્તં નિસિન્નો ખો રાજા પસેનદિ કોસલો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કત્થ નુ ખો, ભન્તે, દાનં દાતબ્બ’’ન્તિ? ‘‘યત્થ ખો, મહારાજ, ચિત્તં પસીદતી’’તિ. ‘‘કત્થ પન, ભન્તે, દિન્નં મહપ્ફલ’’ન્તિ? ‘‘અઞ્ઞં ખો એતં, મહારાજ, કત્થ દાનં દાતબ્બં, અઞ્ઞં પનેતં કત્થ દિન્નં મહપ્ફલન્તિ? સીલવતો ખો, મહારાજ, દિન્નં મહપ્ફલં, નો તથા દુસ્સીલે. તેન હિ, મહારાજ, તઞ્ઞેવેત્થ પટિપુચ્છિસ્સામિ. યથા, તે ખમેય્ય, તથા નં બ્યાકરેય્યાસિ. તં કિં મઞ્ઞસિ, મહારાજ, ઇધ ત્યસ્સ યુદ્ધં પચ્ચુપટ્ઠિતં સઙ્ગામો સમુપબ્યૂળ્હો 1. અથ આગચ્છેય્ય ખત્તિયકુમારો અસિક્ખિતો અકતહત્થો અકતયોગ્ગો અકતૂપાસનો ભીરુ છમ્ભી ઉત્રાસી પલાયી. ભરેય્યાસિ તં પુરિસં, અત્થો ચ તે તાદિસેન પુરિસેના’’તિ? ‘‘નાહં, ભન્તે, ભરેય્યં તં પુરિસં, ન ચ મે અત્થો તાદિસેન પુરિસેના’’તિ. ‘‘અથ આગચ્છેય્ય બ્રાહ્મણકુમારો અસિક્ખિતો…પે॰… અથ આગચ્છેય્ય વેસ્સકુમારો અસિક્ખિતો…પે॰… અથ આગચ્છેય્ય સુદ્દકુમારો અસિક્ખિતો…પે॰… ન ચ મે અત્થો તાદિસેન પુરિસેના’’તિ.

    135. Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kattha nu kho, bhante, dānaṃ dātabba’’nti? ‘‘Yattha kho, mahārāja, cittaṃ pasīdatī’’ti. ‘‘Kattha pana, bhante, dinnaṃ mahapphala’’nti? ‘‘Aññaṃ kho etaṃ, mahārāja, kattha dānaṃ dātabbaṃ, aññaṃ panetaṃ kattha dinnaṃ mahapphalanti? Sīlavato kho, mahārāja, dinnaṃ mahapphalaṃ, no tathā dussīle. Tena hi, mahārāja, taññevettha paṭipucchissāmi. Yathā, te khameyya, tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha tyassa yuddhaṃ paccupaṭṭhitaṃ saṅgāmo samupabyūḷho 2. Atha āgaccheyya khattiyakumāro asikkhito akatahattho akatayoggo akatūpāsano bhīru chambhī utrāsī palāyī. Bhareyyāsi taṃ purisaṃ, attho ca te tādisena purisenā’’ti? ‘‘Nāhaṃ, bhante, bhareyyaṃ taṃ purisaṃ, na ca me attho tādisena purisenā’’ti. ‘‘Atha āgaccheyya brāhmaṇakumāro asikkhito…pe… atha āgaccheyya vessakumāro asikkhito…pe… atha āgaccheyya suddakumāro asikkhito…pe… na ca me attho tādisena purisenā’’ti.

    ‘‘તં કિં મઞ્ઞસિ, મહારાજ, ઇધ ત્યસ્સ યુદ્ધં પચ્ચુપટ્ઠિતં સઙ્ગામો સમુપબ્યૂળ્હો. અથ આગચ્છેય્ય ખત્તિયકુમારો સુસિક્ખિતો કતહત્થો કતયોગ્ગો કતૂપાસનો અભીરુ અચ્છમ્ભી અનુત્રાસી અપલાયી. ભરેય્યાસિ તં પુરિસં, અત્થો ચ તે તાદિસેન પુરિસેના’’તિ? ‘‘ભરેય્યાહં, ભન્તે , તં પુરિસં, અત્થો ચ મે તાદિસેન પુરિસેના’’તિ. ‘‘અથ આગચ્છેય્ય બ્રાહ્મણકુમારો…પે॰… અથ આગચ્છેય્ય વેસ્સકુમારો…પે॰… અથ આગચ્છેય્ય સુદ્દકુમારો સુસિક્ખિતો કતહત્થો કતયોગ્ગો કતૂપાસનો અભીરુ અચ્છમ્ભી અનુત્રાસી અપલાયી. ભરેય્યાસિ તં પુરિસં, અત્થો ચ તે તાદિસેન પુરિસેના’’તિ? ‘‘ભરેય્યાહં, ભન્તે, તં પુરિસં, અત્થો ચ મે તાદિસેન પુરિસેના’’તિ.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha tyassa yuddhaṃ paccupaṭṭhitaṃ saṅgāmo samupabyūḷho. Atha āgaccheyya khattiyakumāro susikkhito katahattho katayoggo katūpāsano abhīru acchambhī anutrāsī apalāyī. Bhareyyāsi taṃ purisaṃ, attho ca te tādisena purisenā’’ti? ‘‘Bhareyyāhaṃ, bhante , taṃ purisaṃ, attho ca me tādisena purisenā’’ti. ‘‘Atha āgaccheyya brāhmaṇakumāro…pe… atha āgaccheyya vessakumāro…pe… atha āgaccheyya suddakumāro susikkhito katahattho katayoggo katūpāsano abhīru acchambhī anutrāsī apalāyī. Bhareyyāsi taṃ purisaṃ, attho ca te tādisena purisenā’’ti? ‘‘Bhareyyāhaṃ, bhante, taṃ purisaṃ, attho ca me tādisena purisenā’’ti.

    ‘‘એવમેવ ખો, મહારાજ, યસ્મા કસ્મા ચેપિ 3 કુલા અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજિતો હોતિ, સો ચ હોતિ પઞ્ચઙ્ગવિપ્પહીનો પઞ્ચઙ્ગસમન્નાગતો, તસ્મિં દિન્નં મહપ્ફલં હોતિ. કતમાનિ પઞ્ચઙ્ગાનિ પહીનાનિ હોન્તિ? કામચ્છન્દો પહીનો હોતિ, બ્યાપાદો પહીનો હોતિ, થિનમિદ્ધં પહીનં હોતિ, ઉદ્ધચ્ચકુક્કુચ્ચં પહીનં હોતિ, વિચિકિચ્છા પહીના હોતિ. ઇમાનિ પઞ્ચઙ્ગાનિ પહીનાનિ હોન્તિ. કતમેહિ પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો હોતિ? અસેક્ખેન સીલક્ખન્ધેન સમન્નાગતો હોતિ, અસેક્ખેન સમાધિક્ખન્ધેન સમન્નાગતો હોતિ, અસેક્ખેન પઞ્ઞાક્ખન્ધેન સમન્નાગતો હોતિ, અસેક્ખેન વિમુત્તિક્ખન્ધેન સમન્નાગતો હોતિ, અસેક્ખેન વિમુત્તિઞાણદસ્સનક્ખન્ધેન સમન્નાગતો હોતિ. ઇમેહિ પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો હોતિ. ઇતિ પઞ્ચઙ્ગવિપ્પહીને પઞ્ચઙ્ગસમન્નાગતે દિન્નં મહપ્ફલ’’ન્તિ. ઇદમવોચ ભગવા…પે॰… સત્થા –

    ‘‘Evameva kho, mahārāja, yasmā kasmā cepi 4 kulā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, so ca hoti pañcaṅgavippahīno pañcaṅgasamannāgato, tasmiṃ dinnaṃ mahapphalaṃ hoti. Katamāni pañcaṅgāni pahīnāni honti? Kāmacchando pahīno hoti, byāpādo pahīno hoti, thinamiddhaṃ pahīnaṃ hoti, uddhaccakukkuccaṃ pahīnaṃ hoti, vicikicchā pahīnā hoti. Imāni pañcaṅgāni pahīnāni honti. Katamehi pañcahaṅgehi samannāgato hoti? Asekkhena sīlakkhandhena samannāgato hoti, asekkhena samādhikkhandhena samannāgato hoti, asekkhena paññākkhandhena samannāgato hoti, asekkhena vimuttikkhandhena samannāgato hoti, asekkhena vimuttiñāṇadassanakkhandhena samannāgato hoti. Imehi pañcahaṅgehi samannāgato hoti. Iti pañcaṅgavippahīne pañcaṅgasamannāgate dinnaṃ mahapphala’’nti. Idamavoca bhagavā…pe… satthā –

    ‘‘ઇસ્સત્તં 5 બલવીરિયઞ્ચ 6, યસ્મિં વિજ્જેથ માણવે;

    ‘‘Issattaṃ 7 balavīriyañca 8, yasmiṃ vijjetha māṇave;

    તં યુદ્ધત્થો ભરે રાજા, નાસૂરં જાતિપચ્ચયા.

    Taṃ yuddhattho bhare rājā, nāsūraṃ jātipaccayā.

    ‘‘તથેવ ખન્તિસોરચ્ચં, ધમ્મા યસ્મિં પતિટ્ઠિતા;

    ‘‘Tatheva khantisoraccaṃ, dhammā yasmiṃ patiṭṭhitā;

    અરિયવુત્તિં મેધાવિં, હીનજચ્ચમ્પિ પૂજયે.

    Ariyavuttiṃ medhāviṃ, hīnajaccampi pūjaye.

    ‘‘કારયે અસ્સમે રમ્મે, વાસયેત્થ બહુસ્સુતે;

    ‘‘Kāraye assame ramme, vāsayettha bahussute;

    પપઞ્ચ વિવને કયિરા, દુગ્ગે સઙ્કમનાનિ ચ.

    Papañca vivane kayirā, dugge saṅkamanāni ca.

    ‘‘અન્નં પાનં ખાદનીયં, વત્થસેનાસનાનિ ચ;

    ‘‘Annaṃ pānaṃ khādanīyaṃ, vatthasenāsanāni ca;

    દદેય્ય ઉજુભૂતેસુ, વિપ્પસન્નેન ચેતસા.

    Dadeyya ujubhūtesu, vippasannena cetasā.

    ‘‘યથા હિ મેઘો થનયં, વિજ્જુમાલી સતક્કકુ;

    ‘‘Yathā hi megho thanayaṃ, vijjumālī satakkaku;

    થલં નિન્નઞ્ચ પૂરેતિ, અભિવસ્સં વસુન્ધરં.

    Thalaṃ ninnañca pūreti, abhivassaṃ vasundharaṃ.

    ‘‘તથેવ સદ્ધો સુતવા, અભિસઙ્ખચ્ચ ભોજનં;

    ‘‘Tatheva saddho sutavā, abhisaṅkhacca bhojanaṃ;

    વનિબ્બકે તપ્પયતિ, અન્નપાનેન પણ્ડિતો.

    Vanibbake tappayati, annapānena paṇḍito.

    ‘‘આમોદમાનો પકિરેતિ, દેથ દેથાતિ ભાસતિ;

    ‘‘Āmodamāno pakireti, detha dethāti bhāsati;

    તં હિસ્સ ગજ્જિતં હોતિ, દેવસ્સેવ પવસ્સતો;

    Taṃ hissa gajjitaṃ hoti, devasseva pavassato;

    સા પુઞ્ઞધારા વિપુલા, દાતારં અભિવસ્સતી’’તિ.

    Sā puññadhārā vipulā, dātāraṃ abhivassatī’’ti.







    Footnotes:
    1. સમૂપબ્બૂળ્હો (સી॰), સમુપબ્બુળ્હો (પી॰)
    2. samūpabbūḷho (sī.), samupabbuḷho (pī.)
    3. યસ્મા ચેપિ (સી॰ સ્યા॰ કં॰ ક॰)
    4. yasmā cepi (sī. syā. kaṃ. ka.)
    5. ઇસ્સત્થં (સી॰ સ્યા॰ કં॰)
    6. બલવિરિયઞ્ચ (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    7. issatthaṃ (sī. syā. kaṃ.)
    8. balaviriyañca (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૪. ઇસ્સત્તસુત્તવણ્ણના • 4. Issattasuttavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૪. ઇસ્સત્તસુત્તવણ્ણના • 4. Issattasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact