| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
૩. કામગુણકથાવણ્ણના
3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
૫૧૦. ઇદાનિ કામગુણકથા નામ હોતિ. તત્થ સકસમયે તાવ કામધાતૂતિ વત્થુકામાપિ વુચ્ચન્તિ – કિલેસકામાપિ કામભવોપિ. એતેસુ હિ વત્થુકામા કમનીયટ્ઠેન કામા, સભાવનિસ્સત્તસુઞ્ઞતટ્ઠેન ધાતૂતિ કામધાતુ. કિલેસકામા કમનીયટ્ઠેન ચેવ કમનટ્ઠેન ચ કામા, યથાવુત્તેનેવત્થેન ધાતૂતિ કામધાતુ. કામભવો કમનીયટ્ઠેન કમનટ્ઠેન વત્થુકામપવત્તિદેસટ્ઠેનાતિ તીહિ કારણેહિ કામો, યથાવુત્તેનેવત્થેન ધાતૂતિ કામધાતુ. પરસમયે પન – ‘‘પઞ્ચિમે, ભિક્ખવે, કામગુણા’’તિ વચનમત્તં નિસ્સાય પઞ્ચેવ કામગુણા કામધાતૂતિ ગહિતં. તસ્મા યેસં અયં લદ્ધિ, સેય્યથાપિ એતરહિ પુબ્બસેલિયાનં; તે સન્ધાય કામધાતુનાનત્તં બોધેતું પઞ્ચેવાતિ પુચ્છા સકવાદિસ્સ, લદ્ધિવસેન પટિઞ્ઞા ઇતરસ્સ. નનુ અત્થીતિઆદિ કિલેસકામદસ્સનત્થં વુત્તં. તત્થ તપ્પટિસંયુત્તોતિ કામગુણપટિસંયુત્તો, કામગુણારમ્મણોતિ અત્થો. નો ચ વત રે વત્તબ્બે પઞ્ચેવાતિ ઇમેસુ તપ્પટિસંયુત્તછન્દાદીસુ સતિ પઞ્ચેવ કામગુણા કામધાતૂતિ ન વત્તબ્બં. એતેપિ હિ છન્દાદયો કમનીયટ્ઠેન કામા ચ ધાતુ ચાતિપિ કામધાતુ. કમનટ્ઠેન કામસઙ્ખાતા ધાતૂતિપિ કામધાતૂતિ અત્થો.
510. Idāni kāmaguṇakathā nāma hoti. Tattha sakasamaye tāva kāmadhātūti vatthukāmāpi vuccanti – kilesakāmāpi kāmabhavopi. Etesu hi vatthukāmā kamanīyaṭṭhena kāmā, sabhāvanissattasuññataṭṭhena dhātūti kāmadhātu. Kilesakāmā kamanīyaṭṭhena ceva kamanaṭṭhena ca kāmā, yathāvuttenevatthena dhātūti kāmadhātu. Kāmabhavo kamanīyaṭṭhena kamanaṭṭhena vatthukāmapavattidesaṭṭhenāti tīhi kāraṇehi kāmo, yathāvuttenevatthena dhātūti kāmadhātu. Parasamaye pana – ‘‘pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā’’ti vacanamattaṃ nissāya pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti gahitaṃ. Tasmā yesaṃ ayaṃ laddhi, seyyathāpi etarahi pubbaseliyānaṃ; te sandhāya kāmadhātunānattaṃ bodhetuṃ pañcevāti pucchā sakavādissa, laddhivasena paṭiññā itarassa. Nanu atthītiādi kilesakāmadassanatthaṃ vuttaṃ. Tattha tappaṭisaṃyuttoti kāmaguṇapaṭisaṃyutto, kāmaguṇārammaṇoti attho. No ca vata re vattabbe pañcevāti imesu tappaṭisaṃyuttachandādīsu sati pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti na vattabbaṃ. Etepi hi chandādayo kamanīyaṭṭhena kāmā ca dhātu cātipi kāmadhātu. Kamanaṭṭhena kāmasaṅkhātā dhātūtipi kāmadhātūti attho.
મનુસ્સાનં ચક્ખુન્તિઆદિ વત્થુકામદસ્સનત્થં વુત્તં. તત્થ પરવાદી છન્નમ્પિ આયતનાનં વત્થુકામભાવેન નકામધાતુભાવં પટિક્ખિપિત્વા પુન મનોતિ પુટ્ઠો મહગ્ગતલોકુત્તરં સન્ધાય નકામધાતુભાવં પટિજાનાતિ. યસ્મા પન સબ્બોપિ તેભૂમકમનો કામધાતુયેવ, તસ્મા નં સકવાદી સુત્તેન નિગ્ગણ્હાતિ.
Manussānaṃ cakkhuntiādi vatthukāmadassanatthaṃ vuttaṃ. Tattha paravādī channampi āyatanānaṃ vatthukāmabhāvena nakāmadhātubhāvaṃ paṭikkhipitvā puna manoti puṭṭho mahaggatalokuttaraṃ sandhāya nakāmadhātubhāvaṃ paṭijānāti. Yasmā pana sabbopi tebhūmakamano kāmadhātuyeva, tasmā naṃ sakavādī suttena niggaṇhāti.
૫૧૧. કામગુણા ભવોતિઆદિ ભવસ્સ કામધાતુભાવદસ્સનત્થં વુત્તં. યસ્મા પન કામગુણમત્તે ભવોતિ વોહારો નત્થિ, તસ્મા પરવાદી નહેવાતિ પટિક્ખિપતિ. કામગુણૂપગં કમ્મન્તિઆદિ સબ્બં કામગુણમત્તસ્સ નકામધાતુભાવદસ્સનત્થં વુત્તં. કામધાતુસઙ્ખાતકામભવૂપગમેવ હિ કમ્મં અત્થિ, કામભવૂપગા એવ ચ સત્તા હોન્તિ. તત્થ જાયન્તિ જિયન્તિ મિયન્તિ ચવન્તિ ઉપપજ્જન્તિ, ન કામગુણેસૂતિ ઇમિના ઉપાયેન સબ્બત્થ અત્થો વેદિતબ્બોતિ.
511. Kāmaguṇābhavotiādi bhavassa kāmadhātubhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Yasmā pana kāmaguṇamatte bhavoti vohāro natthi, tasmā paravādī nahevāti paṭikkhipati. Kāmaguṇūpagaṃ kammantiādi sabbaṃ kāmaguṇamattassa nakāmadhātubhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Kāmadhātusaṅkhātakāmabhavūpagameva hi kammaṃ atthi, kāmabhavūpagā eva ca sattā honti. Tattha jāyanti jiyanti miyanti cavanti upapajjanti, na kāmaguṇesūti iminā upāyena sabbattha attho veditabboti.
કામગુણકથાવણ્ણના.
Kāmaguṇakathāvaṇṇanā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi / (૭૫) ૩. કામગુણકથા • (75) 3. Kāmaguṇakathā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૩. કામગુણકથાવણ્ણના • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૩. કામગુણકથાવણ્ણના • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
