| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationසංයුත්ත නිකාය 35.117
The Related Suttas Collection 35.117
12. ලෝකකාමගුණවග්ග
12. The World and the Kinds of Sensual Stimulation
කාමගුණසුත්ත
The Kinds of Sensual Stimulation
“පුබ්බේව මේ, භික්ඛවේ, සම්බෝධා අනභිසම්බුද්ධස්ස බෝධිසත්තස්සේව සතෝ ඒතදහෝසි: ‘යේමේ පඤ්ච කාමගුණා චේතසෝ සම්ඵුට්ඨපුබ්බා අතීතා නිරුද්ධා විපරිණතා, තත්‍ර මේ චිත්තං බහුලං ගච්ඡමානං ගච්ඡේය්‍ය පච්චුප්පන්නේසු වා අප්පං වා අනාගතේසු(අ).
“Bhikkhus, before my awakening—when I was still unawakened but intent on awakening—I thought: ‘My mind might often stray towards the five kinds of sensual stimulation that I formerly experienced—which have passed, ceased, and perished—or to those in the present, or in the future a little.’
තස්ස මය්හං, භික්ඛවේ, ඒතදහෝසි: ‘යේමේ පඤ්ච කාමගුණා චේතසෝ සම්ඵුට්ඨපුබ්බා අතීතා නිරුද්ධා විපරිණතා, තත්‍ර මේ අත්තරූපේන අප්පමාදෝ සති චේතසෝ ආරක්ඛෝ කරණීයෝ(අ).
Then it occurred to me: ‘In my own way I should practice diligence, mindfulness, and protecting the mind regarding the five kinds of sensual stimulation that I formerly experienced—which have passed, ceased, and perished.’
තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, තුම්හාකම්පි යේ තේ පඤ්ච කාමගුණා චේතසෝ සම්ඵුට්ඨපුබ්බා අතීතා නිරුද්ධා විපරිණතා, තත්‍ර වෝ චිත්තං බහුලං ගච්ඡමානං ගච්ඡේය්‍ය පච්චුප්පන්නේසු වා අප්පං වා අනාගතේසු. තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, තුම්හාකම්පි යේ තේ පඤ්ච කාමගුණා චේතසෝ සම්ඵුට්ඨපුබ්බා අතීතා නිරුද්ධා විපරිණතා, තත්‍ර වෝ අත්තරූපේහි අප්පමාදෝ සති චේතසෝ ආරක්ඛෝ කරණීයෝ.
So, bhikkhus, your minds might also often stray towards the five kinds of sensual stimulation that you formerly experienced—which have passed, ceased, and perished—or to those in the present, or in the future a little. So in your own way you should practice diligence, mindfulness, and protecting the mind regarding the five kinds of sensual stimulation that you formerly experienced—which have passed, ceased, and perished.
තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ යත්ථ චක්ඛු ච නිරුජ්ඣති, රූපසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ ජිව්හා ච නිරුජ්ඣති, රසසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ මනෝ ච නිරුජ්ඣති, ධම්මසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ”ති.
So you should understand that dimension where the eye ceases and perception of sights fades away. You should understand that dimension where the ear … nose … tongue … body … mind ceases and perception of thoughts fades away.”
ඉදං වත්වා භගවා උට්ඨායාසනා විහාරං පාවිසි.
When he had spoken, the Blessed One got up from his seat and entered his dwelling.
අථ ඛෝ තේසං භික්ඛූනං අචිරපක්කන්තස්ස භගවතෝ ඒතදහෝසි: “ඉදං ඛෝ නෝ, ආවුසෝ, භගවා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසං උද්දිසිත්වා විත්ථාරේන අත්ථං අවිභජිත්වා උට්ඨායාසනා විහාරං පවිට්ඨෝ: ‘තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ යත්ථ චක්ඛු ච නිරුජ්ඣති, රූපසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ ජිව්හා ච නිරුජ්ඣති, රසසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ මනෝ ච නිරුජ්ඣති, ධම්මසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ(අ)ති. කෝ නු ඛෝ ඉමස්ස භගවතා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසස්ස උද්දිට්ඨස්ස විත්ථාරේන අත්ථං අවිභත්තස්ස විත්ථාරේන අත්ථං විභජේය්‍යා”ති?
Soon after the Buddha left, those bhikkhus considered, “The Buddha gave this brief summary, then entered his dwelling without explaining the meaning in detail. … Who can explain in detail the meaning of this brief summary given by the Buddha?”
අථ ඛෝ තේසං භික්ඛූනං ඒතදහෝසි: “අයං ඛෝ ආයස්මා ආනන්දෝ සත්ථු චේව සංවණ්ණිතෝ, සම්භාවිතෝ ච විඤ්ඤූනං සබ්‍රහ්මචාරීනං. පහෝති චායස්මා ආනන්දෝ ඉමස්ස භගවතා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසස්ස උද්දිට්ඨස්ස විත්ථාරේන අත්ථං අවිභත්තස්ස විත්ථාරේන අත්ථං විභජිතුං. යන්නූන මයං යේනායස්මා ආනන්දෝ තේනුපසඞ්කමේය්‍යාම; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං ආනන්දං ඒතමත්ථං පටිපුච්ඡේය්‍යාමා”ති.
Then those bhikkhus thought, “This Venerable Ānanda is praised by the Buddha and esteemed by his sensible spiritual companions. He is capable of explaining in detail the meaning of this brief summary given by the Buddha. Let’s go to him, and ask him about this matter.”
අථ ඛෝ තේ භික්ඛූ යේනායස්මා ආනන්දෝ තේනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මතා ආනන්දේන සද්ධිං සම්මෝදිංසු. සම්මෝදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරේත්වා ඒකමන්තං නිසීදිංසු. ඒකමන්තං නිසින්නා ඛෝ තේ භික්ඛූ ආයස්මන්තං ආනන්දං ඒතදවෝචුං: “ඉදං ඛෝ නෝ, ආවුසෝ ආනන්ද, භගවා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසං උද්දිසිත්වා විත්ථාරේන අත්ථං අවිභජිත්වා උට්ඨායාසනා විහාරං පවිට්ඨෝ: ‘තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ යත්ථ චක්ඛු ච නිරුජ්ඣති, රූපසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ ජිව්හා ච නිරුජ්ඣති, රසසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ මනෝ ච නිරුජ්ඣති, ධම්මසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ(අ)ති. තේසං නෝ, ආවුසෝ, අම්හාකං අචිරපක්කන්තස්ස භගවතෝ ඒතදහෝසි: ‘ඉදං ඛෝ නෝ, ආවුසෝ, භගවා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසං උද්දිසිත්වා විත්ථාරේන අත්ථං අවිභජිත්වා උට්ඨායාසනා විහාරං පවිට්ඨෝ: “තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ යත්ථ චක්ඛු ච නිරුජ්ඣති, රූපසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ ජිව්හා ච නිරුජ්ඣති, රසසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ මනෝ ච නිරුජ්ඣති, ධම්මසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ”ති. කෝ නු ඛෝ ඉමස්ස භගවතා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසස්ස උද්දිට්ඨස්ස විත්ථාරේන අත්ථං අවිභත්තස්ස විත්ථාරේන අත්ථං විභජේය්‍යා(අ)ති? තේසං නෝ, ආවුසෝ, අම්හාකං ඒතදහෝසි: ‘අයං ඛෝ ආයස්මා ආනන්දෝ සත්ථු චේව සංවණ්ණිතෝ, සම්භාවිතෝ ච විඤ්ඤූනං සබ්‍රහ්මචාරීනං. පහෝති චායස්මා ආනන්දෝ ඉමස්ස භගවතා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසස්ස උද්දිට්ඨස්ස විත්ථාරේන අත්ථං අවිභත්තස්ස විත්ථාරේන අත්ථං විභජිතුං. යන්නූන මයං යේනායස්මා ආනන්දෝ තේනුපසඞ්කමේය්‍යාම; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං ආනන්දං ඒතමත්ථං පටිපුච්ඡේය්‍යාමා(අ)ති. විභජතායස්මා ආනන්දෝ”ති.
Then those bhikkhus went to Ānanda, and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, they sat down to one side. They told him what had happened, and said, “May Venerable Ānanda please explain this.”
“සේය්‍යථාපි, ආවුසෝ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස …පේ…
“Friends, suppose there was a person in need of heartwood. …”
විභජතායස්මා ආනන්දෝ අගරුං කරිත්වා”ති.
“Please explain this, if it’s no trouble.”
“තේනහාවුසෝ, සුණාථ, සාධුකං මනසි කරෝථ, භාසිස්සාමී”ති.
“Then listen and apply your mind well, I will speak.”
“ඒවමාවුසෝ”ති ඛෝ තේ භික්ඛූ ආයස්මතෝ ආනන්දස්ස පච්චස්සෝසුං. ආයස්මා ආනන්දෝ ඒතදවෝච:
“Yes, friend,” they replied. Ānanda said this:
“යං ඛෝ වෝ, ආවුසෝ, භගවා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසං උද්දිසිත්වා විත්ථාරේන අත්ථං අවිභජිත්වා උට්ඨායාසනා විහාරං පවිට්ඨෝ:
“Friends, the Buddha gave this brief summary, then entered his dwelling without explaining the meaning in detail:
‘තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ යත්ථ චක්ඛු ච නිරුජ්ඣති, රූපසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ මනෝ ච නිරුජ්ඣති, ධම්මසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ(අ)ති.
‘So you should understand that dimension where the eye ceases and perception of sights fades away. You should understand that dimension where the ear … nose … tongue … body … mind ceases and perception of thoughts fades away.’
ඉමස්ස ඛ්වාහං, ආවුසෝ, භගවතා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසස්ස උද්දිට්ඨස්ස විත්ථාරේන අත්ථං අවිභත්තස්ස විත්ථාරේන අත්ථං ආජානාමි.
And this is how I understand the detailed meaning of this summary.
සළායතනනිරෝධං නෝ ඒතං, ආවුසෝ, භගවතා සන්ධාය භාසිතං: ‘තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ, යත්ථ චක්ඛු ච නිරුජ්ඣති, රූපසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ මනෝ ච නිරුජ්ඣති, ධම්මසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ(අ)ති.
The Buddha was referring to the cessation of the six sense fields when he said: ‘So you should understand that dimension where the eye ceases and perception of sights fades away. You should understand that dimension where the ear … nose … tongue … body … mind ceases and perception of thoughts fades away.’
අයං ඛෝ, ආවුසෝ, භගවා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසං උද්දිසිත්වා විත්ථාරේන අත්ථං අවිභජිත්වා උට්ඨායාසනා විහාරං පවිට්ඨෝ: ‘තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ යත්ථ චක්ඛු ච නිරුජ්ඣති, රූපසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ මනෝ ච නිරුජ්ඣති, ධම්මසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ(අ)ති. ඉමස්ස ඛ්වාහං, ආවුසෝ, භගවතා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසස්ස උද්දිට්ඨස්ස විත්ථාරේන අත්ථං අවිභත්තස්ස ඒවං විත්ථාරේන අත්ථං ආජානාමි.
The Buddha gave this brief summary, then entered his dwelling without explaining the meaning in detail. And this is how I understand the detailed meaning of this summary.
ආකඞ්ඛමානා ච පන තුම්හේ ආයස්මන්තෝ භගවන්තංයේව උපසඞ්කමථ; උපසඞ්කමිත්වා ඒතමත්ථං පුච්ඡේය්‍යාථ. යථා වෝ භගවා බ්‍යාකරෝති තථා නං ධාරේය්‍යාථා”ති.
If you wish, you may go to the Buddha and ask him about this. You should remember it in line with the Buddha’s answer.”
“ඒවමාවුසෝ”ති ඛෝ තේ භික්ඛූ ආයස්මතෝ ආනන්දස්ස පටිස්සුත්වා උට්ඨායාසනා යේන භගවා තේනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදිංසු. ඒකමන්තං නිසින්නා ඛෝ තේ භික්ඛූ භගවන්තං ඒතදවෝචුං:
“Yes, friend,” replied those bhikkhus. Then they rose from their seats and went to the Buddha, bowed, sat down to one side, and told him what had happened.
“යං ඛෝ නෝ, භන්තේ, භගවා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසං උද්දිසිත්වා විත්ථාරේන අත්ථං අවිභජිත්වා උට්ඨායාසනා විහාරං පවිට්ඨෝ: ‘තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ යත්ථ චක්ඛු ච නිරුජ්ඣති, රූපසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ ජිව්හා ච නිරුජ්ඣති, රසසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ මනෝ ච නිරුජ්ඣති, ධම්මසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ(අ)ති, තේසං නෝ, භන්තේ, අම්හාකං අචිරපක්කන්තස්ස භගවතෝ ඒතදහෝසි: ‘ඉදං ඛෝ නෝ, ආවුසෝ, භගවා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසං උද්දිසිත්වා විත්ථාරේන අත්ථං අවිභජිත්වා උට්ඨායාසනා විහාරං පවිට්ඨෝ: “තස්මාතිහ, භික්ඛවේ, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ යත්ථ චක්ඛු ච නිරුජ්ඣති, රූපසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ …පේ… යත්ථ මනෝ ච නිරුජ්ඣති, ධම්මසඤ්ඤා ච නිරුජ්ඣති, සේ ආයතනේ වේදිතබ්බේ”ති. කෝ නු ඛෝ ඉමස්ස භගවතා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසස්ස උද්දිට්ඨස්ස විත්ථාරේන අත්ථං අවිභත්තස්ස විත්ථාරේන අත්ථං විභජේය්‍යා(අ)ති? තේසං නෝ, භන්තේ, අම්හාකං ඒතදහෝසි: ‘අයං ඛෝ ආයස්මා ආනන්දෝ සත්ථු චේව සංවණ්ණිතෝ, සම්භාවිතෝ ච විඤ්ඤූනං සබ්‍රහ්මචාරීනං. පහෝති චායස්මා ආනන්දෝ ඉමස්ස භගවතා සඞ්ඛිත්තේන උද්දේසස්ස උද්දිට්ඨස්ස විත්ථාරේන අත්ථං අවිභත්තස්ස විත්ථාරේන අත්ථං විභජිතුං. යන්නූන මයං යේනායස්මා ආනන්දෝ තේනුපසඞ්කමේය්‍යාම; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං ආනන්දං ඒතමත්ථං පටිපුච්ඡේය්‍යාමා(අ)ති. අථ ඛෝ මයං, භන්තේ, යේනායස්මා ආනන්දෝ තේනුපසඞ්කමිම්හ; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං ආනන්දං ඒතමත්ථං පටිපුච්ඡිම්හ. තේසං නෝ, භන්තේ, ආයස්මතා ආනන්දේන ඉමේහි ආකාරේහි, ඉමේහි පදේහි, ඉමේහි බ්‍යඤ්ජනේහි අත්ථෝ විභත්තෝ”ති.
Then they said, “And Ānanda explained the meaning to us in this manner, with these words and phrases.”
“පණ්ඩිතෝ, භික්ඛවේ, ආනන්දෝ; මහාපඤ්ඤෝ, භික්ඛවේ, ආනන්දෝ. මඤ්චේපි තුම්හේ, භික්ඛවේ, ඒතමත්ථං පටිපුච්ඡේය්‍යාථ, අහම්පි තං ඒවමේවං බ්‍යාකරේය්‍යං යථා තං ආනන්දේන බ්‍යාකතං. ඒසෝ චේවේතස්ස අත්ථෝ. ඒවඤ්ච නං ධාරේය්‍යාථා”ති.
“Bhikkhus, Ānanda is astute, he has great wisdom. If you came to me and asked this question, I would answer it in exactly the same way as Ānanda. That is what it means, and that’s how you should remember it.”
චතුත්ථං.
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
