| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૯. કસ્સકસુત્તવણ્ણના
9. Kassakasuttavaṇṇanā
૧૫૫. નિબ્બાનં અપદિસિત્વાતિ નિબ્બાનં નિસ્સાય નિબ્બાનગુણે આરબ્ભાતિ અત્થો. હટહટકેસોતિ ઇતો ચિતો ચ વિકિણ્ણત્તા આકુલાકુલકેસો. ચક્ખુસમ્ફસ્સવિઞ્ઞાણાયતનન્તિ એત્થ યથા ચક્ખુગ્ગહણેન ફસ્સો વિસેસિતો, તેન એવ વિઞ્ઞાણાયતનં. તથા સતિ ચક્ખુવિઞ્ઞાણસ્સ ચ ગહણં આપજ્જેય્યાતિ. નનુ ચેત્થ ચક્ખુગ્ગહણેન વિસેસિતત્તા ચક્ખુદ્વારિકાનં સબ્બેસં વિઞ્ઞાણાનં ગહણન્તિ? સચ્ચમેતં, તઞ્ચ ખો પઠમેન ચક્ખુગ્ગહણેનાતિ નાયં દોસો. ભવઙ્ગચિત્તન્તિ આવજ્જનાય અનન્તરપચ્ચયભૂતમેવ અધિપ્પેતન્તિ નિયમેત્વા દસ્સેતું ‘‘સાવજ્જનક’’ન્તિ વુત્તં, તસ્મા તદારમ્મણમ્પીતિ જવનચિત્તેન સહ તદારમ્મણચિત્તમ્પિ. ‘‘વિઞ્ઞાણાયતન’’ન્તિ ચ વુત્તે નિમ્મલમેવ.
155.Nibbānaṃ apadisitvāti nibbānaṃ nissāya nibbānaguṇe ārabbhāti attho. Haṭahaṭakesoti ito cito ca vikiṇṇattā ākulākulakeso. Cakkhusamphassaviññāṇāyatananti ettha yathā cakkhuggahaṇena phasso visesito, tena eva viññāṇāyatanaṃ. Tathā sati cakkhuviññāṇassa ca gahaṇaṃ āpajjeyyāti. Nanu cettha cakkhuggahaṇena visesitattā cakkhudvārikānaṃ sabbesaṃ viññāṇānaṃ gahaṇanti? Saccametaṃ, tañca kho paṭhamena cakkhuggahaṇenāti nāyaṃ doso. Bhavaṅgacittanti āvajjanāya anantarapaccayabhūtameva adhippetanti niyametvā dassetuṃ ‘‘sāvajjanaka’’nti vuttaṃ, tasmā tadārammaṇampīti javanacittena saha tadārammaṇacittampi. ‘‘Viññāṇāyatana’’nti ca vutte nimmalameva.
‘‘ચક્ખૂ’’તિ અવિસેસતો વુત્તત્તા પન મારસ્સ અયમ્પિ અત્થો આપન્નોતિ દસ્સેતું ‘‘યં લોકે’’તિઆદિ વુત્તં. ઉપક્કવિપક્કન્તિ ચક્ખુપાકરોગેન ઉપરિ હેટ્ઠા ચ સબ્બસો પક્કં કુથિતં. એસેવ નયોતિ ઇમિના યં લોકે કુટ્ઠકિલાસગણ્ડકચ્છુઆદીહિ ઉપદ્દુતં વણપીળકાદિવસેન પગ્ઘરન્તં અસુચિં અન્તમસો પરમજેગુચ્છરૂપમ્પિ, સબ્બં તં તવેવ હોતૂતિ એવમાદિં અપદિસતિ.
‘‘Cakkhū’’ti avisesato vuttattā pana mārassa ayampi attho āpannoti dassetuṃ ‘‘yaṃ loke’’tiādi vuttaṃ. Upakkavipakkanti cakkhupākarogena upari heṭṭhā ca sabbaso pakkaṃ kuthitaṃ. Eseva nayoti iminā yaṃ loke kuṭṭhakilāsagaṇḍakacchuādīhi upaddutaṃ vaṇapīḷakādivasena paggharantaṃ asuciṃ antamaso paramajeguccharūpampi, sabbaṃ taṃ taveva hotūti evamādiṃ apadisati.
યં ભણ્ડકન્તિ હિરઞ્ઞસુવણ્ણાદિખેત્તવત્થાદિઉપકરણં ગહટ્ઠા, પબ્બજિતા ચ યં પત્તચીવરાદિં ‘‘મમ ઇદ’’ન્તિ અભિનિવિસન્તાવ વદન્તિ, એતેસુ પરિગ્ગહત્થેસુ ચ તેસં પરિગ્ગાહકપુગ્ગલેસુ ચ તે ચિત્તં યદિ અત્થિ, તાનિ આરબ્ભ તવ ચિત્તં યદિ ભવતિ, એવં ત્વં તત્થ બદ્ધો એવ હોસીતિ અત્થો. તેનાહ ‘‘ન મે સમણ મોક્ખસી’’તિ.
Yaṃ bhaṇḍakanti hiraññasuvaṇṇādikhettavatthādiupakaraṇaṃ gahaṭṭhā, pabbajitā ca yaṃ pattacīvarādiṃ ‘‘mama ida’’nti abhinivisantāva vadanti, etesu pariggahatthesu ca tesaṃ pariggāhakapuggalesu ca te cittaṃ yadi atthi, tāni ārabbha tava cittaṃ yadi bhavati, evaṃ tvaṃ tattha baddho eva hosīti attho. Tenāha ‘‘na me samaṇa mokkhasī’’ti.
યં ભણ્ડકં વદન્તીતિ યથાવુત્તં ઉપકરણં લોકે બહુજના ‘‘મમ ઇદ’’ન્તિ વદન્તિ. ન તં મય્હન્તિ તં મય્હં ન હોતિ, ન તત્થ મમ તણ્હાવસેન મમન્તિ નત્થિ. ન તે અહન્તિ યે પુગ્ગલા એત્થ બદ્ધા, તેપિ અહં ન હોમિ, તત્થ મે દિટ્ઠિબદ્ધો નત્થિ. ન મે મગ્ગમ્પિ દક્ખસીતિ એવં સબ્બસો બદ્ધાભાવેન મુત્તસ્સ મે ગતમગ્ગમ્પિ માર ત્વં ન દક્ખસિ ન પસ્સિસ્સસિ, યે ભવાદયો તુય્હં વિસયા, તેસુ ભવયોનિગતિઆદીસુ મય્હં ગતમગ્ગં ન પસ્સિસ્સસિ ભવનિસ્સટ્ઠત્તાતિ.
Yaṃ bhaṇḍakaṃ vadantīti yathāvuttaṃ upakaraṇaṃ loke bahujanā ‘‘mama ida’’nti vadanti. Na taṃ mayhanti taṃ mayhaṃ na hoti, na tattha mama taṇhāvasena mamanti natthi. Na te ahanti ye puggalā ettha baddhā, tepi ahaṃ na homi, tattha me diṭṭhibaddho natthi. Na me maggampi dakkhasīti evaṃ sabbaso baddhābhāvena muttassa me gatamaggampi māra tvaṃ na dakkhasi na passissasi, ye bhavādayo tuyhaṃ visayā, tesu bhavayonigatiādīsu mayhaṃ gatamaggaṃ na passissasi bhavanissaṭṭhattāti.
કસ્સકસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Kassakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૯. કસ્સકસુત્તં • 9. Kassakasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૯. કસ્સકસુત્તવણ્ણના • 9. Kassakasuttavaṇṇanā
