Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi |
૫. ખુદ્દકવત્થુક્ખન્ધકં
5. Khuddakavatthukkhandhakaṃ
ખુદ્દકવત્થૂનિ
Khuddakavatthūni
૨૪૩. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ નહાયમાના રુક્ખે કાયં ઉગ્ઘંસેન્તિ, ઊરુમ્પિ બાહુમ્પિ ઉરમ્પિ પિટ્ઠિમ્પિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા નહાયમાના રુક્ખે કાયં ઉગ્ઘંસેસ્સન્તિ, ઊરુમ્પિ બાહુમ્પિ ઉરમ્પિ પિટ્ઠિમ્પિ, સેય્યથાપિ મલ્લમુટ્ઠિકા ગામમોદ્દવા’’તિ 1! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ નહાયમાના રુક્ખે કાયં ઉગ્ઘંસેન્તિ, ઊરુમ્પિ બાહુમ્પિ ઉરમ્પિ પિટ્ઠિમ્પી’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં, ભિક્ખવે , તેસં મોઘપુરિસાનં અનનુલોમિકં અપ્પતિરૂપં અસ્સામણકં અકપ્પિયં અકરણીયં. કથઞ્હિ નામ તે, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસા નહાયમાના રુક્ખે કાયં ઉગ્ઘંસેસ્સન્તિ, ઊરુમ્પિ બાહુમ્પિ ઉરમ્પિ પિટ્ઠિમ્પિ? નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, નહાયમાનેન ભિક્ખુના રુક્ખે કાયો ઉગ્ઘંસેતબ્બો. યો ઉગ્ઘંસેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
243. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū nahāyamānā rukkhe kāyaṃ ugghaṃsenti, ūrumpi bāhumpi urampi piṭṭhimpi. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā nahāyamānā rukkhe kāyaṃ ugghaṃsessanti, ūrumpi bāhumpi urampi piṭṭhimpi, seyyathāpi mallamuṭṭhikā gāmamoddavā’’ti 2! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā bhikkhū paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū nahāyamānā rukkhe kāyaṃ ugghaṃsenti, ūrumpi bāhumpi urampi piṭṭhimpī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, bhikkhave , tesaṃ moghapurisānaṃ ananulomikaṃ appatirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā nahāyamānā rukkhe kāyaṃ ugghaṃsessanti, ūrumpi bāhumpi urampi piṭṭhimpi? Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, nahāyamānena bhikkhunā rukkhe kāyo ugghaṃsetabbo. Yo ugghaṃseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ નહાયમાના થમ્ભે કાયં ઉગ્ઘંસેન્તિ, ઊરુમ્પિ બાહુમ્પિ ઉરમ્પિ પિટ્ઠિમ્પિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા નહાયમાના થમ્ભે કાયં ઉગ્ઘંસેસ્સન્તિ, ઊરુમ્પિ બાહુમ્પિ ઉરમ્પિ પિટ્ઠિમ્પિ, સેય્યથાપિ મલ્લમુટ્ઠિકા ગામમોદ્દવા’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, નહાયમાનેન ભિક્ખુના થમ્ભે કાયો ઉગ્ઘંસેતબ્બો. યો ઉગ્ઘંસેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū nahāyamānā thambhe kāyaṃ ugghaṃsenti, ūrumpi bāhumpi urampi piṭṭhimpi. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā nahāyamānā thambhe kāyaṃ ugghaṃsessanti, ūrumpi bāhumpi urampi piṭṭhimpi, seyyathāpi mallamuṭṭhikā gāmamoddavā’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, nahāyamānena bhikkhunā thambhe kāyo ugghaṃsetabbo. Yo ugghaṃseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ નહાયમાના કુટ્ટે 3 કાયં ઉગ્ઘંસેન્તિ, ઊરુમ્પિ બાહુમ્પિ ઉરમ્પિ પિટ્ઠિમ્પિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા નહાયમાના કુટ્ટે કાયં ઉગ્ઘંસેસ્સન્તિ, ઊરુમ્પિ બાહુમ્પિ ઉરમ્પિ પિટ્ઠિમ્પિ, સેય્યથાપિ મલ્લમુટ્ઠિકા ગામમોદ્દવા’’તિ…પે॰… ‘‘ન, ભિક્ખવે, નહાયમાનેન ભિક્ખુના કુટ્ટે કાયો ઉગ્ઘંસેતબ્બો. યો ઉગ્ઘંસેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū nahāyamānā kuṭṭe 4 kāyaṃ ugghaṃsenti, ūrumpi bāhumpi urampi piṭṭhimpi. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā nahāyamānā kuṭṭe kāyaṃ ugghaṃsessanti, ūrumpi bāhumpi urampi piṭṭhimpi, seyyathāpi mallamuṭṭhikā gāmamoddavā’’ti…pe… ‘‘na, bhikkhave, nahāyamānena bhikkhunā kuṭṭe kāyo ugghaṃsetabbo. Yo ugghaṃseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ અટ્ટાને 5 નહાયન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ…પે॰… સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિયન્તાનં વિપાચેન્તાનં. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, અટ્ટાને નહાયિતબ્બં. યો નહાયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū aṭṭāne 6 nahāyanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti…pe… seyyathāpi gihī kāmabhoginoti ! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, aṭṭāne nahāyitabbaṃ. Yo nahāyeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ગન્ધબ્બહત્થકેન નહાયન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ…પે॰… સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘ન, ભિક્ખવે, ગન્ધબ્બહત્થકેન નહાયિતબ્બં. યો નહાયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū gandhabbahatthakena nahāyanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti…pe… seyyathāpi gihī kāmabhoginoti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘na, bhikkhave, gandhabbahatthakena nahāyitabbaṃ. Yo nahāyeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ કુરુવિન્દકસુત્તિયા નહાયન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ…પે॰… સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ! ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, કુરુવિન્દકસુત્તિયા નહાયિતબ્બં. યો નહાયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū kuruvindakasuttiyā nahāyanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti…pe… seyyathāpi gihī kāmabhoginoti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, kuruvindakasuttiyā nahāyitabbaṃ. Yo nahāyeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ વિગ્ગય્હ પરિકમ્મં કારાપેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ…પે॰… સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ! ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, વિગ્ગય્હ પરિકમ્મં કારાપેતબ્બં. યો કારાપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū viggayha parikammaṃ kārāpenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti…pe… seyyathāpi gihī kāmabhoginoti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, viggayha parikammaṃ kārāpetabbaṃ. Yo kārāpeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ મલ્લકેન નહાયન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ…પે॰… સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ! ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, મલ્લકેન નહાયિતબ્બં. યો નહાયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū mallakena nahāyanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti…pe… seyyathāpi gihī kāmabhoginoti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, mallakena nahāyitabbaṃ. Yo nahāyeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૪૪. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભિક્ખુનો કચ્છુરોગાબાધો હોતિ. ન તસ્સ વિના મલ્લકેન ફાસુ હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગિલાનસ્સ અકતમલ્લક’’ન્તિ.
244. Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno kacchurogābādho hoti. Na tassa vinā mallakena phāsu hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gilānassa akatamallaka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ જરાદુબ્બલો નહાયમાનો ન સક્કોતિ અત્તનો કાયં ઉગ્ઘંસેતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉક્કાસિક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu jarādubbalo nahāyamāno na sakkoti attano kāyaṃ ugghaṃsetuṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ukkāsika’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ પિટ્ઠિપરિકમ્મં કાતું કુક્કુચ્ચાયન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પુથુપાણિક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū piṭṭhiparikammaṃ kātuṃ kukkuccāyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, puthupāṇika’’nti.
૨૪૫. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ વલ્લિકં ધારેન્તિ…પે॰… પામઙ્ગં ધારેન્તિ…પે॰… કણ્ઠસુત્તકં ધારેન્તિ…પે॰… કટિસુત્તકં ધારેન્તિ…પે॰… ઓવટ્ટિકં ધારેન્તિ…પે॰… કાયુરં ધારેન્તિ…પે॰… હત્થાભરણં ધારેન્તિ…પે॰… અઙ્ગુલિમુદ્દિકં ધારેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ…પે॰… સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ વલ્લિકં ધારેન્તિ…પે॰… પામઙ્ગં ધારેન્તિ, કણ્ઠસુત્તકં ધારેન્તિ, કટિસુત્તકં ધારેન્તિ, ઓવટ્ટિકં ધારેન્તિ, કાયુરં ધારેન્તિ, હત્થાભરણં ધારેન્તિ, અઙ્ગુલિમુદ્દિકં ધારેન્તી’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, વલ્લિકા ધારેતબ્બા…પે॰… ન પામઙ્ગો ધારેતબ્બો… ન કણ્ઠસુત્તકં ધારેતબ્બં… ન કટિસુત્તકં ધારેતબ્બં… ન ઓવટ્ટિકં ધારેતબ્બં… ન કાયુરં ધારેતબ્બં… ન હત્થાભરણં ધારેતબ્બં… ન અઙ્ગુલિમુદ્દિકા ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
245. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū vallikaṃ dhārenti…pe… pāmaṅgaṃ dhārenti…pe… kaṇṭhasuttakaṃ dhārenti…pe… kaṭisuttakaṃ dhārenti…pe… ovaṭṭikaṃ dhārenti…pe… kāyuraṃ dhārenti…pe… hatthābharaṇaṃ dhārenti…pe… aṅgulimuddikaṃ dhārenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti…pe… seyyathāpi gihī kāmabhoginoti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū vallikaṃ dhārenti…pe… pāmaṅgaṃ dhārenti, kaṇṭhasuttakaṃ dhārenti, kaṭisuttakaṃ dhārenti, ovaṭṭikaṃ dhārenti, kāyuraṃ dhārenti, hatthābharaṇaṃ dhārenti, aṅgulimuddikaṃ dhārentī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, vallikā dhāretabbā…pe… na pāmaṅgo dhāretabbo… na kaṇṭhasuttakaṃ dhāretabbaṃ… na kaṭisuttakaṃ dhāretabbaṃ… na ovaṭṭikaṃ dhāretabbaṃ… na kāyuraṃ dhāretabbaṃ… na hatthābharaṇaṃ dhāretabbaṃ… na aṅgulimuddikā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૪૬. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ દીઘે કેસે ધારેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, દીઘા કેસા ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દુમાસિકં વા દુવઙ્ગુલં વા’’તિ.
246. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū dīghe kese dhārenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, dīghā kesā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, dumāsikaṃ vā duvaṅgulaṃ vā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ કોચ્છેન કેસે ઓસણ્ઠેન્તિ 7 …પે॰… ફણકેન કેસે ઓસણ્ઠેન્તિ, હત્થફણકેન કેસે ઓસણ્ઠેન્તિ, સિત્થતેલકેન કેસે ઓસણ્ઠેન્તિ, ઉદકતેલકેન કેસે ઓસણ્ઠેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, કોચ્છેન કેસા ઓસણ્ઠેતબ્બા…પે॰… ન સિત્થતેલકેન કેસા ઓસણ્ઠેતબ્બા… ન ઉદકતેલકેન કેસા ઓસણ્ઠેતબ્બા. યો ઓસણ્ઠેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū kocchena kese osaṇṭhenti 8 …pe… phaṇakena kese osaṇṭhenti, hatthaphaṇakena kese osaṇṭhenti, sitthatelakena kese osaṇṭhenti, udakatelakena kese osaṇṭhenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, kocchena kesā osaṇṭhetabbā…pe… na sitthatelakena kesā osaṇṭhetabbā… na udakatelakena kesā osaṇṭhetabbā. Yo osaṇṭheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૪૭. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ આદાસેપિ ઉદકપત્તેપિ મુખનિમિત્તં ઓલોકેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, આદાસે વા ઉદકપત્તે વા મુખનિમિત્તં ઓલોકેતબ્બં. યો ઓલોકેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
247. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ādāsepi udakapattepi mukhanimittaṃ olokenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, ādāse vā udakapatte vā mukhanimittaṃ oloketabbaṃ. Yo olokeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભિક્ખુનો મુખે વણો હોતિ. સો ભિક્ખૂ પુચ્છિ – ‘‘કીદિસો મે, આવુસો, વણો’’તિ? ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘એદિસો તે, આવુસો વણો’’તિ. સો ન સદ્દહતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આબાધપ્પચ્ચયા આદાસે વા ઉદકપત્તે વા મુખનિમિત્તં ઓલોકેતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno mukhe vaṇo hoti. So bhikkhū pucchi – ‘‘kīdiso me, āvuso, vaṇo’’ti? Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘ediso te, āvuso vaṇo’’ti. So na saddahati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ābādhappaccayā ādāse vā udakapatte vā mukhanimittaṃ oloketu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ મુખં આલિમ્પન્તિ…પે॰… મુખં ઉમ્મદ્દેન્તિ, મુખં ચુણ્ણેન્તિ, મનોસિલિકાય મુખં લઞ્છેન્તિ, અઙ્ગરાગં કરોન્તિ, મુખરાગં કરોન્તિ, અઙ્ગરાગમુખરાગં કરોન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, મુખં આલિમ્પિતબ્બં…પે॰… ન મુખં ઉમ્મદ્દિતબ્બં, ન મુખં ચુણ્ણેતબ્બં, ન મનોસિલિકાય મુખં લઞ્છેતબ્બં, ન અઙ્ગરાગો કાતબ્બો, ન મુખરાગો કાતબ્બો , ન અઙ્ગરાગમુખરાગો કાતબ્બો. યો કરેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū mukhaṃ ālimpanti…pe… mukhaṃ ummaddenti, mukhaṃ cuṇṇenti, manosilikāya mukhaṃ lañchenti, aṅgarāgaṃ karonti, mukharāgaṃ karonti, aṅgarāgamukharāgaṃ karonti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, mukhaṃ ālimpitabbaṃ…pe… na mukhaṃ ummadditabbaṃ, na mukhaṃ cuṇṇetabbaṃ, na manosilikāya mukhaṃ lañchetabbaṃ, na aṅgarāgo kātabbo, na mukharāgo kātabbo , na aṅgarāgamukharāgo kātabbo. Yo kareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભિક્ખુનો ચક્ખુરોગાબાધો હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આબાધપ્પચ્ચયા મુખં આલિમ્પિતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno cakkhurogābādho hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ābādhappaccayā mukhaṃ ālimpitu’’nti.
૨૪૮. તેન ખો પન સમયેન રાજગહે ગિરગ્ગસમજ્જો 9 હોતિ. છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ગિરગ્ગસમજ્જં દસ્સનાય અગમંસુ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા નચ્ચમ્પિ ગીતમ્પિ વાદિતમ્પિ દસ્સનાય ગચ્છિસ્સન્તિ, સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનો’’તિ! ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, નચ્ચં વા ગીતં વા વાદિતં વા દસ્સનાય ગન્તબ્બં. યો ગચ્છેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
248. Tena kho pana samayena rājagahe giraggasamajjo 10 hoti. Chabbaggiyā bhikkhū giraggasamajjaṃ dassanāya agamaṃsu. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā naccampi gītampi vāditampi dassanāya gacchissanti, seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, naccaṃ vā gītaṃ vā vāditaṃ vā dassanāya gantabbaṃ. Yo gaccheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૪૯. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ આયતકેન ગીતસ્સરેન ધમ્મં ગાયન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘યથેવ 11 મયં ગાયામ, એવમેવિમે સમણા સક્યપુત્તિયા આયતકેન ગીતસ્સરેન ધમ્મં ગાયન્તી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ આયતકેન ગીતસ્સરેન ધમ્મં ગાયિસ્સન્તી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે…પે॰… ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘પઞ્ચિમે, ભિક્ખવે, આદીનવા આયતકેન ગીતસ્સરેન ધમ્મં ગાયન્તસ્સ. અત્તનાપિ તસ્મિં સરે સારજ્જતિ, પરેપિ તસ્મિં સરે સારજ્જન્તિ, ગહપતિકાપિ ઉજ્ઝાયન્તિ, સરકુત્તિમ્પિ નિકામયમાનસ્સ સમાધિસ્સ ભઙ્ગો હોતિ, પચ્છિમા જનતા દિટ્ઠાનુગતિં આપજ્જતિ – ઇમે ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ આદીનવા આયતકેન ગીતસ્સરેન ધમ્મં ગાયન્તસ્સ. ન, ભિક્ખવે, આયતકેન ગીતસ્સરેન ધમ્મો ગાયિતબ્બો. યો ગાયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
249. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū āyatakena gītassarena dhammaṃ gāyanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘yatheva 12 mayaṃ gāyāma, evamevime samaṇā sakyaputtiyā āyatakena gītassarena dhammaṃ gāyantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū āyatakena gītassarena dhammaṃ gāyissantī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Saccaṃ kira, bhikkhave…pe… ‘‘saccaṃ bhagavā’’ti…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘pañcime, bhikkhave, ādīnavā āyatakena gītassarena dhammaṃ gāyantassa. Attanāpi tasmiṃ sare sārajjati, parepi tasmiṃ sare sārajjanti, gahapatikāpi ujjhāyanti, sarakuttimpi nikāmayamānassa samādhissa bhaṅgo hoti, pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati – ime kho, bhikkhave, pañca ādīnavā āyatakena gītassarena dhammaṃ gāyantassa. Na, bhikkhave, āyatakena gītassarena dhammo gāyitabbo. Yo gāyeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ સરભઞ્ઞે કુક્કુચ્ચાયન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સરભઞ્ઞ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū sarabhaññe kukkuccāyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sarabhañña’’nti.
‘‘તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ બાહિરલોમિં 13 ઉણ્ણિં ધારેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ . ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, બાહિયલોમિ ઉણ્ણિ ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
‘‘Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū bāhiralomiṃ 14 uṇṇiṃ dhārenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti . Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, bāhiyalomi uṇṇi dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૫૦. તેન ખો પન સમયેન રઞ્ઞો માગધસ્સ સેનિયસ્સ બિમ્બિસારસ્સ આરામે અમ્બા ફલિનો હોન્તિ. રઞ્ઞા માગધેન સેનિયેન બિમ્બિસારેન અનુઞ્ઞાતં હોતિ – ‘‘યથાસુખં અય્યા અમ્બં પરિભુઞ્જન્તૂ’’તિ. છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ તરુણઞ્ઞેવ અમ્બં પાતાપેત્વા પરિભુઞ્જિંસુ. રઞ્ઞો ચ માગધસ્સ સેનિયસ્સ બિમ્બિસારસ્સ અમ્બેન અત્થો હોતિ. અથ ખો રાજા માગધો સેનિયો બિમ્બિસારો મનુસ્સે આણાપેસિ – ‘‘ગચ્છથ, ભણે, આરામં ગન્ત્વા અમ્બં આહરથા’’તિ . ‘‘એવં દેવા’’તિ ખો તે મનુસ્સા રઞ્ઞો માગધસ્સ સેનિયસ્સ બિમ્બિસારસ્સ પટિસ્સુત્વા આરામં ગન્ત્વા આરામપાલં એતદવોચું – ‘‘દેવસ્સ, ભણે, અમ્બેન અત્થો, અમ્બં દેથા’’તિ. ‘‘નત્થાય્યા અમ્બં. તરુણઞ્ઞેવ અમ્બં પાતાપેત્વા ભિક્ખૂ પરિભુઞ્જિંસૂ’’તિ. અથ ખો તે મનુસ્સા રઞ્ઞો માગધસ્સ સેનિયસ્સ બિમ્બિસારસ્સ એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘સુપરિભુત્તં, ભણે, અય્યેહિ અમ્બં, અપિ ચ ભગવતા મત્તા વણ્ણિતા’’તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા ન મત્તં જાનિત્વા રઞ્ઞો અમ્બં પરિભુઞ્જિસ્સન્તી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, અમ્બં પરિભુઞ્જિતબ્બં. યો પરિભુઞ્જેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
250. Tena kho pana samayena rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa ārāme ambā phalino honti. Raññā māgadhena seniyena bimbisārena anuññātaṃ hoti – ‘‘yathāsukhaṃ ayyā ambaṃ paribhuñjantū’’ti. Chabbaggiyā bhikkhū taruṇaññeva ambaṃ pātāpetvā paribhuñjiṃsu. Rañño ca māgadhassa seniyassa bimbisārassa ambena attho hoti. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro manusse āṇāpesi – ‘‘gacchatha, bhaṇe, ārāmaṃ gantvā ambaṃ āharathā’’ti . ‘‘Evaṃ devā’’ti kho te manussā rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa paṭissutvā ārāmaṃ gantvā ārāmapālaṃ etadavocuṃ – ‘‘devassa, bhaṇe, ambena attho, ambaṃ dethā’’ti. ‘‘Natthāyyā ambaṃ. Taruṇaññeva ambaṃ pātāpetvā bhikkhū paribhuñjiṃsū’’ti. Atha kho te manussā rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Suparibhuttaṃ, bhaṇe, ayyehi ambaṃ, api ca bhagavatā mattā vaṇṇitā’’ti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā na mattaṃ jānitvā rañño ambaṃ paribhuñjissantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, ambaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ પૂગસ્સ સઙ્ઘભત્તં હોતિ. સૂપે અમ્બપેસિકાયો પક્ખિત્તા હોન્તિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા નપ્પટિગ્ગણ્હન્તિ. ‘‘પટિગ્ગણ્હથ, ભિક્ખવે, પરિભુઞ્જથ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અમ્બપેસિક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññatarassa pūgassa saṅghabhattaṃ hoti. Sūpe ambapesikāyo pakkhittā honti. Bhikkhū kukkuccāyantā nappaṭiggaṇhanti. ‘‘Paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjatha. Anujānāmi, bhikkhave, ambapesika’’nti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ પૂગસ્સ સઙ્ઘભત્તં હોતિ. તે ન પરિયાપુણિંસુ અમ્બપેસિકં કાતું, ભત્તગ્ગે સકલેહેવ અમ્બેહિ દેન્તિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા નપ્પટિગ્ગણ્હન્તિ. ‘‘પટિગ્ગણ્હથ , ભિક્ખવે, પરિભુઞ્જથ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહિ સમણકપ્પેહિ ફલં પરિભુઞ્જિતું – અગ્ગિપરિચિતં , સત્થપરિચિતં, નખપરિચિતં, અબીજં, નિબ્બત્તબીજઞ્ઞેવ 15 પઞ્ચમં. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઇમેહિ પઞ્ચહિ સમણકપ્પેહિ ફલં પરિભુઞ્જિતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññatarassa pūgassa saṅghabhattaṃ hoti. Te na pariyāpuṇiṃsu ambapesikaṃ kātuṃ, bhattagge sakaleheva ambehi denti. Bhikkhū kukkuccāyantā nappaṭiggaṇhanti. ‘‘Paṭiggaṇhatha , bhikkhave, paribhuñjatha. Anujānāmi, bhikkhave, pañcahi samaṇakappehi phalaṃ paribhuñjituṃ – aggiparicitaṃ , satthaparicitaṃ, nakhaparicitaṃ, abījaṃ, nibbattabījaññeva 16 pañcamaṃ. Anujānāmi, bhikkhave, imehi pañcahi samaṇakappehi phalaṃ paribhuñjitu’’nti.
૨૫૧. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ અહિના દટ્ઠો કાલઙ્કતો હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન હિ નૂન સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઇમાનિ ચત્તારિ અહિરાજકુલાનિ મેત્તેન ચિત્તેન ફરિ. સચે હિ સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઇમાનિ ચત્તારિ અહિરાજકુલાનિ મેત્તેન ચિત્તેન ફરેય્ય, ન હિ સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અહિના દટ્ઠો કાલઙ્કરેય્ય. કતમાનિ ચત્તારિ અહિરાજકુલાનિ? વિરૂપક્ખં અહિરાજકુલં, એરાપથં અહિરાજકુલં, છબ્યાપુત્તં અહિરાજકુલં, કણ્હાગોતમં અહિરાજકુલં . ન હિ નૂન સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઇમાનિ ચત્તારિ અહિરાજકુલાનિ મેત્તેન ચિત્તેન ફરિ. સચે હિ સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઇમાનિ ચત્તારિ અહિરાજકુલાનિ મેત્તેન ચિત્તેન ફરેય્ય, ન હિ સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અહિના દટ્ઠો કાલઙ્કરેય્ય. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઇમાનિ ચત્તારિ અહિરાજકુલાનિ મેત્તેન ચિત્તેન ફરિતું, અત્તગુત્તિયા અત્તરક્ખાય અત્તપરિત્તં કાતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, કાતબ્બં –
251. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu ahinā daṭṭho kālaṅkato hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na hi nūna so, bhikkhave, bhikkhu imāni cattāri ahirājakulāni mettena cittena phari. Sace hi so, bhikkhave, bhikkhu imāni cattāri ahirājakulāni mettena cittena phareyya, na hi so, bhikkhave, bhikkhu ahinā daṭṭho kālaṅkareyya. Katamāni cattāri ahirājakulāni? Virūpakkhaṃ ahirājakulaṃ, erāpathaṃ ahirājakulaṃ, chabyāputtaṃ ahirājakulaṃ, kaṇhāgotamaṃ ahirājakulaṃ . Na hi nūna so, bhikkhave, bhikkhu imāni cattāri ahirājakulāni mettena cittena phari. Sace hi so, bhikkhave, bhikkhu imāni cattāri ahirājakulāni mettena cittena phareyya, na hi so, bhikkhave, bhikkhu ahinā daṭṭho kālaṅkareyya. Anujānāmi, bhikkhave, imāni cattāri ahirājakulāni mettena cittena pharituṃ, attaguttiyā attarakkhāya attaparittaṃ kātuṃ. Evañca pana, bhikkhave, kātabbaṃ –
છબ્યાપુત્તેહિ મે મેત્તં, મેત્તં કણ્હાગોતમકેહિ ચ.
Chabyāputtehi me mettaṃ, mettaṃ kaṇhāgotamakehi ca.
‘‘અપાદકેહિ મે મેત્તં, મેત્તં દ્વિપાદકેહિ મે;
‘‘Apādakehi me mettaṃ, mettaṃ dvipādakehi me;
ચતુપ્પદેહિ મે મેત્તં, મેત્તં બહુપ્પદેહિ મે.
Catuppadehi me mettaṃ, mettaṃ bahuppadehi me.
‘‘મા મં અપાદકો હિંસિ, મા મં હિંસિ દ્વિપાદકો;
‘‘Mā maṃ apādako hiṃsi, mā maṃ hiṃsi dvipādako;
મા મં ચતુપ્પદો હિંસિ, મા મં હિંસિ બહુપ્પદો.
Mā maṃ catuppado hiṃsi, mā maṃ hiṃsi bahuppado.
‘‘સબ્બે સત્તા સબ્બે પાણા, સબ્બે ભૂતા ચ કેવલા;
‘‘Sabbe sattā sabbe pāṇā, sabbe bhūtā ca kevalā;
સબ્બે ભદ્રાનિ પસ્સન્તુ, મા કિઞ્ચિ પાપમાગમા.
Sabbe bhadrāni passantu, mā kiñci pāpamāgamā.
‘‘અપ્પમાણો બુદ્ધો, અપ્પમાણો ધમ્મો,
‘‘Appamāṇo buddho, appamāṇo dhammo,
‘‘અહિ વિચ્છિકા સતપદી, ઉણ્ણનાભિ સરબૂ મૂસિકા;
‘‘Ahi vicchikā satapadī, uṇṇanābhi sarabū mūsikā;
કતા મે રક્ખા કતં મે પરિત્તં, પટિક્કમન્તુ ભૂતાનિ.
Katā me rakkhā kataṃ me parittaṃ, paṭikkamantu bhūtāni.
‘‘સોહં નમો ભગવતો, નમો સત્તન્નં સમ્માસમ્બુદ્ધાન’’ન્તિ.
‘‘Sohaṃ namo bhagavato, namo sattannaṃ sammāsambuddhāna’’nti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ અનભિરતિયા પીળિતો અત્તનો અઙ્ગજાતં છિન્દિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અઞ્ઞમ્હિ સો, ભિક્ખવે, મોઘપુરિસો છેતબ્બમ્હિ, અઞ્ઞં છિન્દિ. ન, ભિક્ખવે, અત્તનો અઙ્ગજાતં છેતબ્બં. યો છિન્દેય્ય, આપત્તિ થુલ્લચ્ચયસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu anabhiratiyā pīḷito attano aṅgajātaṃ chindi. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Aññamhi so, bhikkhave, moghapuriso chetabbamhi, aññaṃ chindi. Na, bhikkhave, attano aṅgajātaṃ chetabbaṃ. Yo chindeyya, āpatti thullaccayassā’’ti.
૨૫૨. તેન ખો પન સમયેન રાજગહકસ્સ સેટ્ઠિસ્સ મહગ્ઘસ્સ ચન્દનસ્સ 21 ચન્દનગણ્ઠિ ઉપ્પન્ના હોતિ. અથ ખો રાજગહકસ્સ સેટ્ઠિસ્સ એતદહોસિ – ‘‘યંનૂનાહં ઇમાય ચન્દનગણ્ઠિયા પત્તં લેખાપેય્યં. લેખઞ્ચ મે પરિભોગં ભવિસ્સતિ, પત્તઞ્ચ દાનં દસ્સામી’’તિ. અથ ખો રાજગહકો સેટ્ઠિ તાય ચન્દનગણ્ઠિયા પત્તં લેખાપેત્વા સિક્કાય ઉડ્ડિત્વા 22 વેળગ્ગે આલગ્ગેત્વા વેળુપરમ્પરાય બન્ધિત્વા 23 એવમાહ – ‘‘યો સમણો વા બ્રાહ્મણો વા અરહા ચેવ ઇદ્ધિમા ચ દિન્નંયેવ પત્તં ઓહરતૂ’’તિ. અથ ખો પૂરણો કસ્સપો યેન રાજગહકો સેટ્ઠિ તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા રાજગહકં સેટ્ઠિં એતદવોચ – ‘‘અહઞ્હિ, ગહપતિ, અરહા ચેવ ઇદ્ધિમા ચ, દેહિ મે પત્ત’’ન્તિ. ‘‘સચે, ભન્તે, આયસ્મા અરહા ચેવ ઇદ્ધિમા ચ દિન્નંયેવ પત્તં ઓહરતૂ’’તિ. અથ ખો મક્ખલિ ગોસાલો… અજિતો કેસકમ્બલો… પકુધો કચ્ચાયનો… સઞ્ચયો બેલટ્ઠપુત્તો 24 … નિગણ્ઠો નાટપુત્તો 25 યેન રાજગહકો સેટ્ઠિ તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા રાજગહકં સેટ્ઠિં એતદવોચ – ‘‘અહઞ્હિ, ગહપતિ, અરહા ચેવ ઇદ્ધિમા ચ, દેહિ મે પત્ત’’ન્તિ. ‘‘સચે, ભન્તે, આયસ્મા અરહા ચેવ ઇદ્ધિમા ચ, દિન્નંયેવ પત્તં ઓહરતૂ’’તિ.
252. Tena kho pana samayena rājagahakassa seṭṭhissa mahagghassa candanassa 26 candanagaṇṭhi uppannā hoti. Atha kho rājagahakassa seṭṭhissa etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ imāya candanagaṇṭhiyā pattaṃ lekhāpeyyaṃ. Lekhañca me paribhogaṃ bhavissati, pattañca dānaṃ dassāmī’’ti. Atha kho rājagahako seṭṭhi tāya candanagaṇṭhiyā pattaṃ lekhāpetvā sikkāya uḍḍitvā 27 veḷagge ālaggetvā veḷuparamparāya bandhitvā 28 evamāha – ‘‘yo samaṇo vā brāhmaṇo vā arahā ceva iddhimā ca dinnaṃyeva pattaṃ oharatū’’ti. Atha kho pūraṇo kassapo yena rājagahako seṭṭhi tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājagahakaṃ seṭṭhiṃ etadavoca – ‘‘ahañhi, gahapati, arahā ceva iddhimā ca, dehi me patta’’nti. ‘‘Sace, bhante, āyasmā arahā ceva iddhimā ca dinnaṃyeva pattaṃ oharatū’’ti. Atha kho makkhali gosālo… ajito kesakambalo… pakudho kaccāyano… sañcayo belaṭṭhaputto 29 … nigaṇṭho nāṭaputto 30 yena rājagahako seṭṭhi tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājagahakaṃ seṭṭhiṃ etadavoca – ‘‘ahañhi, gahapati, arahā ceva iddhimā ca, dehi me patta’’nti. ‘‘Sace, bhante, āyasmā arahā ceva iddhimā ca, dinnaṃyeva pattaṃ oharatū’’ti.
તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા ચ મહામોગ્ગલ્લાનો આયસ્મા ચ પિણ્ડોલભારદ્વાજો પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય રાજગહં પિણ્ડાય પવિસિંસુ. અથ ખો આયસ્મા પિણ્ડોલભારદ્વાજો આયસ્મન્તં મહામોગ્ગલ્લાનં એતદવોચ – ‘‘આયસ્મા ખો મહામોગ્ગલ્લાનો અરહા ચેવ ઇદ્ધિમા ચ. ગચ્છાવુસો, મોગ્ગલ્લાન, એતં પત્તં ઓહર. તુય્હેસો પત્તો’’તિ. ‘‘આયસ્મા ખો ભારદ્વાજો અરહા ચેવ ઇદ્ધિમા ચ. ગચ્છાવુસો, ભારદ્વાજ, એતં પત્તં ઓહર. તુય્હેસો પત્તો’’તિ. અથ ખો આયસ્મા પિણ્ડોલભારદ્વાજો વેહાસં અબ્ભુગ્ગન્ત્વા તં પત્તં ગહેત્વા તિક્ખત્તું રાજગહં અનુપરિયાયિ.
Tena kho pana samayena āyasmā ca mahāmoggallāno āyasmā ca piṇḍolabhāradvājo pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Atha kho āyasmā piṇḍolabhāradvājo āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘āyasmā kho mahāmoggallāno arahā ceva iddhimā ca. Gacchāvuso, moggallāna, etaṃ pattaṃ ohara. Tuyheso patto’’ti. ‘‘Āyasmā kho bhāradvājo arahā ceva iddhimā ca. Gacchāvuso, bhāradvāja, etaṃ pattaṃ ohara. Tuyheso patto’’ti. Atha kho āyasmā piṇḍolabhāradvājo vehāsaṃ abbhuggantvā taṃ pattaṃ gahetvā tikkhattuṃ rājagahaṃ anupariyāyi.
તેન ખો પન સમયેન રાજગહકો સેટ્ઠિ સપુત્તદારો સકે નિવેસને ઠિતો હોતિ પઞ્જલિકો નમસ્સમાનો – ઇધેવ, ભન્તે, અય્યો ભારદ્વાજો અમ્હાકં નિવેસને પતિટ્ઠાતૂતિ. અથ ખો આયસ્મા પિણ્ડોલભારદ્વાજો રાજગહકસ્સ સેટ્ઠિસ્સ નિવેસને પતિટ્ઠાસિ. અથ ખો રાજગહકો સેટ્ઠિ આયસ્મતો પિણ્ડોલભારદ્વાજસ્સ હત્થતો પત્તં ગહેત્વા મહગ્ઘસ્સ ખાદનીયસ્સ પૂરેત્વા આયસ્મતો પિણ્ડોલભારદ્વાજસ્સ અદાસિ. અથ ખો આયસ્મા પિણ્ડોલભારદ્વાજો તં પત્તં ગહેત્વા આરામં અગમાસિ. અસ્સોસું ખો મનુસ્સા – અય્યેન કિર પિણ્ડોલભારદ્વાજેન રાજગહકસ્સ સેટ્ઠિસ્સ પત્તો ઓહારિતોતિ. તે ચ મનુસ્સા ઉચ્ચાસદ્દા મહાસદ્દા આયસ્મન્તં પિણ્ડોલભારદ્વાજં પિટ્ઠિતો પિટ્ઠિતો અનુબન્ધિંસુ.
Tena kho pana samayena rājagahako seṭṭhi saputtadāro sake nivesane ṭhito hoti pañjaliko namassamāno – idheva, bhante, ayyo bhāradvājo amhākaṃ nivesane patiṭṭhātūti. Atha kho āyasmā piṇḍolabhāradvājo rājagahakassa seṭṭhissa nivesane patiṭṭhāsi. Atha kho rājagahako seṭṭhi āyasmato piṇḍolabhāradvājassa hatthato pattaṃ gahetvā mahagghassa khādanīyassa pūretvā āyasmato piṇḍolabhāradvājassa adāsi. Atha kho āyasmā piṇḍolabhāradvājo taṃ pattaṃ gahetvā ārāmaṃ agamāsi. Assosuṃ kho manussā – ayyena kira piṇḍolabhāradvājena rājagahakassa seṭṭhissa patto ohāritoti. Te ca manussā uccāsaddā mahāsaddā āyasmantaṃ piṇḍolabhāradvājaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhiṃsu.
અસ્સેસિ ખો ભગવા ઉચ્ચાસદ્દં મહાસદ્દં; સુત્વાન આયસ્મન્તં આનન્દં આમન્તેસિ – ‘‘કિં નુ ખો સો, આનન્દ, ઉચ્ચાસદ્દો મહાસદ્દો’’તિ? ‘‘આયસ્મતા, ભન્તે, પિણ્ડોલભારદ્વાજેન રાજગહકસ્સ સેટ્ઠિસ્સ પત્તો ઓહારિતો. અસ્સોસું ખો, ભન્તે, મનુસ્સા – અય્યેન કિર પિણ્ડોલભારદ્વાજેન રાજગહકસ્સ સેટ્ઠિસ્સ પત્તો ઓહારિતોતિ. તે ચ, ભન્તે, મનુસ્સા ઉચ્ચાસદ્દા મહાસદ્દા આયસ્મન્તં પિણ્ડોલભારદ્વાજં પિટ્ઠિતો પિટ્ઠિતો અનુબન્ધા. સો એસો, ભન્તે, ભગવા ઉચ્ચાસદ્દો મહાસદ્દો’’તિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા આયસ્મન્તં પિણ્ડોલભારદ્વાજં પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર તયા, ભારદ્વાજ, રાજગહકસ્સ સેટ્ઠિસ્સ પત્તો ઓહારિતો’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં, ભારદ્વાજ, અનનુલોમિકં અપ્પતિરૂપં અસ્સામણકં અકપ્પિયં અકરણીયં. કથઞ્હિ નામ ત્વં, ભારદ્વાજ, છવસ્સ દારુપત્તસ્સ કારણા ગિહીનં ઉત્તરિમનુસ્સધમ્મં ઇદ્ધિપાટિહારિયં દસ્સેસ્સસિ! સેય્યથાપિ, ભારદ્વાજ, માતુગામો છવસ્સ માસકરૂપસ્સ કારણા કોપિનં દસ્સેતિ, એવમેવ ખો તયા, ભારદ્વાજ, છવસ્સ દારુપત્તસ્સ કારણા ગિહીનં ઉત્તરિમનુસ્સધમ્મં ઇદ્ધિપાટિહારિયં દસ્સિતં. નેતં, ભારદ્વાજ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, ગિહીનં ઉત્તરિમનુસ્સધમ્મં ઇદ્ધિપાટિહારિયં દસ્સેતબ્બં. યો દસ્સેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ભિન્દથેતં, ભિક્ખવે, દારુપત્તં સકલિકં સકલિકં કત્વા , ભિક્ખૂનં અઞ્જનુપપિસનં દેથ. ન ચ, ભિક્ખવે, દારુપત્તો ધારેતબ્બો. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Assesi kho bhagavā uccāsaddaṃ mahāsaddaṃ; sutvāna āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kiṃ nu kho so, ānanda, uccāsaddo mahāsaddo’’ti? ‘‘Āyasmatā, bhante, piṇḍolabhāradvājena rājagahakassa seṭṭhissa patto ohārito. Assosuṃ kho, bhante, manussā – ayyena kira piṇḍolabhāradvājena rājagahakassa seṭṭhissa patto ohāritoti. Te ca, bhante, manussā uccāsaddā mahāsaddā āyasmantaṃ piṇḍolabhāradvājaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhā. So eso, bhante, bhagavā uccāsaddo mahāsaddo’’ti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā āyasmantaṃ piṇḍolabhāradvājaṃ paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira tayā, bhāradvāja, rājagahakassa seṭṭhissa patto ohārito’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, bhāradvāja, ananulomikaṃ appatirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma tvaṃ, bhāradvāja, chavassa dārupattassa kāraṇā gihīnaṃ uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassessasi! Seyyathāpi, bhāradvāja, mātugāmo chavassa māsakarūpassa kāraṇā kopinaṃ dasseti, evameva kho tayā, bhāradvāja, chavassa dārupattassa kāraṇā gihīnaṃ uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassitaṃ. Netaṃ, bhāradvāja, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, gihīnaṃ uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassetabbaṃ. Yo dasseyya, āpatti dukkaṭassa. Bhindathetaṃ, bhikkhave, dārupattaṃ sakalikaṃ sakalikaṃ katvā , bhikkhūnaṃ añjanupapisanaṃ detha. Na ca, bhikkhave, dārupatto dhāretabbo. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉચ્ચાવચે પત્તે ધારેન્તિ સોવણ્ણમયં રૂપિયમયં. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, સોવણ્ણમયો પત્તો ધારેતબ્બો…પે॰… ન રૂપિયમયો પત્તો ધારેતબ્બો… ન મણિમયો પત્તો ધારેતબ્બો… ન વેળુરિયમયો પત્તો ધારેતબ્બો… ન ફલિકમયો પત્તો ધારેતબ્બો… ન કંસમયો પત્તો ધારેતબ્બો… ન કાચમયો પત્તો ધારેતબ્બો… ન તિપુમયો પત્તો ધારેતબ્બો… ન સીસમયો પત્તો ધારેતબ્બો… ન તમ્બલોહમયો પત્તો ધારેતબ્બો. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દ્વે પત્તે – અયોપત્તં, મત્તિકાપત્ત’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū uccāvace patte dhārenti sovaṇṇamayaṃ rūpiyamayaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, sovaṇṇamayo patto dhāretabbo…pe… na rūpiyamayo patto dhāretabbo… na maṇimayo patto dhāretabbo… na veḷuriyamayo patto dhāretabbo… na phalikamayo patto dhāretabbo… na kaṃsamayo patto dhāretabbo… na kācamayo patto dhāretabbo… na tipumayo patto dhāretabbo… na sīsamayo patto dhāretabbo… na tambalohamayo patto dhāretabbo. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, dve patte – ayopattaṃ, mattikāpatta’’nti.
૨૫૩. તેન ખો પન સમયેન પત્તમૂલં ઘંસિયતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પત્તમણ્ડલ’’ન્તિ.
253. Tena kho pana samayena pattamūlaṃ ghaṃsiyati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pattamaṇḍala’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉચ્ચાવચાનિ પત્તમણ્ડલાનિ ધારેન્તિ સોવણ્ણમયં રૂપિયમયં. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઉચ્ચાવચાનિ પત્તમણ્ડલાનિ ધારેતબ્બાનિ. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દ્વે પત્તમણ્ડલાનિ – તિપુમયં, સીસમય’’ન્તિ. બહલાનિ મણ્ડલાનિ ન અચ્છુપિયન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, લિખિતુ’’ન્તિ. વલી 31 હોન્તિ . ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મકરદન્તકં છિન્દિતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū uccāvacāni pattamaṇḍalāni dhārenti sovaṇṇamayaṃ rūpiyamayaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, uccāvacāni pattamaṇḍalāni dhāretabbāni. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, dve pattamaṇḍalāni – tipumayaṃ, sīsamaya’’nti. Bahalāni maṇḍalāni na acchupiyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, likhitu’’nti. Valī 32 honti . Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, makaradantakaṃ chinditu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ચિત્રાનિ પત્તમણ્ડલાનિ ધારેન્તિ રૂપકાકિણ્ણાનિ ભિત્તિકમ્મકતાનિ. તાનિ રથિકાયપિ દસ્સેન્તા આહિણ્ડન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ચિત્રાનિ પત્તમણ્ડલાનિ ધારેતબ્બાનિ રૂપકાકિણ્ણાનિ ભિત્તિકમ્મકતાનિ. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પકતિમણ્ડલ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū citrāni pattamaṇḍalāni dhārenti rūpakākiṇṇāni bhittikammakatāni. Tāni rathikāyapi dassentā āhiṇḍanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, citrāni pattamaṇḍalāni dhāretabbāni rūpakākiṇṇāni bhittikammakatāni. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pakatimaṇḍala’’nti.
૨૫૪. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ સોદકં પત્તં પટિસામેન્તિ. પત્તો દુસ્સતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, સોદકો પત્તો પટિસામેતબ્બો. યો પટિસામેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓતાપેત્વા પત્તં પટિસામેતુ’’ન્તિ.
254. Tena kho pana samayena bhikkhū sodakaṃ pattaṃ paṭisāmenti. Patto dussati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, sodako patto paṭisāmetabbo. Yo paṭisāmeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, otāpetvā pattaṃ paṭisāmetu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ સોદકં 33 પત્તં ઓતાપેન્તિ. પત્તો દુગ્ગન્ધો હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, સોદકો પત્તો ઓતાપેતબ્બો. યો ઓતાપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, વોદકં કત્વા ઓતાપેત્વા પત્તં પટિસામેતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū sodakaṃ 34 pattaṃ otāpenti. Patto duggandho hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, sodako patto otāpetabbo. Yo otāpeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, vodakaṃ katvā otāpetvā pattaṃ paṭisāmetu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ઉણ્હે પત્તં નિદહન્તિ. પત્તસ્સ વણ્ણો દુસ્સતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઉણ્હે પત્તો નિદહિતબ્બો. યો નિદહેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મુહુત્તં ઉણ્હે ઓતાપેત્વા પત્તં પટિસામેતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū uṇhe pattaṃ nidahanti. Pattassa vaṇṇo dussati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, uṇhe patto nidahitabbo. Yo nidaheyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, muhuttaṃ uṇhe otāpetvā pattaṃ paṭisāmetu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન સમ્બહુલા પત્તા અજ્ઝોકાસે અનાધારા નિક્ખિત્તા હોન્તિ. વાતમણ્ડલિકાય આવટ્ટેત્વા પત્તા ભિજ્જિંસુ . ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પત્તાધારક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena sambahulā pattā ajjhokāse anādhārā nikkhittā honti. Vātamaṇḍalikāya āvaṭṭetvā pattā bhijjiṃsu . Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pattādhāraka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ મિડ્ઢન્તે પત્તં નિક્ખિપન્તિ. પરિપતિત્વા 35 પત્તો ભિજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, મિડ્ઢન્તે પત્તો નિક્ખિપિતબ્બો. યો નિક્ખિપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū miḍḍhante pattaṃ nikkhipanti. Paripatitvā 36 patto bhijjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, miḍḍhante patto nikkhipitabbo. Yo nikkhipeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ પરિભણ્ડન્તે પત્તં નિક્ખિપન્તિ. પરિપતિત્વા પત્તો ભિજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, પરિભણ્ડન્તે પત્તો નિક્ખિપિતબ્બો. યો નિક્ખિપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū paribhaṇḍante pattaṃ nikkhipanti. Paripatitvā patto bhijjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, paribhaṇḍante patto nikkhipitabbo. Yo nikkhipeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ છમાય પત્તં નિક્કુજ્જન્તિ. ઓટ્ઠો ઘંસિયતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તિણસન્થારક’’ન્તિ. તિણસન્થારકો ઉપચિકાહિ ખજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચોળક’’ન્તિ. ચોળકં ઉપચિકાહિ ખજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પત્તમાળક’’ન્તિ. પત્તમાળકો પરિપતિત્વા પત્તો ભિજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પત્તકુણ્ડોલિક’’ન્તિ. પત્તકુણ્ડોલિકાય પત્તો ઘંસિયતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પત્તથવિક’’ન્તિ . અંસબદ્ધકો ન હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અંસબદ્ધકં બન્ધનસુત્તક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū chamāya pattaṃ nikkujjanti. Oṭṭho ghaṃsiyati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, tiṇasanthāraka’’nti. Tiṇasanthārako upacikāhi khajjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, coḷaka’’nti. Coḷakaṃ upacikāhi khajjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pattamāḷaka’’nti. Pattamāḷako paripatitvā patto bhijjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pattakuṇḍolika’’nti. Pattakuṇḍolikāya patto ghaṃsiyati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pattathavika’’nti . Aṃsabaddhako na hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, aṃsabaddhakaṃ bandhanasuttaka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ભિત્તિખિલેપિ નાગદન્તકેપિ પત્તં લગ્ગેન્તિ. પરિપતિત્વા પત્તો ભિજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, પત્તો લગ્ગેતબ્બો. યો લગ્ગેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū bhittikhilepi nāgadantakepi pattaṃ laggenti. Paripatitvā patto bhijjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, patto laggetabbo. Yo laggeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ મઞ્ચે પત્તં નિક્ખિપન્તિ, સતિસમ્મોસા નિસીદન્તા ઓત્થરિત્વા પત્તં ભિન્દેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, મઞ્ચે પત્તો નિક્ખિપિતબ્બો. યો નિક્ખિપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū mañce pattaṃ nikkhipanti, satisammosā nisīdantā ottharitvā pattaṃ bhindenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, mañce patto nikkhipitabbo. Yo nikkhipeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ પીઠે પત્તં નિક્ખિપન્તિ, સતિસમ્મોસા નિસીદન્તા ઓત્થરિત્વા પત્તં ભિન્દેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, પીઠે પત્તો નિક્ખિપિતબ્બો. યો નિક્ખિપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū pīṭhe pattaṃ nikkhipanti, satisammosā nisīdantā ottharitvā pattaṃ bhindenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, pīṭhe patto nikkhipitabbo. Yo nikkhipeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ અઙ્કે પત્તં નિક્ખિપન્તિ, સતિસમ્મોસા ઉટ્ઠહન્તિ. પરિપતિત્વા પત્તો ભિજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, અઙ્કે પત્તો નિક્ખિપિતબ્બો. યો નિક્ખિપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū aṅke pattaṃ nikkhipanti, satisammosā uṭṭhahanti. Paripatitvā patto bhijjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, aṅke patto nikkhipitabbo. Yo nikkhipeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ છત્તે પત્તં નિક્ખિપન્તિ. વાતમણ્ડલિકાય છત્તં ઉક્ખિપિયતિ પરિપતિત્વા પત્તો ભિજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, છત્તે પત્તો નિક્ખિપિતબ્બો. યો નિક્ખિપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū chatte pattaṃ nikkhipanti. Vātamaṇḍalikāya chattaṃ ukkhipiyati paripatitvā patto bhijjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, chatte patto nikkhipitabbo. Yo nikkhipeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૫૫. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ પત્તહત્થા કવાટં પણામેન્તિ. કવાટો આવટ્ટિત્વા પત્તો ભિજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, પત્તહત્થેન કવાટં પણામેતબ્બં 37. યો પણામેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
255. Tena kho pana samayena bhikkhū pattahatthā kavāṭaṃ paṇāmenti. Kavāṭo āvaṭṭitvā patto bhijjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, pattahatthena kavāṭaṃ paṇāmetabbaṃ 38. Yo paṇāmeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ તુમ્બકટાહે પિણ્ડાય ચરન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ તિત્થિયાતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, તુમ્બકટાહે પિણ્ડાય ચરિતબ્બં. યો ચરેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū tumbakaṭāhe piṇḍāya caranti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi titthiyāti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, tumbakaṭāhe piṇḍāya caritabbaṃ. Yo careyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ઘટિકટાહે 39 પિણ્ડાય ચરન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ તિત્થિયાતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઘટિકટાહે પિણ્ડાય ચરિતબ્બં. યો ચરેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū ghaṭikaṭāhe 40 piṇḍāya caranti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi titthiyāti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, ghaṭikaṭāhe piṇḍāya caritabbaṃ. Yo careyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ સબ્બપંસુકૂલિકો હોતિ. સો છવસીસસ્સ પત્તં ધારેતિ. અઞ્ઞતરા ઇત્થી પસ્સિત્વા ભીતા વિસ્સરમકાસિ – ‘‘અભું મે પિસાચો વતાય’’ન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા છવસીસસ્સ પત્તં ધારેસ્સન્તિ, સેય્યથાપિ પિસાચિલ્લિકા’’તિ! ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, છવસીસસ્સ પત્તો ધારેતબ્બો. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ન ચ, ભિક્ખવે, સબ્બપંસુકૂલિકેન ભવિતબ્બં. યો ભવેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu sabbapaṃsukūliko hoti. So chavasīsassa pattaṃ dhāreti. Aññatarā itthī passitvā bhītā vissaramakāsi – ‘‘abhuṃ me pisāco vatāya’’nti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā chavasīsassa pattaṃ dhāressanti, seyyathāpi pisācillikā’’ti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, chavasīsassa patto dhāretabbo. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Na ca, bhikkhave, sabbapaṃsukūlikena bhavitabbaṃ. Yo bhaveyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ચલકાનિપિ અટ્ઠિકાનિપિ ઉચ્છિટ્ઠોદકમ્પિ પત્તેન નીહરન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘યસ્મિં યેવિમે સમણા સક્યપુત્તિયા ભુઞ્જન્તિ સોવ નેસં પટિગ્ગહો’’તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન ભિક્ખવે, ચલકાનિ વા અટ્ઠિકાનિ વા ઉચ્છિટ્ઠોદકં વા પત્તેન નીહરિતબ્બં. યો નીહરેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પટિગ્ગહ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū calakānipi aṭṭhikānipi ucchiṭṭhodakampi pattena nīharanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘yasmiṃ yevime samaṇā sakyaputtiyā bhuñjanti sova nesaṃ paṭiggaho’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na bhikkhave, calakāni vā aṭṭhikāni vā ucchiṭṭhodakaṃ vā pattena nīharitabbaṃ. Yo nīhareyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, paṭiggaha’’nti.
૨૫૬. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ હત્થેન વિપ્ફાળેત્વા ચીવરં સિબ્બેન્તિ. ચીવરં વિલોમિકં હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સત્થકં નમતક’’ન્તિ.
256. Tena kho pana samayena bhikkhū hatthena vipphāḷetvā cīvaraṃ sibbenti. Cīvaraṃ vilomikaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, satthakaṃ namataka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન સઙ્ઘસ્સ દણ્ડસત્થકં ઉપ્પન્નં હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દણ્ડસત્થક’’ન્તિ .
Tena kho pana samayena saṅghassa daṇḍasatthakaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, daṇḍasatthaka’’nti .
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉચ્ચાવચે સત્થકદણ્ડે ધારેન્તિ સોવણ્ણમયં રૂપિયમયં. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઉચ્ચાવચા સત્થકદણ્ડા ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અટ્ઠિમયં દન્તમયં વિસાણમયં નળમયં વેળુમયં કટ્ઠમયં જતુમયં ફલમયં લોહમયં સઙ્ખનાભિમય’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū uccāvace satthakadaṇḍe dhārenti sovaṇṇamayaṃ rūpiyamayaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, uccāvacā satthakadaṇḍā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhimayaṃ dantamayaṃ visāṇamayaṃ naḷamayaṃ veḷumayaṃ kaṭṭhamayaṃ jatumayaṃ phalamayaṃ lohamayaṃ saṅkhanābhimaya’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ કુક્કુટપત્તેનપિ વેળુપેસિકાયપિ ચીવરં સિબ્બેન્તિ. ચીવરં દુસ્સિબ્બિતં હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સૂચિ’’ન્તિ. સૂચિયો કણ્ણકિતાયો હોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે , સૂચિનાળિક’’ન્તિ. સૂચિનાળિકાયપિ કણ્ણકિતાયો હોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કિણ્ણેન પૂરેતુ’’ન્તિ. કિણ્ણેપિ કણ્ણકિતાયો હોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સત્તુયા પૂરેતુ’’ન્તિ. સત્તુયાપિ કણ્ણકિતાયો હોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સરિતક’’ન્તિ. સરિતકેપિ કણ્ણકિતાયો હોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મધુસિત્થકેન સારેતુ’’ન્તિ. સરિતકં પરિભિજ્જતિ. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સરિતકસિપાટિક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū kukkuṭapattenapi veḷupesikāyapi cīvaraṃ sibbenti. Cīvaraṃ dussibbitaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sūci’’nti. Sūciyo kaṇṇakitāyo honti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave , sūcināḷika’’nti. Sūcināḷikāyapi kaṇṇakitāyo honti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, kiṇṇena pūretu’’nti. Kiṇṇepi kaṇṇakitāyo honti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sattuyā pūretu’’nti. Sattuyāpi kaṇṇakitāyo honti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, saritaka’’nti. Saritakepi kaṇṇakitāyo honti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, madhusitthakena sāretu’’nti. Saritakaṃ paribhijjati. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, saritakasipāṭika’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ તત્થ તત્થ ખિલં નિક્ખણિત્વા સમ્બન્ધિત્વા ચીવરં સિબ્બેન્તિ. ચીવરં વિકણ્ણં હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કથિનં કથિનરજ્જું 41 તત્થ તત્થ ઓબન્ધિત્વા ચીવરં સિબ્બેતુ’’ન્તિ. વિસમે કથિનં પત્થરન્તિ. કથિનં પરિભિજ્જતિ…પે॰… ‘‘ન, ભિક્ખવે, વિસમે કથિનં પત્થરિતબ્બં. યો પત્થરેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū tattha tattha khilaṃ nikkhaṇitvā sambandhitvā cīvaraṃ sibbenti. Cīvaraṃ vikaṇṇaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, kathinaṃ kathinarajjuṃ 42 tattha tattha obandhitvā cīvaraṃ sibbetu’’nti. Visame kathinaṃ pattharanti. Kathinaṃ paribhijjati…pe… ‘‘na, bhikkhave, visame kathinaṃ pattharitabbaṃ. Yo patthareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
છમાય કથિનં પત્થરન્તિ. કથિનં પંસુકિતં હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તિણસન્થારક’’ન્તિ. કથિનસ્સ અન્તો જીરતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અનુવાતં પરિભણ્ડં આરોપેતુ’’ન્તિ. કથિનં નપ્પહોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દણ્ડકથિનં બિદલકં સલાકં વિનન્ધનરજ્જું વિનન્ધનસુત્તં વિનન્ધિત્વા ચીવરં સિબ્બેતુ’’ન્તિ. સુત્તન્તરિકાયો વિસમા હોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ , ભિક્ખવે, કળિમ્ભક’’ન્તિ. સુત્તા વઙ્કા હોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મોઘસુત્તક’’ન્તિ.
Chamāya kathinaṃ pattharanti. Kathinaṃ paṃsukitaṃ hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tiṇasanthāraka’’nti. Kathinassa anto jīrati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, anuvātaṃ paribhaṇḍaṃ āropetu’’nti. Kathinaṃ nappahoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, daṇḍakathinaṃ bidalakaṃ salākaṃ vinandhanarajjuṃ vinandhanasuttaṃ vinandhitvā cīvaraṃ sibbetu’’nti. Suttantarikāyo visamā honti…pe… ‘‘anujānāmi , bhikkhave, kaḷimbhaka’’nti. Suttā vaṅkā honti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, moghasuttaka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ અધોતેહિ પાદેહિ કથિનં અક્કમન્તિ. કથિનં દુસ્સતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, અધોતેહિ પાદેહિ કથિનં અક્કમિતબ્બં. યો અક્કમેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū adhotehi pādehi kathinaṃ akkamanti. Kathinaṃ dussati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, adhotehi pādehi kathinaṃ akkamitabbaṃ. Yo akkameyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ અલ્લેહિ પાદેહિ કથિનં અક્કમન્તિ. કથિનં દુસ્સતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન , ભિક્ખવે, અલ્લેહિ પાદેહિ કથિનં અક્કમિતબ્બં. યો અક્કમેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū allehi pādehi kathinaṃ akkamanti. Kathinaṃ dussati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na , bhikkhave, allehi pādehi kathinaṃ akkamitabbaṃ. Yo akkameyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ સઉપાહના કથિનં અક્કમન્તિ. કથિનં દુસ્સતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, સઉપાહનેન કથિનં અક્કમિતબ્બં. યો અક્કમેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū saupāhanā kathinaṃ akkamanti. Kathinaṃ dussati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, saupāhanena kathinaṃ akkamitabbaṃ. Yo akkameyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ચીવરં સિબ્બન્તા અઙ્ગુલિયા પટિગ્ગણ્હન્તિ. અઙ્ગુલિયો દુક્ખા હોન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પટિગ્ગહ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū cīvaraṃ sibbantā aṅguliyā paṭiggaṇhanti. Aṅguliyo dukkhā honti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, paṭiggaha’’nti.
૨૫૭. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉચ્ચાવચે પટિગ્ગહે ધારેન્તિ સોવણ્ણમયં રૂપિયમયં. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઉચ્ચાવચા પટિગ્ગહા ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અટ્ઠિમયં…પે॰… સઙ્ખનાભિમય’’ન્તિ.
257. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū uccāvace paṭiggahe dhārenti sovaṇṇamayaṃ rūpiyamayaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, uccāvacā paṭiggahā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhimayaṃ…pe… saṅkhanābhimaya’’nti.
તેન ખો પન સમયેન સૂચિયોપિ સત્થકાપિ પટિગ્ગહાપિ નસ્સન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આવેસનવિત્થક’’ન્તિ. આવેસનવિત્થકે સમાકુલા હોન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પટિગ્ગહથવિક’’ન્તિ. અંસબદ્ધકો ન હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અંસબદ્ધકં બન્ધનસુત્તક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena sūciyopi satthakāpi paṭiggahāpi nassanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āvesanavitthaka’’nti. Āvesanavitthake samākulā honti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, paṭiggahathavika’’nti. Aṃsabaddhako na hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, aṃsabaddhakaṃ bandhanasuttaka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ અબ્ભોકાસે ચીવરં સિબ્બન્તા સીતેનપિ ઉણ્હેનપિ કિલમન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કથિનસાલં કથિનમણ્ડપ’’ન્તિ. કથિનસાલા નીચવત્થુકા હોતિ, ઉદકેન ઓત્થરિય્યતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે ઉચ્ચવત્થુકં કાતુ’’ન્તિ. ચયો પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચિનિતું તયો ચયે – ઇટ્ઠકાચયં, સિલાચયં, દારુચય’’ન્તિ. આરોહન્તા વિહઞ્ઞન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તયો સોપાને – ઇટ્ઠકાસોપાનં, સિલાસોપાનં, દારુસોપાન’’ન્તિ. આરોહન્તા પરિપતન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આલમ્બનબાહ’’ન્તિ. કથિનસાલાય તિણચુણ્ણં પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓગુમ્ફેત્વા 43 ઉલ્લિત્તાવલિત્તં કાતું – સેતવણ્ણં કાળવણ્ણં ગેરુકપરિકમ્મં માલાકમ્મં લતાકમ્મં મકરદન્તકં પઞ્ચપટિકં ચીવરવંસં ચીવરરજ્જુક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū abbhokāse cīvaraṃ sibbantā sītenapi uṇhenapi kilamanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, kathinasālaṃ kathinamaṇḍapa’’nti. Kathinasālā nīcavatthukā hoti, udakena otthariyyati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave uccavatthukaṃ kātu’’nti. Cayo paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cinituṃ tayo caye – iṭṭhakācayaṃ, silācayaṃ, dārucaya’’nti. Ārohantā vihaññanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tayo sopāne – iṭṭhakāsopānaṃ, silāsopānaṃ, dārusopāna’’nti. Ārohantā paripatanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ālambanabāha’’nti. Kathinasālāya tiṇacuṇṇaṃ paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ogumphetvā 44 ullittāvalittaṃ kātuṃ – setavaṇṇaṃ kāḷavaṇṇaṃ gerukaparikammaṃ mālākammaṃ latākammaṃ makaradantakaṃ pañcapaṭikaṃ cīvaravaṃsaṃ cīvararajjuka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ચીવરં સિબ્બેત્વા તત્થેવ કથિનં ઉજ્ઝિત્વા પક્કમન્તિ, ઉન્દૂરેહિપિ ઉપચિકાહિપિ ખજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કથિનં સઙ્ઘરિતુ’’ન્તિ. કથિનં પરિભિજ્જતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગોઘંસિકાય કથિનં સઙ્ઘરિતુ’’ન્તિ. કથિનં વિનિવેઠિયતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, બન્ધનરજ્જુ’’ન્તિ .
Tena kho pana samayena bhikkhū cīvaraṃ sibbetvā tattheva kathinaṃ ujjhitvā pakkamanti, undūrehipi upacikāhipi khajjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, kathinaṃ saṅgharitu’’nti. Kathinaṃ paribhijjati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, goghaṃsikāya kathinaṃ saṅgharitu’’nti. Kathinaṃ viniveṭhiyati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, bandhanarajju’’nti .
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ કુટ્ટેપિ થમ્ભેપિ કથિનં ઉસ્સાપેત્વા પક્કમન્તિ. પરિપતિત્વા કથિનં ભિજ્જતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ભિત્તિખિલે વા નાગદન્તે વા લગ્ગેતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū kuṭṭepi thambhepi kathinaṃ ussāpetvā pakkamanti. Paripatitvā kathinaṃ bhijjati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bhittikhile vā nāgadante vā laggetu’’nti.
૨૫૮. અથ ખો ભગવા રાજગહે યથાભિરન્તં વિહરિત્વા યેન વેસાલી તેન ચારિકં પક્કામિ. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ સૂચિકમ્પિ સત્થકમ્પિ ભેસજ્જમ્પિ પત્તેન આદાય ગચ્છન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ભેસજ્જત્થવિક’’ન્તિ. અંસબદ્ધકો ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અંસબદ્ધકં બન્ધનસુત્તક’’ન્તિ.
258. Atha kho bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā yena vesālī tena cārikaṃ pakkāmi. Tena kho pana samayena bhikkhū sūcikampi satthakampi bhesajjampi pattena ādāya gacchanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bhesajjatthavika’’nti. Aṃsabaddhako na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, aṃsabaddhakaṃ bandhanasuttaka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ઉપાહનાયો કાયબન્ધનેન બન્ધિત્વા ગામં પિણ્ડાય પાવિસિ. અઞ્ઞતરો ઉપાસકો તં ભિક્ખું અભિવાદેન્તો ઉપાહનાયો સીસેન ઘટ્ટેતિ. સો ભિક્ખુ મઙ્કુ અહોસિ. અથ ખો સો ભિક્ખુ આરામં ગન્ત્વા ભિક્ખૂનં એતમત્થં આરોચેસિ. ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉપાહનત્થવિક’’ન્તિ. અંસબદ્ધકો ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અંસબદ્ધકં બન્ધનસુત્તક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu upāhanāyo kāyabandhanena bandhitvā gāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Aññataro upāsako taṃ bhikkhuṃ abhivādento upāhanāyo sīsena ghaṭṭeti. So bhikkhu maṅku ahosi. Atha kho so bhikkhu ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, upāhanatthavika’’nti. Aṃsabaddhako na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, aṃsabaddhakaṃ bandhanasuttaka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન અન્તરામગ્ગે ઉદકં અકપ્પિયં હોતિ. પરિસ્સાવનં ન હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ , ભિક્ખવે, પરિસ્સાવન’’ન્તિ. ચોળકં નપ્પહોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કટચ્છુપરિસ્સાવન’’ન્તિ. ચોળકં નપ્પહોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ધમ્મકરણ’’ન્તિ 45.
Tena kho pana samayena antarāmagge udakaṃ akappiyaṃ hoti. Parissāvanaṃ na hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi , bhikkhave, parissāvana’’nti. Coḷakaṃ nappahoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, kaṭacchuparissāvana’’nti. Coḷakaṃ nappahoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, dhammakaraṇa’’nti 46.
૨૫૯. તેન ખો પન સમયેન દ્વે ભિક્ખૂ કોસલેસુ જનપદે અદ્ધાનમગ્ગપ્પટિપન્ના હોન્તિ. એકો ભિક્ખુ અનાચારં આચરતિ. દુતિયો ભિક્ખુ તં ભિક્ખું એતદવોચ – ‘‘મા, આવુસો, એવરૂપં અકાસિ. નેતં કપ્પતી’’તિ. સો તસ્મિં ઉપનન્ધિ. અથ ખો સો ભિક્ખુ પિપાસાય પીળિતો ઉપનદ્ધં ભિક્ખું એતદવોચ – ‘‘દેહિ મે, આવુસો, પરિસ્સાવનં, પાનીયં પિવિસ્સામી’’તિ. ઉપનદ્ધો ભિક્ખુ ન અદાસિ. સો ભિક્ખુ પિપાસાય પીળિતો કાલમકાસિ. અથ ખો સો ભિક્ખુ આરામં ગન્ત્વા ભિક્ખૂનં એતમત્થં આરોચેસિ. ‘‘કિં પન ત્વં, આવુસો, પરિસ્સાવનં યાચિયમાનો ન અદાસી’’તિ? ‘‘એવમાવુસો’’તિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ભિક્ખુ પરિસ્સાવનં યાચિયમાનો ન દસ્સતી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા તં ભિક્ખું પટિપુચ્છિ – ‘‘સચ્ચં કિર ત્વં, ભિક્ખુ, પરિસ્સાવનં યાચિયમાનો ન અદાસી’’તિ? ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા – ‘‘અનનુચ્છવિકં, મોઘપુરિસ, અનનુલોમિકં અપ્પતિરૂપં અસ્સામણકં અકપ્પિયં અકરણીયં. કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, પરિસ્સાવનં યાચિયમાનો ન દસ્સસિ. નેતં, મોઘપુરિસ , અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન ભિક્ખવે, અદ્ધાનમગ્ગપ્પટિપન્નેન ભિક્ખુના પરિસ્સાવનં યાચિયમાનેન ન દાતબ્બં. યો ન દદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ન ચ, ભિક્ખવે, અપરિસ્સાવનકેન અદ્ધાનો પટિપજ્જિતબ્બો. યો પટિપજ્જેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. સચે ન હોતિ પરિસ્સાવનં વા ધમ્મકરણો વા, સઙ્ઘાટિકણ્ણોપિ અધિટ્ઠાતબ્બો – ઇમિના પરિસ્સાવેત્વા પિવિસ્સામી’’તિ. અથ ખો ભગવા અનુપુબ્બેન ચારિકં ચરમાનો યેન વેસાલી તદવસરિ. તત્ર સુદં ભગવા વેસાલિયં વિહરતિ મહાવને કૂટાગારસાલાયં . તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ નવકમ્મં કરોન્તિ. પરિસ્સાવનં ન સમ્મતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દણ્ડપરિસ્સાવન’’ન્તિ. દણ્ડપરિસ્સાવનં ન સમ્મતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓત્થરક’’ન્તિ.
259. Tena kho pana samayena dve bhikkhū kosalesu janapade addhānamaggappaṭipannā honti. Eko bhikkhu anācāraṃ ācarati. Dutiyo bhikkhu taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘mā, āvuso, evarūpaṃ akāsi. Netaṃ kappatī’’ti. So tasmiṃ upanandhi. Atha kho so bhikkhu pipāsāya pīḷito upanaddhaṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘dehi me, āvuso, parissāvanaṃ, pānīyaṃ pivissāmī’’ti. Upanaddho bhikkhu na adāsi. So bhikkhu pipāsāya pīḷito kālamakāsi. Atha kho so bhikkhu ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, āvuso, parissāvanaṃ yāciyamāno na adāsī’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu parissāvanaṃ yāciyamāno na dassatī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā taṃ bhikkhuṃ paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, parissāvanaṃ yāciyamāno na adāsī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, moghapurisa, ananulomikaṃ appatirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, parissāvanaṃ yāciyamāno na dassasi. Netaṃ, moghapurisa , appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na bhikkhave, addhānamaggappaṭipannena bhikkhunā parissāvanaṃ yāciyamānena na dātabbaṃ. Yo na dadeyya, āpatti dukkaṭassa. Na ca, bhikkhave, aparissāvanakena addhāno paṭipajjitabbo. Yo paṭipajjeyya, āpatti dukkaṭassa. Sace na hoti parissāvanaṃ vā dhammakaraṇo vā, saṅghāṭikaṇṇopi adhiṭṭhātabbo – iminā parissāvetvā pivissāmī’’ti. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena vesālī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ . Tena kho pana samayena bhikkhū navakammaṃ karonti. Parissāvanaṃ na sammati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, daṇḍaparissāvana’’nti. Daṇḍaparissāvanaṃ na sammati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ottharaka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ મકસેહિ ઉબ્બાળ્હા હોન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મકસકુટિક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū makasehi ubbāḷhā honti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, makasakuṭika’’nti.
૨૬૦. તેન ખો પન સમયેન વેસાલિયં પણીતાનં ભત્તાનં ભત્તપટિપાટિ અટ્ઠિતા હોતિ. ભિક્ખૂ પણીતાનિ ભોજનાનિ ભુઞ્જિત્વા અભિસન્નકાયા હોન્તિ બહ્વાબાધા 47. અથ ખો જીવકો કોમારભચ્ચો વેસાલિં અગમાસિ કેનચિદેવ કરણીયેન. અદ્દસા ખો જીવકો કોમારભચ્ચો ભિક્ખૂ અભિસન્નકાયે બહ્વાબાધે. દિસ્વાન યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો જીવકો કોમારભચ્ચો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘એતરહિ, ભન્તે, ભિક્ખૂ અભિસન્નકાયા બહ્વાબાધા. સાધુ, ભન્તે, ભગવા ભિક્ખૂનં ચઙ્કમઞ્ચ જન્તાઘરઞ્ચ અનુજાનાતુ. એવં ભિક્ખૂ અપ્પાબાધા ભવિસ્સન્તી’’તિ. અથ ખો ભગવા જીવકં કોમારભચ્ચં ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેસિ સમાદપેસિ સમુત્તેજેસિ સમ્પહંસેસિ. અથ ખો જીવકો કોમારભચ્ચો ભગવતા ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સિતો સમાદપિતો સમુત્તેજિતો સમ્પહંસિતો ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચઙ્કમઞ્ચ જન્તાઘરઞ્ચા’’તિ.
260. Tena kho pana samayena vesāliyaṃ paṇītānaṃ bhattānaṃ bhattapaṭipāṭi aṭṭhitā hoti. Bhikkhū paṇītāni bhojanāni bhuñjitvā abhisannakāyā honti bahvābādhā 48. Atha kho jīvako komārabhacco vesāliṃ agamāsi kenacideva karaṇīyena. Addasā kho jīvako komārabhacco bhikkhū abhisannakāye bahvābādhe. Disvāna yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho jīvako komārabhacco bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etarahi, bhante, bhikkhū abhisannakāyā bahvābādhā. Sādhu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ caṅkamañca jantāgharañca anujānātu. Evaṃ bhikkhū appābādhā bhavissantī’’ti. Atha kho bhagavā jīvakaṃ komārabhaccaṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho jīvako komārabhacco bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, caṅkamañca jantāgharañcā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ વિસમે ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તિ. પાદા દુક્ખા હોન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સમં કાતુ’’ન્તિ. ચઙ્કમો નીચવત્થુકો હોતિ. ઉદકેન ઓત્થરિય્યતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉચ્ચવત્થુકં કાતુ’’ન્તિ. ચયો પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચિનિતું તયો ચયે – ઇટ્ઠકાચયં, સિલાચયં, દારુચય’’ન્તિ. આરોહન્તા વિહઞ્ઞન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તયો સોપાને – ઇટ્ઠકાસોપાનં, સિલાસોપાનં, દારુસોપાન’’ન્તિ. આરોહન્તા પરિપતન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આલમ્બનબાહ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū visame caṅkame caṅkamanti. Pādā dukkhā honti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, samaṃ kātu’’nti. Caṅkamo nīcavatthuko hoti. Udakena otthariyyati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, uccavatthukaṃ kātu’’nti. Cayo paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cinituṃ tayo caye – iṭṭhakācayaṃ, silācayaṃ, dārucaya’’nti. Ārohantā vihaññanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tayo sopāne – iṭṭhakāsopānaṃ, silāsopānaṃ, dārusopāna’’nti. Ārohantā paripatanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ālambanabāha’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ચઙ્કમે ચઙ્કમન્તા પરિપતન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચઙ્કમનવેદિક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū caṅkame caṅkamantā paripatanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, caṅkamanavedika’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ અજ્ઝોકાસે ચઙ્કમન્તા સીતેનપિ ઉણ્હેનપિ કિલમન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચઙ્કમનસાલ’’ન્તિ. ચઙ્કમનસાલાયં તિણચુણ્ણં પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓગુમ્ફેત્વા ઉલ્લિત્તાવલિત્તં કાતું – સેતવણ્ણં કાળવણ્ણં ગેરુકપરિકમ્મં માલાકમ્મં લતાકમ્મં મકરદન્તકં પઞ્ચપટિકં ચીવરવંસં ચીવરરજ્જુ’’ન્તિ. જન્તાઘરં નીચવત્થુકં હોતિ, ઉદકેન ઓત્થરિય્યતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉચ્ચવત્થુકં કાતુ’’ન્તિ. ચયો પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચિનિતું તયો ચયે – ઇટ્ઠકાચયં, સિલાચયં, દારુચય’’ન્તિ. આરોહન્તા વિહઞ્ઞન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તયો સોપાને – ઇટ્ઠકાસોપાનં, સિલાસોપાનં, દારુસોપાન’’ન્તિ. આરોહન્તા પરિપતન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આલમ્બનબાહ’’ન્તિ . જન્તાઘરસ્સ કવાટં ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કવાટં પિટ્ઠસઙ્ઘાટં 49 ઉદુક્ખલિકં ઉત્તરપાસકં અગ્ગળવટ્ટિકં કપિસીસકં સૂચિકં ઘટિકં તાળચ્છિદ્દં આવિઞ્છનછિદ્દં આવિઞ્છનરજ્જુ’’ન્તિ . જન્તાઘરસ્સ કુટ્ટપાદો જીરતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મણ્ડલિકં કાતુ’’ન્તિ. જન્તાઘરસ્સ ધૂમનેત્તં ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ધૂમનેત્ત’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū ajjhokāse caṅkamantā sītenapi uṇhenapi kilamanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, caṅkamanasāla’’nti. Caṅkamanasālāyaṃ tiṇacuṇṇaṃ paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ogumphetvā ullittāvalittaṃ kātuṃ – setavaṇṇaṃ kāḷavaṇṇaṃ gerukaparikammaṃ mālākammaṃ latākammaṃ makaradantakaṃ pañcapaṭikaṃ cīvaravaṃsaṃ cīvararajju’’nti. Jantāgharaṃ nīcavatthukaṃ hoti, udakena otthariyyati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, uccavatthukaṃ kātu’’nti. Cayo paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cinituṃ tayo caye – iṭṭhakācayaṃ, silācayaṃ, dārucaya’’nti. Ārohantā vihaññanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tayo sopāne – iṭṭhakāsopānaṃ, silāsopānaṃ, dārusopāna’’nti. Ārohantā paripatanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ālambanabāha’’nti . Jantāgharassa kavāṭaṃ na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, kavāṭaṃ piṭṭhasaṅghāṭaṃ 50 udukkhalikaṃ uttarapāsakaṃ aggaḷavaṭṭikaṃ kapisīsakaṃ sūcikaṃ ghaṭikaṃ tāḷacchiddaṃ āviñchanachiddaṃ āviñchanarajju’’nti . Jantāgharassa kuṭṭapādo jīrati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, maṇḍalikaṃ kātu’’nti. Jantāgharassa dhūmanettaṃ na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, dhūmanetta’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ખુદ્દકે જન્તાઘરે મજ્ઝે અગ્ગિટ્ઠાનં કરોન્તિ. ઉપચારો ન હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ખુદ્દકે જન્તાઘરે એકમન્તં અગ્ગિટ્ઠાનં કાતું, મહલ્લકે મજ્ઝે’’તિ. જન્તાઘરે અગ્ગિ મુખં ડહતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મુખમત્તિક’’ન્તિ. હત્થે મત્તિકં તેમેન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મત્તિકાદોણિક’’ન્તિ. મત્તિકા દુગ્ગન્ધા હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, વાસેતુ’’ન્તિ. જન્તાઘરે અગ્ગિ કાયં ડહતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદકં અતિહરિતુ’’ન્તિ. પાતિયાપિ પત્તેનપિ ઉદકં અતિહરન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદકટ્ઠાનં, ઉદકસરાવક’’ન્તિ. જન્તાઘરં તિણચ્છદનં ન સેદેતિ 51 …પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓગુમ્ફેત્વા ઉલ્લિત્તાવલિત્તં કાતુ’’ન્તિ. જન્તાઘરં ચિક્ખલ્લં હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સન્થરિતું તયો સન્થરે – ઇટ્ઠકાસન્થરં, સિલાસન્થરં , દારુસન્થર’’ન્તિ. ચિક્ખલ્લંયેવ હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ધોવિતુ’’ન્તિ. ઉદકં સન્તિટ્ઠતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદકનિદ્ધમન’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū khuddake jantāghare majjhe aggiṭṭhānaṃ karonti. Upacāro na hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, khuddake jantāghare ekamantaṃ aggiṭṭhānaṃ kātuṃ, mahallake majjhe’’ti. Jantāghare aggi mukhaṃ ḍahati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, mukhamattika’’nti. Hatthe mattikaṃ tementi…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, mattikādoṇika’’nti. Mattikā duggandhā hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vāsetu’’nti. Jantāghare aggi kāyaṃ ḍahati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, udakaṃ atiharitu’’nti. Pātiyāpi pattenapi udakaṃ atiharanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, udakaṭṭhānaṃ, udakasarāvaka’’nti. Jantāgharaṃ tiṇacchadanaṃ na sedeti 52 …pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ogumphetvā ullittāvalittaṃ kātu’’nti. Jantāgharaṃ cikkhallaṃ hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, santharituṃ tayo santhare – iṭṭhakāsantharaṃ, silāsantharaṃ , dārusanthara’’nti. Cikkhallaṃyeva hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, dhovitu’’nti. Udakaṃ santiṭṭhati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, udakaniddhamana’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ જન્તાઘરે છમાય નિસીદન્તિ, ગત્તાનિ કણ્ડૂવન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, જન્તાઘરપીઠ’’ન્તિ. તેન ખો પન સમયેન જન્તાઘરં અપરિક્ખિત્તં હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પરિક્ખિપિતું તયો પાકારે – ઇટ્ઠકાપાકારં, સિલાપાકારં, દારુપાકાર’’ન્તિ. કોટ્ઠકો ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કોટ્ઠક’’ન્તિ. કોટ્ઠકો નીચવત્થુકો હોતિ, ઉદકેન ઓત્થરિય્યતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉચ્ચવત્થુકં કાતુ’’ન્તિ. ચયો પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચિનિતું તયો ચયે – ઇટ્ઠકાચયં, સિલાચયં, દારુચય’’ન્તિ. આરોહન્તા વિહઞ્ઞન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તયો સોપાને – ઇટ્ઠકાસોપાનં, સિલાસોપાનં, દારુસોપાન’’ન્તિ. આરોહન્તા પરિપતન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આલમ્બનબાહ’’ન્તિ. કોટ્ઠકસ્સ કવાટં ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કવાટં પિટ્ઠસઙ્ઘાટં ઉદુક્ખલિકં ઉત્તરપાસકં અગ્ગળવટ્ટિં કપિસીસકં સૂચિકં ઘટિકં તાળચ્છિદ્દં આવિઞ્છનછિદ્દં આવિઞ્છનરજ્જુ’’ન્તિ. કોટ્ઠકે તિણચુણ્ણં પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓગુમ્ફેત્વા ઉલ્લિત્તાવલિત્તં કાતું – સેતવણ્ણં કાળવણ્ણં ગેરુકપરિકમ્મં માલાકમ્મં લતાકમ્મં મકરદન્તકં પઞ્ચપટિકન્તિ. પરિવેણં ચિક્ખલ્લં હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મરુમ્બં ઉપકિરિતુ’’ન્તિ. ન પરિયાપુણન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પદરસિલં નિક્ખિપિતુ’’ન્તિ. ઉદકં સન્તિટ્ઠતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદકનિદ્ધમન’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū jantāghare chamāya nisīdanti, gattāni kaṇḍūvanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, jantāgharapīṭha’’nti. Tena kho pana samayena jantāgharaṃ aparikkhittaṃ hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, parikkhipituṃ tayo pākāre – iṭṭhakāpākāraṃ, silāpākāraṃ, dārupākāra’’nti. Koṭṭhako na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, koṭṭhaka’’nti. Koṭṭhako nīcavatthuko hoti, udakena otthariyyati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, uccavatthukaṃ kātu’’nti. Cayo paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cinituṃ tayo caye – iṭṭhakācayaṃ, silācayaṃ, dārucaya’’nti. Ārohantā vihaññanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tayo sopāne – iṭṭhakāsopānaṃ, silāsopānaṃ, dārusopāna’’nti. Ārohantā paripatanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ālambanabāha’’nti. Koṭṭhakassa kavāṭaṃ na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, kavāṭaṃ piṭṭhasaṅghāṭaṃ udukkhalikaṃ uttarapāsakaṃ aggaḷavaṭṭiṃ kapisīsakaṃ sūcikaṃ ghaṭikaṃ tāḷacchiddaṃ āviñchanachiddaṃ āviñchanarajju’’nti. Koṭṭhake tiṇacuṇṇaṃ paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ogumphetvā ullittāvalittaṃ kātuṃ – setavaṇṇaṃ kāḷavaṇṇaṃ gerukaparikammaṃ mālākammaṃ latākammaṃ makaradantakaṃ pañcapaṭikanti. Pariveṇaṃ cikkhallaṃ hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, marumbaṃ upakiritu’’nti. Na pariyāpuṇanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, padarasilaṃ nikkhipitu’’nti. Udakaṃ santiṭṭhati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, udakaniddhamana’’nti.
૨૬૧. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ નગ્ગા નગ્ગં અભિવાદેન્તિ…પે॰… નગ્ગા નગ્ગં અભિવાદાપેન્તિ, નગ્ગા નગ્ગસ્સ પરિકમ્મં કરોન્તિ, નગ્ગા નગ્ગસ્સ પરિકમ્મં કારાપેન્તિ, નગ્ગા નગ્ગસ્સ દેન્તિ, નગ્ગા પટિગ્ગણ્હન્તિ, નગ્ગા ખાદન્તિ, નગ્ગા ભુઞ્જન્તિ, નગ્ગા સાયન્તિ, નગ્ગા પિવન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, નગ્ગેન 53 નગ્ગો અભિવાદેતબ્બો…પે॰… ન નગ્ગેન અભિવાદેતબ્બં… ન નગ્ગેન 54 નગ્ગો અભિવાદાપેતબ્બો… ન નગ્ગેન અભિવાદાપેતબ્બં… ન નગ્ગેન નગ્ગસ્સ પરિકમ્મં કાતબ્બં… ન નગ્ગેન નગ્ગસ્સ પરિકમ્મં કારાપેતબ્બં… ન નગ્ગેન નગ્ગસ્સ દાતબ્બં… ન નગ્ગેન પટિગ્ગહેતબ્બં… ન નગ્ગેન ખાદિતબ્બં… ન નગ્ગેન ભુઞ્જિતબ્બં… ન નગ્ગેન સાયિતબ્બં… ન નગ્ગેન પાતબ્બં. યો પિવેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
261. Tena kho pana samayena bhikkhū naggā naggaṃ abhivādenti…pe… naggā naggaṃ abhivādāpenti, naggā naggassa parikammaṃ karonti, naggā naggassa parikammaṃ kārāpenti, naggā naggassa denti, naggā paṭiggaṇhanti, naggā khādanti, naggā bhuñjanti, naggā sāyanti, naggā pivanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, naggena 55 naggo abhivādetabbo…pe… na naggena abhivādetabbaṃ… na naggena 56 naggo abhivādāpetabbo… na naggena abhivādāpetabbaṃ… na naggena naggassa parikammaṃ kātabbaṃ… na naggena naggassa parikammaṃ kārāpetabbaṃ… na naggena naggassa dātabbaṃ… na naggena paṭiggahetabbaṃ… na naggena khāditabbaṃ… na naggena bhuñjitabbaṃ… na naggena sāyitabbaṃ… na naggena pātabbaṃ. Yo piveyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ જન્તાઘરે છમાય ચીવરં નિક્ખિપન્તિ. ચીવરં પંસુકિતં હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચીવરવંસં ચીવરરજ્જુ’’ન્તિ. દેવે વસ્સન્તે ચીવરં ઓવસ્સતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે , જન્તાઘરસાલ’’ન્તિ. જન્તાઘરસાલા નીચવત્થુકા હોતિ, ઉદકેન ઓત્થરિય્યતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉચ્ચવત્થુકં કાતુ’’ન્તિ. ચયો પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચિનિતું…પે॰… આરોહન્તા વિહઞ્ઞન્તિ…પે॰… આરોહન્તા પરિપતન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આલમ્બનબાહ’’ન્તિ. જન્તાઘરસાલાય તિણચુણ્ણં પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓગુમ્ફેત્વા ઉલ્લિત્તાવલિત્તં કાતું…પે॰… ચીવરવંસં ચીવરરજ્જુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū jantāghare chamāya cīvaraṃ nikkhipanti. Cīvaraṃ paṃsukitaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, cīvaravaṃsaṃ cīvararajju’’nti. Deve vassante cīvaraṃ ovassati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave , jantāgharasāla’’nti. Jantāgharasālā nīcavatthukā hoti, udakena otthariyyati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, uccavatthukaṃ kātu’’nti. Cayo paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cinituṃ…pe… ārohantā vihaññanti…pe… ārohantā paripatanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ālambanabāha’’nti. Jantāgharasālāya tiṇacuṇṇaṃ paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ogumphetvā ullittāvalittaṃ kātuṃ…pe… cīvaravaṃsaṃ cīvararajju’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ જન્તાઘરેપિ ઉદકેપિ પરિકમ્મં કાતું કુક્કુચ્ચાયન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તિસ્સો પટિચ્છાદિયો – જન્તાઘરપટિચ્છાદિં, ઉદકપટિચ્છાદિં, વત્થપટિચ્છાદિ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū jantāgharepi udakepi parikammaṃ kātuṃ kukkuccāyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, tisso paṭicchādiyo – jantāgharapaṭicchādiṃ, udakapaṭicchādiṃ, vatthapaṭicchādi’’nti.
તેન ખો પન સમયેન જન્તાઘરે ઉદકં ન હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ , ભિક્ખવે, ઉદપાન’’ન્તિ. ઉદપાનસ્સ કૂલં લુજ્જતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચિનિતું તયો ચયે – ઇટ્ઠકાચયં, સિલાચયં, દારુચય’’ન્તિ. ઉદપાનો નીચવત્થુકો હોતિ, ઉદકેન ઓત્થરિય્યતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉચ્ચવત્થુકં કાતુ’’ન્તિ. ચયો પરિપતતિ…પે॰… આરોહન્તા વિહઞ્ઞન્તિ…પે॰… આરોહન્તા પરિપતન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આલમ્બનબાહ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena jantāghare udakaṃ na hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi , bhikkhave, udapāna’’nti. Udapānassa kūlaṃ lujjati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cinituṃ tayo caye – iṭṭhakācayaṃ, silācayaṃ, dārucaya’’nti. Udapāno nīcavatthuko hoti, udakena otthariyyati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, uccavatthukaṃ kātu’’nti. Cayo paripatati…pe… ārohantā vihaññanti…pe… ārohantā paripatanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ālambanabāha’’nti.
૨૬૨. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ વલ્લિકાયપિ કાયબન્ધનેનપિ ઉદકં વાહેન્તિ 57. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદકવાહનરજ્જુ’’ન્તિ. હત્થા દુક્ખા હોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તુલં કરકટકં ચક્કવટ્ટક’’ન્તિ. ભાજના બહૂ ભિજ્જન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તયો વારકે – લોહવારકં, દારુવારકં, ચમ્મક્ખણ્ડ’’ન્તિ.
262. Tena kho pana samayena bhikkhū vallikāyapi kāyabandhanenapi udakaṃ vāhenti 58. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, udakavāhanarajju’’nti. Hatthā dukkhā honti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tulaṃ karakaṭakaṃ cakkavaṭṭaka’’nti. Bhājanā bahū bhijjanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tayo vārake – lohavārakaṃ, dāruvārakaṃ, cammakkhaṇḍa’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ અજ્ઝોકાસે ઉદકં વાહેન્તા સીતેનપિ ઉણ્હેનપિ કિલમન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદપાનસાલ’’ન્તિ. ઉદપાનસાલાય તિણચુણ્ણં પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓગુમ્ફેત્વા ઉલ્લિત્તાવલિત્તં કાતું – સેતવણ્ણં કાળવણ્ણં ગેરુકપરિકમ્મં માલાકમ્મં લતાકમ્મં મકરદન્તકં પઞ્ચપટિકં ચીવરવંસં ચીવરરજ્જુ’’ન્તિ. ઉદપાનો અપારુતો હોતિ, તિણચુણ્ણેહિપિ પંસુકેહિપિ ઓકિરિય્યતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અપિધાન’’ન્તિ. ઉદકભાજનં ન સંવિજ્જતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદકદોણિં ઉદકકટાહ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū ajjhokāse udakaṃ vāhentā sītenapi uṇhenapi kilamanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, udapānasāla’’nti. Udapānasālāya tiṇacuṇṇaṃ paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ogumphetvā ullittāvalittaṃ kātuṃ – setavaṇṇaṃ kāḷavaṇṇaṃ gerukaparikammaṃ mālākammaṃ latākammaṃ makaradantakaṃ pañcapaṭikaṃ cīvaravaṃsaṃ cīvararajju’’nti. Udapāno apāruto hoti, tiṇacuṇṇehipi paṃsukehipi okiriyyati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, apidhāna’’nti. Udakabhājanaṃ na saṃvijjati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, udakadoṇiṃ udakakaṭāha’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ આરામે તહં તહં નહાયન્તિ. આરામો ચિક્ખલ્લો હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચન્દનિક’’ન્તિ. ચન્દનિકા પાકટા હોતિ. ભિક્ખૂ હિરિયન્તિ નહાયિતું…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પરિક્ખિપિતું તયો પાકારે – ઇટ્ઠકાપાકારં, સિલાપાકારં, દારુપાકાર’’ન્તિ. ચન્દનિકા ચિક્ખલ્લા હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સન્થરિતું તયો સન્થરે – ઇટ્ઠકાસન્થરં, સિલાસન્થરં, દારુસન્થર’’ન્તિ. ઉદકં સન્તિટ્ઠતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદકનિદ્ધમન’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū ārāme tahaṃ tahaṃ nahāyanti. Ārāmo cikkhallo hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, candanika’’nti. Candanikā pākaṭā hoti. Bhikkhū hiriyanti nahāyituṃ…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, parikkhipituṃ tayo pākāre – iṭṭhakāpākāraṃ, silāpākāraṃ, dārupākāra’’nti. Candanikā cikkhallā hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, santharituṃ tayo santhare – iṭṭhakāsantharaṃ, silāsantharaṃ, dārusanthara’’nti. Udakaṃ santiṭṭhati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, udakaniddhamana’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂનં ગત્તાનિ સીતિગતાનિ હોન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદકપુઞ્છનિં ચોળકેનપિ પચ્ચુદ્ધરિતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhūnaṃ gattāni sītigatāni honti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, udakapuñchaniṃ coḷakenapi paccuddharitu’’nti.
૨૬૩. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ઉપાસકો સઙ્ઘસ્સ અત્થાય પોક્ખરણિં કારેતુકામો હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પોક્ખરણિ’’ન્તિ. પોક્ખરણિયા કૂલં લુજ્જતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચિનિતું તયો ચયે – ઇટ્ઠકાચયં, સિલાચયં, દારુચય’’ન્તિ. આરોહન્તા વિહઞ્ઞન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તયો સોપાને – ઇટ્ઠકાસોપાનં, સિલાસોપાનં, દારુસોપાન’’ન્તિ. આરોહન્તા પરિપતન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આલમ્બનબાહ’’ન્તિ. પોક્ખરણિયા ઉદકં પુરાણં હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદકમાતિકં ઉદકનિદ્ધમન’’ન્તિ.
263. Tena kho pana samayena aññataro upāsako saṅghassa atthāya pokkharaṇiṃ kāretukāmo hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, pokkharaṇi’’nti. Pokkharaṇiyā kūlaṃ lujjati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cinituṃ tayo caye – iṭṭhakācayaṃ, silācayaṃ, dārucaya’’nti. Ārohantā vihaññanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tayo sopāne – iṭṭhakāsopānaṃ, silāsopānaṃ, dārusopāna’’nti. Ārohantā paripatanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ālambanabāha’’nti. Pokkharaṇiyā udakaṃ purāṇaṃ hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, udakamātikaṃ udakaniddhamana’’nti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ સઙ્ઘસ્સ અત્થાય નિલ્લેખં જન્તાઘરં કત્તુકામો હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, નિલ્લેખં જન્તાઘર’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa atthāya nillekhaṃ jantāgharaṃ kattukāmo hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, nillekhaṃ jantāghara’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ચાતુમાસં નિસીદનેન વિપ્પવસન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘ન, ભિક્ખવે, ચાતુમાસં નિસીદનેન વિપ્પવસિતબ્બં. યો વિપ્પવસેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū cātumāsaṃ nisīdanena vippavasanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘na, bhikkhave, cātumāsaṃ nisīdanena vippavasitabbaṃ. Yo vippavaseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૬૪. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ પુપ્ફાભિકિણ્ણેસુ સયનેસુ સયન્તિ. મનુસ્સા વિહારચારિકં આહિણ્ડન્તા પસ્સિત્વા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, પુપ્ફાભિકિણ્ણેસુ સયનેસુ સયિતબ્બં. યો સયેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ .
264. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū pupphābhikiṇṇesu sayanesu sayanti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, pupphābhikiṇṇesu sayanesu sayitabbaṃ. Yo sayeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti .
તેન ખો પન સમયેન મનુસ્સા ગન્ધમ્પિ માલમ્પિ આદાય આરામં આગચ્છન્તિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા ન પટિગ્ગણ્હન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગન્ધં ગહેત્વા કવાટે પઞ્ચઙ્ગુલિકં દાતું, પુપ્ફં ગહેત્વા વિહારે એકમન્તં નિક્ખિપિતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena manussā gandhampi mālampi ādāya ārāmaṃ āgacchanti. Bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gandhaṃ gahetvā kavāṭe pañcaṅgulikaṃ dātuṃ, pupphaṃ gahetvā vihāre ekamantaṃ nikkhipitu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન સઙ્ઘસ્સ નમતકં ઉપ્પન્નં હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, નમતક’’ન્તિ. અથ ખો ભિક્ખૂનં એતદહોસિ – ‘‘નમતકં અધિટ્ઠાતબ્બં નુ ખો ઉદાહુ વિકપ્પેતબ્બ’’ન્તિ…પે॰… ‘‘ન, ભિક્ખવે, નમતકં અધિટ્ઠાતબ્બં, ન વિકપ્પેતબ્બ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena saṅghassa namatakaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, namataka’’nti. Atha kho bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘namatakaṃ adhiṭṭhātabbaṃ nu kho udāhu vikappetabba’’nti…pe… ‘‘na, bhikkhave, namatakaṃ adhiṭṭhātabbaṃ, na vikappetabba’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ આસિત્તકૂપધાને ભુઞ્જન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘ન, ભિક્ખવે, આસિત્તકૂપધાને ભુઞ્જિતબ્બં. યો ભુઞ્જેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ .
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū āsittakūpadhāne bhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘na, bhikkhave, āsittakūpadhāne bhuñjitabbaṃ. Yo bhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti .
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ગિલાનો હોતિ. સો ભુઞ્જમાનો ન સક્કોતિ હત્થેન પત્તં સન્ધારેતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મળોરિક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu gilāno hoti. So bhuñjamāno na sakkoti hatthena pattaṃ sandhāretuṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, maḷorika’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ એકભાજનેપિ ભુઞ્જન્તિ…પે॰… એકથાલકેપિ પિવન્તિ, એકમઞ્ચેપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકત્થરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકપાવુરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકત્થરણપાવુરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, એકભાજને ભુઞ્જિતબ્બં…પે॰… ન એકથાલકે પાતબ્બં… ન એકમઞ્ચે તુવટ્ટિતબ્બં… ન એકત્થરણા 59 તુવટ્ટિતબ્બં… ન એકપાવુરણા 60 તુવટ્ટિતબ્બં… ન એકત્થરણપાવુરણા 61 તુવટ્ટિતબ્બં. યો તુવટ્ટેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ekabhājanepi bhuñjanti…pe… ekathālakepi pivanti, ekamañcepi tuvaṭṭenti, ekattharaṇāpi tuvaṭṭenti, ekapāvuraṇāpi tuvaṭṭenti, ekattharaṇapāvuraṇāpi tuvaṭṭenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, ekabhājane bhuñjitabbaṃ…pe… na ekathālake pātabbaṃ… na ekamañce tuvaṭṭitabbaṃ… na ekattharaṇā 62 tuvaṭṭitabbaṃ… na ekapāvuraṇā 63 tuvaṭṭitabbaṃ… na ekattharaṇapāvuraṇā 64 tuvaṭṭitabbaṃ. Yo tuvaṭṭeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૬૫. તેન ખો પન સમયેન વડ્ઢો લિચ્છવી મેત્તિયભૂમજકાનં ભિક્ખૂનં સહાયો હોતિ. અથ ખો વડ્ઢો લિચ્છવી યેન મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા મેત્તિયભૂમજકે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘વન્દામિ અય્યા’’તિ. એવં વુત્તે મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ નાલપિંસુ. દુતિયમ્પિ ખો વડ્ઢો લિચ્છવી મેત્તિયભૂમજકે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘વન્દામિ અય્યા’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ નાલપિંસુ. તતિયમ્પિ ખો વડ્ઢો લિચ્છવી મેત્તિયભૂમજકે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘વન્દામિ અય્યા’’તિ. તતિયમ્પિ ખો મેત્તિયભૂમજકા ભિક્ખૂ નાલપિંસુ. ‘‘ક્યાહં અય્યાનં અપરજ્ઝામિ, કિસ્સ મં અય્યા નાલપન્તી’’તિ? ‘‘તથા હિ પન ત્વં, આવુસો વડ્ઢ, અમ્હે દબ્બેન મલ્લપુત્તેન વિહેઠિયમાને અજ્ઝુપેક્ખસી’’તિ. ‘‘ક્યાહં અય્યા કરોમી’’તિ? ‘‘સચે ખો ત્વં, આવુસો વડ્ઢ, ઇચ્છેય્યાસિ, અજ્જેવ ભગવા આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં નાસાપેય્યા’’તિ. ‘‘ક્યાહં અય્યા કરોમિ, કિં મયા સક્કા કાતુ’’ન્તિ? ‘‘એહિ ત્વં, આવુસો વડ્ઢ, યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં એવં વદેહિ – ‘ઇદં, ભન્તે, નચ્છન્નં નપ્પતિરૂપં. યાયં, ભન્તે, દિસા અભયા અનીતિકા અનુપદ્દવા સાયં દિસા સભયા સઈતિકા સઉપદ્દવા; યતો નિવાતં તતો સવાતં ; ઉદકં મઞ્ઞે આદિત્તં; અય્યેન મે દબ્બેન મલ્લપુત્તેન પજાપતિ દૂસિતા’’’તિ. ‘‘એવં અય્યા’’તિ ખો વડ્ઢો લિચ્છવી મેત્તિયભૂમજકાનં ભિક્ખૂનં પટિસ્સુત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો વડ્ઢો લિચ્છવી ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘ઇદં, ભન્તે, નચ્છન્નં નપ્પતિરૂપં. યાયં, ભન્તે, દિસા અભયા અનીતિકા અનુપદ્દવા સાયં દિસા સભયા સઈતિકા સઉપદ્દવા; યતો નિવાતં તતો સવાતં; ઉદકં મઞ્ઞે આદિત્તં; અય્યેન મે દબ્બેન મલ્લપુત્તેન પજાપતિ દૂસિતા’’તિ.
265. Tena kho pana samayena vaḍḍho licchavī mettiyabhūmajakānaṃ bhikkhūnaṃ sahāyo hoti. Atha kho vaḍḍho licchavī yena mettiyabhūmajakā bhikkhū tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā mettiyabhūmajake bhikkhū etadavoca – ‘‘vandāmi ayyā’’ti. Evaṃ vutte mettiyabhūmajakā bhikkhū nālapiṃsu. Dutiyampi kho vaḍḍho licchavī mettiyabhūmajake bhikkhū etadavoca – ‘‘vandāmi ayyā’’ti. Dutiyampi kho mettiyabhūmajakā bhikkhū nālapiṃsu. Tatiyampi kho vaḍḍho licchavī mettiyabhūmajake bhikkhū etadavoca – ‘‘vandāmi ayyā’’ti. Tatiyampi kho mettiyabhūmajakā bhikkhū nālapiṃsu. ‘‘Kyāhaṃ ayyānaṃ aparajjhāmi, kissa maṃ ayyā nālapantī’’ti? ‘‘Tathā hi pana tvaṃ, āvuso vaḍḍha, amhe dabbena mallaputtena viheṭhiyamāne ajjhupekkhasī’’ti. ‘‘Kyāhaṃ ayyā karomī’’ti? ‘‘Sace kho tvaṃ, āvuso vaḍḍha, iccheyyāsi, ajjeva bhagavā āyasmantaṃ dabbaṃ mallaputtaṃ nāsāpeyyā’’ti. ‘‘Kyāhaṃ ayyā karomi, kiṃ mayā sakkā kātu’’nti? ‘‘Ehi tvaṃ, āvuso vaḍḍha, yena bhagavā tenupasaṅkama, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ evaṃ vadehi – ‘idaṃ, bhante, nacchannaṃ nappatirūpaṃ. Yāyaṃ, bhante, disā abhayā anītikā anupaddavā sāyaṃ disā sabhayā saītikā saupaddavā; yato nivātaṃ tato savātaṃ ; udakaṃ maññe ādittaṃ; ayyena me dabbena mallaputtena pajāpati dūsitā’’’ti. ‘‘Evaṃ ayyā’’ti kho vaḍḍho licchavī mettiyabhūmajakānaṃ bhikkhūnaṃ paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vaḍḍho licchavī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ, bhante, nacchannaṃ nappatirūpaṃ. Yāyaṃ, bhante, disā abhayā anītikā anupaddavā sāyaṃ disā sabhayā saītikā saupaddavā; yato nivātaṃ tato savātaṃ; udakaṃ maññe ādittaṃ; ayyena me dabbena mallaputtena pajāpati dūsitā’’ti.
અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં પટિપુચ્છિ – ‘‘સરસિ ત્વં, દબ્બ, એવરૂપં કત્તા યથાયં વડ્ઢો આહા’’તિ? ‘‘યથા મં, ભન્તે, ભગવા જાનાતી’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો ભગવા…પે॰… તતિયમ્પિ ખો ભગવા આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં એતદવોચ – ‘‘સરસિ ત્વં, દબ્બ, એવરૂપં કત્તા યથાયં વડ્ઢો આહા’’તિ? ‘‘યથા મં, ભન્તે, ભગવા જાનાતી’’તિ. ‘‘ન ખો, દબ્બ, દબ્બા એવં નિબ્બેઠેન્તિ. સચે તયા કતં, કતન્તિ વદેહિ; સચે અકતં, અકતન્તિ વદેહી’’તિ. ‘‘યતો અહં, ભન્તે, જાતો નાભિજાનામિ સુપિનન્તેનપિ મેથુનં ધમ્મં પટિસેવિતા, પગેવ જાગરો’’તિ. અથ ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તં નિક્કુજ્જતુ, અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન કરોતુ.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā āyasmantaṃ dabbaṃ mallaputtaṃ paṭipucchi – ‘‘sarasi tvaṃ, dabba, evarūpaṃ kattā yathāyaṃ vaḍḍho āhā’’ti? ‘‘Yathā maṃ, bhante, bhagavā jānātī’’ti. Dutiyampi kho bhagavā…pe… tatiyampi kho bhagavā āyasmantaṃ dabbaṃ mallaputtaṃ etadavoca – ‘‘sarasi tvaṃ, dabba, evarūpaṃ kattā yathāyaṃ vaḍḍho āhā’’ti? ‘‘Yathā maṃ, bhante, bhagavā jānātī’’ti. ‘‘Na kho, dabba, dabbā evaṃ nibbeṭhenti. Sace tayā kataṃ, katanti vadehi; sace akataṃ, akatanti vadehī’’ti. ‘‘Yato ahaṃ, bhante, jāto nābhijānāmi supinantenapi methunaṃ dhammaṃ paṭisevitā, pageva jāgaro’’ti. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘tena hi, bhikkhave, saṅgho vaḍḍhassa licchavissa pattaṃ nikkujjatu, asambhogaṃ saṅghena karotu.
‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ઉપાસકસ્સ પત્તો નિક્કુજ્જિતબ્બો – ભિક્ખૂનં અલાભાય પરિસક્કતિ, ભિક્ખૂનં અનત્થાય પરિસક્કતિ, ભિક્ખૂનં અવાસાય 65 પરિસક્કતિ, ભિક્ખૂ અક્કોસતિ પરિભાસતિ, ભિક્ખૂ ભિક્ખૂહિ ભેદેતિ, બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઇમેહિ અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ઉપાસકસ્સ પત્તં નિક્કુજ્જિતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, નિક્કુજ્જિતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgatassa upāsakassa patto nikkujjitabbo – bhikkhūnaṃ alābhāya parisakkati, bhikkhūnaṃ anatthāya parisakkati, bhikkhūnaṃ avāsāya 66 parisakkati, bhikkhū akkosati paribhāsati, bhikkhū bhikkhūhi bhedeti, buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati. Anujānāmi, bhikkhave, imehi aṭṭhahaṅgehi samannāgatassa upāsakassa pattaṃ nikkujjituṃ. Evañca pana, bhikkhave, nikkujjitabbo. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
૨૬૬. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. વડ્ઢો લિચ્છવી આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તં નિક્કુજ્જેય્ય, અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન કરેય્ય. એસા ઞત્તિ.
266. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Vaḍḍho licchavī āyasmantaṃ dabbaṃ mallaputtaṃ amūlikāya sīlavipattiyā anuddhaṃseti. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho vaḍḍhassa licchavissa pattaṃ nikkujjeyya, asambhogaṃ saṅghena kareyya. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. વડ્ઢો લિચ્છવી આયસ્મન્તં દબ્બં મલ્લપુત્તં અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેતિ. સઙ્ઘો વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તં નિક્કુજ્જતિ, અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન કરોતિ . યસ્સાયસ્મતો ખમતિ વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તસ્સ નિક્કુજ્જના, અસમ્ભોગં સઙ્ઘેન કરણં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Vaḍḍho licchavī āyasmantaṃ dabbaṃ mallaputtaṃ amūlikāya sīlavipattiyā anuddhaṃseti. Saṅgho vaḍḍhassa licchavissa pattaṃ nikkujjati, asambhogaṃ saṅghena karoti . Yassāyasmato khamati vaḍḍhassa licchavissa pattassa nikkujjanā, asambhogaṃ saṅghena karaṇaṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘નિક્કુજ્જિતો સઙ્ઘેન વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તો, અસમ્ભોગો સઙ્ઘેન. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Nikkujjito saṅghena vaḍḍhassa licchavissa patto, asambhogo saṅghena. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
અથ ખો આયસ્મા આનન્દો પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા વડ્ઢં લિચ્છવિં એતદવોચ – ‘‘સઙ્ઘેન તે, આવુસો વડ્ઢ, પત્તો નિક્કુજ્જિતો. અસમ્ભોગોસિ સઙ્ઘેના’’તિ. અથ ખો વડ્ઢો લિચ્છવી – સઙ્ઘેન કિર મે પત્તો નિક્કુજ્જિતો, અસમ્ભોગોમ્હિ કિર સઙ્ઘેનાતિ – તત્થેવ મુચ્છિતો પપતો. અથ ખો વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ મિત્તામચ્ચા ઞાતિસાલોહિતા વડ્ઢં લિચ્છવિં એતદવોચું – ‘‘અલં, આવુસો વડ્ઢ, મા સોચિ, મા પરિદેવિ. મયં ભગવન્તં પસાદેસ્સામ ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચા’’તિ.
Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena vaḍḍhassa licchavissa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā vaḍḍhaṃ licchaviṃ etadavoca – ‘‘saṅghena te, āvuso vaḍḍha, patto nikkujjito. Asambhogosi saṅghenā’’ti. Atha kho vaḍḍho licchavī – saṅghena kira me patto nikkujjito, asambhogomhi kira saṅghenāti – tattheva mucchito papato. Atha kho vaḍḍhassa licchavissa mittāmaccā ñātisālohitā vaḍḍhaṃ licchaviṃ etadavocuṃ – ‘‘alaṃ, āvuso vaḍḍha, mā soci, mā paridevi. Mayaṃ bhagavantaṃ pasādessāma bhikkhusaṅghañcā’’ti.
અથ ખો વડ્ઢો લિચ્છવી સપુત્તદારો સમિત્તામચ્ચો સઞાતિસાલોહિતો અલ્લવત્થો અલ્લકેસો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતો પાદેસુ સિરસા નિપતિત્વા ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અચ્ચયો મં, ભન્તે, અચ્ચગમા યથાબાલં યથામૂળ્હં યથાઅકુસલં, યોહં અય્યં દબ્બં મલ્લપુત્તં અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેસિં. તસ્સ મે, ભન્તે, ભગવા અચ્ચયં અચ્ચયતો પટિગ્ગણ્હાતુ આયતિં સંવરાયા’’તિ. ‘‘તગ્ઘ ત્વં, આવુસો વડ્ઢ, અચ્ચયો અચ્ચગમા યથાબાલં યથામૂળ્હં યથાઅકુસલં, યં ત્વં દબ્બં મલ્લપુત્તં અમૂલિકાય સીલવિપત્તિયા અનુદ્ધંસેસિ. યતો ચ ખો ત્વં, આવુસો વડ્ઢ, અચ્ચયં અચ્ચયતો દિસ્વા યથાધમ્મં પટિકરોસિ, તં તે મયં પટિગ્ગણ્હામ. વુડ્ઢિહેસા, આવુસો વડ્ઢ, અરિયસ્સ વિનયે યો અચ્ચયં અચ્ચયતો દિસ્વા યથાધમ્મં પટિકરોતિ, આયતિં સંવરં આપજ્જતી’’તિ. અથ ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તં ઉક્કુજ્જતુ, સમ્ભોગં સઙ્ઘેન કરોતુ.
Atha kho vaḍḍho licchavī saputtadāro samittāmacco sañātisālohito allavattho allakeso yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yohaṃ ayyaṃ dabbaṃ mallaputtaṃ amūlikāya sīlavipattiyā anuddhaṃsesiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti. ‘‘Taggha tvaṃ, āvuso vaḍḍha, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yaṃ tvaṃ dabbaṃ mallaputtaṃ amūlikāya sīlavipattiyā anuddhaṃsesi. Yato ca kho tvaṃ, āvuso vaḍḍha, accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi, taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāma. Vuḍḍhihesā, āvuso vaḍḍha, ariyassa vinaye yo accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti, āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjatī’’ti. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘tena hi, bhikkhave, saṅgho vaḍḍhassa licchavissa pattaṃ ukkujjatu, sambhogaṃ saṅghena karotu.
‘‘અટ્ઠહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ઉપાસકસ્સ પત્તો ઉક્કુજ્જિતબ્બો – ન ભિક્ખૂનં અલાભાય પરિસક્કતિ, ન ભિક્ખૂનં અનત્થાય પરિસક્કતિ, ન ભિક્ખૂનં અવાસાય પરિસક્કતિ, ન ભિક્ખૂ અક્કોસતિ પરિભાસતિ, ન ભિક્ખૂ ભિક્ખૂહિ ભેદેતિ, ન બુદ્ધસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ન ધમ્મસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ, ન સઙ્ઘસ્સ અવણ્ણં ભાસતિ. અનુજાનામિ , ભિક્ખવે, ઇમેહિ અટ્ઠહઙ્ગેહિ સમન્નાગતસ્સ ઉપાસકસ્સ પત્તં ઉક્કુજ્જિતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઉક્કુજ્જિતબ્બો. તેન, ભિક્ખવે, વડ્ઢેન લિચ્છવિના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘સઙ્ઘેન મે, ભન્તે, પત્તો નિક્કુજ્જિતો, અસમ્ભોગોમ્હિ સઙ્ઘેન. સોહં, ભન્તે, સમ્મા વત્તામિ, લોમં પાતેમિ, નેત્થારં વત્તામિ, સઙ્ઘં પત્તુક્કુજ્જનં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgatassa upāsakassa patto ukkujjitabbo – na bhikkhūnaṃ alābhāya parisakkati, na bhikkhūnaṃ anatthāya parisakkati, na bhikkhūnaṃ avāsāya parisakkati, na bhikkhū akkosati paribhāsati, na bhikkhū bhikkhūhi bhedeti, na buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, na dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, na saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati. Anujānāmi , bhikkhave, imehi aṭṭhahaṅgehi samannāgatassa upāsakassa pattaṃ ukkujjituṃ. Evañca pana, bhikkhave, ukkujjitabbo. Tena, bhikkhave, vaḍḍhena licchavinā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘saṅghena me, bhante, patto nikkujjito, asambhogomhi saṅghena. Sohaṃ, bhante, sammā vattāmi, lomaṃ pātemi, netthāraṃ vattāmi, saṅghaṃ pattukkujjanaṃ yācāmī’ti. Dutiyampi yācitabbo. Tatiyampi yācitabbo. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
૨૬૭. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. સઙ્ઘેન વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તો નિક્કુજ્જિતો, અસમ્ભોગો સઙ્ઘેન. સો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ, સઙ્ઘં પત્તુક્કુજ્જનં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તં ઉક્કુજ્જેય્ય, સમ્ભોગં સઙ્ઘેન કરેય્ય. એસા ઞત્તિ.
267. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅghena vaḍḍhassa licchavissa patto nikkujjito, asambhogo saṅghena. So sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, saṅghaṃ pattukkujjanaṃ yācati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho vaḍḍhassa licchavissa pattaṃ ukkujjeyya, sambhogaṃ saṅghena kareyya. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. સઙ્ઘેન વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તો નિક્કુજ્જિતો, અસમ્ભોગો સઙ્ઘેન. સો સમ્મા વત્તતિ, લોમં પાતેતિ, નેત્થારં વત્તતિ , સઙ્ઘં પત્તુક્કુજ્જનં યાચતિ. સઙ્ઘો વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તં ઉક્કુજ્જતિ, સમ્ભોગં સઙ્ઘેન કરોતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તસ્સ ઉક્કુજ્જના, સમ્ભોગં સઙ્ઘેન કરણં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅghena vaḍḍhassa licchavissa patto nikkujjito, asambhogo saṅghena. So sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati , saṅghaṃ pattukkujjanaṃ yācati. Saṅgho vaḍḍhassa licchavissa pattaṃ ukkujjati, sambhogaṃ saṅghena karoti. Yassāyasmato khamati vaḍḍhassa licchavissa pattassa ukkujjanā, sambhogaṃ saṅghena karaṇaṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ઉક્કુજ્જિતો સઙ્ઘેન વડ્ઢસ્સ લિચ્છવિસ્સ પત્તો, સમ્ભોગો સઙ્ઘેન. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Ukkujjito saṅghena vaḍḍhassa licchavissa patto, sambhogo saṅghena. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
૨૬૮. અથ ખો ભગવા વેસાલિયં યથાભિરન્તં વિહરિત્વા યેન ભગ્ગા તેન ચારિકં પક્કામિ. અનુપુબ્બેન ચારિકં ચરમાનો યેન ભગ્ગા તદવસરિ. તત્ર સુદં ભગવા ભગ્ગેસુ વિહરતિ સુસુમારગિરે 67 ભેસકળાવને મિગદાયે. તેન ખો પન સમયેન બોધિસ્સ રાજકુમારસ્સ કોકનદો 68 નામ પાસાદો અચિરકારિતો હોતિ, અનજ્ઝાવુત્થો સમણેન વા બ્રાહ્મણેન વા કેનચિ વા મનુસ્સભૂતેન. અથ ખો બોધિ રાજકુમારો સઞ્જિકાપુત્તં માણવં આમન્તેસિ – ‘‘એહિ ત્વં, સમ્મ સઞ્ચિકાપુત્ત, યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમ, ઉપસઙ્કમિત્વા મમ વચનેન ભગવતો પાદે સિરસા વન્દ; અપ્પાબાધં અપ્પાતઙ્કં લહુટ્ઠાનં બલં ફાસુવિહારં પુચ્છ – ‘બોધિ, ભન્તે, રાજકુમારો ભગવતો પાદે સિરસા વન્દતિ, અપ્પાબાધં અપ્પાતઙ્કં લહુટ્ઠાનં બલં ફાસુવિહારં પુચ્છતી’તિ. એવઞ્ચ વદેહિ – ‘અધિવાસેતુ કિર, ભન્તે , ભગવા બોધિસ્સ રાજકુમારસ્સ સ્વાતનાય ભત્તં સદ્ધિં ભિક્ખુસઙ્ઘેના’’’તિ. ‘‘એવં ભો’’તિ ખો સઞ્ચિકાપુત્તો માણવો બોધિસ્સ રાજકુમારસ્સ પટિસ્સુત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતા સદ્ધિં સમ્મોદિ, સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો સઞ્ચિકાપુત્તો માણવો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘બોધિ ખો રાજકુમારો ભોતો ગોતમસ્સ પાદે સિરસા વન્દતિ, અપ્પાબાધં અપ્પાતઙ્કં લહુટ્ઠાનં બલં ફાસુવિહારં પુચ્છતિ. એવઞ્ચ વદેતિ – ‘અધિવાસેતુ કિર ભવં ગોતમો બોધિસ્સ રાજકુમારસ્સ સ્વાતનાય ભત્તં સદ્ધિં ભિક્ખુસઙ્ઘેના’’’તિ. અધિવાસેસિ ભગવા તુણ્હીભાવેન. અથ ખો સઞ્ચિકાપુત્તો માણવો ભગવતો અધિવાસનં વિદિત્વા ઉટ્ઠાયાસના યેન બોધિ રાજકુમારો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા બોધિં રાજકુમારં એતદવોચ – ‘‘અવોચુમ્હ ખો મયં ભોતો વચનેન તં ભવન્તં ગોતમં – ‘બોધિ ખો રાજકુમારો ભોતો ગોતમસ્સ પાદે સિરસા વન્દતિ, અપ્પાબાધં અપ્પાતઙ્કં લહુટ્ઠાનં બલં ફાસુવિહારં પુચ્છતિ. એવઞ્ચ વદેતિ – અધિવાસેતુ કિર ભવં ગોતમો બોધિસ્સ રાજકુમારસ્સ સ્વાતનાય ભત્તં સદ્ધિં ભિક્ખુસઙ્ઘેના’તિ. અધિવુત્થઞ્ચ પન સમણેન ગોતમેના’’તિ.
268. Atha kho bhagavā vesāliyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena bhaggā tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bhaggā tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bhaggesu viharati susumāragire 69 bhesakaḷāvane migadāye. Tena kho pana samayena bodhissa rājakumārassa kokanado 70 nāma pāsādo acirakārito hoti, anajjhāvuttho samaṇena vā brāhmaṇena vā kenaci vā manussabhūtena. Atha kho bodhi rājakumāro sañjikāputtaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, samma sañcikāputta, yena bhagavā tenupasaṅkama, upasaṅkamitvā mama vacanena bhagavato pāde sirasā vanda; appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ puccha – ‘bodhi, bhante, rājakumāro bhagavato pāde sirasā vandati, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchatī’ti. Evañca vadehi – ‘adhivāsetu kira, bhante , bhagavā bodhissa rājakumārassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’’ti. ‘‘Evaṃ bho’’ti kho sañcikāputto māṇavo bodhissa rājakumārassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sañcikāputto māṇavo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bodhi kho rājakumāro bhoto gotamassa pāde sirasā vandati, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati. Evañca vadeti – ‘adhivāsetu kira bhavaṃ gotamo bodhissa rājakumārassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho sañcikāputto māṇavo bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā yena bodhi rājakumāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bodhiṃ rājakumāraṃ etadavoca – ‘‘avocumha kho mayaṃ bhoto vacanena taṃ bhavantaṃ gotamaṃ – ‘bodhi kho rājakumāro bhoto gotamassa pāde sirasā vandati, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati. Evañca vadeti – adhivāsetu kira bhavaṃ gotamo bodhissa rājakumārassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’ti. Adhivutthañca pana samaṇena gotamenā’’ti.
અથ ખો બોધિ રાજકુમારો તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયેન પણીતં ખાદનીયં ભોજનીયં પટિયાદાપેત્વા, કોકનદઞ્ચ પાસાદં ઓદાતેહિ દુસ્સેહિ સન્થરાપેત્વા યાવ પચ્છિમસોપાનકળેવરા, સઞ્ચિકાપુત્તં માણવં આમન્તેસિ – ‘‘એહિ ત્વં, સમ્મ સઞ્ચિકાપુત્ત, યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતો કાલં આરોચેહિ – ‘કાલો, ભન્તે નિટ્ઠિતં ભત્ત’’’ન્તિ. ‘‘એવં ભો’’તિ ખો સઞ્ચિકાપુત્તો માણવો બોધિસ્સ રાજકુમારસ્સ પટિસ્સુત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતો કાલં આરોચેસિ – ‘‘કાલો, ભો ગોતમ, નિટ્ઠિતં ભત્ત’’ન્તિ.
Atha kho bodhi rājakumāro tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā, kokanadañca pāsādaṃ odātehi dussehi santharāpetvā yāva pacchimasopānakaḷevarā, sañcikāputtaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, samma sañcikāputta, yena bhagavā tenupasaṅkama, upasaṅkamitvā bhagavato kālaṃ ārocehi – ‘kālo, bhante niṭṭhitaṃ bhatta’’’nti. ‘‘Evaṃ bho’’ti kho sañcikāputto māṇavo bodhissa rājakumārassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavato kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, bho gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.
અથ ખો ભગવા પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન બોધિસ્સ રાજકુમારસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ. તેન ખો પન સમયેન બોધિ રાજકુમારો બહિદ્વારકોટ્ઠકે ઠિતો હોતિ, ભગવન્તં આગમયમાનો. અદ્દસા ખો બોધિ રાજકુમારો ભગવન્તં દૂરતોવ આગચ્છન્તં. દિસ્વાન તતો પચ્ચુગ્ગન્ત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પુરેક્ખત્વા યેન કોકનદો પાસાદો તેનુપસઙ્કમિ. અથ ખો ભગવા પચ્છિમસોપાનકળેવરં નિસ્સાય અટ્ઠાસિ. અથ ખો બોધિ રાજકુમારો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અક્કમતુ, ભન્તે, ભગવા દુસ્સાનિ, અક્કમતુ સુગતો દુસ્સાનિ, યં મમ અસ્સ દીઘરત્તં હિતાય સુખાયા’’તિ. એવં વુત્તે ભગવા તુણ્હી અહોસિ. દુતિયમ્પિ ખો…પે॰… તતિયમ્પિ ખો બોધિ રાજકુમારો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અક્કમતુ, ભન્તે, ભગવા દુસ્સાનિ, અક્કમતુ સુગતો દુસ્સાનિ, યં મમ અસ્સ દીઘરત્તં હિતાય સુખાયા’’તિ. અથ ખો ભગવા આયસ્મન્તં આનન્દં અપલોકેસિ. અથ ખો આયસ્મા આનન્દો બોધિં રાજકુમારં એતદવોચ – ‘‘સંહરન્તુ, રાજકુમાર, દુસ્સાનિ. ન ભગવા ચેલપટિકં 71 અક્કમિસ્સતિ પચ્છિમં જનતં તથાગતો અનુકમ્પતી’’તિ.
Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena bodhissa rājakumārassa nivesanaṃ tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena bodhi rājakumāro bahidvārakoṭṭhake ṭhito hoti, bhagavantaṃ āgamayamāno. Addasā kho bodhi rājakumāro bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna tato paccuggantvā bhagavantaṃ abhivādetvā purekkhatvā yena kokanado pāsādo tenupasaṅkami. Atha kho bhagavā pacchimasopānakaḷevaraṃ nissāya aṭṭhāsi. Atha kho bodhi rājakumāro bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘akkamatu, bhante, bhagavā dussāni, akkamatu sugato dussāni, yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Evaṃ vutte bhagavā tuṇhī ahosi. Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho bodhi rājakumāro bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘akkamatu, bhante, bhagavā dussāni, akkamatu sugato dussāni, yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ apalokesi. Atha kho āyasmā ānando bodhiṃ rājakumāraṃ etadavoca – ‘‘saṃharantu, rājakumāra, dussāni. Na bhagavā celapaṭikaṃ 72 akkamissati pacchimaṃ janataṃ tathāgato anukampatī’’ti.
અથ ખો બોધિ રાજકુમારો દુસ્સાનિ સંહરાપેત્વા ઉપરિકોકનદે પાસાદે આસનં પઞ્ઞપેસિ. અથ ખો ભગવા કોકનદં પાસાદં અભિરુહિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ સદ્ધિં ભિક્ખુસઙ્ઘેન. અથ ખો બોધિ રાજકુમારો બુદ્ધપ્પમુખં ભિક્ખુસઙ્ઘં પણીતેન ખાદનીયેન ભોજનીયેન સહત્થા સન્તપ્પેત્વા સમ્પવારેત્વા, ભગવન્તં ભુત્તાવિં ઓનીતપત્તપાણિં, એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો બોધિં રાજકુમારં ભગવા ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેત્વા સમાદપેત્વા સમુત્તેજેત્વા સમ્પહંસેત્વા ઉટ્ઠાયાસના પક્કામિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, ચેલપટિકા અક્કમિતબ્બા. યો અક્કમેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Atha kho bodhi rājakumāro dussāni saṃharāpetvā uparikokanade pāsāde āsanaṃ paññapesi. Atha kho bhagavā kokanadaṃ pāsādaṃ abhiruhitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho bodhi rājakumāro buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā, bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ, ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho bodhiṃ rājakumāraṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, celapaṭikā akkamitabbā. Yo akkameyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરા ઇત્થી અપગતગબ્ભા ભિક્ખૂ નિમન્તેત્વા દુસ્સં પઞ્ઞપેત્વા એતદવોચ – ‘‘અક્કમથ, ભન્તે , દુસ્સ’’ન્તિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા ન અક્કમન્તિ. ‘‘અક્કમથ, ભન્તે, દુસ્સં મઙ્ગલત્થાયા’’તિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા ન અક્કમિંસુ. અથ ખો સા ઇત્થી ઉજ્ઝાયતિ ખિય્યતિ વિપાચેતિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ અય્યા મઙ્ગલત્થાય યાચિયમાના ચેલપ્પટિકં ન અક્કમિસ્સન્તી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તસ્સા ઇત્થિયા ઉજ્ઝાયન્તિયા ખિય્યન્તિયા વિપાચેન્તિયા. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ગિહી, ભિક્ખવે, મઙ્ગલિકા. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગિહીનં મઙ્ગલત્થાય યાચિયમાનેન ચેલપ્પટિકં અક્કમિતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññatarā itthī apagatagabbhā bhikkhū nimantetvā dussaṃ paññapetvā etadavoca – ‘‘akkamatha, bhante , dussa’’nti. Bhikkhū kukkuccāyantā na akkamanti. ‘‘Akkamatha, bhante, dussaṃ maṅgalatthāyā’’ti. Bhikkhū kukkuccāyantā na akkamiṃsu. Atha kho sā itthī ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma ayyā maṅgalatthāya yāciyamānā celappaṭikaṃ na akkamissantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tassā itthiyā ujjhāyantiyā khiyyantiyā vipācentiyā. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Gihī, bhikkhave, maṅgalikā. Anujānāmi, bhikkhave, gihīnaṃ maṅgalatthāya yāciyamānena celappaṭikaṃ akkamitu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ધોતપાદકં અક્કમિતું કુક્કુચ્ચાયન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ધોતપાદકં અક્કમિતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū dhotapādakaṃ akkamituṃ kukkuccāyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, dhotapādakaṃ akkamitu’’nti.
દુતિયભાણવારો નિટ્ઠિતો.
Dutiyabhāṇavāro niṭṭhito.
૨૬૯. અથ ખો ભગવા ભગ્ગેસુ યથાભિરન્તં વિહરિત્વા યેન સાવત્થિ તેન ચારિકં પક્કામિ. અનુપુબ્બેન ચારિકં ચરમાનો યેન સાવત્થિ તદવસરિ. તત્ર સુદં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. અથ ખો વિસાખા મિગારમાતા ઘટકઞ્ચ કતકઞ્ચ સમ્મજ્જનિઞ્ચ આદાય યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્ના ખો વિસાખા મિગારમાતા ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘પટિગ્ગણ્હાતુ મે, ભન્તે, ભગવા ઘટકઞ્ચ કતકઞ્ચ સમ્મજ્જનિઞ્ચ, યં મમ અસ્સ દીઘરત્તં હિતાય સુખાયા’’તિ. પટિગ્ગહેસિ ભગવા ઘટકઞ્ચ સમ્મજ્જનિઞ્ચ. ન ભગવા કતકં પટિગ્ગહેસિ. અથ ખો ભગવા વિસાખં મિગારમાતરં ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેસિ સમાદપેસિ સમુત્તેજેસિ સમ્પહંસેસિ. અથ ખો વિસાખા મિગારમાતા ભગવતા ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સિતા સમાદપિતા સમુત્તેજિતા સમ્પહંસિતા ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ.
269. Atha kho bhagavā bhaggesu yathābhirantaṃ viharitvā yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sāvatthi tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho visākhā migāramātā ghaṭakañca katakañca sammajjaniñca ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho visākhā migāramātā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘paṭiggaṇhātu me, bhante, bhagavā ghaṭakañca katakañca sammajjaniñca, yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā ghaṭakañca sammajjaniñca. Na bhagavā katakaṃ paṭiggahesi. Atha kho bhagavā visākhaṃ migāramātaraṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho visākhā migāramātā bhagavatā dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṃsitā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઘટકઞ્ચ સમ્મજ્જનિઞ્ચ. ન, ભિક્ખવે, કતકં પરિભુઞ્જિતબ્બં. યો પરિભુઞ્જેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તિસ્સો પાદઘંસનિયો – સક્ખરં, કથલં, સમુદ્દફેણક’’ન્તિ.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ghaṭakañca sammajjaniñca. Na, bhikkhave, katakaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, tisso pādaghaṃsaniyo – sakkharaṃ, kathalaṃ, samuddapheṇaka’’nti.
અથ ખો વિસાખા મિગારમાતા વિધૂપનઞ્ચ તાલવણ્ટઞ્ચ 73 આદાય યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્ના ખો વિસાખા મિગારમાતા ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘પટિગ્ગણ્હાતુ મે, ભન્તે, ભગવા વિધૂપનઞ્ચ તાલવણ્ટઞ્ચ, યં મમ અસ્સ દીઘરત્તં હિતાય સુખાયા’’તિ. પટિગ્ગહેસિ ભગવા વિધૂપનઞ્ચ તાલવણ્ટઞ્ચ.
Atha kho visākhā migāramātā vidhūpanañca tālavaṇṭañca 74 ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho visākhā migāramātā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘paṭiggaṇhātu me, bhante, bhagavā vidhūpanañca tālavaṇṭañca, yaṃ mama assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā vidhūpanañca tālavaṇṭañca.
અથ ખો ભગવા વિસાખં મિગારમાતરં ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેસિ સમાદપેસિ સમુત્તેજેસિ સમ્પહંસેસિ…પે॰… પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, વિધૂપનઞ્ચ તાલવણ્ટઞ્ચા’’તિ.
Atha kho bhagavā visākhaṃ migāramātaraṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi…pe… padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vidhūpanañca tālavaṇṭañcā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન સઙ્ઘસ્સ મકસબીજની ઉપ્પન્ના હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મકસબીજનિ’’ન્તિ. ચામરિબીજની ઉપ્પન્ના હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ચામરિબીજની ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તિસ્સો બીજનિયો – વાકમયં, ઉસીરમયં, મોરપિઞ્છમય’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena saṅghassa makasabījanī uppannā hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, makasabījani’’nti. Cāmaribījanī uppannā hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, cāmaribījanī dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, tisso bījaniyo – vākamayaṃ, usīramayaṃ, morapiñchamaya’’nti.
૨૭૦. તેન ખો પન સમયેન સઙ્ઘસ્સ છત્તં ઉપ્પન્નં હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, છત્ત’’ન્તિ.
270. Tena kho pana samayena saṅghassa chattaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, chatta’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ છત્તપ્પગ્ગહિતા 75 આહિણ્ડન્તિ. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ઉપાસકો સમ્બહુલેહિ આજીવકસાવકેહિ સદ્ધિં ઉય્યાનં અગમાસિ. અદ્દસાસું ખો તે આજીવકસાવકા છબ્બગ્ગિયે ભિક્ખૂ દૂરતોવ છત્તપ્પગ્ગહિતે આગચ્છન્તે. દિસ્વાન તં ઉપાસકં એતદવોચું – ‘‘એતે ખો, અય્યા 76, તુમ્હાકં ભદન્તા છત્તપ્પગ્ગહિતા આગચ્છન્તિ, સેય્યથાપિ ગણકમહામત્તા’’તિ. ‘‘નાય્યા એતે ભિક્ખૂ, પરિબ્બાજકા’’તિ. ‘ભિક્ખૂ ન ભિક્ખૂ’તિ અબ્ભુતં અકંસુ. અથ ખો સો ઉપાસકો ઉપગતે સઞ્જાનિત્વા ઉજ્ઝાયતિ ખિય્યતિ વિપાચેતિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ભદન્તા છત્તપ્પગ્ગહિતા આહિણ્ડિસ્સન્તી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તસ્સ ઉપાસકસ્સ ઉજ્ઝાયન્તસ્સ ખિય્યન્તસ્સ વિપાચેન્તસ્સ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે…પે॰… ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, છત્તં ધારેતબ્બં. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū chattappaggahitā 77 āhiṇḍanti. Tena kho pana samayena aññataro upāsako sambahulehi ājīvakasāvakehi saddhiṃ uyyānaṃ agamāsi. Addasāsuṃ kho te ājīvakasāvakā chabbaggiye bhikkhū dūratova chattappaggahite āgacchante. Disvāna taṃ upāsakaṃ etadavocuṃ – ‘‘ete kho, ayyā 78, tumhākaṃ bhadantā chattappaggahitā āgacchanti, seyyathāpi gaṇakamahāmattā’’ti. ‘‘Nāyyā ete bhikkhū, paribbājakā’’ti. ‘Bhikkhū na bhikkhū’ti abbhutaṃ akaṃsu. Atha kho so upāsako upagate sañjānitvā ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhadantā chattappaggahitā āhiṇḍissantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tassa upāsakassa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Saccaṃ kira, bhikkhave…pe… ‘‘saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, chattaṃ dhāretabbaṃ. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ગિલાનો હોતિ. તસ્સ ભિક્ખુનો વિના છત્તં ન ફાસુ હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગિલાનસ્સ છત્તં ધારેતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu gilāno hoti. Tassa bhikkhuno vinā chattaṃ na phāsu hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gilānassa chattaṃ dhāretu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ – ગિલાનસ્સેવ ભગવતા છત્તં અનુઞ્ઞાતં નો અગિલાનસ્સાતિ – આરામે આરામૂપચારે છત્તં ધારેતું કુક્કુચ્ચાયન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અગિલાનેનપિ આરામે આરામૂપચારે છત્તં ધારેતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū – gilānasseva bhagavatā chattaṃ anuññātaṃ no agilānassāti – ārāme ārāmūpacāre chattaṃ dhāretuṃ kukkuccāyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, agilānenapi ārāme ārāmūpacāre chattaṃ dhāretu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ સિક્કાય પત્તં ઉટ્ટિત્વા દણ્ડે આલગ્ગિત્વા વિકાલે અઞ્ઞતરેન ગામદ્વારેન અતિક્કમતિ. મનુસ્સા – ‘એસય્યો ચોરો ગચ્છતિ, અસિસ્સ વિજ્જોતલતી’તિ અનુપતિત્વા ગહેત્વા સઞ્જાનિત્વા મુઞ્ચિંસુ. અથ ખો સો ભિક્ખુ આરામં ગન્ત્વા ભિક્ખૂનં એતમત્થં આરોચેસિ. ‘‘કિં પન ત્વં, આવુસો, દણ્ડસિક્કં ધારેસી’’તિ? ‘‘એવમાવુસો’’તિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ભિક્ખુ દણ્ડસિક્કં ધારેસ્સસી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘સચ્ચં ભગવા’’તિ…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, દણ્ડસિક્કા ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu sikkāya pattaṃ uṭṭitvā daṇḍe ālaggitvā vikāle aññatarena gāmadvārena atikkamati. Manussā – ‘esayyo coro gacchati, asissa vijjotalatī’ti anupatitvā gahetvā sañjānitvā muñciṃsu. Atha kho so bhikkhu ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, āvuso, daṇḍasikkaṃ dhāresī’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu daṇḍasikkaṃ dhāressasī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, daṇḍasikkā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ગિલાનો હોતિ, ન સક્કોતિ વિના દણ્ડેન આહિણ્ડિતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગિલાનસ્સ ભિક્ખુનો દણ્ડસમ્મુતિં દાતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બા. તેન ગિલાનેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, ગિલાનો; ન સક્કોમિ વિના દણ્ડેન આહિણ્ડિતું. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં દણ્ડસમ્મુતિં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu gilāno hoti, na sakkoti vinā daṇḍena āhiṇḍituṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gilānassa bhikkhuno daṇḍasammutiṃ dātuṃ. Evañca pana, bhikkhave, dātabbā. Tena gilānena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ, bhante, gilāno; na sakkomi vinā daṇḍena āhiṇḍituṃ. Sohaṃ, bhante, saṅghaṃ daṇḍasammutiṃ yācāmī’ti. Dutiyampi yācitabbā. Tatiyampi yācitabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ગિલાનો, ન સક્કોતિ વિના દણ્ડેન આહિણ્ડિતું. સો સઙ્ઘં દણ્ડસમ્મુતિં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દણ્ડસમ્મુતિં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu gilāno, na sakkoti vinā daṇḍena āhiṇḍituṃ. So saṅghaṃ daṇḍasammutiṃ yācati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmassa bhikkhuno daṇḍasammutiṃ dadeyya. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ગિલાનો, ન સક્કોતિ વિના દણ્ડેન આહિણ્ડિતું. સો સઙ્ઘં દણ્ડસમ્મુતિં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દણ્ડસમ્મુતિં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દણ્ડસમ્મુતિયા દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu gilāno, na sakkoti vinā daṇḍena āhiṇḍituṃ. So saṅghaṃ daṇḍasammutiṃ yācati. Saṅgho itthannāmassa bhikkhuno daṇḍasammutiṃ deti. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno daṇḍasammutiyā dānaṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘દિન્ના સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દણ્ડસમ્મુતિ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Dinnā saṅghena itthannāmassa bhikkhuno daṇḍasammuti. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
૨૭૧. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ગિલાનો હોતિ, ન સક્કોતિ વિના સિક્કાય પત્તં પરિહરિતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગિલાનસ્સ ભિક્ખુનો સિક્કાસમ્મુતિં દાતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બા. તેન ગિલાનેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, ગિલાનો; ન સક્કોમિ વિના સિક્કાય પત્તં પરિહરિતું. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં સિક્કાસમ્મુતિં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
271. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu gilāno hoti, na sakkoti vinā sikkāya pattaṃ pariharituṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gilānassa bhikkhuno sikkāsammutiṃ dātuṃ. Evañca pana, bhikkhave, dātabbā. Tena gilānena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ, bhante, gilāno; na sakkomi vinā sikkāya pattaṃ pariharituṃ. Sohaṃ, bhante, saṅghaṃ sikkāsammutiṃ yācāmī’ti. Dutiyampi yācitabbā. Tatiyampi yācitabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ગિલાનો, ન સક્કોતિ વિના સિક્કાય પત્તં પરિહરિતું. સો સઙ્ઘં સિક્કાસમ્મુતિં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સિક્કાસમ્મુતિં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu gilāno, na sakkoti vinā sikkāya pattaṃ pariharituṃ. So saṅghaṃ sikkāsammutiṃ yācati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmassa bhikkhuno sikkāsammutiṃ dadeyya. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ગિલાનો, ન સક્કોતિ વિના સિક્કાય પત્તં પરિહરિતું. સો સઙ્ઘં સિક્કાસમ્મુતિં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સિક્કાસમ્મુતિં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સિક્કાસમ્મુતિયા દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu gilāno, na sakkoti vinā sikkāya pattaṃ pariharituṃ. So saṅghaṃ sikkāsammutiṃ yācati. Saṅgho itthannāmassa bhikkhuno sikkāsammutiṃ deti. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno sikkāsammutiyā dānaṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘દિન્ના સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સિક્કાસમ્મુતિ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Dinnā saṅghena itthannāmassa bhikkhuno sikkāsammuti. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
૨૭૨. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ગિલાનો હોતિ, ન સક્કોતિ વિના દણ્ડેન આહિણ્ડિતું, ન સક્કોતિ વિના સિક્કાય પત્તં પરિહરિતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગિલાનસ્સ ભિક્ખુનો દણ્ડસિક્કાસમ્મુતિં દાતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, દાતબ્બા . તેન ગિલાનેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, ગિલાનો; ન સક્કોમિ વિના દણ્ડેન આહિણ્ડિતું; ન સક્કોમિ વિના સિક્કાય પત્તં પરિહરિતું. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં દણ્ડસિક્કાસમ્મુતિં યાચામી’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
272. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu gilāno hoti, na sakkoti vinā daṇḍena āhiṇḍituṃ, na sakkoti vinā sikkāya pattaṃ pariharituṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gilānassa bhikkhuno daṇḍasikkāsammutiṃ dātuṃ. Evañca pana, bhikkhave, dātabbā . Tena gilānena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ, bhante, gilāno; na sakkomi vinā daṇḍena āhiṇḍituṃ; na sakkomi vinā sikkāya pattaṃ pariharituṃ. Sohaṃ, bhante, saṅghaṃ daṇḍasikkāsammutiṃ yācāmī’ti. Dutiyampi yācitabbā. Tatiyampi yācitabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ગિલાનો, ન સક્કોતિ વિના દણ્ડેન આહિણ્ડિતું, ન સક્કોતિ વિના સિક્કાય પત્તં પરિહરિતું. સો સઙ્ઘં દણ્ડસિક્કાસમ્મુતિં યાચતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દણ્ડસિક્કાસમ્મુતિં દદેય્ય. એસા ઞત્તિ.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu gilāno, na sakkoti vinā daṇḍena āhiṇḍituṃ, na sakkoti vinā sikkāya pattaṃ pariharituṃ. So saṅghaṃ daṇḍasikkāsammutiṃ yācati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmassa bhikkhuno daṇḍasikkāsammutiṃ dadeyya. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ ગિલાનો ન સક્કોતિ વિના દણ્ડેન આહિણ્ડિતું, ન સક્કોતિ વિના સિક્કાય પત્તં પરિહરિતું. સો સઙ્ઘં દણ્ડસિક્કાસમ્મુતિં યાચતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દણ્ડસિક્કાસમ્મુતિં દેતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દણ્ડસિક્કાસમ્મુતિયા દાનં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu gilāno na sakkoti vinā daṇḍena āhiṇḍituṃ, na sakkoti vinā sikkāya pattaṃ pariharituṃ. So saṅghaṃ daṇḍasikkāsammutiṃ yācati. Saṅgho itthannāmassa bhikkhuno daṇḍasikkāsammutiṃ deti. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno daṇḍasikkāsammutiyā dānaṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘દિન્ના સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દણ્ડસિક્કાસમ્મુતિ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Dinnā saṅghena itthannāmassa bhikkhuno daṇḍasikkāsammuti. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
૨૭૩. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ રોમન્થકો 79 હોતિ. સો રોમન્થિત્વા રોમન્થિત્વા અજ્ઝોહરતિ. ભિક્ખૂ ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘વિકાલાયં 80 ભિક્ખુ ભોજનં ભુઞ્જતી’’તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘એસો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અચિરંગોયોનિયા ચુતો. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, રોમન્થકસ્સ રોમન્થનં. ન ચ, ભિક્ખવે, બહિમુખદ્વારં નીહરિત્વા અજ્ઝોહરિતબ્બં. યો અજ્ઝોહરેય્ય, યથાધમ્મો કારેતબ્બો’’તિ.
273. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu romanthako 81 hoti. So romanthitvā romanthitvā ajjhoharati. Bhikkhū ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘vikālāyaṃ 82 bhikkhu bhojanaṃ bhuñjatī’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Eso, bhikkhave, bhikkhu aciraṃgoyoniyā cuto. Anujānāmi, bhikkhave, romanthakassa romanthanaṃ. Na ca, bhikkhave, bahimukhadvāraṃ nīharitvā ajjhoharitabbaṃ. Yo ajjhohareyya, yathādhammo kāretabbo’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ પૂગસ્સ સઙ્ઘભત્તં હોતિ. ભત્તગ્ગે બહુસિત્થાનિ પકિરિયિંસુ 83. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા ઓદને દિય્યમાને ન સક્કચ્ચં પટિગ્ગહેસ્સન્તિ, એકમેકં સિત્થં કમ્મસતેન નિટ્ઠાયતી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, યં દિય્યમાનં પતતિ, તં સામં ગહેત્વા પરિભુઞ્જિતું. પરિચ્ચત્તં તં, ભિક્ખવે, દાયકેહી’’તિ.
Tena kho pana samayena aññatarassa pūgassa saṅghabhattaṃ hoti. Bhattagge bahusitthāni pakiriyiṃsu 84. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā odane diyyamāne na sakkaccaṃ paṭiggahessanti, ekamekaṃ sitthaṃ kammasatena niṭṭhāyatī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, yaṃ diyyamānaṃ patati, taṃ sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ. Pariccattaṃ taṃ, bhikkhave, dāyakehī’’ti.
૨૭૪. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ દીઘેહિ નખેહિ પિણ્ડાય ચરતિ. અઞ્ઞતરા ઇત્થી પસ્સિત્વા તં ભિક્ખું એતદવોચ – ‘‘એહિ, ભન્તે, મેથુનં ધમ્મં પટિસેવા’’તિ. ‘‘અલં, ભગિનિ, નેતં કપ્પતી’’તિ. ‘‘સચે ખો ત્વં, ભન્તે, નપ્પટિસેવિસ્સસિ, ઇદાનાહં અત્તનો નખેહિ ગત્તાનિ વિલિખિત્વા કુપ્પં કરિસ્સામિ – અયં મં ભિક્ખુ વિપ્પકરોતી’’તિ. ‘‘પજાનાહિ ત્વં, ભગિની’’તિ. અથ ખો સા ઇત્થી અત્તનો નખેહિ ગત્તાનિ વિલિખિત્વા કુપ્પં અકાસિ – અયં મં ભિક્ખુ વિપ્પકરોતીતિ. મનુસ્સા ઉપધાવિત્વા તં ભિક્ખું અગ્ગહેસું. અદ્દસાસું ખો તે મનુસ્સા તસ્સા ઇત્થિયા નખે છવિમ્પિ લોહિતમ્પિ. દિસ્વાન – ઇમિસ્સાયેવ ઇત્થિયા ઇદં કમ્મં, અકારકો ભિક્ખૂતિ – તં ભિક્ખું મુઞ્ચિંસુ. અથ ખો સો ભિક્ખુ આરામં ગન્ત્વા ભિક્ખૂનં એતમત્થં આરોચેસિ. ‘‘કિં પન ત્વં, આવુસો, દીઘે નખે ધારેસી’’તિ? ‘‘એવમાવુસો’’તિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ ભિક્ખુ દીઘે નખે ધારેસ્સસી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, દીઘા નખા ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
274. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu dīghehi nakhehi piṇḍāya carati. Aññatarā itthī passitvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘ehi, bhante, methunaṃ dhammaṃ paṭisevā’’ti. ‘‘Alaṃ, bhagini, netaṃ kappatī’’ti. ‘‘Sace kho tvaṃ, bhante, nappaṭisevissasi, idānāhaṃ attano nakhehi gattāni vilikhitvā kuppaṃ karissāmi – ayaṃ maṃ bhikkhu vippakarotī’’ti. ‘‘Pajānāhi tvaṃ, bhaginī’’ti. Atha kho sā itthī attano nakhehi gattāni vilikhitvā kuppaṃ akāsi – ayaṃ maṃ bhikkhu vippakarotīti. Manussā upadhāvitvā taṃ bhikkhuṃ aggahesuṃ. Addasāsuṃ kho te manussā tassā itthiyā nakhe chavimpi lohitampi. Disvāna – imissāyeva itthiyā idaṃ kammaṃ, akārako bhikkhūti – taṃ bhikkhuṃ muñciṃsu. Atha kho so bhikkhu ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, āvuso, dīghe nakhe dhāresī’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu dīghe nakhe dhāressasī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, dīghā nakhā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ નખેનપિ નખં છિન્દન્તિ, મુખેનપિ નખં છિન્દન્તિ, કુટ્ટેપિ ઘંસન્તિ. અઙ્ગુલિયો દુક્ખા હોન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, નખચ્છેદન’’ન્તિ. સલોહિતં નખં છિન્દન્તિ. અઙ્ગુલિયો દુક્ખા હોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મંસપ્પમાણેન નખં છિન્દિતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū nakhenapi nakhaṃ chindanti, mukhenapi nakhaṃ chindanti, kuṭṭepi ghaṃsanti. Aṅguliyo dukkhā honti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, nakhacchedana’’nti. Salohitaṃ nakhaṃ chindanti. Aṅguliyo dukkhā honti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, maṃsappamāṇena nakhaṃ chinditu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ વીસતિમટ્ઠં 85 કારાપેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન , ભિક્ખવે, વીસતિમટ્ઠં કારાપેતબ્બં. યો કારાપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મલમત્તં અપકડ્ઢિતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū vīsatimaṭṭhaṃ 86 kārāpenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na , bhikkhave, vīsatimaṭṭhaṃ kārāpetabbaṃ. Yo kārāpeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, malamattaṃ apakaḍḍhitu’’nti.
૨૭૫. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂનં કેસા દીઘા હોન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ઉસ્સહન્તિ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ અઞ્ઞમઞ્ઞં કેસે ઓરોપેતુ’’ન્તિ? ‘‘ઉસ્સહન્તિ ભગવા’’તિ . અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા…પે॰… ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ખુરં ખુરસિલં ખુરસિપાટિકં નમતકં સબ્બં ખુરભણ્ડ’’ન્તિ.
275. Tena kho pana samayena bhikkhūnaṃ kesā dīghā honti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Ussahanti pana, bhikkhave, bhikkhū aññamaññaṃ kese oropetu’’nti? ‘‘Ussahanti bhagavā’’ti . Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā…pe… bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, khuraṃ khurasilaṃ khurasipāṭikaṃ namatakaṃ sabbaṃ khurabhaṇḍa’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ મસ્સું કપ્પાપેન્તિ…પે॰… મસ્સું વડ્ઢાપેન્તિ… ગોલોમિકં કારાપેન્તિ… ચતુરસ્સકં કારાપેન્તિ… પરિમુખં કારાપેન્તિ… અડ્ઢદુકં 87 કારાપેન્તિ… દાઠિકં ઠપેન્તિ… સમ્બાધે લોમં સંહરાપેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે , મસ્સુ કપ્પાપેતબ્બં…પે॰… ન મસ્સુ વડ્ઢાપેતબ્બં… ન ગોલોમિકં કારાપેતબ્બં… ન ચતુરસ્સકં કારાપેતબ્બં… ન પરિમુખં કારાપેતબ્બં… ન અડ્ઢદુકં કારાપેતબ્બં… ન દાઠિકા ઠપેતબ્બા… ન સમ્બાધે લોમં સંહરાપેતબ્બં. યો સંહરાપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū massuṃ kappāpenti…pe… massuṃ vaḍḍhāpenti… golomikaṃ kārāpenti… caturassakaṃ kārāpenti… parimukhaṃ kārāpenti… aḍḍhadukaṃ 88 kārāpenti… dāṭhikaṃ ṭhapenti… sambādhe lomaṃ saṃharāpenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave , massu kappāpetabbaṃ…pe… na massu vaḍḍhāpetabbaṃ… na golomikaṃ kārāpetabbaṃ… na caturassakaṃ kārāpetabbaṃ… na parimukhaṃ kārāpetabbaṃ… na aḍḍhadukaṃ kārāpetabbaṃ… na dāṭhikā ṭhapetabbā… na sambādhe lomaṃ saṃharāpetabbaṃ. Yo saṃharāpeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભિક્ખુનો સમ્બાધે વણો હોતિ. ભેસજ્જં ન સન્તિટ્ઠતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું . ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આબાધપ્પચ્ચયા સમ્બાધે લોમં સંહરાપેતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno sambādhe vaṇo hoti. Bhesajjaṃ na santiṭṭhati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ābādhappaccayā sambādhe lomaṃ saṃharāpetu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ કત્તરિકાય કેસે છેદાપેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, કત્તરિકાય કેસા છેદાપેતબ્બા. યો છેદાપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū kattarikāya kese chedāpenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, kattarikāya kesā chedāpetabbā. Yo chedāpeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભિક્ખુનો સીસે વણો હોતિ, ન સક્કોતિ ખુરેન કેસે ઓરોપેતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આબાધપ્પચ્ચયા કત્તરિકાય કેસે છેદાપેતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno sīse vaṇo hoti, na sakkoti khurena kese oropetuṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ābādhappaccayā kattarikāya kese chedāpetu’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ દીઘાનિ નાસિકાલોમાનિ ધારેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ પિસાચિલ્લિકાતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, દીઘં નાસિકાલોમં ધારેતબ્બં. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū dīghāni nāsikālomāni dhārenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi pisācillikāti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, dīghaṃ nāsikālomaṃ dhāretabbaṃ. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ સક્ખરિકાયપિ મધુસિત્થકેનપિ નાસિકાલોમં ગાહાપેન્તિ. નાસિકા દુક્ખા હોન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સણ્ડાસ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū sakkharikāyapi madhusitthakenapi nāsikālomaṃ gāhāpenti. Nāsikā dukkhā honti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, saṇḍāsa’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ પલિતં ગાહાપેન્તિ . મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, પલિતં ગાહાપેતબ્બં. યો ગાહાપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū palitaṃ gāhāpenti . Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, palitaṃ gāhāpetabbaṃ. Yo gāhāpeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૭૬. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભિક્ખુનો કણ્ણગૂથકેહિ કણ્ણા થકિતા હોન્તિ . ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કણ્ણમલહરણિ’’ન્તિ.
276. Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno kaṇṇagūthakehi kaṇṇā thakitā honti . Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, kaṇṇamalaharaṇi’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉચ્ચાવચા કણ્ણમલહરણિયો ધારેન્તિ સોવણ્ણમયં રૂપિયમયં. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઉચ્ચાવચા કણ્ણમલહરણિયો ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અટ્ઠિમયં દન્તમયં વિસાણમયં નળમયં વેળુમયં કટ્ઠમયં જતુમયં ફલમયં લોહમયં સઙ્ખનાભિમય’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū uccāvacā kaṇṇamalaharaṇiyo dhārenti sovaṇṇamayaṃ rūpiyamayaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, uccāvacā kaṇṇamalaharaṇiyo dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti. Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhimayaṃ dantamayaṃ visāṇamayaṃ naḷamayaṃ veḷumayaṃ kaṭṭhamayaṃ jatumayaṃ phalamayaṃ lohamayaṃ saṅkhanābhimaya’’nti.
૨૭૭. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ બહું લોહભણ્ડં કંસભણ્ડં સન્નિચયં કરોન્તિ. મનુસ્સા વિહારચારિકં આહિણ્ડન્તા પસ્સિત્વા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા બહું લોહભણ્ડં કંસભણ્ડં સન્નિચયં કરિસ્સન્તિ , સેય્યથાપિ કંસપત્થરિકા’’તિ! ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, બહું લોહભણ્ડં કંસભણ્ડં સન્નિચયો કાતબ્બો. યો કરેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
277. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū bahuṃ lohabhaṇḍaṃ kaṃsabhaṇḍaṃ sannicayaṃ karonti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā bahuṃ lohabhaṇḍaṃ kaṃsabhaṇḍaṃ sannicayaṃ karissanti , seyyathāpi kaṃsapattharikā’’ti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, bahuṃ lohabhaṇḍaṃ kaṃsabhaṇḍaṃ sannicayo kātabbo. Yo kareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ અઞ્જનિમ્પિ અઞ્જનિસલાકમ્પિ કણ્ણમલહરણિમ્પિ બન્ધનમત્તમ્પિ કુક્કુચ્ચાયન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અઞ્જનિં અઞ્જનિસલાકં કણ્ણમલહરણિં બન્ધનમત્ત’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū añjanimpi añjanisalākampi kaṇṇamalaharaṇimpi bandhanamattampi kukkuccāyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, añjaniṃ añjanisalākaṃ kaṇṇamalaharaṇiṃ bandhanamatta’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ સઙ્ઘાટિપલ્લત્થિકાય નિસીદન્તિ. સઙ્ઘાટિયા પત્તા લુજ્જન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, સઙ્ઘાટિપલ્લત્થિકાય નિસીદિતબ્બં. યો નિસીદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū saṅghāṭipallatthikāya nisīdanti. Saṅghāṭiyā pattā lujjanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, saṅghāṭipallatthikāya nisīditabbaṃ. Yo nisīdeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ગિલાનો હોતિ. તસ્સ વિના આયોગેન 89 ન ફાસુ હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આયોગ’’ન્તિ. અથ ખો ભિક્ખૂનં એતદહોસિ – ‘‘કથં નુ ખો આયોગો કાતબ્બો’’તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તન્તકં વેમં કવટં 90 સલાકં સબ્બં તન્તભણ્ડક’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu gilāno hoti. Tassa vinā āyogena 91 na phāsu hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āyoga’’nti. Atha kho bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kathaṃ nu kho āyogo kātabbo’’ti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, tantakaṃ vemaṃ kavaṭaṃ 92 salākaṃ sabbaṃ tantabhaṇḍaka’’nti.
૨૭૮. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ અકાયબન્ધનો ગામં પિણ્ડાય પાવિસિ. તસ્સ રથિકાય અન્તરવાસકો પભસ્સિત્થ. મનુસ્સા ઉક્કુટ્ઠિમકંસુ . સો ભિક્ખુ મઙ્કુ અહોસિ . અથ ખો સો ભિક્ખુ આરામં ગન્ત્વા ભિક્ખૂનં એતમત્થં આરોચેસિ. ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, અકાયબન્ધનેન ગામો પવિસિતબ્બો. યો પવિસેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કાયબન્ધન’’ન્તિ.
278. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu akāyabandhano gāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Tassa rathikāya antaravāsako pabhassittha. Manussā ukkuṭṭhimakaṃsu . So bhikkhu maṅku ahosi . Atha kho so bhikkhu ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, akāyabandhanena gāmo pavisitabbo. Yo paviseyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, kāyabandhana’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉચ્ચાવચાનિ કાયબન્ધનાનિ ધારેન્તિ – કલાબુકં, દેડ્ડુભકં, મુરજં, મદ્દવીણં. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઉચ્ચાવચાનિ કાયબન્ધનાનિ ધારેતબ્બાનિ – કલાબુકં, દેડ્ડુભકં, મુરજં, મદ્દવીણં. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દ્વે કાયબન્ધનાનિ – પટ્ટિકં, સૂકરન્તક’’ન્તિ. કાયબન્ધનસ્સ દસા જીરન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મુરજં મદ્દવીણ’’ન્તિ. કાયબન્ધનસ્સ અન્તો જીરતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સોભણં ગુણક’’ન્તિ. કાયબન્ધનસ્સ પવનન્તો જીરતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, વિધ’’ન્તિ 93.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū uccāvacāni kāyabandhanāni dhārenti – kalābukaṃ, deḍḍubhakaṃ, murajaṃ, maddavīṇaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, uccāvacāni kāyabandhanāni dhāretabbāni – kalābukaṃ, deḍḍubhakaṃ, murajaṃ, maddavīṇaṃ. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, dve kāyabandhanāni – paṭṭikaṃ, sūkarantaka’’nti. Kāyabandhanassa dasā jīranti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, murajaṃ maddavīṇa’’nti. Kāyabandhanassa anto jīrati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sobhaṇaṃ guṇaka’’nti. Kāyabandhanassa pavananto jīrati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vidha’’nti 94.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉચ્ચાવચે વિધે ધારેન્તિ સોવણ્ણમયં રૂપિયમયં. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઉચ્ચાવચા વિધા ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અટ્ઠિમયં…પે॰… સઙ્ખનાભિમયં સુત્તમય’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū uccāvace vidhe dhārenti sovaṇṇamayaṃ rūpiyamayaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, uccāvacā vidhā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhimayaṃ…pe… saṅkhanābhimayaṃ suttamaya’’nti.
૨૭૯. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મા આનન્દો લહુકા સઙ્ઘાટિયો પારુપિત્વા ગામં પિણ્ડાય પાવિસિ. વાતમણ્ડલિકાય સઙ્ઘાટિયો ઉક્ખિપિયિંસુ. અથ ખો આયસ્મા આનન્દો આરામં ગન્ત્વા ભિક્ખૂનં એતમત્થં આરોચેસિ. ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગણ્ઠિકં પાસક’’ન્તિ.
279. Tena kho pana samayena āyasmā ānando lahukā saṅghāṭiyo pārupitvā gāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Vātamaṇḍalikāya saṅghāṭiyo ukkhipiyiṃsu. Atha kho āyasmā ānando ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gaṇṭhikaṃ pāsaka’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉચ્ચાવચા ગણ્ઠિકાયો ધારેન્તિ સોવણ્ણમયં રૂપિયમયં. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઉચ્ચાવચા ગણ્ઠિકા ધારેતબ્બા. યો ધારેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અટ્ઠિમયં દન્તમયં વિસાણમયં નળમયં વેળુમયં કટ્ઠમયં જતુમયં ફલમયં લોહમયં સઙ્ખનાભિમયં સુત્તમય’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū uccāvacā gaṇṭhikāyo dhārenti sovaṇṇamayaṃ rūpiyamayaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, uccāvacā gaṇṭhikā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhimayaṃ dantamayaṃ visāṇamayaṃ naḷamayaṃ veḷumayaṃ kaṭṭhamayaṃ jatumayaṃ phalamayaṃ lohamayaṃ saṅkhanābhimayaṃ suttamaya’’nti.
તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ ગણ્ઠિકમ્પિ પાસકમ્પિ ચીવરે અપ્પેન્તિ. ચીવરં જીરતિ . ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગણ્ઠિકફલકં પાસકફલક’’ન્તિ. ગણ્ઠિકફલકમ્પિ પાસકફલકમ્પિ અન્તે અપ્પેન્તિ. કોટ્ટો 95 વિવરિયતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગણ્ઠિકફલકં અન્તે અપ્પેતું; પાસકફલકં સત્તઙ્ગુલં વા અટ્ઠઙ્ગુલં વા ઓગાહેત્વા અપ્પેતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena bhikkhū gaṇṭhikampi pāsakampi cīvare appenti. Cīvaraṃ jīrati . Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gaṇṭhikaphalakaṃ pāsakaphalaka’’nti. Gaṇṭhikaphalakampi pāsakaphalakampi ante appenti. Koṭṭo 96 vivariyati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gaṇṭhikaphalakaṃ ante appetuṃ; pāsakaphalakaṃ sattaṅgulaṃ vā aṭṭhaṅgulaṃ vā ogāhetvā appetu’’nti.
૨૮૦. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ગિહિનિવત્થં નિવાસેન્તિ – હત્થિસોણ્ડકં, મચ્છવાળકં, ચતુકણ્ણકં, તાલવણ્ટકં, સતવલિકં. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ગિહિનિવત્થં નિવાસેતબ્બં – હત્થિસોણ્ડકં, મચ્છવાળકં, ચતુકણ્ણકં, તાલવણ્ટકં, સતવલિકં. યો નિવાસેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
280. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū gihinivatthaṃ nivāsenti – hatthisoṇḍakaṃ, macchavāḷakaṃ, catukaṇṇakaṃ, tālavaṇṭakaṃ, satavalikaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, gihinivatthaṃ nivāsetabbaṃ – hatthisoṇḍakaṃ, macchavāḷakaṃ, catukaṇṇakaṃ, tālavaṇṭakaṃ, satavalikaṃ. Yo nivāseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ગિહિપારુતં પારુપન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ગિહિપારુતં પારુપિતબ્બં. યો પારુપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū gihipārutaṃ pārupanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, gihipārutaṃ pārupitabbaṃ. Yo pārupeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ સંવેલ્લિયં નિવાસેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ રઞ્ઞો મુણ્ડવટ્ટીતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, સંવેલ્લિયં નિવાસેતબ્બં. યો નિવાસેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū saṃvelliyaṃ nivāsenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi rañño muṇḍavaṭṭīti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, saṃvelliyaṃ nivāsetabbaṃ. Yo nivāseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૮૧. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ઉભતોકાજં હરન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ રઞ્ઞો મુણ્ડવટ્ટીતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઉભતોકાજં હરિતબ્બં. યો હરેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, એકતોકાજં અન્તરાકાજં સીસભારં ખન્ધભારં કટિભારં ઓલમ્બક’’ન્તિ.
281. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ubhatokājaṃ haranti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi rañño muṇḍavaṭṭīti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, ubhatokājaṃ haritabbaṃ. Yo hareyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, ekatokājaṃ antarākājaṃ sīsabhāraṃ khandhabhāraṃ kaṭibhāraṃ olambaka’’nti.
૨૮૨. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ દન્તકટ્ઠં ન ખાદન્તિ. મુખં દુગ્ગન્ધં હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.
282. Tena kho pana samayena bhikkhū dantakaṭṭhaṃ na khādanti. Mukhaṃ duggandhaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
‘‘પઞ્ચિમે , ભિક્ખવે, આદીનવા દન્તકટ્ઠસ્સ અખાદને. અચક્ખુસ્સં, મુખં દુગ્ગન્ધં હોતિ, રસહરણિયો ન વિસુજ્ઝન્તિ, પિત્તં સેમ્હં ભત્તં પરિયોનન્ધતિ, ભત્તમસ્સ નચ્છાદેતિ – ઇમે ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ આદીનવા દન્તકટ્ઠસ્સ અખાદને.
‘‘Pañcime , bhikkhave, ādīnavā dantakaṭṭhassa akhādane. Acakkhussaṃ, mukhaṃ duggandhaṃ hoti, rasaharaṇiyo na visujjhanti, pittaṃ semhaṃ bhattaṃ pariyonandhati, bhattamassa nacchādeti – ime kho, bhikkhave, pañca ādīnavā dantakaṭṭhassa akhādane.
‘‘પઞ્ચિમે, ભિક્ખવે, આનિસંસા દન્તકટ્ઠસ્સ ખાદને. ચક્ખુસ્સં, મુખં ન દુગ્ગન્ધં હોતિ, રસહરણિયો વિસુજ્ઝન્તિ, પિત્તં સેમ્હં ભત્તં ન પરિયોનન્ધતિ, ભત્તમસ્સ છાદેતિ – ઇમે ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ આનિસંસા દન્તકટ્ઠસ્સ ખાદને. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દન્તકટ્ઠ’’ન્તિ.
‘‘Pañcime, bhikkhave, ānisaṃsā dantakaṭṭhassa khādane. Cakkhussaṃ, mukhaṃ na duggandhaṃ hoti, rasaharaṇiyo visujjhanti, pittaṃ semhaṃ bhattaṃ na pariyonandhati, bhattamassa chādeti – ime kho, bhikkhave, pañca ānisaṃsā dantakaṭṭhassa khādane. Anujānāmi, bhikkhave, dantakaṭṭha’’nti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ દીઘાનિ દન્તકટ્ઠાનિ ખાદન્તિ, તેહેવ સામણેરં આકોટેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન , ભિક્ખવે, દીઘં દન્તકટ્ઠં ખાદિતબ્બં. યો ખાદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અટ્ઠઙ્ગુલપરમં દન્તકટ્ઠં, ન ચ તેન સામણેરો આકોટેતબ્બો. યો આકોટેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū dīghāni dantakaṭṭhāni khādanti, teheva sāmaṇeraṃ ākoṭenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na , bhikkhave, dīghaṃ dantakaṭṭhaṃ khāditabbaṃ. Yo khādeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhaṅgulaparamaṃ dantakaṭṭhaṃ, na ca tena sāmaṇero ākoṭetabbo. Yo ākoṭeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભિક્ખુનો અતિમટાહકં દન્તકટ્ઠં ખાદન્તસ્સ કણ્ઠે વિલગ્ગં હોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, અતિમટાહકં દન્તકટ્ઠં ખાદિતબ્બં. યો ખાદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચતુરઙ્ગુલપચ્છિમં 97 દન્તકટ્ઠ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno atimaṭāhakaṃ dantakaṭṭhaṃ khādantassa kaṇṭhe vilaggaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, atimaṭāhakaṃ dantakaṭṭhaṃ khāditabbaṃ. Yo khādeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, caturaṅgulapacchimaṃ 98 dantakaṭṭha’’nti.
૨૮૩. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ દાયં આલિમ્પેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ દવડાહકાતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, દાયો આલિમ્પિતબ્બો. યો આલિમ્પેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
283. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū dāyaṃ ālimpenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi davaḍāhakāti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, dāyo ālimpitabbo. Yo ālimpeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન વિહારા તિણગહના હોન્તિ, દવડાહે ડય્હમાને વિહારા ડય્હન્તિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તિ પટગ્ગિં દાતું, પરિત્તં કાતું. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, દવડાહે ડય્હમાને પટગ્ગિં દાતું, પરિત્તં કાતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena vihārā tiṇagahanā honti, davaḍāhe ḍayhamāne vihārā ḍayhanti. Bhikkhū kukkuccāyanti paṭaggiṃ dātuṃ, parittaṃ kātuṃ. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, davaḍāhe ḍayhamāne paṭaggiṃ dātuṃ, parittaṃ kātu’’nti.
૨૮૪. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ રુક્ખં અભિરુહન્તિ, રુક્ખા રુક્ખં સઙ્કમન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ મક્કટાતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, રુક્ખો અભિરુહિતબ્બો. યો અભિરુહેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
284. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū rukkhaṃ abhiruhanti, rukkhā rukkhaṃ saṅkamanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi makkaṭāti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, rukkho abhiruhitabbo. Yo abhiruheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ ભિક્ખુનો કોસલેસુ જનપદે સાવત્થિં ગચ્છન્તસ્સ અન્તરામગ્ગે હત્થી પરિયુટ્ઠાતિ. અથ ખો સો ભિક્ખુ રુક્ખમૂલં ઉપધાવિત્વા કુક્કુચ્ચાયન્તો રુક્ખં ન અભિરુહિ. સો હત્થી અઞ્ઞેન અગમાસિ. અથ ખો સો ભિક્ખુ સાવત્થિં ગન્ત્વા ભિક્ખૂનં એતમત્થં આરોચેસિ. ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સતિ કરણીયે પોરિસં રુક્ખં અભિરુહિતું આપદાસુ યાવદત્થ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno kosalesu janapade sāvatthiṃ gacchantassa antarāmagge hatthī pariyuṭṭhāti. Atha kho so bhikkhu rukkhamūlaṃ upadhāvitvā kukkuccāyanto rukkhaṃ na abhiruhi. So hatthī aññena agamāsi. Atha kho so bhikkhu sāvatthiṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sati karaṇīye porisaṃ rukkhaṃ abhiruhituṃ āpadāsu yāvadattha’’nti.
૨૮૫. તેન ખો પન સમયેન યમેળકેકુટા નામ 99 ભિક્ખૂ દ્વે ભાતિકા હોન્તિ બ્રાહ્મણજાતિકા કલ્યાણવાચા કલ્યાણવાક્કરણા. તે યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ. એકમન્તં નિસિન્ના ખો તે ભિક્ખૂ ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘એતરહિ, ભન્તે, ભિક્ખૂ નાનાનામા નાનાગોત્તા નાનાજચ્ચા નાનાકુલા પબ્બજિતા. તે સકાય નિરુત્તિયા બુદ્ધવચનં દૂસેન્તિ. હન્દ મયં, ભન્તે, બુદ્ધવચનં છન્દસો આરોપેમા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… ‘‘કથઞ્હિ નામ તુમ્હે, મોઘપુરિસા, એવં વક્ખથ – ‘હન્દ મયં, ભન્તે, બુદ્ધવચનં છન્દસો આરોપેમા’તિ. નેતં, મોઘપુરિસા, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, બુદ્ધવચનં છન્દસો આરોપેતબ્બં. યો આરોપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સકાય નિરુત્તિયા બુદ્ધવચનં પરિયાપુણિતુ’’ન્તિ.
285. Tena kho pana samayena yameḷakekuṭā nāma 100 bhikkhū dve bhātikā honti brāhmaṇajātikā kalyāṇavācā kalyāṇavākkaraṇā. Te yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘etarahi, bhante, bhikkhū nānānāmā nānāgottā nānājaccā nānākulā pabbajitā. Te sakāya niruttiyā buddhavacanaṃ dūsenti. Handa mayaṃ, bhante, buddhavacanaṃ chandaso āropemā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, evaṃ vakkhatha – ‘handa mayaṃ, bhante, buddhavacanaṃ chandaso āropemā’ti. Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, buddhavacanaṃ chandaso āropetabbaṃ. Yo āropeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, sakāya niruttiyā buddhavacanaṃ pariyāpuṇitu’’nti.
૨૮૬. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ લોકાયતં પરિયાપુણન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અપિ નુ ખો, ભિક્ખવે, લોકાયતે સારદસ્સાવી ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરુળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જેય્યા’’તિ? ‘‘નોહેતં ભન્તે’’. ‘‘ઇમસ્મિં વા પન ધમ્મવિનયે સારદસ્સાવી લોકાયતં પરિયાપુણેય્યા’’તિ? ‘‘નોહેતં ભન્તે’’. ‘‘ન, ભિક્ખવે, લોકાયતં પરિયાપુણિતબ્બં. યો પરિયાપુણેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
286. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū lokāyataṃ pariyāpuṇanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Api nu kho, bhikkhave, lokāyate sāradassāvī imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ viruḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyyā’’ti? ‘‘Nohetaṃ bhante’’. ‘‘Imasmiṃ vā pana dhammavinaye sāradassāvī lokāyataṃ pariyāpuṇeyyā’’ti? ‘‘Nohetaṃ bhante’’. ‘‘Na, bhikkhave, lokāyataṃ pariyāpuṇitabbaṃ. Yo pariyāpuṇeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ લોકાયતં વાચેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, લોકાયતં વાચેતબ્બં. યો વાચેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū lokāyataṃ vācenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, lokāyataṃ vācetabbaṃ. Yo vāceyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૮૭. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ તિરચ્છાનવિજ્જં પરિયાપુણન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ . ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, તિરચ્છાનવિજ્જા પરિયાપુણિતબ્બા. યો પરિયાપુણેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
287. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū tiracchānavijjaṃ pariyāpuṇanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti . Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, tiracchānavijjā pariyāpuṇitabbā. Yo pariyāpuṇeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ તિરચ્છાનવિજ્જં વાચેન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – સેય્યથાપિ ગિહી કામભોગિનોતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, તિરચ્છાનવિજ્જા વાચેતબ્બા. યો વાચેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū tiracchānavijjaṃ vācenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, tiracchānavijjā vācetabbā. Yo vāceyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
૨૮૮. તેન ખો પન સમયેન ભગવા મહતિયા પરિસાય પરિવુતો ધમ્મં દેસેન્તો ખિપિ. ભિક્ખૂ – ‘જીવતુ, ભન્તે, ભગવા; જીવતુ સુગતો’તિ – ઉચ્ચાસદ્દં મહાસદ્દં અકંસુ. તેન સદ્દેન ધમ્મકથા અન્તરા અહોસિ. અથ ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અપિ નુ ખો, ભિક્ખવે, ખિપિતે ‘જીવા’તિ વુત્તો 101 તપ્પચ્ચયા જીવેય્ય વા મરેય્ય વા’’તિ? ‘‘નોહેતં ભન્તે’’. ‘‘ન, ભિક્ખવે, ખિપિતે ‘જીવા’તિ વત્તબ્બો. યો વદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
288. Tena kho pana samayena bhagavā mahatiyā parisāya parivuto dhammaṃ desento khipi. Bhikkhū – ‘jīvatu, bhante, bhagavā; jīvatu sugato’ti – uccāsaddaṃ mahāsaddaṃ akaṃsu. Tena saddena dhammakathā antarā ahosi. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘api nu kho, bhikkhave, khipite ‘jīvā’ti vutto 102 tappaccayā jīveyya vā mareyya vā’’ti? ‘‘Nohetaṃ bhante’’. ‘‘Na, bhikkhave, khipite ‘jīvā’ti vattabbo. Yo vadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન મનુસ્સા ભિક્ખૂનં ખિપિતે ‘જીવથ ભન્તે’તિ વદન્તિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા નાલપન્તિ. મનુસ્સા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા ‘જીવથ ભન્તે’તિ વુચ્ચમાના નાલપિસ્સન્તી’’તિ! ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ગિહી, ભિક્ખવે, મઙ્ગલિકા. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ગિહીનં ‘જીવથ ભન્તે’તિ વુચ્ચમાનેન ‘ચિરં જીવા’તિ વત્તુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena manussā bhikkhūnaṃ khipite ‘jīvatha bhante’ti vadanti. Bhikkhū kukkuccāyantā nālapanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā ‘jīvatha bhante’ti vuccamānā nālapissantī’’ti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Gihī, bhikkhave, maṅgalikā. Anujānāmi, bhikkhave, gihīnaṃ ‘jīvatha bhante’ti vuccamānena ‘ciraṃ jīvā’ti vattu’’nti.
૨૮૯. તેન ખો પન સમયેન ભગવા મહતિયા પરિસાય પરિવુતો ધમ્મં દેસેન્તો નિસિન્નો હોતિ. અઞ્ઞતરેન ભિક્ખુના લસુણં ખાયિતં હોતિ. સો – મા ભિક્ખૂ બ્યાબાધિંસૂતિ – એકમન્તં નિસીદિ. અદ્દસા ખો ભગવા તં ભિક્ખું એકમન્તં નિસિન્નં. દિસ્વાન ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘કિં નુ ખો સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એકમન્તં નિસિન્નો’’તિ ? ‘‘એતેન, ભન્તે, ભિક્ખુના લસુણં ખાયિતં. સો – મા ભિક્ખૂ બ્યાબાધિંસૂતિ – એકમન્તં નિસિન્નો’’તિ. ‘‘અપિ નુ ખો, ભિક્ખવે 103, તં ખાદિતબ્બં, યં ખાદિત્વા એવરૂપાય ધમ્મકથાય પરિબાહિયો અસ્સા’’તિ? ‘‘નોહેતં ભન્તે’’. ‘‘ન, ભિક્ખવે, લસુણં ખાદિતબ્બં. યો ખાદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.
289. Tena kho pana samayena bhagavā mahatiyā parisāya parivuto dhammaṃ desento nisinno hoti. Aññatarena bhikkhunā lasuṇaṃ khāyitaṃ hoti. So – mā bhikkhū byābādhiṃsūti – ekamantaṃ nisīdi. Addasā kho bhagavā taṃ bhikkhuṃ ekamantaṃ nisinnaṃ. Disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘kiṃ nu kho so, bhikkhave, bhikkhu ekamantaṃ nisinno’’ti ? ‘‘Etena, bhante, bhikkhunā lasuṇaṃ khāyitaṃ. So – mā bhikkhū byābādhiṃsūti – ekamantaṃ nisinno’’ti. ‘‘Api nu kho, bhikkhave 104, taṃ khāditabbaṃ, yaṃ khāditvā evarūpāya dhammakathāya paribāhiyo assā’’ti? ‘‘Nohetaṃ bhante’’. ‘‘Na, bhikkhave, lasuṇaṃ khāditabbaṃ. Yo khādeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
તેન ખો પન સમયેન આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ ઉદરવાતાબાધો હોતિ. અથ ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો યેનાયસ્મા સારિપુત્તો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં એતદવોચ – ‘‘પુબ્બે તે, આવુસો સારિપુત્ત, ઉદરવાતાબાધો કેન ફાસુ હોતી’’તિ? ‘‘લસુણેન મે, આવુસો’’તિ 105. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આબાધપ્પચ્ચયા લસુણં ખાદિતુ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena āyasmato sāriputtassa udaravātābādho hoti. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘pubbe te, āvuso sāriputta, udaravātābādho kena phāsu hotī’’ti? ‘‘Lasuṇena me, āvuso’’ti 106. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ābādhappaccayā lasuṇaṃ khāditu’’nti.
૨૯૦. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ આરામે તહં તહં પસ્સાવં કરોન્તિ. આરામો દુસ્સતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, એકમન્તં પસ્સાવં કાતુ’’ન્તિ . આરામો દુગ્ગન્ધો હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પસ્સાવકુમ્ભિ’’ન્તિ. દુક્ખં નિસિન્ના પસ્સાવં કરોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પસ્સાવપાદુક’’ન્તિ. પસ્સાવપાદુકા પાકટા હોન્તિ. ભિક્ખૂ હિરિયન્તિ પસ્સાવં કાતું…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પરિક્ખિપિતું તયો પાકારે – ઇટ્ઠકાપાકારં, સિલાપાકારં, દારુપાકાર’’ન્તિ. પસ્સાવકુમ્ભી અપારુતા દુગ્ગન્ધા હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અપિધાન’’ન્તિ.
290. Tena kho pana samayena bhikkhū ārāme tahaṃ tahaṃ passāvaṃ karonti. Ārāmo dussati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ekamantaṃ passāvaṃ kātu’’nti . Ārāmo duggandho hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, passāvakumbhi’’nti. Dukkhaṃ nisinnā passāvaṃ karonti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, passāvapāduka’’nti. Passāvapādukā pākaṭā honti. Bhikkhū hiriyanti passāvaṃ kātuṃ…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, parikkhipituṃ tayo pākāre – iṭṭhakāpākāraṃ, silāpākāraṃ, dārupākāra’’nti. Passāvakumbhī apārutā duggandhā hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, apidhāna’’nti.
૨૯૧. તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ આરામે તહં તહં વચ્ચં કરોન્તિ. આરામો દુસ્સતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ , ભિક્ખવે, એકમન્તં વચ્ચં કાતુ’’ન્તિ. આરામો દુગ્ગન્ધો હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, વચ્ચકૂપ’’ન્તિ. વચ્ચકૂપસ્સ કૂલં લુજ્જતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચિનિતું તયો ચયે – ઇટ્ઠકાચયં, સિલાચયં, દારુચય’’ન્તિ. વચ્ચકૂપો નીચવત્થુકો હોતિ, ઉદકેન ઓત્થરિય્યતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉચ્ચવત્થુકં કાતુ’’ન્તિ. ચયો પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ચિનિતું તયો ચયે – ઇટ્ઠકાચયં, સિલાચયં, દારુચય’’ન્તિ. આરોહન્તા વિહઞ્ઞન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તયો સોપાને – ઇટ્ઠકાસોપાનં, સિલાસોપાનં, દારુસોપાન’’ન્તિ. આરોહન્તા પરિપતન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આલમ્બનબાહ’’ન્તિ. અન્તે નિસિન્ના વચ્ચં કરોન્તા પરિપતન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, સન્થરિત્વા મજ્ઝે છિદ્દં કત્વા વચ્ચં કાતુ’’ન્તિ . દુક્ખં નિસિન્ના વચ્ચં કરોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, વચ્ચપાદુક’’ન્તિ. બહિદ્ધા પસ્સાવં કરોન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પસ્સાવદોણિક’’ન્તિ. અવલેખનકટ્ઠં ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અવલેખનકટ્ઠ’’ન્તિ. અવલેખનપિઠરો ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અવલેખનપિઠર’’ન્તિ. વચ્ચકૂપો અપારુતો દુગ્ગન્ધો હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અપિધાન’’ન્તિ. અજ્ઝોકાસે વચ્ચં કરોન્તા સીતેનપિ ઉણ્હેનપિ કિલમન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, વચ્ચકુટિ’’ન્તિ. વચ્ચકુટિયા કવાટં ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કવાટં પિટ્ઠસઙ્ઘાટં ઉદુક્ખલિકં ઉત્તરપાસકં અગ્ગળવટ્ટિં કપિસીસકં સૂચિકં ઘટિકં તાળચ્છિદ્દં આવિઞ્છનચ્છિદ્દં આવિઞ્છનરજ્જુ’’ન્તિ. વચ્ચકુટિયા તિણચુણ્ણં પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓગુમ્ફેત્વા ઉલ્લિત્તાવલિત્તં કાતું – સેતવણ્ણં કાળવણ્ણં ગેરુકપરિકમ્મં માલાકમ્મં લતાકમ્મં મકરદન્તકં પઞ્ચપટિકં ચીવરવંસં ચીવરરજ્જુ’’ન્તિ.
291. Tena kho pana samayena bhikkhū ārāme tahaṃ tahaṃ vaccaṃ karonti. Ārāmo dussati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi , bhikkhave, ekamantaṃ vaccaṃ kātu’’nti. Ārāmo duggandho hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vaccakūpa’’nti. Vaccakūpassa kūlaṃ lujjati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cinituṃ tayo caye – iṭṭhakācayaṃ, silācayaṃ, dārucaya’’nti. Vaccakūpo nīcavatthuko hoti, udakena otthariyyati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, uccavatthukaṃ kātu’’nti. Cayo paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cinituṃ tayo caye – iṭṭhakācayaṃ, silācayaṃ, dārucaya’’nti. Ārohantā vihaññanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tayo sopāne – iṭṭhakāsopānaṃ, silāsopānaṃ, dārusopāna’’nti. Ārohantā paripatanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ālambanabāha’’nti. Ante nisinnā vaccaṃ karontā paripatanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, santharitvā majjhe chiddaṃ katvā vaccaṃ kātu’’nti . Dukkhaṃ nisinnā vaccaṃ karonti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vaccapāduka’’nti. Bahiddhā passāvaṃ karonti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, passāvadoṇika’’nti. Avalekhanakaṭṭhaṃ na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, avalekhanakaṭṭha’’nti. Avalekhanapiṭharo na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, avalekhanapiṭhara’’nti. Vaccakūpo apāruto duggandho hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, apidhāna’’nti. Ajjhokāse vaccaṃ karontā sītenapi uṇhenapi kilamanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vaccakuṭi’’nti. Vaccakuṭiyā kavāṭaṃ na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, kavāṭaṃ piṭṭhasaṅghāṭaṃ udukkhalikaṃ uttarapāsakaṃ aggaḷavaṭṭiṃ kapisīsakaṃ sūcikaṃ ghaṭikaṃ tāḷacchiddaṃ āviñchanacchiddaṃ āviñchanarajju’’nti. Vaccakuṭiyā tiṇacuṇṇaṃ paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ogumphetvā ullittāvalittaṃ kātuṃ – setavaṇṇaṃ kāḷavaṇṇaṃ gerukaparikammaṃ mālākammaṃ latākammaṃ makaradantakaṃ pañcapaṭikaṃ cīvaravaṃsaṃ cīvararajju’’nti.
૨૯૨. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ જરાદુબ્બલો વચ્ચં કત્વા વુટ્ઠહન્તો પરિપતતિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓલમ્બક’’ન્તિ. વચ્ચકુટિ અપરિક્ખિત્તા હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પરિક્ખિપિતું તયો પાકારે – ઇટ્ઠકાપાકારં, સિલાપાકારં, દારુપાકાર’’ન્તિ. કોટ્ઠકો ન હોતિ…પે॰… (‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કોટ્ઠક’’ન્તિ. કોટ્ઠકસ્સ કવાટં ન હોતિ) 107 …પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, કવાટં પિટ્ઠસઙ્ઘાટં ઉદુક્ખલિકં ઉત્તરપાસકં અગ્ગળવટ્ટિં કપિસીસકં સૂચિકં ઘટિકં તાળચ્છિદ્દં આવિઞ્છનચ્છિદ્દં આવિઞ્છનરજ્જુ’’ન્તિ. કોટ્ઠકે તિણચુણ્ણં પરિપતતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઓગુમ્ફેત્વા ઉલ્લિત્તાવલિત્તં કાતું – સેતવણ્ણં કાળવણ્ણં ગેરુકપરિકમ્મં માલાકમ્મં લતાકમ્મં મકરદન્તકં પઞ્ચપટિક’’ન્તિ. પરિવેણં ચિક્ખલ્લં હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, મરુમ્બં પકિરિતુ’’ન્તિ. ન પરિયાપુણન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પદરસિલં 108 નિક્ખિપિતુ’’ન્તિ. ઉદકં સન્તિટ્ઠતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉદકનિદ્ધમન’’ન્તિ. આચમનકુમ્ભી ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આચમનકુમ્ભિ’’ન્તિ. આચમનસરાવકો ન હોતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આચમનસરાવક’’ન્તિ. દુક્ખં નિસિન્ના આચમેન્તિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, આચમનપાદુક’’ન્તિ. આચમનપાદુકા પાકટા હોન્તિ, ભિક્ખૂ હિરિયન્તિ આચમેતું…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પરિક્ખિપિતું તયો પાકારે – ઇટ્ઠકાપાકારં, સિલાપાકારં, દારુપાકાર’’ન્તિ. આચમનકુમ્ભી અપારુતા હોતિ, તિણચુણ્ણેહિપિ પંસુકેહિપિ ઓકિરિય્યતિ…પે॰… ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અપિધાન’’ન્તિ.
292. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu jarādubbalo vaccaṃ katvā vuṭṭhahanto paripatati. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, olambaka’’nti. Vaccakuṭi aparikkhittā hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, parikkhipituṃ tayo pākāre – iṭṭhakāpākāraṃ, silāpākāraṃ, dārupākāra’’nti. Koṭṭhako na hoti…pe… (‘‘anujānāmi, bhikkhave, koṭṭhaka’’nti. Koṭṭhakassa kavāṭaṃ na hoti) 109 …pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, kavāṭaṃ piṭṭhasaṅghāṭaṃ udukkhalikaṃ uttarapāsakaṃ aggaḷavaṭṭiṃ kapisīsakaṃ sūcikaṃ ghaṭikaṃ tāḷacchiddaṃ āviñchanacchiddaṃ āviñchanarajju’’nti. Koṭṭhake tiṇacuṇṇaṃ paripatati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ogumphetvā ullittāvalittaṃ kātuṃ – setavaṇṇaṃ kāḷavaṇṇaṃ gerukaparikammaṃ mālākammaṃ latākammaṃ makaradantakaṃ pañcapaṭika’’nti. Pariveṇaṃ cikkhallaṃ hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, marumbaṃ pakiritu’’nti. Na pariyāpuṇanti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, padarasilaṃ 110 nikkhipitu’’nti. Udakaṃ santiṭṭhati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, udakaniddhamana’’nti. Ācamanakumbhī na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ācamanakumbhi’’nti. Ācamanasarāvako na hoti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ācamanasarāvaka’’nti. Dukkhaṃ nisinnā ācamenti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ācamanapāduka’’nti. Ācamanapādukā pākaṭā honti, bhikkhū hiriyanti ācametuṃ…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, parikkhipituṃ tayo pākāre – iṭṭhakāpākāraṃ, silāpākāraṃ, dārupākāra’’nti. Ācamanakumbhī apārutā hoti, tiṇacuṇṇehipi paṃsukehipi okiriyyati…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, apidhāna’’nti.
૨૯૩. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ એવરૂપં અનાચારં આચરન્તિ – માલાવચ્છં રોપેન્તિપિ રોપાપેન્તિપિ, સિઞ્ચન્તિપિ સિઞ્ચાપેન્તિપિ, ઓચિનન્તિપિ ઓચિનાપેન્તિપિ, ગન્થેન્તિપિ ગન્થાપેન્તિપિ, એકતોવણ્ટિકમાલં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, ઉભતોવણ્ટિકમાલં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, મઞ્જરિકં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, વિધૂતિકં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, વટંસકં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, આવેળં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ, ઉરચ્છદં કરોન્તિપિ કારાપેન્તિપિ. તે કુલિત્થીનં કુલધીતાનં કુલકુમારીનં કુલસુણ્હાનં કુલદાસીનં એકતોવણ્ટિકમાલં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, ઉભતોવણ્ટિકમાલં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, મઞ્જરિકં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, વિધૂતિકં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, વટંસકં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, આવેળં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ, ઉરચ્છદં હરન્તિપિ હરાપેન્તિપિ. તે કુલિત્થીહિ કુલધીતાહિ કુલકુમારીહિ કુલસુણ્હાહિ કુલદાસીહિ સદ્ધિં એકભાજનેપિ ભુઞ્જન્તિ, એકથાલકેપિ પિવન્તિ, એકાસનેપિ નિસીદન્તિ, એકમઞ્ચેપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકત્થરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકપાવુરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, એકત્થરણપાવુરણાપિ તુવટ્ટેન્તિ, વિકાલેપિ ભુઞ્જન્તિ, મજ્જમ્પિ પિવન્તિ, માલાગન્ધવિલેપનમ્પિ ધારેન્તિ, નચ્ચન્તિપિ, ગાયન્તિપિ, વાદેન્તિપિ, લાસેન્તિપિ; નચ્ચન્તિયાપિ નચ્ચન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ ગાયન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ વાદેન્તિ, નચ્ચન્તિયાપિ લાસેન્તિ…પે॰… લાસેન્તિયાપિ નચ્ચન્તિ, લાસેન્તિયાપિ ગાયન્તિ, લાસેન્તિયાપિ વાદેન્તિ, લાસેન્તિયાપિ લાસેન્તિ; અટ્ઠપદેપિ કીળન્તિ, દસપદેપિ કીળન્તિ, આકાસેપિ કીળન્તિ, પરિહારપથેપિ કીળન્તિ, સન્તિકાયપિ કીળન્તિ, ખલિકાયપિ કીળન્તિ, ઘટિકાયપિ કીળન્તિ, સલાકહત્થેનપિ કીળન્તિ, અક્ખેનપિ કીળન્તિ, પઙ્ગચીરેનપિ કીળન્તિ, વઙ્કકેનપિ કીળન્તિ, મોક્ખચિકાયપિ કીળન્તિ, ચિઙ્ગુલકેનપિ કીળન્તિ, પત્તાળ્હકેનપિ કીળન્તિ, રથકેનપિ કીળન્તિ, ધનુકેનપિ કીળન્તિ , અક્ખરિકાયપિ કીળન્તિ, મનેસિકાયપિ કીળન્તિ, યથાવજ્જેનપિ કીળન્તિ; હત્થિસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, અસ્સસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, રથસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ, ધનુસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ; થરુસ્મિમ્પિ સિક્ખન્તિ; હત્થિસ્સપિ પુરતો ધાવન્તિ, અસ્સસ્સપિ પુરતો ધાવન્તિ, રથસ્સપિ પુરતો ધાવન્તિપિ આધાવન્તિપિ; ઉસ્સેળેન્તિપિ, અપ્ફોટેન્તિપિ, નિબ્બુજ્ઝન્તિપિ, મુટ્ઠીહિપિ યુજ્ઝન્તિ; રઙ્ગમજ્ઝેપિ સઙ્ઘાટિં પત્થરિત્વા નચ્ચકિં એવં વદન્તિ – ‘‘ઇધ, ભગિનિ, નચ્ચસ્સૂ’’તિ; નલાટિકમ્પિ દેન્તિ; વિવિધમ્પિ અનાચારં આચરન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘ન, ભિક્ખવે, વિવિધં અનાચારં આચરિતબ્બં. યો આચરેય્ય, યથાધમ્મો કારેતબ્બો’’તિ.
293. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū evarūpaṃ anācāraṃ ācaranti – mālāvacchaṃ ropentipi ropāpentipi, siñcantipi siñcāpentipi, ocinantipi ocināpentipi, ganthentipi ganthāpentipi, ekatovaṇṭikamālaṃ karontipi kārāpentipi, ubhatovaṇṭikamālaṃ karontipi kārāpentipi, mañjarikaṃ karontipi kārāpentipi, vidhūtikaṃ karontipi kārāpentipi, vaṭaṃsakaṃ karontipi kārāpentipi, āveḷaṃ karontipi kārāpentipi, uracchadaṃ karontipi kārāpentipi. Te kulitthīnaṃ kuladhītānaṃ kulakumārīnaṃ kulasuṇhānaṃ kuladāsīnaṃ ekatovaṇṭikamālaṃ harantipi harāpentipi, ubhatovaṇṭikamālaṃ harantipi harāpentipi, mañjarikaṃ harantipi harāpentipi, vidhūtikaṃ harantipi harāpentipi, vaṭaṃsakaṃ harantipi harāpentipi, āveḷaṃ harantipi harāpentipi, uracchadaṃ harantipi harāpentipi. Te kulitthīhi kuladhītāhi kulakumārīhi kulasuṇhāhi kuladāsīhi saddhiṃ ekabhājanepi bhuñjanti, ekathālakepi pivanti, ekāsanepi nisīdanti, ekamañcepi tuvaṭṭenti, ekattharaṇāpi tuvaṭṭenti, ekapāvuraṇāpi tuvaṭṭenti, ekattharaṇapāvuraṇāpi tuvaṭṭenti, vikālepi bhuñjanti, majjampi pivanti, mālāgandhavilepanampi dhārenti, naccantipi, gāyantipi, vādentipi, lāsentipi; naccantiyāpi naccanti, naccantiyāpi gāyanti, naccantiyāpi vādenti, naccantiyāpi lāsenti…pe… lāsentiyāpi naccanti, lāsentiyāpi gāyanti, lāsentiyāpi vādenti, lāsentiyāpi lāsenti; aṭṭhapadepi kīḷanti, dasapadepi kīḷanti, ākāsepi kīḷanti, parihārapathepi kīḷanti, santikāyapi kīḷanti, khalikāyapi kīḷanti, ghaṭikāyapi kīḷanti, salākahatthenapi kīḷanti, akkhenapi kīḷanti, paṅgacīrenapi kīḷanti, vaṅkakenapi kīḷanti, mokkhacikāyapi kīḷanti, ciṅgulakenapi kīḷanti, pattāḷhakenapi kīḷanti, rathakenapi kīḷanti, dhanukenapi kīḷanti , akkharikāyapi kīḷanti, manesikāyapi kīḷanti, yathāvajjenapi kīḷanti; hatthismimpi sikkhanti, assasmimpi sikkhanti, rathasmimpi sikkhanti, dhanusmimpi sikkhanti; tharusmimpi sikkhanti; hatthissapi purato dhāvanti, assassapi purato dhāvanti, rathassapi purato dhāvantipi ādhāvantipi; usseḷentipi, apphoṭentipi, nibbujjhantipi, muṭṭhīhipi yujjhanti; raṅgamajjhepi saṅghāṭiṃ pattharitvā naccakiṃ evaṃ vadanti – ‘‘idha, bhagini, naccassū’’ti; nalāṭikampi denti; vividhampi anācāraṃ ācaranti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘na, bhikkhave, vividhaṃ anācāraṃ ācaritabbaṃ. Yo ācareyya, yathādhammo kāretabbo’’ti.
તેન ખો પન સમયેન આયસ્મન્તે ઉરુવેલકસ્સપે પબ્બજિતે સઙ્ઘસ્સ બહું લોહભણ્ડં દારુભણ્ડં મત્તિકાભણ્ડં ઉપ્પન્નં હોતિ. અથ ખો ભિક્ખૂનં એતદહોસિ – ‘‘કિં નુ ખો ભગવતા લોહભણ્ડં અનુઞ્ઞાતં, કિં અનનુઞ્ઞાતં; કિં દારુભણ્ડં અનુઞ્ઞાતં, કિં અનનુઞ્ઞાતં; કિં મત્તિકાભણ્ડં અનુઞ્ઞાતં, કિં અનનુઞ્ઞાત’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઠપેત્વા પહરણિં સબ્બં લોહભણ્ડં, ઠપેત્વા આસન્દિં પલ્લઙ્કં દારુપત્તં દારુપાદુકં સબ્બં દારુભણ્ડં, ઠપેત્વા કતકઞ્ચ કુમ્ભકારિકઞ્ચ સબ્બં મત્તિકાભણ્ડ’’ન્તિ.
Tena kho pana samayena āyasmante uruvelakassape pabbajite saṅghassa bahuṃ lohabhaṇḍaṃ dārubhaṇḍaṃ mattikābhaṇḍaṃ uppannaṃ hoti. Atha kho bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kiṃ nu kho bhagavatā lohabhaṇḍaṃ anuññātaṃ, kiṃ ananuññātaṃ; kiṃ dārubhaṇḍaṃ anuññātaṃ, kiṃ ananuññātaṃ; kiṃ mattikābhaṇḍaṃ anuññātaṃ, kiṃ ananuññāta’’nti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā paharaṇiṃ sabbaṃ lohabhaṇḍaṃ, ṭhapetvā āsandiṃ pallaṅkaṃ dārupattaṃ dārupādukaṃ sabbaṃ dārubhaṇḍaṃ, ṭhapetvā katakañca kumbhakārikañca sabbaṃ mattikābhaṇḍa’’nti.
ખુદ્દકવત્થુક્ખન્ધકો પઞ્ચમો.
Khuddakavatthukkhandhako pañcamo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
રુક્ખે થમ્ભે ચ કુટ્ટે ચ, અટ્ટાને ગન્ધસુત્તિયા;
Rukkhe thambhe ca kuṭṭe ca, aṭṭāne gandhasuttiyā;
વિગય્હ મલ્લકો કચ્છુ, જરા ચ પુથુપાણિકા.
Vigayha mallako kacchu, jarā ca puthupāṇikā.
વલ્લિકાપિ ચ પામઙ્ગો, કણ્ઠસુત્તં ન ધારયે;
Vallikāpi ca pāmaṅgo, kaṇṭhasuttaṃ na dhāraye;
કટિ ઓવટ્ટિ કાયુરં, હત્થાભરણમુદ્દિકા.
Kaṭi ovaṭṭi kāyuraṃ, hatthābharaṇamuddikā.
દીઘે કોચ્છે ફણે હત્થે, સિત્થા ઉદકતેલકે;
Dīghe kocche phaṇe hatthe, sitthā udakatelake;
આદાસુદપત્તવણા, આલેપોમ્મદ્દચુણ્ણના.
Ādāsudapattavaṇā, ālepommaddacuṇṇanā.
લઞ્છેન્તિ અઙ્ગરાગઞ્ચ, મુખરાગં તદૂભયં;
Lañchenti aṅgarāgañca, mukharāgaṃ tadūbhayaṃ;
ચક્ખુરોગં ગિરગ્ગઞ્ચ, આયતં સરબાહિરં.
Cakkhurogaṃ giraggañca, āyataṃ sarabāhiraṃ.
અમ્બપેસિસકલેહિ, અહિચ્છિન્દિ ચ ચન્દનં;
Ambapesisakalehi, ahicchindi ca candanaṃ;
ઉચ્ચાવચા પત્તમૂલા, સુવણ્ણો બહલા વલી.
Uccāvacā pattamūlā, suvaṇṇo bahalā valī.
ચિત્રા દુસ્સતિ દુગ્ગન્ધો, ઉણ્હે ભિજ્જિંસુ મિડ્ઢિયા;
Citrā dussati duggandho, uṇhe bhijjiṃsu miḍḍhiyā;
પરિભણ્ડં તિણં ચોળં, માલં કુણ્ડોલિકાય ચ.
Paribhaṇḍaṃ tiṇaṃ coḷaṃ, mālaṃ kuṇḍolikāya ca.
થવિકા અંસબદ્ધઞ્ચ, તથા બન્ધનસુત્તકા;
Thavikā aṃsabaddhañca, tathā bandhanasuttakā;
ખિલે મઞ્ચે ચ પીઠે ચ, અઙ્કે છત્તે પણામના.
Khile mañce ca pīṭhe ca, aṅke chatte paṇāmanā.
તુમ્બઘટિછવસીસં, ચલકાનિ પટિગ્ગહો;
Tumbaghaṭichavasīsaṃ, calakāni paṭiggaho;
વિપ્ફાલિદણ્ડસોવણ્ણં, પત્તે પેસિ ચ નાળિકા.
Vipphālidaṇḍasovaṇṇaṃ, patte pesi ca nāḷikā.
કિણ્ણસત્તુ સરિતઞ્ચ, મધુસિત્થં સિપાટિકં;
Kiṇṇasattu saritañca, madhusitthaṃ sipāṭikaṃ;
વિકણ્ણં બન્ધિવિસમં, છમાજિરપહોતિ ચ.
Vikaṇṇaṃ bandhivisamaṃ, chamājirapahoti ca.
કળિમ્ભં મોઘસુત્તઞ્ચ, અધોતલ્લં ઉપાહના;
Kaḷimbhaṃ moghasuttañca, adhotallaṃ upāhanā;
અઙ્ગુલે પટિગ્ગહઞ્ચ, વિત્થકં થવિકબદ્ધકા.
Aṅgule paṭiggahañca, vitthakaṃ thavikabaddhakā.
અજ્ઝોકાસે નીચવત્થુ, ચયો ચાપિ વિહઞ્ઞરે;
Ajjhokāse nīcavatthu, cayo cāpi vihaññare;
પરિપતિ તિણચુણ્ણં, ઉલ્લિત્તઅવલિત્તકં.
Paripati tiṇacuṇṇaṃ, ullittaavalittakaṃ.
સેતં કાળકવણ્ણઞ્ચ, પરિકમ્મઞ્ચ ગેરુકં;
Setaṃ kāḷakavaṇṇañca, parikammañca gerukaṃ;
માલાકમ્મં લતાકમ્મં, મકરદન્તકપાટિકં.
Mālākammaṃ latākammaṃ, makaradantakapāṭikaṃ.
ચીવરવંસં રજ્જુઞ્ચ, અનુઞ્ઞાસિ વિનાયકો;
Cīvaravaṃsaṃ rajjuñca, anuññāsi vināyako;
ઉજ્ઝિત્વા પક્કમન્તિ ચ, કથિનં પરિભિજ્જતિ.
Ujjhitvā pakkamanti ca, kathinaṃ paribhijjati.
વિનિવેઠિયતિ કુટ્ટેપિ, પત્તેનાદાય ગચ્છરે;
Viniveṭhiyati kuṭṭepi, pattenādāya gacchare;
થવિકા બન્ધસુત્તઞ્ચ, બન્ધિત્વા ચ ઉપાહના.
Thavikā bandhasuttañca, bandhitvā ca upāhanā.
ઉપાહનત્થવિકઞ્ચ, અંસબદ્ધઞ્ચ સુત્તકં;
Upāhanatthavikañca, aṃsabaddhañca suttakaṃ;
ઉદકાકપ્પિયં મગ્ગે, પરિસ્સાવનચોળકં.
Udakākappiyaṃ magge, parissāvanacoḷakaṃ.
ધમ્મકરણં દ્વે ભિક્ખૂ, વેસાલિં અગમા મુનિ;
Dhammakaraṇaṃ dve bhikkhū, vesāliṃ agamā muni;
દણ્ડં ઓત્થરકં તત્થ, અનુઞ્ઞાસિ પરિસ્સાવનં.
Daṇḍaṃ ottharakaṃ tattha, anuññāsi parissāvanaṃ.
મકસેહિ પણીતેન, બહ્વાબાધા ચ જીવકો;
Makasehi paṇītena, bahvābādhā ca jīvako;
ચઙ્કમનજન્તાઘરં , વિસમે નીચવત્થુકો.
Caṅkamanajantāgharaṃ , visame nīcavatthuko.
તયો ચયે વિહઞ્ઞન્તિ, સોપાનાલમ્બવેદિકં;
Tayo caye vihaññanti, sopānālambavedikaṃ;
અજ્ઝોકાસે તિણચુણ્ણં, ઉલ્લિત્તઅવલિત્તકં.
Ajjhokāse tiṇacuṇṇaṃ, ullittaavalittakaṃ.
સેતકં કાળવણ્ણઞ્ચ, પરિકમ્મઞ્ચ ગેરુકં;
Setakaṃ kāḷavaṇṇañca, parikammañca gerukaṃ;
માલાકમ્મં લતાકમ્મં, મકરદન્તકપાટિકં.
Mālākammaṃ latākammaṃ, makaradantakapāṭikaṃ.
વંસં ચીવરરજ્જુઞ્ચ, ઉચ્ચઞ્ચ વત્થુકં કરે;
Vaṃsaṃ cīvararajjuñca, uccañca vatthukaṃ kare;
ચયો સોપાનબાહઞ્ચ, કવાટં પિટ્ઠસઙ્ઘાટં.
Cayo sopānabāhañca, kavāṭaṃ piṭṭhasaṅghāṭaṃ.
ઉદુક્ખલુત્તરપાસકં, વટ્ટિઞ્ચ કપિસીસકં;
Udukkhaluttarapāsakaṃ, vaṭṭiñca kapisīsakaṃ;
સૂચિઘટિતાળચ્છિદ્દં, આવિઞ્છનઞ્ચ રજ્જુકં.
Sūcighaṭitāḷacchiddaṃ, āviñchanañca rajjukaṃ.
મણ્ડલં ધૂમનેત્તઞ્ચ, મજ્ઝે ચ મુખમત્તિકા;
Maṇḍalaṃ dhūmanettañca, majjhe ca mukhamattikā;
દોણિ દુગ્ગન્ધા દહતિ, ઉદકટ્ઠાનં સરાવકં.
Doṇi duggandhā dahati, udakaṭṭhānaṃ sarāvakaṃ.
ન સેદેતિ ચ ચિક્ખલ્લં, ધોવિ નિદ્ધમનં કરે;
Na sedeti ca cikkhallaṃ, dhovi niddhamanaṃ kare;
પીઠઞ્ચ કોટ્ઠકે કમ્મં, મરુમ્બા સિલા નિદ્ધમનં.
Pīṭhañca koṭṭhake kammaṃ, marumbā silā niddhamanaṃ.
નગ્ગા છમાય વસ્સન્તે, પટિચ્છાદી તયો તહિં;
Naggā chamāya vassante, paṭicchādī tayo tahiṃ;
ઉદપાનં લુજ્જતિ નીચં, વલ્લિયા કાયબન્ધને.
Udapānaṃ lujjati nīcaṃ, valliyā kāyabandhane.
તુલં કટકટં ચક્કં, બહૂ ભિજ્જન્તિ ભાજના;
Tulaṃ kaṭakaṭaṃ cakkaṃ, bahū bhijjanti bhājanā;
લોહદારુચમ્મખણ્ડં, સાલાતિણાપિધાનિ ચ.
Lohadārucammakhaṇḍaṃ, sālātiṇāpidhāni ca.
દોણિચન્દનિ પાકારં, ચિક્ખલ્લં નિદ્ધમનેન ચ;
Doṇicandani pākāraṃ, cikkhallaṃ niddhamanena ca;
સીતિગતં પોક્ખરણિં, પુરાણઞ્ચ નિલ્લેખણં.
Sītigataṃ pokkharaṇiṃ, purāṇañca nillekhaṇaṃ.
આસિત્તકં મળોરિકં, ભુઞ્જન્તેકં તુવટ્ટેય્યું.
Āsittakaṃ maḷorikaṃ, bhuñjantekaṃ tuvaṭṭeyyuṃ.
વડ્ઢો બોધિ ન અક્કમિ, ઘટં કતકસમ્મજ્જનિ;
Vaḍḍho bodhi na akkami, ghaṭaṃ katakasammajjani;
સક્ખરં કથલઞ્ચેવ, ફેણકં પાદઘંસની.
Sakkharaṃ kathalañceva, pheṇakaṃ pādaghaṃsanī.
વિધૂપનં તાલવણ્ટં, મકસઞ્ચાપિ ચામરી;
Vidhūpanaṃ tālavaṇṭaṃ, makasañcāpi cāmarī;
છત્તં વિના ચ આરામે, તયો સિક્કાય સમ્મુતિ.
Chattaṃ vinā ca ārāme, tayo sikkāya sammuti.
રોમસિત્થા નખા દીઘા, છિન્દન્તઙ્ગુલિકા દુક્ખા;
Romasitthā nakhā dīghā, chindantaṅgulikā dukkhā;
સલોહિતં પમાણઞ્ચ, વીસતિ દીઘકેસતા.
Salohitaṃ pamāṇañca, vīsati dīghakesatā.
ખુરં સિલં સિપાટિકં, નમતકં ખુરભણ્ડકં;
Khuraṃ silaṃ sipāṭikaṃ, namatakaṃ khurabhaṇḍakaṃ;
મસ્સું કપ્પેન્તિ વડ્ઢેન્તિ, ગોલોમિચતુરસ્સકં.
Massuṃ kappenti vaḍḍhenti, golomicaturassakaṃ.
પરિમુખં અડ્ઢદુકઞ્ચ, દાઠિસમ્બાધસંહરે;
Parimukhaṃ aḍḍhadukañca, dāṭhisambādhasaṃhare;
આબાધા કત્તરિવણો, દીઘં સક્ખરિકાય ચ.
Ābādhā kattarivaṇo, dīghaṃ sakkharikāya ca.
પલિતં થકિતં ઉચ્ચા, લોહભણ્ડઞ્જની સહ;
Palitaṃ thakitaṃ uccā, lohabhaṇḍañjanī saha;
પલ્લત્થિકઞ્ચ આયોગો, વટં સલાકબન્ધનં.
Pallatthikañca āyogo, vaṭaṃ salākabandhanaṃ.
કલાબુકં દેડ્ડુભકં, મુરજં મદ્દવીણકં;
Kalābukaṃ deḍḍubhakaṃ, murajaṃ maddavīṇakaṃ;
પટ્ટિકા સૂકરન્તઞ્ચ, દસા મુરજવેણિકા;
Paṭṭikā sūkarantañca, dasā murajaveṇikā;
અન્તો સોભં ગુણકઞ્ચ, પવનન્તોપિ જીરતિ.
Anto sobhaṃ guṇakañca, pavanantopi jīrati.
ગણ્ઠિકા ઉચ્ચાવચઞ્ચ, ફલકન્તેપિ ઓગાહે;
Gaṇṭhikā uccāvacañca, phalakantepi ogāhe;
ગિહિવત્થં હત્થિસોણ્ડં, મચ્છકં ચતુકણ્ણકં.
Gihivatthaṃ hatthisoṇḍaṃ, macchakaṃ catukaṇṇakaṃ.
તાલવણ્ટં સતવલિ, ગિહિપારુતપારુપં;
Tālavaṇṭaṃ satavali, gihipārutapārupaṃ;
સંવેલ્લિ ઉભતોકાજં, દન્તકટ્ઠં આકોટને.
Saṃvelli ubhatokājaṃ, dantakaṭṭhaṃ ākoṭane.
કણ્ઠે વિલગ્ગં દાયઞ્ચ, પટગ્ગિ રુક્ખહત્થિના;
Kaṇṭhe vilaggaṃ dāyañca, paṭaggi rukkhahatthinā;
યમેળે લોકાયતકં, પરિયાપુણિંસુ વાચયું.
Yameḷe lokāyatakaṃ, pariyāpuṇiṃsu vācayuṃ.
તિરચ્છાનકથા વિજ્જા, ખિપિ મઙ્ગલં ખાદિ ચ;
Tiracchānakathā vijjā, khipi maṅgalaṃ khādi ca;
વાતાબાધો દુસ્સતિ ચ, દુગ્ગન્ધો દુક્ખપાદુકા.
Vātābādho dussati ca, duggandho dukkhapādukā.
હિરિયન્તિ પારુદુગ્ગન્ધો, તહં તહં કરોન્તિ ચ;
Hiriyanti pāruduggandho, tahaṃ tahaṃ karonti ca;
દુગ્ગન્ધો કૂપં લુજ્જન્તિ, ઉચ્ચવત્થુ ચયેન ચ.
Duggandho kūpaṃ lujjanti, uccavatthu cayena ca.
સોપાનાલમ્બનબાહા અન્તે, દુક્ખઞ્ચ પાદુકા;
Sopānālambanabāhā ante, dukkhañca pādukā;
બહિદ્ધા દોણિ કટ્ઠઞ્ચ, પિઠરો ચ અપારુતો.
Bahiddhā doṇi kaṭṭhañca, piṭharo ca apāruto.
વચ્ચકુટિં કવાટઞ્ચ, પિટ્ઠસઙ્ઘાટમેવ ચ;
Vaccakuṭiṃ kavāṭañca, piṭṭhasaṅghāṭameva ca;
ઉદુક્ખલુત્તરપાસો, વટ્ટિઞ્ચ કપિસીસકં.
Udukkhaluttarapāso, vaṭṭiñca kapisīsakaṃ.
સૂચિઘટિતાળચ્છિદ્દં, આવિઞ્છનચ્છિદ્દમેવ ચ;
Sūcighaṭitāḷacchiddaṃ, āviñchanacchiddameva ca;
રજ્જુ ઉલ્લિત્તાવલિત્તં, સેતવણ્ણઞ્ચ કાળકં.
Rajju ullittāvalittaṃ, setavaṇṇañca kāḷakaṃ.
માલાકમ્મં લતાકમ્મં, મકરં પઞ્ચપટિકં;
Mālākammaṃ latākammaṃ, makaraṃ pañcapaṭikaṃ;
ચીવરવંસં રજ્જુઞ્ચ, જરાદુબ્બલપાકારં.
Cīvaravaṃsaṃ rajjuñca, jarādubbalapākāraṃ.
કોટ્ઠકે ચાપિ તથેવ, મરુમ્બં પદરસિલા;
Koṭṭhake cāpi tatheva, marumbaṃ padarasilā;
સન્તિટ્ઠતિ નિદ્ધમનં, કુમ્ભિઞ્ચાપિ સરાવકં.
Santiṭṭhati niddhamanaṃ, kumbhiñcāpi sarāvakaṃ.
દુક્ખં હિરિ અપિધાનં, અનાચારઞ્ચ આચરું;
Dukkhaṃ hiri apidhānaṃ, anācārañca ācaruṃ;
લોહભણ્ડં અનુઞ્ઞાસિ, ઠપયિત્વા પહરણિં.
Lohabhaṇḍaṃ anuññāsi, ṭhapayitvā paharaṇiṃ.
ઠપયિત્વા સન્દિપલ્લઙ્કં, દારુપત્તઞ્ચ પાદુકં;
Ṭhapayitvā sandipallaṅkaṃ, dārupattañca pādukaṃ;
સબ્બં દારુમયં ભણ્ડં, અનુઞ્ઞાસિ મહામુનિ.
Sabbaṃ dārumayaṃ bhaṇḍaṃ, anuññāsi mahāmuni.
કતકં કુમ્ભકારઞ્ચ, ઠપયિત્વા તથાગતો;
Katakaṃ kumbhakārañca, ṭhapayitvā tathāgato;
સબ્બમ્પિ મત્તિકાભણ્ડં, અનુઞ્ઞાસિ અનુકમ્પકો.
Sabbampi mattikābhaṇḍaṃ, anuññāsi anukampako.
યસ્સ વત્થુસ્સ નિદ્દેસો, પુરિમેન યદિ સમં;
Yassa vatthussa niddeso, purimena yadi samaṃ;
તમ્પિ સંખિત્તં ઉદ્દાને, નયતો તં વિજાનિયા.
Tampi saṃkhittaṃ uddāne, nayato taṃ vijāniyā.
એવં દસસતા વત્થૂ, વિનયે ખુદ્દકવત્થુકે;
Evaṃ dasasatā vatthū, vinaye khuddakavatthuke;
સદ્ધમ્મટ્ઠિતિકો ચેવ, પેસલાનઞ્ચનુગ્ગહો.
Saddhammaṭṭhitiko ceva, pesalānañcanuggaho.
સુસિક્ખિતો વિનયધરો, હિતચિત્તો સુપેસલો;
Susikkhito vinayadharo, hitacitto supesalo;
પદીપકરણો ધીરો, પૂજારહો બહુસ્સુતોતિ.
Padīpakaraṇo dhīro, pūjāraho bahussutoti.
ખુદ્દકવત્થુક્ખન્ધકં નિટ્ઠિતં.
Khuddakavatthukkhandhakaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ચૂળવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ખુદ્દકવત્થુકથા • Khuddakavatthukathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ખુદ્દકવત્થુકથાવણ્ણના • Khuddakavatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ખુદ્દકવત્થુકથાવણ્ણના • Khuddakavatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ખુદ્દકવત્થુકથાવણ્ણના • Khuddakavatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ખુદ્દકવત્થુકથા • Khuddakavatthukathā