| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૨. ઉપાસકવગ્ગો
2. Upāsakavaggo
૧. કસિભારદ્વાજસુત્તં
1. Kasibhāradvājasuttaṃ
૧૯૭. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા મગધેસુ વિહરતિ દક્ખિણાગિરિસ્મિં એકનાળાયં બ્રાહ્મણગામે. તેન ખો પન સમયેન કસિભારદ્વાજસ્સ 1 બ્રાહ્મણસ્સ પઞ્ચમત્તાનિ નઙ્ગલસતાનિ પયુત્તાનિ હોન્તિ વપ્પકાલે. અથ ખો ભગવા પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન કસિભારદ્વાજસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ કમ્મન્તો તેનુપસઙ્કમિ.
197. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā magadhesu viharati dakkhiṇāgirismiṃ ekanāḷāyaṃ brāhmaṇagāme. Tena kho pana samayena kasibhāradvājassa 2 brāhmaṇassa pañcamattāni naṅgalasatāni payuttāni honti vappakāle. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena kasibhāradvājassa brāhmaṇassa kammanto tenupasaṅkami.
તેન ખો પન સમયેન કસિભારદ્વાજસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ પરિવેસના વત્તતિ. અથ ખો ભગવા યેન પરિવેસના તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. અદ્દસા ખો કસિભારદ્વાજો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં પિણ્ડાય ઠિતં. દિસ્વા ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અહં ખો, સમણ, કસામિ ચ વપામિ ચ, કસિત્વા ચ વપિત્વા ચ ભુઞ્જામિ. ત્વમ્પિ, સમણ, કસસ્સુ ચ વપસ્સુ ચ, કસિત્વા ચ વપિત્વા ચ ભુઞ્જસ્સૂ’’તિ. ‘‘અહમ્પિ ખો, બ્રાહ્મણ, કસામિ ચ વપામિ ચ, કસિત્વા ચ વપિત્વા ચ ભુઞ્જામી’’તિ. ન ખો મયં પસ્સામ ભોતો ગોતમસ્સ યુગં વા નઙ્ગલં વા ફાલં વા પાચનં વા બલીબદ્દે વા, અથ ચ પન ભવં ગોતમો એવમાહ – ‘‘અહમ્પિ ખો, બ્રાહ્મણ, કસામિ ચ વપામિ ચ, કસિત્વા ચ વપિત્વા ચ ભુઞ્જામી’’તિ . અથ ખો કસિભારદ્વાજો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં ગાથાય અજ્ઝભાસિ –
Tena kho pana samayena kasibhāradvājassa brāhmaṇassa parivesanā vattati. Atha kho bhagavā yena parivesanā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Addasā kho kasibhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ piṇḍāya ṭhitaṃ. Disvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, samaṇa, kasāmi ca vapāmi ca, kasitvā ca vapitvā ca bhuñjāmi. Tvampi, samaṇa, kasassu ca vapassu ca, kasitvā ca vapitvā ca bhuñjassū’’ti. ‘‘Ahampi kho, brāhmaṇa, kasāmi ca vapāmi ca, kasitvā ca vapitvā ca bhuñjāmī’’ti. Na kho mayaṃ passāma bhoto gotamassa yugaṃ vā naṅgalaṃ vā phālaṃ vā pācanaṃ vā balībadde vā, atha ca pana bhavaṃ gotamo evamāha – ‘‘ahampi kho, brāhmaṇa, kasāmi ca vapāmi ca, kasitvā ca vapitvā ca bhuñjāmī’’ti . Atha kho kasibhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘કસ્સકો પટિજાનાસિ, ન ચ પસ્સામિ તે કસિં;
‘‘Kassako paṭijānāsi, na ca passāmi te kasiṃ;
કસ્સકો પુચ્છિતો બ્રૂહિ, કથં જાનેમુ તં કસિ’’ન્તિ.
Kassako pucchito brūhi, kathaṃ jānemu taṃ kasi’’nti.
‘‘સદ્ધા બીજં તપો વુટ્ઠિ, પઞ્ઞા મે યુગનઙ્ગલં;
‘‘Saddhā bījaṃ tapo vuṭṭhi, paññā me yuganaṅgalaṃ;
હિરી ઈસા મનો યોત્તં, સતિ મે ફાલપાચનં.
Hirī īsā mano yottaṃ, sati me phālapācanaṃ.
‘‘કાયગુત્તો વચીગુત્તો, આહારે ઉદરે યતો;
‘‘Kāyagutto vacīgutto, āhāre udare yato;
સચ્ચં કરોમિ નિદ્દાનં, સોરચ્ચં મે પમોચનં.
Saccaṃ karomi niddānaṃ, soraccaṃ me pamocanaṃ.
‘‘વીરિયં મે ધુરધોરય્હં, યોગક્ખેમાધિવાહનં;
‘‘Vīriyaṃ me dhuradhorayhaṃ, yogakkhemādhivāhanaṃ;
ગચ્છતિ અનિવત્તન્તં, યત્થ ગન્ત્વા ન સોચતિ.
Gacchati anivattantaṃ, yattha gantvā na socati.
‘‘એવમેસા કસી કટ્ઠા, સા હોતિ અમતપ્ફલા;
‘‘Evamesā kasī kaṭṭhā, sā hoti amatapphalā;
એતં કસિં કસિત્વાન, સબ્બદુક્ખા પમુચ્ચતી’’તિ.
Etaṃ kasiṃ kasitvāna, sabbadukkhā pamuccatī’’ti.
‘‘ભુઞ્જતુ ભવં ગોતમો. કસ્સકો ભવં. યઞ્હિ ભવં ગોતમો અમતપ્ફલમ્પિ કસિં કસતી’’તિ 3.
‘‘Bhuñjatu bhavaṃ gotamo. Kassako bhavaṃ. Yañhi bhavaṃ gotamo amatapphalampi kasiṃ kasatī’’ti 4.
‘‘ગાથાભિગીતં મે અભોજનેય્યં,
‘‘Gāthābhigītaṃ me abhojaneyyaṃ,
સમ્પસ્સતં બ્રાહ્મણ નેસ ધમ્મો;
Sampassataṃ brāhmaṇa nesa dhammo;
ગાથાભિગીતં પનુદન્તિ બુદ્ધા,
Gāthābhigītaṃ panudanti buddhā,
ધમ્મે સતિ બ્રાહ્મણ વુત્તિરેસા.
Dhamme sati brāhmaṇa vuttiresā.
‘‘અઞ્ઞેન ચ કેવલિનં મહેસિં,
‘‘Aññena ca kevalinaṃ mahesiṃ,
ખીણાસવં કુક્કુચ્ચવૂપસન્તં;
Khīṇāsavaṃ kukkuccavūpasantaṃ;
અન્નેન પાનેન ઉપટ્ઠહસ્સુ,
Annena pānena upaṭṭhahassu,
ખેત્તઞ્હિ તં પુઞ્ઞપેક્ખસ્સ હોતી’’તિ.
Khettañhi taṃ puññapekkhassa hotī’’ti.
એવં વુત્તે, કસિભારદ્વાજો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ…પે॰… અજ્જતગ્ગે પાણુપેતં સરણં ગત’’ન્તિ.
Evaṃ vutte, kasibhāradvājo brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe… ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧. કસિભારદ્વાજસુત્તવણ્ણના • 1. Kasibhāradvājasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧. કસિભારદ્વાજસુત્તવણ્ણના • 1. Kasibhāradvājasuttavaṇṇanā
