| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā |
૬. કદમ્બપુપ્ફિયત્થેરઅપદાનવણ્ણના
6. Kadambapupphiyattheraapadānavaṇṇanā
હિમવન્તસ્સાવિદૂરેતિઆદિકં આયસ્મતો કદમ્બપુપ્ફિયત્થેરસ્સ અપદાનં. અયમ્પિ પુરિમજિનવરેસુ કતાધિકારો તત્થ તત્થ ભવે વિવટ્ટૂપનિસ્સયાનિ પુઞ્ઞાનિ ઉપચિનન્તો સમ્માસમ્બુદ્ધસુઞ્ઞે લોકે એકસ્મિં કુલે નિબ્બત્તો વુદ્ધિમન્વાય ઘરાવાસં વસન્તો તત્થ આદીનવં દિસ્વા ઘરાવાસં પહાય તાપસપબ્બજ્જં પબ્બજિત્વા હિમવન્તસમીપે કુક્કુટે નામ પબ્બતે અસ્સમં કત્વા વિહાસિ. સો તત્થ સત્ત પચ્ચેકબુદ્ધે દિસ્વા પસન્નમાનસો પુપ્ફિતં કદમ્બપુપ્ફં ઓચિનિત્વા તે પચ્ચેકબુદ્ધે પૂજેસિ. તેપિ ‘‘ઇચ્છિતં પત્થિત’’ન્તિઆદિના અનુમોદનં અકંસુ.
Himavantassāvidūretiādikaṃ āyasmato kadambapupphiyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimajinavaresu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto sammāsambuddhasuññe loke ekasmiṃ kule nibbatto vuddhimanvāya gharāvāsaṃ vasanto tattha ādīnavaṃ disvā gharāvāsaṃ pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā himavantasamīpe kukkuṭe nāma pabbate assamaṃ katvā vihāsi. So tattha satta paccekabuddhe disvā pasannamānaso pupphitaṃ kadambapupphaṃ ocinitvā te paccekabuddhe pūjesi. Tepi ‘‘icchitaṃ patthita’’ntiādinā anumodanaṃ akaṃsu.
૩૦. સો તેન પુઞ્ઞેન દેવમનુસ્સેસુ સંસરન્તો ઉભયસમ્પત્તિયો અનુભવિત્વા ઇમસ્મિં બુદ્ધુપ્પાદે સાવત્થિયં કુલગેહે નિબ્બત્તો વુદ્ધિમન્વાય સત્થુ ધમ્મદેસનં સુત્વા પટિલદ્ધસદ્ધો પબ્બજિત્વા નચિરસ્સેવ અરહા હુત્વા પુબ્બકમ્મં સરિત્વા સોમનસ્સજાતો પુબ્બચરિતાપદાનં પકાસેન્તો હિમવન્તસ્સાવિદૂરેતિઆદિમાહ. તં વુત્તત્થમેવ. કુક્કુટો નામ પબ્બતોતિ તસ્સ ઉભોસુ પસ્સેસુ કુક્કુટચૂળાકારેન પબ્બતકૂટાનં વિજ્જમાનત્તા કુક્કુટોતિ સઙ્ખં ગતો. પકારેન તિરો હુત્વા પતિટ્ઠહતીતિ પબ્બતો. તમ્હિ પબ્બતપાદમ્હીતિ તસ્મિં પબ્બતસમીપે. સત્ત બુદ્ધા વસન્તીતિ સત્ત પચ્ચેકબુદ્ધા તસ્મિં કુક્કુટપબ્બતપાદે પણ્ણસાલાયં વસન્તીતિ અત્થો.
30. So tena puññena devamanussesu saṃsaranto ubhayasampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ kulagehe nibbatto vuddhimanvāya satthu dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā nacirasseva arahā hutvā pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento himavantassāvidūretiādimāha. Taṃ vuttatthameva. Kukkuṭo nāma pabbatoti tassa ubhosu passesu kukkuṭacūḷākārena pabbatakūṭānaṃ vijjamānattā kukkuṭoti saṅkhaṃ gato. Pakārena tiro hutvā patiṭṭhahatīti pabbato. Tamhi pabbatapādamhīti tasmiṃ pabbatasamīpe. Satta buddhā vasantīti satta paccekabuddhā tasmiṃ kukkuṭapabbatapāde paṇṇasālāyaṃ vasantīti attho.
૩૧. દીપરાજંવ ઉગ્ગતન્તિ દીપાનં રાજા દીપરાજા, સબ્બેસં દીપાનં જલમાનાનં તારકાનં રાજા ચન્દોતિ અત્થો. અથ વા સબ્બેસુ જમ્બુદીપપુબ્બવિદેહઅપરગોયાનઉત્તરકુરુસઙ્ખાતેસુ ચતૂસુ દીપેસુ દ્વિસહસ્સપરિત્તદીપેસુ ચ રાજા આલોકફરણતો ચન્દો દીપરાજાતિ વુચ્ચતિ, તં નભે ઉગ્ગતં ચન્દં ઇવ પુપ્ફિતં ફુલ્લિતં કદમ્બરુક્ખં દિસ્વા તતો પુપ્ફં ઓચિનિત્વા ઉભોહિ હત્થેહિ પગ્ગય્હ પકારેન ગહેત્વા સત્ત પચ્ચેકબુદ્ધે સમોકિરિં સુટ્ઠુ ઓકિરિં, આદરેન પૂજેસિન્તિ અત્થો. સેસં ઉત્તાનત્થમેવાતિ.
31.Dīparājaṃvauggatanti dīpānaṃ rājā dīparājā, sabbesaṃ dīpānaṃ jalamānānaṃ tārakānaṃ rājā candoti attho. Atha vā sabbesu jambudīpapubbavidehaaparagoyānauttarakurusaṅkhātesu catūsu dīpesu dvisahassaparittadīpesu ca rājā ālokapharaṇato cando dīparājāti vuccati, taṃ nabhe uggataṃ candaṃ iva pupphitaṃ phullitaṃ kadambarukkhaṃ disvā tato pupphaṃ ocinitvā ubhohi hatthehi paggayha pakārena gahetvā satta paccekabuddhe samokiriṃ suṭṭhu okiriṃ, ādarena pūjesinti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
કદમ્બપુપ્ફિયત્થેરઅપદાનવણ્ણના સમત્તા.
Kadambapupphiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi / ૬. કદમ્બપુપ્ફિયત્થેરઅપદાનં • 6. Kadambapupphiyattheraapadānaṃ
