Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
สํยุตฺต นิกาย ๒๒ฯ๗๙
The Related Suttas Collection 22.79
๘ฯ ขชฺชนียวคฺค
8. Itchy
ขชฺชนียสุตฺต
Itchy
สาวตฺถินิทานํฯ
At Sāvatthī.
“เย หิ เกจิ, ภิกฺขเว, สมณา วา พฺราหฺมณา วา อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรมานา อนุสฺสรนฺติ สพฺเพเต ปญฺจุปาทานกฺขนฺเธ อนุสฺสรนฺติ เอเตสํ วา อญฺญตรํฯ กตเม ปญฺจ? ‘เอวํรูโป อโหสึ อตีตมทฺธานนฺ'ติ—อิติ วา หิ, ภิกฺขเว, อนุสฺสรมาโน รูปํเยว อนุสฺสรติฯ ‘เอวํเวทโน อโหสึ อตีตมทฺธานนฺ'ติ—อิติ วา หิ, ภิกฺขเว, อนุสฺสรมาโน เวทนํเยว อนุสฺสรติฯ ‘เอวํสญฺโญ อโหสึ อตีตมทฺธานนฺ'ติ … ‘เอวํสงฺขาโร อโหสึ อตีตมทฺธานนฺ'ติ … ‘เอวํวิญฺญาโณ อโหสึ อตีตมทฺธานนฺ'ติ—อิติ วา หิ, ภิกฺขเว, อนุสฺสรมาโน วิญฺญาณเมว อนุสฺสรติฯ
“Bhikkhus, whatever ascetics and brahmins recollect many kinds of past lives, all recollect the five grasping aggregates, or one of them. What five? ‘I had such form in the past.’ Recollecting thus, it’s only form that they recollect. ‘I had such feeling … perception … choices … consciousness in the past.’ Recollecting thus, it’s only consciousness that they recollect.
กิญฺจ, ภิกฺขเว, รูปํ วเทถ? รุปฺปตีติ โข, ภิกฺขเว, ตสฺมา ‘รูปนฺ'ติ วุจฺจติฯ เกน รุปฺปติ? สีเตนปิ รุปฺปติ, อุเณฺหนปิ รุปฺปติ, ชิฆจฺฉายปิ รุปฺปติ, ปิปาสายปิ รุปฺปติ, ฑํสมกสวาตาตปสรีสปสมฺผเสฺสนปิ รุปฺปติฯ รุปฺปตีติ โข, ภิกฺขเว, ตสฺมา ‘รูปนฺ'ติ วุจฺจติฯ
And why do you call it form? It’s deformed; that’s why it’s called ‘form’. Deformed by what? Deformed by cold, heat, hunger, and thirst, and deformed by the touch of flies, mosquitoes, wind, sun, and reptiles. It’s deformed; that’s why it’s called ‘form’.
กิญฺจ, ภิกฺขเว, เวทนํ วเทถ? เวทยตีติ โข, ภิกฺขเว, ตสฺมา ‘เวทนา'ติ วุจฺจติฯ กิญฺจ เวทยติ? สุขมฺปิ เวทยติ, ทุกฺขมฺปิ เวทยติ, อทุกฺขมสุขมฺปิ เวทยติฯ เวทยตีติ โข, ภิกฺขเว, ตสฺมา ‘เวทนา'ติ วุจฺจติฯ
And why do you call it feeling? It feels; that’s why it’s called ‘feeling’. And what does it feel? It feels pleasure, pain, and neutral. It feels; that’s why it’s called ‘feeling’.
กิญฺจ, ภิกฺขเว, สญฺญํ วเทถ? สญฺชานาตีติ โข, ภิกฺขเว, ตสฺมา ‘สญฺญา'ติ วุจฺจติฯ กิญฺจ สญฺชานาติ? นีลมฺปิ สญฺชานาติ, ปีตกมฺปิ สญฺชานาติ, โลหิตกมฺปิ สญฺชานาติ, โอทาตมฺปิ สญฺชานาติฯ สญฺชานาตีติ โข, ภิกฺขเว, ตสฺมา ‘สญฺญา'ติ วุจฺจติฯ
And why do you call it perception? It perceives; that’s why it’s called ‘perception’. And what does it perceive? It perceives blue, yellow, red, and white. It perceives; that’s why it’s called ‘perception’.
กิญฺจ, ภิกฺขเว, สงฺขาเร วเทถ? สงฺขตมภิสงฺขโรนฺตีติ โข, ภิกฺขเว, ตสฺมา ‘สงฺขารา'ติ วุจฺจติฯ กิญฺจ สงฺขตมภิสงฺขโรนฺติ? รูปํ รูปตฺตาย สงฺขตมภิสงฺขโรนฺติ, เวทนํ เวทนตฺตาย สงฺขตมภิสงฺขโรนฺติ, สญฺญํ สญฺญตฺตาย สงฺขตมภิสงฺขโรนฺติ, สงฺขาเร สงฺขารตฺตาย สงฺขตมภิสงฺขโรนฺติ, วิญฺญาณํ วิญฺญาณตฺตาย สงฺขตมภิสงฺขโรนฺติฯ สงฺขตมภิสงฺขโรนฺตีติ โข, ภิกฺขเว, ตสฺมา ‘สงฺขารา'ติ วุจฺจติฯ
And why do you call them choices? Choices produce conditioned phenomena; that’s why they’re called ‘choices’. And what are the conditioned phenomena that they produce? Form is a conditioned phenomenon; choices are what make it into form. Feeling is a conditioned phenomenon; choices are what make it into feeling. Perception is a conditioned phenomenon; choices are what make it into perception. Choices are conditioned phenomena; choices are what make them into choices. Consciousness is a conditioned phenomenon; choices are what make it into consciousness. Choices produce conditioned phenomena; that’s why they’re called ‘choices’.
กิญฺจ, ภิกฺขเว, วิญฺญาณํ วเทถ? วิชานาตีติ โข, ภิกฺขเว, ตสฺมา ‘วิญฺญาณนฺ'ติ วุจฺจติฯ กิญฺจ วิชานาติ? อมฺพิลมฺปิ วิชานาติ, ติตฺตกมฺปิ วิชานาติ, กฏุกมฺปิ วิชานาติ, มธุรมฺปิ วิชานาติ, ขาริกมฺปิ วิชานาติ, อขาริกมฺปิ วิชานาติ, โลณิกมฺปิ วิชานาติ, อโลณิกมฺปิ วิชานาติฯ วิชานาตีติ โข, ภิกฺขเว, ตสฺมา ‘วิญฺญาณนฺ'ติ วุจฺจติฯ
And why do you call it consciousness? It cognizes; that’s why it’s called ‘consciousness’. And what does it cognize? It cognizes sour, bitter, pungent, sweet, hot, mild, salty, and bland. It cognizes; that’s why it’s called ‘consciousness’.
ตตฺร, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก อิติ ปฏิสญฺจิกฺขติ: ‘อหํ โข เอตรหิ รูเปน ขชฺชามิฯ อตีตมฺปาหํ อทฺธานํ เอวเมว รูเปน ขชฺชึ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺเนน รูเปน ขชฺชามิฯ อหญฺเจว โข ปน อนาคตํ รูปํ อภินนฺเทยฺยํ, อนาคตมฺปาหํ อทฺธานํ เอวเมว รูเปน ขชฺเชยฺยํ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺเนน รูเปน ขชฺชามี'ติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย อตีตสฺมึ รูปสฺมึ อนเปกฺโข โหติ; อนาคตํ รูปํ นาภินนฺทติ; ปจฺจุปฺปนฺนสฺส รูปสฺส นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหติฯ
A learned noble disciple reflects on this: ‘Currently I’m itched by form. In the past I was also itched by form just like now. If I were to look forward to enjoying form in the future, I’d be itched by form in the future just as I am today.’ Reflecting like this they don’t worry about past form, they don’t look forward to enjoying future form, and they practice for disillusionment, dispassion, and cessation regarding present form.
‘อหํ โข เอตรหิ เวทนาย ขชฺชามิฯ อตีตมฺปาหํ อทฺธานํ เอวเมว เวทนาย ขชฺชึ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺนาย เวทนาย ขชฺชามิฯ อหญฺเจว โข ปน อนาคตํ เวทนํ อภินนฺเทยฺยํ; อนาคตมฺปาหํ อทฺธานํ เอวเมว เวทนาย ขชฺเชยฺยํ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺนาย เวทนาย ขชฺชามี'ติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย อตีตาย เวทนาย อนเปกฺโข โหติ; อนาคตํ เวทนํ นาภินนฺทติ; ปจฺจุปฺปนฺนาย เวทนาย นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหติฯ
‘Currently I’m itched by feeling …
‘อหํ โข เอตรหิ สญฺญาย ขชฺชามิ …เป…
perception …
อหํ โข เอตรหิ สงฺขาเรหิ ขชฺชามิฯ อตีตมฺปาหํ อทฺธานํ เอวเมว สงฺขาเรหิ ขชฺชึ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺเนหิ สงฺขาเรหิ ขชฺชามีติฯ อหญฺเจว โข ปน อนาคเต สงฺขาเร อภินนฺเทยฺยํ; อนาคตมฺปาหํ อทฺธานํ เอวเมว สงฺขาเรหิ ขชฺเชยฺยํ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺเนหิ สงฺขาเรหิ ขชฺชามี'ติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย อตีเตสุ สงฺขาเรสุ อนเปกฺโข โหติ; อนาคเต สงฺขาเร นาภินนฺทติ; ปจฺจุปฺปนฺนานํ สงฺขารานํ นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหติฯ
choices …
‘อหํ โข เอตรหิ วิญฺญาเณน ขชฺชามิฯ อตีตมฺปิ อทฺธานํ เอวเมว วิญฺญาเณน ขชฺชึ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺเนน วิญฺญาเณน ขชฺชามิฯ อหญฺเจว โข ปน อนาคตํ วิญฺญาณํ อภินนฺเทยฺยํ; อนาคตมฺปาหํ อทฺธานํ เอวเมว วิญฺญาเณน ขชฺเชยฺยํ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺเนน วิญฺญาเณน ขชฺชามี'ติฯ โส อิติ ปฏิสงฺขาย อตีตสฺมึ วิญฺญาณสฺมึ อนเปกฺโข โหติ; อนาคตํ วิญฺญาณํ นาภินนฺทติ; ปจฺจุปฺปนฺนสฺส วิญฺญาณสฺส นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหติฯ
consciousness. In the past I was also itched by consciousness just like now. If I were to look forward to enjoying consciousness in the future, I’d be itched by consciousness in the future just as I am today.’ Reflecting like this they don’t worry about past consciousness, they don’t look forward to enjoying future consciousness, and they practice for disillusionment, dispassion, and cessation regarding present consciousness.
ตํ กึ มญฺญถ, ภิกฺขเว, รูปํ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา”ติ?
What do you think, bhikkhus? Is form permanent or impermanent?”
“อนิจฺจํ, ภนฺเต”ฯ
“Impermanent, sir.”
“ยํ ปนานิจฺจํ ทุกฺขํ วา ตํ สุขํ วา”ติ?
“But if it’s impermanent, is it suffering or happiness?”
“ทุกฺขํ, ภนฺเต”ฯ
“Suffering, sir.”
“ยํ ปนานิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, กลฺลํ นุ ตํ สมนุปสฺสิตุํ: ‘เอตํ มม, เอโสหมสฺมิ, เอโส เม อตฺตา'”ติ?
“But if it’s impermanent, suffering, and perishable, is it fit to be regarded thus: ‘This is mine, I am this, this is my self’?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“เวทนา … สญฺญา … สงฺขารา … วิญฺญาณํ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา”ติ?
“Is feeling … perception … choices … consciousness permanent or impermanent?”
“อนิจฺจํ, ภนฺเต”ฯ
“Impermanent, sir.”
“ยํ ปนานิจฺจํ ทุกฺขํ วา ตํ สุขํ วา”ติ?
“But if it’s impermanent, is it suffering or happiness?”
“ทุกฺขํ, ภนฺเต”ฯ
“Suffering, sir.”
“ยํ ปนานิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, กลฺลํ นุ ตํ สมนุปสฺสิตุํ: ‘เอตํ มม, เอโสหมสฺมิ, เอโส เม อตฺตา'”ติ?
“But if it’s impermanent, suffering, and perishable, is it fit to be regarded thus: ‘This is mine, I am this, this is my self’?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“ตสฺมาติห, ภิกฺขเว, ยํ กิญฺจิ รูปํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา, สพฺพํ รูปํ: ‘เนตํ มม, เนโสหมสฺมิ, น เมโส อตฺตา'ติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทฏฺฐพฺพํฯ ยา กาจิ เวทนา … ยา กาจิ สญฺญา … เย เกจิ สงฺขารา … ยํ กิญฺจิ วิญฺญาณํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ …เป… ยํ ทูเร สนฺติเก วา, สพฺพํ วิญฺญาณํ: ‘เนตํ มม, เนโสหมสฺมิ, น เมโส อตฺตา'ติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทฏฺฐพฺพํฯ
“So you should truly see any kind of form at all—past, future, or present; internal or external; coarse or fine; inferior or superior; far or near: all form—with right understanding: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ You should truly see any kind of feeling … perception … choices … consciousness at all—past, future, or present; internal or external; coarse or fine; inferior or superior; far or near: all consciousness—with right understanding: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’
อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก อปจินาติ, โน อาจินาติ; ปชหติ, น อุปาทิยติ; วิสิเนติ, น อุสฺสิเนติ; วิธูเปติ, น สนฺธูเปติฯ
This is called a noble disciple who gets rid of things and doesn’t accumulate them; who gives things up and doesn’t grasp at them; who discards things and doesn’t amass them; who dissipates things and doesn’t get clouded by them.
กิญฺจ อปจินาติ, โน อาจินาติ? รูปํ อปจินาติ, โน อาจินาติ; เวทนํ … สญฺญํ … สงฺขาเร … วิญฺญาณํ อปจินาติ, โน อาจินาติฯ
And what things do they get rid of and not accumulate? They get rid of form and don’t accumulate it. They get rid of feeling … perception … choices … consciousness and don’t accumulate it.
กิญฺจ ปชหติ, น อุปาทิยติ? รูปํ ปชหติ, น อุปาทิยติ; เวทนํ … สญฺญํ … สงฺขาเร … วิญฺญาณํ ปชหติ, น อุปาทิยติฯ
And what things do they give up and not grasp? They give up form and don’t grasp it. They give up feeling … perception … choices … consciousness and don’t grasp it.
กิญฺจ วิสิเนติ, น อุสฺสิเนติ? รูปํ วิสิเนติ, น อุสฺสิเนติ; เวทนํ … สญฺญํ … สงฺขาเร … วิญฺญาณํ วิสิเนติ, น อุสฺสิเนติฯ
And what things do they discard and not amass? They discard form and don’t amass it. They discard feeling … perception … choices … consciousness and don’t amass it.
กิญฺจ วิธูเปติ, น สนฺธูเปติ? รูปํ วิธูเปติ, น สนฺธูเปติ; เวทนํ … สญฺญํ … สงฺขาเร … วิญฺญาณํ วิธูเปติ, น สนฺธูเปติฯ
And what things do they dissipate and not get clouded by? They dissipate form and don’t get clouded by it. They dissipate feeling … perception … choices … consciousness and don’t get clouded by it.
เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก รูปสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติ, เวทนายปิ … สญฺญายปิ … สงฺขาเรสุปิ … วิญฺญาณสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ นิพฺพินฺทํ วิรชฺชติ; วิราคา วิมุจฺจติฯ วิมุตฺตสฺมึ วิมุตฺตมิติ ญาณํ โหติฯ
Seeing this, a learned noble disciple grows disillusioned with form, feeling, perception, choices, and consciousness. Being disillusioned, desire fades away. When desire fades away they’re freed. When they’re freed, they know they’re freed.
‘ขีณา ชาติ, วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ, กตํ กรณียํ, นาปรํ อิตฺถตฺตายา'ติ ปชานาติฯ
They understand: ‘Rebirth is ended, the spiritual journey has been completed, what had to be done has been done, there is no return to any state of existence.’
อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ เนวาจินาติ น อปจินาติ, อปจินิตฺวา ฐิโต; เนว ปชหติ น อุปาทิยติ, ปชหิตฺวา ฐิโต; เนว วิสิเนติ น อุสฺสิเนติ, วิสิเนตฺวา ฐิโต; เนว วิธูเปติ น สนฺธูเปติ วิธูเปตฺวา ฐิโต
This is called a bhikkhu who neither gets rid of things nor accumulates them, but remains after getting rid of them. They neither give things up nor grasp them, but remain after giving them up. They neither discard things nor amass them, but remain after discarding them. They neither dissipate things nor get clouded by them, but remain after dissipating them.
กิญฺจ เนวาจินาติ น อปจินาติ, อปจินิตฺวา ฐิโต? รูปํ เนวาจินาติ น อปจินาติ, อปจินิตฺวา ฐิโต; เวทนํ … สญฺญํ … สงฺขาเร … วิญฺญาณํ เนวาจินาติ น อปจินาติ, อปจินิตฺวา ฐิโตฯ
And what things do they neither get rid of nor accumulate, but remain after getting rid of them? They neither get rid of nor accumulate form, but remain after getting rid of it. They neither get rid of nor accumulate feeling … perception … choices … consciousness, but remain after getting rid of it.
กิญฺจ เนว ปชหติ น อุปาทิยติ, ปชหิตฺวา ฐิโต? รูปํ เนว ปชหติ น อุปาทิยติ, ปชหิตฺวา ฐิโต; เวทนํ … สญฺญํ … สงฺขาเร … วิญฺญาณํ เนว ปชหติ น อุปาทิยติ, ปชหิตฺวา ฐิโตฯ
And what things do they neither give up nor grasp, but remain after giving them up? They neither give up nor grasp form, but remain after giving it up. They neither give up nor grasp feeling … perception … choices … consciousness, but remain after giving it up.
กิญฺจ เนว วิสิเนติ น อุสฺสิเนติ, วิสิเนตฺวา ฐิโต? รูปํ เนว วิสิเนติ น อุสฺสิเนติ, วิสิเนตฺวา ฐิโต; เวทนํ … สญฺญํ … สงฺขาเร … วิญฺญาณํ เนว วิสิเนติ น อุสฺสิเนติ, วิสิเนตฺวา ฐิโตฯ
And what things do they neither discard nor amass, but remain after discarding them? They neither discard nor amass form, but remain after discarding it. They neither discard nor amass feeling … perception … choices … consciousness, but remain after discarding it.
กิญฺจ เนว วิธูเปติ น สนฺธูเปติ, วิธูเปตฺวา ฐิโต? รูปํ เนว วิธูเปติ น สนฺธูเปติ, วิธูเปตฺวา ฐิโต; เวทนํ … สญฺญํ … สงฺขาเร … วิญฺญาณํ เนว วิธูเปติ น สนฺธูเปติ, วิธูเปตฺวา ฐิโตฯ
And what things do they neither dissipate nor get clouded by, but remain after dissipating them? They neither dissipate nor get clouded by form, but remain after dissipating it. They neither dissipate nor get clouded by feeling … perception … choices … consciousness, but remain after dissipating it.
เอวํวิมุตฺตจิตฺตํ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุํ ไสนฺทา เทวา สพฺรหฺมกา สปชาปติกา อารกาว นมสฺสนฺติ:
When a bhikkhu’s mind is freed like this, the gods together with Indra, Brahmā, and the Progenitor worship them from afar:
‘นโม เต ปุริสาชญฺญ, นโม เต ปุริสุตฺตม; ยสฺส เต นาภิชานาม, ยมฺปิ นิสฺสาย ฌายสี'”ติฯ
‘Homage to you, O thoroughbred! Homage to you, supreme among men! We don’t understand the basis of your jhāna.’”
สตฺตมํฯ
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]