Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ૬. કરોતોસુત્તવણ્ણના

    6. Karotosuttavaṇṇanā

    ૨૧૧. સહત્થા કરોન્તસ્સાતિ સહત્થેન કરોન્તસ્સ. નિસ્સગ્ગિયથાવરાદયોપિ ઇધ સહત્થકરણેનેવ સઙ્ગહિતા. હત્થાદીનીતિ હત્થપાદકણ્ણનાસાદીનિ. પચનં દહનં વિબાધનન્તિ આહ ‘‘દણ્ડેન પીળેન્તસ્સા’’તિ. પપઞ્ચસૂદનિયં ‘‘તજ્જેન્તસ્સ ચા’’તિ અત્થો વુત્તો, ઇધ પન સુમઙ્ગલવિલાસિનિયં વિય તજ્જનં પરિભાસનં દણ્ડેનેવ સઙ્ગહેત્વા ‘‘દણ્ડેન પીળેન્તસ્સ’’ઇચ્ચેવ વુત્તં. સોકં સયં કરોન્તસ્સાતિ પરસ્સ સોકકારણં સયં કરોન્તસ્સ, સોકં વા ઉપ્પાદેન્તસ્સ. પરેહિ અત્તનો વચનકરેહિ. સયમ્પિ ફન્દતોતિ પરસ્સ વિબાધનપ્પયોગેન સયમ્પિ ફન્દતો. અતિપાતયતોતિ પદં સુદ્ધકત્તુઅત્થે હેતુકત્તુઅત્થે ચ વત્તતીતિ આહ – ‘‘હનન્તસ્સપિ હનાપેન્તસ્સપી’’તિ. કારણવસેનાતિ કારાપનવસેન.

    211.Sahatthā karontassāti sahatthena karontassa. Nissaggiyathāvarādayopi idha sahatthakaraṇeneva saṅgahitā. Hatthādīnīti hatthapādakaṇṇanāsādīni. Pacanaṃ dahanaṃ vibādhananti āha ‘‘daṇḍena pīḷentassā’’ti. Papañcasūdaniyaṃ ‘‘tajjentassa cā’’ti attho vutto, idha pana sumaṅgalavilāsiniyaṃ viya tajjanaṃ paribhāsanaṃ daṇḍeneva saṅgahetvā ‘‘daṇḍena pīḷentassa’’icceva vuttaṃ. Sokaṃ sayaṃ karontassāti parassa sokakāraṇaṃ sayaṃ karontassa, sokaṃ vā uppādentassa. Parehi attano vacanakarehi. Sayampi phandatoti parassa vibādhanappayogena sayampi phandato. Atipātayatoti padaṃ suddhakattuatthe hetukattuatthe ca vattatīti āha – ‘‘hanantassapi hanāpentassapī’’ti. Kāraṇavasenāti kārāpanavasena.

    ઘરસ્સ ભિત્તિ અન્તો ચ બહિ ચ સન્ધિતા હુત્વા ઠિતાવ ઘરસન્ધિ. કિઞ્ચિપિ અસેસેત્વા નિરવસેસો લોપો નિલ્લોપો. એકાગારે નિયુત્તો વિલોપો એકાગારિકો. પરિતો સબ્બસો પન્થે હનનં પરિપન્થો. પાપં ન કરીયતિ પુબ્બે અસતો ઉપ્પાદેતું અસક્કુણેય્યત્તા, તસ્મા નત્થિ પાપં. યદિ એવં કથં સત્તા પાપે પવત્તન્તીતિ આહ ‘‘સત્તા પન કરોમાતિ એવંસઞ્ઞિનો હોન્તી’’તિ એવં કિરસ્સ હોતિ ઇમેસઞ્હિ સત્તાનં હિંસાદિકિરિયા ન અત્તાનં ફુસતિ તસ્સ નિચ્ચતાય નિબ્બિકારત્તા, સરીરં પન અચેતનં કટ્ઠકલિઙ્ગરૂપમં, તસ્મિં વિકોપિતેપિ ન કિઞ્ચિ પાપન્તિ. ખુરનેમિનાતિ નિસિતખુરમયનેમિના, ખુરસદિસનેમિનાતિ અત્થો.

    Gharassa bhitti anto ca bahi ca sandhitā hutvā ṭhitāva gharasandhi. Kiñcipi asesetvā niravaseso lopo nillopo. Ekāgāre niyutto vilopo ekāgāriko. Parito sabbaso panthe hananaṃ paripantho. Pāpaṃ na karīyati pubbe asato uppādetuṃ asakkuṇeyyattā, tasmā natthi pāpaṃ. Yadi evaṃ kathaṃ sattā pāpe pavattantīti āha ‘‘sattā pana karomāti evaṃsaññino hontī’’ti evaṃ kirassa hoti imesañhi sattānaṃ hiṃsādikiriyā na attānaṃ phusati tassa niccatāya nibbikārattā, sarīraṃ pana acetanaṃ kaṭṭhakaliṅgarūpamaṃ, tasmiṃ vikopitepi na kiñci pāpanti. Khuranemināti nisitakhuramayaneminā, khurasadisanemināti attho.

    ગઙ્ગાય દક્ખિણા દિસા અપ્પતિરૂપદેસો, ઉત્તરદિસા પતિરૂપદેસોતિ અધિપ્પાયેન ‘‘દક્ખિણઞ્ચેપી’’તિઆદિ વુત્તન્તિ આહ ‘‘દક્ખિણતીરે મનુસ્સા કક્ખળા’’તિઆદિ. મહાયાગન્તિ મહાવિજિતયઞ્ઞસદિસં મહાયાગં. ઉપોસથકમ્મેનાતિ ઉપોસથકમ્મેન ચ. ચ-સદ્દો હેત્થ લુત્તનિદ્દિટ્ઠો. દમસદ્દો હિ ઇન્દ્રિયસંવરસ્સ ઉપોસથસીલસ્સ ચ વાચકો ઇધાધિપ્પેતો. કેચિ પન ‘‘ઉપોસથકમ્મેના’’તિ ઇદં ઇન્દ્રિયદમનસ્સ વિસેસનં, તસ્મા ‘‘ઉપોસથકમ્મભૂતેન ઇન્દ્રિયદમેના’’તિ અત્થં વદન્તિ. સીલસંયમેનાતિ સીલસંવરેન. સચ્ચવચનેનાતિ સચ્ચવાચાય. તસ્સા વિસું વચનં લોકે ગરુતરપુઞ્ઞસમ્મતભાવતો. યથા હિ પાપધમ્મેસુ મુસાવાદો ગરુ, એવં પુઞ્ઞધમ્મેસુ સચ્ચવાચા. તેનાહ ભગવા – ‘‘એકં ધમ્મં અતીતસ્સા’’તિઆદિ (ઇતિવુ॰ ૨૫). પવત્તીતિ યો કરોતીતિ વુચ્ચતિ, તસ્સ સન્તાને ફલસ્સ નિબ્બત્તિયા પચ્ચયભાવેન પવત્તિ. સબ્બથાતિ ‘‘કરોતો’’તિઆદિના વુત્તેન સબ્બપ્પકારેન કિરિયમેવ પટિક્ખિપન્તિ.

    Gaṅgāya dakkhiṇā disā appatirūpadeso, uttaradisā patirūpadesoti adhippāyena ‘‘dakkhiṇañcepī’’tiādi vuttanti āha ‘‘dakkhiṇatīre manussā kakkhaḷā’’tiādi. Mahāyāganti mahāvijitayaññasadisaṃ mahāyāgaṃ. Uposathakammenāti uposathakammena ca. Ca-saddo hettha luttaniddiṭṭho. Damasaddo hi indriyasaṃvarassa uposathasīlassa ca vācako idhādhippeto. Keci pana ‘‘uposathakammenā’’ti idaṃ indriyadamanassa visesanaṃ, tasmā ‘‘uposathakammabhūtena indriyadamenā’’ti atthaṃ vadanti. Sīlasaṃyamenāti sīlasaṃvarena. Saccavacanenāti saccavācāya. Tassā visuṃ vacanaṃ loke garutarapuññasammatabhāvato. Yathā hi pāpadhammesu musāvādo garu, evaṃ puññadhammesu saccavācā. Tenāha bhagavā – ‘‘ekaṃ dhammaṃ atītassā’’tiādi (itivu. 25). Pavattīti yo karotīti vuccati, tassa santāne phalassa nibbattiyā paccayabhāvena pavatti. Sabbathāti ‘‘karoto’’tiādinā vuttena sabbappakārena kiriyameva paṭikkhipanti.

    કરોતોસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Karotosuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૬. કરોતોસુત્તં • 6. Karotosuttaṃ

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૬. કરોતોસુત્તવણ્ણના • 6. Karotosuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact