Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā |
કથિનભેદં
Kathinabhedaṃ
કથિનઅત્થતાદિવણ્ણના
Kathinaatthatādivaṇṇanā
૪૦૪. કથિને અનાગતવસેનાતિ ઉદકાહરણાદિપયોગે ઉપ્પન્ને પચ્છા ધોવનાદિપુબ્બકરણસ્સ ઉપ્પત્તિતો તપ્પયોગસ્સ અનાગતવસેનેવ અનન્તરપચ્ચયો. પચ્ચયત્તઞ્ચસ્સ કારિયભૂતસ્સ યસ્મા નિપ્ફાદેતબ્બતં નિસ્સાય પચ્ચયા પવત્તા, ન વિના તેન, તસ્મા તેન પરિયાયેન વુત્તં, ન સભાવતો સબ્બત્થ. તેનાહ ‘‘પયોગસ્સ હી’’તિઆદિ. તત્થ પયોગસ્સ સત્તવિધમ્પિ પુબ્બકરણં પચ્ચયો હોતીતિ સમ્બન્ધો. કારણમાહ ‘‘યસ્મા’’તિઆદિ. પુબ્બકરણસ્સત્થાયાતિ પુબ્બકરણસ્સ નિપ્ફાદનત્થાય. પુરેજાતપચ્ચયેતિ પુરેજાતપચ્ચયસ્સ વિસયે. એસાતિ પયોગો. ધોવનાદિધમ્મેસુ એકમ્પિ અત્તનો પુરેજાતપચ્ચયભૂતં ધમ્મં ન લભતિ, અત્તનો ઉપ્પત્તિતો પુરેજાતસ્સ પુબ્બકરણસ્સ અભાવાતિ અત્થો. લભતીતિ પચ્છાજાતપચ્ચયં પુબ્બકરણં લભતિ, પચ્છાજાતપચ્ચયો હોતીતિ અત્થો.
404. Kathine anāgatavasenāti udakāharaṇādipayoge uppanne pacchā dhovanādipubbakaraṇassa uppattito tappayogassa anāgatavaseneva anantarapaccayo. Paccayattañcassa kāriyabhūtassa yasmā nipphādetabbataṃ nissāya paccayā pavattā, na vinā tena, tasmā tena pariyāyena vuttaṃ, na sabhāvato sabbattha. Tenāha ‘‘payogassa hī’’tiādi. Tattha payogassa sattavidhampi pubbakaraṇaṃ paccayo hotīti sambandho. Kāraṇamāha ‘‘yasmā’’tiādi. Pubbakaraṇassatthāyāti pubbakaraṇassa nipphādanatthāya. Purejātapaccayeti purejātapaccayassa visaye. Esāti payogo. Dhovanādidhammesu ekampi attano purejātapaccayabhūtaṃ dhammaṃ na labhati, attano uppattito purejātassa pubbakaraṇassa abhāvāti attho. Labhatīti pacchājātapaccayaṃ pubbakaraṇaṃ labhati, pacchājātapaccayo hotīti attho.
પાળિયં પન્નરસ ધમ્મા સહજાતપચ્ચયેન પચ્ચયોતિ એત્થ પુબ્બકરણસ્સાતિ વા પયોગસ્સાતિ વા અઞ્ઞસ્સ કસ્સચિ પચ્ચયુપ્પન્નસ્સ અપરામટ્ઠત્તા પન્નરસ ધમ્મા સયં અઞ્ઞમઞ્ઞસહજાતપચ્ચયેન પચ્ચયોતિ એવમત્થો ગહેતબ્બો, તેહિ સહ ઉપ્પજ્જનકસ્સ અઞ્ઞસ્સ અભાવા. એવં ઉપરિ સબ્બત્થ. તેનાહ ‘‘સહજાતપચ્ચયં પના’’તિઆદિ. માતિકા ચ પલિબોધા ચાતિ એત્થ ચ-સદ્દેન પઞ્ચાનિસંસાનિ ગહિતાનીતિ દટ્ઠબ્બં. એવં માતિકાનઞ્ચ પલિબોધાનઞ્ચાતિ એત્થાપિ. તેહિપિ અત્થો અનન્તરમેવ માતિકાદીહિ સહ જાયન્તિ. તેનેવ ‘‘પન્નરસ ધમ્મા સહજાતપચ્ચયેન પચ્ચયો’’તિ વુત્તા. આસાતિ ચીવરાસા. વત્થૂતિ આસાય નિમિત્તભૂતં અનુપ્પન્નચીવરં. ‘‘દસ્સામ કરિસ્સામા’’તિ હિ દાયકેહિ પટિઞ્ઞાતચીવરં નિસ્સાય અનન્તરં ઉપ્પજ્જમાના ચીવરાસા અનન્તરપચ્ચયાદિભાવેન વુત્તા. આસાનઞ્ચ અનાસાનઞ્ચાતિ લબ્ભમાનકચીવરે ઉપ્પજ્જનકચીવરાસાનઞ્ચેવ અલબ્ભમાને ચીવરે ઉપ્પજ્જનકઅનાસાનઞ્ચ, આસાનં, તબ્બિગમાનઞ્ચાતિ અત્થો. ખણે ખણે ઉપ્પત્તિભેદં સન્ધાય ‘‘આસાન’’ન્તિ બહુવચનં કતં, આસાય , અનાસાય ચાતિ અત્થો. તેનાહ ‘‘આસા ચ અનાસા ચા’’તિ.
Pāḷiyaṃ pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayoti ettha pubbakaraṇassāti vā payogassāti vā aññassa kassaci paccayuppannassa aparāmaṭṭhattā pannarasa dhammā sayaṃ aññamaññasahajātapaccayena paccayoti evamattho gahetabbo, tehi saha uppajjanakassa aññassa abhāvā. Evaṃ upari sabbattha. Tenāha ‘‘sahajātapaccayaṃ panā’’tiādi. Mātikā ca palibodhā cāti ettha ca-saddena pañcānisaṃsāni gahitānīti daṭṭhabbaṃ. Evaṃ mātikānañca palibodhānañcāti etthāpi. Tehipi attho anantarameva mātikādīhi saha jāyanti. Teneva ‘‘pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayo’’ti vuttā. Āsāti cīvarāsā. Vatthūti āsāya nimittabhūtaṃ anuppannacīvaraṃ. ‘‘Dassāma karissāmā’’ti hi dāyakehi paṭiññātacīvaraṃ nissāya anantaraṃ uppajjamānā cīvarāsā anantarapaccayādibhāvena vuttā. Āsānañca anāsānañcāti labbhamānakacīvare uppajjanakacīvarāsānañceva alabbhamāne cīvare uppajjanakaanāsānañca, āsānaṃ, tabbigamānañcāti attho. Khaṇe khaṇe uppattibhedaṃ sandhāya ‘‘āsāna’’nti bahuvacanaṃ kataṃ, āsāya , anāsāya cāti attho. Tenāha ‘‘āsā ca anāsā cā’’ti.
કથિનઅત્થતાદિવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Kathinaatthatādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / પરિવારપાળિ • Parivārapāḷi / ૨. કથિનઅનન્તરપચ્ચયાદિ • 2. Kathinaanantarapaccayādi
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / પરિવાર-અટ્ઠકથા • Parivāra-aṭṭhakathā / કથિનઅત્થતાદિવણ્ણના • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / કથિનભેદવણ્ણના • Kathinabhedavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / કથિનઅત્થતાદિવણ્ણના • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / કથિનઅત્થતાદિવણ્ણના • Kathinaatthatādivaṇṇanā