Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પરિવાર-અટ્ઠકથા • Parivāra-aṭṭhakathā |
કથિનભેદં
Kathinabhedaṃ
કથિનઅત્થતાદિવણ્ણના
Kathinaatthatādivaṇṇanā
૪૦૩. કથિને – અટ્ઠ માતિકાતિ ખન્ધકે વુત્તા પક્કમનન્તિકાદિકા અટ્ઠ. પલિબોધાનિસંસાપિ પુબ્બે વુત્તા એવ.
403. Kathine – aṭṭha mātikāti khandhake vuttā pakkamanantikādikā aṭṭha. Palibodhānisaṃsāpi pubbe vuttā eva.
૪૦૪. પયોગસ્સાતિ ચીવરધોવનાદિનો સત્તવિધસ્સ પુબ્બકરણસ્સત્થાય યો ઉદકાહરણાદિકો પયોગો કયિરતિ, તસ્સ પયોગસ્સ. કતમે ધમ્મા અનન્તરપચ્ચયેન પચ્ચયોતિ અનાગતવસેન અનન્તરા હુત્વા કતમે ધમ્મા પચ્ચયા હોન્તીતિ અત્થો. સમનન્તરપચ્ચયેનાતિ સુટ્ઠુ અનન્તરપચ્ચયેન, અનન્તરપચ્ચયમેવ આસન્નતરં કત્વા પુચ્છતિ. નિસ્સયપચ્ચયેનાતિ ઉપ્પજ્જમાનસ્સ પયોગસ્સ નિસ્સયં આધારભાવં ઉપગતા વિય હુત્વા કતમે ધમ્મા પચ્ચયા હોન્તીતિ અત્થો. ઉપનિસ્સયપચ્ચયેનાતિ ઉપેતેન નિસ્સયપચ્ચયેન; નિસ્સયપચ્ચયમેવ ઉપગતતરં કત્વા પુચ્છતિ. પુરેજાતપચ્ચયેનાતિ ઇમિના પઠમં ઉપ્પન્નસ્સ પચ્ચયભાવં પુચ્છતિ. પચ્છાજાતપચ્ચયેનાતિ ઇમિના પચ્છા ઉપ્પજ્જનકસ્સ પચ્ચયભાવં પુચ્છતિ. સહજાતપચ્ચયેનાતિ ઇમિના અપુબ્બં અચરિમં ઉપ્પજ્જમાનાનં પચ્ચયભાવં પુચ્છતિ. પુબ્બકરણસ્સાતિ ધોવનાદિનો પુબ્બકરણસ્સ. પચ્ચુદ્ધારસ્સાતિ પુરાણસઙ્ઘાટિઆદીનં પચ્ચુદ્ધરણસ્સ. અધિટ્ઠાનસ્સાતિ કથિનચીવરાધિટ્ઠાનસ્સ. અત્થારસ્સાતિ કથિનત્થારસ્સ. માતિકાનઞ્ચ પલિબોધાનઞ્ચાતિ અટ્ઠન્નં માતિકાનં દ્વિન્નઞ્ચ પલિબોધાનં. વત્થુસ્સાતિ સઙ્ઘાટિઆદિનો કથિનવત્થુસ્સ; સેસં વુત્તનયમેવ.
404.Payogassāti cīvaradhovanādino sattavidhassa pubbakaraṇassatthāya yo udakāharaṇādiko payogo kayirati, tassa payogassa. Katame dhammā anantarapaccayena paccayoti anāgatavasena anantarā hutvā katame dhammā paccayā hontīti attho. Samanantarapaccayenāti suṭṭhu anantarapaccayena, anantarapaccayameva āsannataraṃ katvā pucchati. Nissayapaccayenāti uppajjamānassa payogassa nissayaṃ ādhārabhāvaṃ upagatā viya hutvā katame dhammā paccayā hontīti attho. Upanissayapaccayenāti upetena nissayapaccayena; nissayapaccayameva upagatataraṃ katvā pucchati. Purejātapaccayenāti iminā paṭhamaṃ uppannassa paccayabhāvaṃ pucchati. Pacchājātapaccayenāti iminā pacchā uppajjanakassa paccayabhāvaṃ pucchati. Sahajātapaccayenāti iminā apubbaṃ acarimaṃ uppajjamānānaṃ paccayabhāvaṃ pucchati. Pubbakaraṇassāti dhovanādino pubbakaraṇassa. Paccuddhārassāti purāṇasaṅghāṭiādīnaṃ paccuddharaṇassa. Adhiṭṭhānassāti kathinacīvarādhiṭṭhānassa. Atthārassāti kathinatthārassa. Mātikānañca palibodhānañcāti aṭṭhannaṃ mātikānaṃ dvinnañca palibodhānaṃ. Vatthussāti saṅghāṭiādino kathinavatthussa; sesaṃ vuttanayameva.
એવં યઞ્ચ લબ્ભતિ યઞ્ચ ન લબ્ભતિ, સબ્બં પુચ્છિત્વા ઇદાનિ યં યસ્સ લબ્ભતિ, તદેવ દસ્સેન્તો પુબ્બકરણં પયોગસ્સાતિઆદિના નયેન વિસ્સજ્જનમાહ. તસ્સત્થો – યં વુત્તં ‘‘પયોગસ્સ કતમે ધમ્મા’’તિઆદિ, તત્થ વુચ્ચતે, પુબ્બકરણં પયોગસ્સ અનન્તરપચ્ચયેન પચ્ચયો, સમનન્તરનિસ્સયઉપનિસ્સયપચ્ચયેન પચ્ચયો. પયોગસ્સ હિ સત્તવિધમ્પિ પુબ્બકરણં યસ્મા તેન પયોગેન નિપ્ફાદેતબ્બસ્સ પુબ્બકરણસ્સત્થાય સો પયોગો કયિરતિ, તસ્મા ઇમેહિ ચતૂહિ પચ્ચયેહિ પચ્ચયો હોતિ. પુરેજાતપચ્ચયે પનેસ ઉદ્દિટ્ઠધમ્મેસુ એકધમ્મમ્પિ ન લભતિ, અઞ્ઞદત્થુ પુબ્બકરણસ્સ સયં પુરેજાતપચ્ચયો હોતિ, પયોગે સતિ પુબ્બકરણસ્સ નિપ્ફજ્જનતો . તેન વુત્તં – ‘‘પયોગો પુબ્બકરણસ્સ પુરેજાતપચ્ચયેન પચ્ચયો’’તિ. પચ્છાજાતપચ્ચયં પન લભતિ, તેન વુત્તં – ‘‘પુબ્બકરણં પયોગસ્સ પચ્છાજાતપચ્ચયેન પચ્ચયો’’તિ. પચ્છા ઉપ્પજ્જનકસ્સ હિ પુબ્બકરણસ્સ અત્થાય સો પયોગો કયિરતિ. સહજાતપચ્ચયં પન માતિકાપલિબોધાનિસંસસઙ્ખાતે પન્નરસ ધમ્મે ઠપેત્વા અઞ્ઞો પયોગાદીસુ એકોપિ ધમ્મો ન લભતિ, તે એવ હિ પન્નરસ ધમ્મા સહ કથિનત્થારેન એકતો નિપ્ફજ્જન્તીતિ અઞ્ઞમઞ્ઞં સહજાતપચ્ચયા હોન્તિ. તેન વુત્તં – ‘‘પન્નરસ ધમ્મા સહજાતપચ્ચયેન પચ્ચયો’’તિ. એતેનુપાયેન સબ્બપદવિસ્સજ્જનાનિ વેદિતબ્બાનિ.
Evaṃ yañca labbhati yañca na labbhati, sabbaṃ pucchitvā idāni yaṃ yassa labbhati, tadeva dassento pubbakaraṇaṃ payogassātiādinā nayena vissajjanamāha. Tassattho – yaṃ vuttaṃ ‘‘payogassa katame dhammā’’tiādi, tattha vuccate, pubbakaraṇaṃ payogassa anantarapaccayena paccayo, samanantaranissayaupanissayapaccayena paccayo. Payogassa hi sattavidhampi pubbakaraṇaṃ yasmā tena payogena nipphādetabbassa pubbakaraṇassatthāya so payogo kayirati, tasmā imehi catūhi paccayehi paccayo hoti. Purejātapaccaye panesa uddiṭṭhadhammesu ekadhammampi na labhati, aññadatthu pubbakaraṇassa sayaṃ purejātapaccayo hoti, payoge sati pubbakaraṇassa nipphajjanato . Tena vuttaṃ – ‘‘payogo pubbakaraṇassa purejātapaccayena paccayo’’ti. Pacchājātapaccayaṃ pana labhati, tena vuttaṃ – ‘‘pubbakaraṇaṃ payogassa pacchājātapaccayena paccayo’’ti. Pacchā uppajjanakassa hi pubbakaraṇassa atthāya so payogo kayirati. Sahajātapaccayaṃ pana mātikāpalibodhānisaṃsasaṅkhāte pannarasa dhamme ṭhapetvā añño payogādīsu ekopi dhammo na labhati, te eva hi pannarasa dhammā saha kathinatthārena ekato nipphajjantīti aññamaññaṃ sahajātapaccayā honti. Tena vuttaṃ – ‘‘pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayo’’ti. Etenupāyena sabbapadavissajjanāni veditabbāni.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / પરિવારપાળિ • Parivārapāḷi
૧. કથિનઅત્થતાદિ • 1. Kathinaatthatādi
૨. કથિનઅનન્તરપચ્ચયાદિ • 2. Kathinaanantarapaccayādi
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / કથિનભેદવણ્ણના • Kathinabhedavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / કથિનઅત્થતાદિવણ્ણના • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / કથિનઅત્થતાદિવણ્ણના • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / કથિનઅત્થતાદિવણ્ણના • Kathinaatthatādivaṇṇanā