Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૩. જટાસુત્તવણ્ણના
3. Jaṭāsuttavaṇṇanā
૨૩. તતિયે અન્તોજટાતિ ગાથાયં જટાતિ તણ્હાય જાલિનિયા અધિવચનં. સા હિ રૂપાદીસુ આરમ્મણેસુ હેટ્ઠુપરિયવસેન પુનપ્પુનં ઉપ્પજ્જનતો સંસિબ્બનટ્ઠેન વેળુગુમ્બાદીનં સાખાજાલસઙ્ખાતા જટા વિયાતિ જટા. સા પનેસા સકપરિક્ખારપરપરિક્ખારેસુ સકઅત્તભાવ-પરઅત્તભાવેસુ અજ્ઝત્તિકાયતન-બાહિરાયતનેસુ ચ ઉપ્પજ્જનતો અન્તોજટા બહિજટાતિ વુચ્ચતિ. તાય એવં ઉપ્પજ્જમાનાય જટાય જટિતા પજા. યથા નામ વેળુજટાદીહિ વેળુઆદયો, એવં તાય તણ્હાજટાય સબ્બાપિ અયં સત્તનિકાયસઙ્ખાતા પજા જટિતા વિનદ્ધા, સંસિબ્બિતાતિ અત્થો. યસ્મા ચ એવં જટિતા, તં તં ગોતમ પુચ્છામીતિ તસ્મા તં પુચ્છામિ. ગોતમાતિ ભગવન્તં ગોત્તેન આલપતિ. કો ઇમં વિજટયે જટન્તિ ઇમં એવં તેધાતુકં જટેત્વા ઠિતં જટં કો વિજટેય્ય, વિજટેતું કો સમત્થોતિ પુચ્છતિ.
23. Tatiye antojaṭāti gāthāyaṃ jaṭāti taṇhāya jāliniyā adhivacanaṃ. Sā hi rūpādīsu ārammaṇesu heṭṭhupariyavasena punappunaṃ uppajjanato saṃsibbanaṭṭhena veḷugumbādīnaṃ sākhājālasaṅkhātā jaṭā viyāti jaṭā. Sā panesā sakaparikkhāraparaparikkhāresu sakaattabhāva-paraattabhāvesu ajjhattikāyatana-bāhirāyatanesu ca uppajjanato antojaṭā bahijaṭāti vuccati. Tāya evaṃ uppajjamānāya jaṭāya jaṭitā pajā. Yathā nāma veḷujaṭādīhi veḷuādayo, evaṃ tāya taṇhājaṭāya sabbāpi ayaṃ sattanikāyasaṅkhātā pajā jaṭitā vinaddhā, saṃsibbitāti attho. Yasmā ca evaṃ jaṭitā, taṃ taṃ gotama pucchāmīti tasmā taṃ pucchāmi. Gotamāti bhagavantaṃ gottena ālapati. Ko imaṃ vijaṭaye jaṭanti imaṃ evaṃ tedhātukaṃ jaṭetvā ṭhitaṃ jaṭaṃ ko vijaṭeyya, vijaṭetuṃ ko samatthoti pucchati.
અથસ્સ ભગવા તમત્થં વિસ્સજ્જેન્તો સીલે પતિટ્ઠાયાતિઆદિમાહ. તત્થ સીલે પતિટ્ઠાયાતિ ચતુપારિસુદ્ધિસીલે ઠત્વા. એત્થ ચ ભગવા જટાવિજટનં પુચ્છિતો સીલં આરભન્તો ન ‘‘અઞ્ઞં પુટ્ઠો અઞ્ઞં કથેતી’’તિ વેદિતબ્બો. જટાવિજટકસ્સ હિ પતિટ્ઠાદસ્સનત્થમેત્થ સીલં કથિતં.
Athassa bhagavā tamatthaṃ vissajjento sīle patiṭṭhāyātiādimāha. Tattha sīle patiṭṭhāyāti catupārisuddhisīle ṭhatvā. Ettha ca bhagavā jaṭāvijaṭanaṃ pucchito sīlaṃ ārabhanto na ‘‘aññaṃ puṭṭho aññaṃ kathetī’’ti veditabbo. Jaṭāvijaṭakassa hi patiṭṭhādassanatthamettha sīlaṃ kathitaṃ.
નરોતિ સત્તો. સપઞ્ઞોતિ કમ્મજતિહેતુકપટિસન્ધિપઞ્ઞાય પઞ્ઞવા. ચિત્તં પઞ્ઞઞ્ચ ભાવયન્તિ સમાધિઞ્ચેવ વિપસ્સનઞ્ચ ભાવયમાનો. ચિત્તસીસેન હેત્થ અટ્ઠ સમાપત્તિયો કથિતા, પઞ્ઞાનામેન વિપસ્સના. આતાપીતિ વીરિયવા. વીરિયઞ્હિ કિલેસાનં આતાપનપરિતાપનટ્ઠેન ‘‘આતાપો’’તિ વુચ્ચતિ, તદસ્સ અત્થીતિ આતાપી. નિપકોતિ નેપક્કં વુચ્ચતિ પઞ્ઞા, તાય સમન્નાગતોતિ અત્થો. ઇમિના પદેન પારિહારિયપઞ્ઞં દસ્સેતિ. પારિહારિયપઞ્ઞા નામ ‘‘અયં કાલો ઉદ્દેસસ્સ, અયં કાલો પરિપુચ્છાયા’’તિઆદિના નયેન સબ્બત્થ કારાપિતા પરિહરિતબ્બપઞ્ઞા. ઇમસ્મિઞ્હિ પઞ્હાબ્યાકરણે તિક્ખત્તું પઞ્ઞા આગતા. તત્થ પઠમા જાતિપઞ્ઞા, દુતિયા વિપસ્સનાપઞ્ઞા, તતિયા સબ્બકિચ્ચપરિણાયિકા પારિહારિયપઞ્ઞા.
Naroti satto. Sapaññoti kammajatihetukapaṭisandhipaññāya paññavā. Cittaṃ paññañca bhāvayanti samādhiñceva vipassanañca bhāvayamāno. Cittasīsena hettha aṭṭha samāpattiyo kathitā, paññānāmena vipassanā. Ātāpīti vīriyavā. Vīriyañhi kilesānaṃ ātāpanaparitāpanaṭṭhena ‘‘ātāpo’’ti vuccati, tadassa atthīti ātāpī. Nipakoti nepakkaṃ vuccati paññā, tāya samannāgatoti attho. Iminā padena pārihāriyapaññaṃ dasseti. Pārihāriyapaññā nāma ‘‘ayaṃ kālo uddesassa, ayaṃ kālo paripucchāyā’’tiādinā nayena sabbattha kārāpitā pariharitabbapaññā. Imasmiñhi pañhābyākaraṇe tikkhattuṃ paññā āgatā. Tattha paṭhamā jātipaññā, dutiyā vipassanāpaññā, tatiyā sabbakiccapariṇāyikā pārihāriyapaññā.
સો ઇમં વિજટયે જટન્તિ સો ઇમેહિ સીલાદીહિ સમન્નાગતો ભિક્ખુ. યથા નામ પુરિસો પથવિયં પતિટ્ઠાય સુનિસિતં સત્થં ઉક્ખિપિત્વા મહન્તં વેળુગુમ્બં વિજટેય્ય, એવમેવં સીલે પતિટ્ઠાય સમાધિસિલાયં સુનિસિતં વિપસ્સનાપઞ્ઞાસત્થં વીરિયબલપગ્ગહિતેન પારિહારિયપઞ્ઞાહત્થેન ઉક્ખિપિત્વા સબ્બમ્પિ તં અત્તનો સન્તાને પતિતં તણ્હાજટં વિજટેય્ય સઞ્છિન્દેય્ય સમ્પદાલેય્યાતિ.
Soimaṃ vijaṭaye jaṭanti so imehi sīlādīhi samannāgato bhikkhu. Yathā nāma puriso pathaviyaṃ patiṭṭhāya sunisitaṃ satthaṃ ukkhipitvā mahantaṃ veḷugumbaṃ vijaṭeyya, evamevaṃ sīle patiṭṭhāya samādhisilāyaṃ sunisitaṃ vipassanāpaññāsatthaṃ vīriyabalapaggahitena pārihāriyapaññāhatthena ukkhipitvā sabbampi taṃ attano santāne patitaṃ taṇhājaṭaṃ vijaṭeyya sañchindeyya sampadāleyyāti.
એત્તાવતા સેખભૂમિં કથેત્વા ઇદાનિ જટં વિજટેત્વા ઠિતં મહાખીણાસવં દસ્સેન્તો યેસન્તિઆદિમાહ. એવં જટં વિજટેત્વા ઠિતં ખીણાસવં દસ્સેત્વા પુન જટાય વિજટનોકાસં દસ્સેન્તો યત્થ નામઞ્ચાતિઆદિમાહ. તત્થ નામન્તિ ચત્તારો અરૂપિનો ખન્ધા. પટિઘં રૂપસઞ્ઞા ચાતિ એત્થ પટિઘસઞ્ઞાવસેન કામભવો ગહિતો, રૂપસઞ્ઞાવસેન રૂપભવો. તેસુ દ્વીસુ ગહિતેસુ અરૂપભવો ગહિતોવ હોતિ ભવસઙ્ખેપેનાતિ. એત્થેસા છિજ્જતે જટાતિ એત્થ તેભૂમકવટ્ટસ્સ પરિયાદિયનટ્ઠાને એસા જટા છિજ્જતિ, નિબ્બાનં આગમ્મ છિજ્જતિ નિરુજ્ઝતીતિ અયં અત્થો દસ્સિતો હોતિ. તતિયં.
Ettāvatā sekhabhūmiṃ kathetvā idāni jaṭaṃ vijaṭetvā ṭhitaṃ mahākhīṇāsavaṃ dassento yesantiādimāha. Evaṃ jaṭaṃ vijaṭetvā ṭhitaṃ khīṇāsavaṃ dassetvā puna jaṭāya vijaṭanokāsaṃ dassento yattha nāmañcātiādimāha. Tattha nāmanti cattāro arūpino khandhā. Paṭighaṃ rūpasaññā cāti ettha paṭighasaññāvasena kāmabhavo gahito, rūpasaññāvasena rūpabhavo. Tesu dvīsu gahitesu arūpabhavo gahitova hoti bhavasaṅkhepenāti. Etthesā chijjate jaṭāti ettha tebhūmakavaṭṭassa pariyādiyanaṭṭhāne esā jaṭā chijjati, nibbānaṃ āgamma chijjati nirujjhatīti ayaṃ attho dassito hoti. Tatiyaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૩. જટાસુત્તં • 3. Jaṭāsuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૩. જટાસુત્તવણ્ણના • 3. Jaṭāsuttavaṇṇanā