Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૧૦. કોકાલિકસુત્તં
10. Kokālikasuttaṃ
૧૮૧. સાવત્થિનિદાનં . અથ ખો કોકાલિકો ભિક્ખુ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો કોકાલિકો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘પાપિચ્છા, ભન્તે, સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાના પાપિકાનં ઇચ્છાનં વસં ગતા’’તિ. એવં વુત્તે, ભગવા કોકાલિકં ભિક્ખું એતદવોચ – ‘‘મા હેવં, કોકાલિક, અવચ; મા હેવં, કોકાલિક, અવચ. પસાદેહિ, કોકાલિક, સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનેસુ ચિત્તં. પેસલા સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાના’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો કોકાલિકો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કિઞ્ચાપિ મે, ભન્તે, ભગવા સદ્ધાયિકો પચ્ચયિકો; અથ ખો પાપિચ્છાવ ભન્તે, સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાના પાપિકાનં ઇચ્છાનં વસં ગતા’’તિ. દુતિયમ્પિ ખો ભગવા કોકાલિકં ભિક્ખું એતદવોચ – ‘‘મા હેવં, કોકાલિક, અવચ; મા હેવં, કોકાલિક, અવચ. પસાદેહિ, કોકાલિક, સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનેસુ ચિત્તં. પેસલા સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાના’’તિ. તતિયમ્પિ ખો કોકાલિકો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કિઞ્ચાપિ…પે॰… ઇચ્છાનં વસં ગતા’’તિ. તતિયમ્પિ ખો ભગવા કોકાલિકં ભિક્ખું એતદવોચ – ‘‘મા હેવં…પે॰… પેસલા સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાના’’તિ.
181. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho kokāliko bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho kokāliko bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘pāpicchā, bhante, sāriputtamoggallānā pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gatā’’ti. Evaṃ vutte, bhagavā kokālikaṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘mā hevaṃ, kokālika, avaca; mā hevaṃ, kokālika, avaca. Pasādehi, kokālika, sāriputtamoggallānesu cittaṃ. Pesalā sāriputtamoggallānā’’ti. Dutiyampi kho kokāliko bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiñcāpi me, bhante, bhagavā saddhāyiko paccayiko; atha kho pāpicchāva bhante, sāriputtamoggallānā pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gatā’’ti. Dutiyampi kho bhagavā kokālikaṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘mā hevaṃ, kokālika, avaca; mā hevaṃ, kokālika, avaca. Pasādehi, kokālika, sāriputtamoggallānesu cittaṃ. Pesalā sāriputtamoggallānā’’ti. Tatiyampi kho kokāliko bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiñcāpi…pe… icchānaṃ vasaṃ gatā’’ti. Tatiyampi kho bhagavā kokālikaṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘mā hevaṃ…pe… pesalā sāriputtamoggallānā’’ti.
અથ ખો કોકાલિકો ભિક્ખુ ઉટ્ઠાયાસના ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ. અચિરપક્કન્તસ્સ ચ કોકાલિકસ્સ ભિક્ખુનો સાસપમત્તીહિ પીળકાહિ 1 સબ્બો કાયો ફુટો અહોસિ. સાસપમત્તિયો હુત્વા મુગ્ગમત્તિયો અહેસું, મુગ્ગમત્તિયો હુત્વા કલાયમત્તિયો અહેસું, કલાયમત્તિયો હુત્વા કોલટ્ઠિમત્તિયો અહેસું, કોલટ્ઠિમત્તિયો હુત્વા કોલમત્તિયો અહેસું, કોલમત્તિયો હુત્વા આમલકમત્તિયો અહેસું, આમલકમત્તિયો હુત્વા બેલુવસલાટુકમત્તિયો અહેસું, બેલુવસલાટુકમત્તિયો હુત્વા બિલ્લમત્તિયો અહેસું, બિલ્લમત્તિયો હુત્વા પભિજ્જિંસુ. પુબ્બઞ્ચ લોહિતઞ્ચ પગ્ઘરિંસુ. અથ ખો કોકાલિકો ભિક્ખુ તેનેવ આબાધેન કાલમકાસિ . કાલઙ્કતો ચ કોકાલિકો ભિક્ખુ પદુમં નિરયં ઉપપજ્જિ સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનેસુ ચિત્તં આઘાતેત્વા.
Atha kho kokāliko bhikkhu uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Acirapakkantassa ca kokālikassa bhikkhuno sāsapamattīhi pīḷakāhi 2 sabbo kāyo phuṭo ahosi. Sāsapamattiyo hutvā muggamattiyo ahesuṃ, muggamattiyo hutvā kalāyamattiyo ahesuṃ, kalāyamattiyo hutvā kolaṭṭhimattiyo ahesuṃ, kolaṭṭhimattiyo hutvā kolamattiyo ahesuṃ, kolamattiyo hutvā āmalakamattiyo ahesuṃ, āmalakamattiyo hutvā beluvasalāṭukamattiyo ahesuṃ, beluvasalāṭukamattiyo hutvā billamattiyo ahesuṃ, billamattiyo hutvā pabhijjiṃsu. Pubbañca lohitañca pagghariṃsu. Atha kho kokāliko bhikkhu teneva ābādhena kālamakāsi . Kālaṅkato ca kokāliko bhikkhu padumaṃ nirayaṃ upapajji sāriputtamoggallānesu cittaṃ āghātetvā.
અથ ખો બ્રહ્મા સહમ્પતિ અભિક્કન્તાય રત્તિયા અભિક્કન્તવણ્ણો કેવલકપ્પં જેતવનં ઓભાસેત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતો ખો બ્રહ્મા સહમ્પતિ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કોકાલિકો, ભન્તે, ભિક્ખુ કાલઙ્કતો. કાલઙ્કતો ચ, ભન્તે, કોકાલિકો ભિક્ખુ પદુમં નિરયં ઉપપન્નો સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનેસુ ચિત્તં આઘાતેત્વા’’તિ. ઇદમવોચ બ્રહ્મા સહમ્પતિ, ઇદં વત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા તત્થેવન્તરધાયીતિ.
Atha kho brahmā sahampati abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho brahmā sahampati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kokāliko, bhante, bhikkhu kālaṅkato. Kālaṅkato ca, bhante, kokāliko bhikkhu padumaṃ nirayaṃ upapanno sāriputtamoggallānesu cittaṃ āghātetvā’’ti. Idamavoca brahmā sahampati, idaṃ vatvā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyīti.
અથ ખો ભગવા તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયેન ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ઇમં, ભિક્ખવે, રત્તિં બ્રહ્મા સહમ્પતિ અભિક્કન્તાય રત્તિયા અભિક્કન્તવણ્ણો કેવલકપ્પં જેતવનં ઓભાસેત્વા યેનાહં તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા મં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતો ખો, ભિક્ખવે, બ્રહ્મા સહમ્પતિ મં એતદવોચ – ‘કોકાલિકો, ભન્તે, ભિક્ખુ કાલઙ્કતો. કાલઙ્કતો ચ, ભન્તે, કોકાલિકો ભિક્ખુ પદુમં નિરયં ઉપપન્નો સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનેસુ ચિત્તં આઘાતેત્વા’તિ. ઇદમવોચ, ભિક્ખવે , બ્રહ્મા સહમ્પતિ, ઇદં વત્વા મં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા તત્થેવન્તરધાયી’’તિ.
Atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena bhikkhū āmantesi – ‘‘imaṃ, bhikkhave, rattiṃ brahmā sahampati abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho, bhikkhave, brahmā sahampati maṃ etadavoca – ‘kokāliko, bhante, bhikkhu kālaṅkato. Kālaṅkato ca, bhante, kokāliko bhikkhu padumaṃ nirayaṃ upapanno sāriputtamoggallānesu cittaṃ āghātetvā’ti. Idamavoca, bhikkhave , brahmā sahampati, idaṃ vatvā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyī’’ti.
એવં વુત્તે, અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘કીવદીઘં નુ ખો, ભન્તે, પદુમે નિરયે આયુપ્પમાણ’’ન્તિ? ‘‘દીઘં ખો, ભિક્ખુ, પદુમે નિરયે આયુપ્પમાણં. તં ન સુકરં સઙ્ખાતું – એત્તકાનિ વસ્સાનિ ઇતિ વા, એત્તકાનિ વસ્સસતાનિ ઇતિ વા, એત્તકાનિ વસ્સસહસ્સાનિ ઇતિ વા, એત્તકાનિ વસ્સસતસહસ્સાનિ ઇતિ વા’’તિ. ‘‘સક્કા પન, ભન્તે, ઉપમં કાતુ’’ન્તિ? ‘‘સક્કા , ભિક્ખૂ’’તિ ભગવા અવોચ –
Evaṃ vutte, aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kīvadīghaṃ nu kho, bhante, padume niraye āyuppamāṇa’’nti? ‘‘Dīghaṃ kho, bhikkhu, padume niraye āyuppamāṇaṃ. Taṃ na sukaraṃ saṅkhātuṃ – ettakāni vassāni iti vā, ettakāni vassasatāni iti vā, ettakāni vassasahassāni iti vā, ettakāni vassasatasahassāni iti vā’’ti. ‘‘Sakkā pana, bhante, upamaṃ kātu’’nti? ‘‘Sakkā , bhikkhū’’ti bhagavā avoca –
‘‘સેય્યથાપિ, ભિક્ખુ વીસતિખારિકો કોસલકો તિલવાહો. તતો પુરિસો વસ્સસતસ્સ વસ્સસતસ્સ અચ્ચયેન એકમેકં તિલં ઉદ્ધરેય્ય; ખિપ્પતરં ખો સો, ભિક્ખુ, વીસતિખારિકો કોસલકો તિલવાહો ઇમિના ઉપક્કમેન પરિક્ખયં પરિયાદાનં ગચ્છેય્ય, ન ત્વેવ એકો અબ્બુદો નિરયો. સેય્યથાપિ, ભિક્ખુ, વીસતિ અબ્બુદા નિરયા, એવમેકો નિરબ્બુદનિરયો. સેય્યથાપિ, ભિક્ખુ, વીસતિ નિરબ્બુદા નિરયા, એવમેકો અબબો નિરયો. સેય્યથાપિ, ભિક્ખુ, વીસતિ અબબા નિરયા, એવમેકો અટટો નિરયો. સેય્યથાપિ, ભિક્ખુ, વીસતિ અટટા નિરયા, એવમેકો અહહો નિરયો. સેય્યથાપિ, ભિક્ખુ, વીસતિ અહહા નિરયા, એવમેકો કુમુદો નિરયો. સેય્યથાપિ, ભિક્ખુ, વીસતિ કુમુદા નિરયા, એવમેકો સોગન્ધિકો નિરયો. સેય્યથાપિ, ભિક્ખુ, વીસતિ સોગન્ધિકા નિરયા, એવમેકો ઉપ્પલનિરયો. સેય્યથાપિ, ભિક્ખુ, વીસતિ ઉપ્પલા નિરયા, એવમેકો પુણ્ડરિકો નિરયો. સેય્યથાપિ , ભિક્ખુ, વીસતિ પુણ્ડરિકા નિરયા, એવમેકો પદુમો નિરયો. પદુમે પન, ભિક્ખુ, નિરયે કોકાલિકો ભિક્ખુ ઉપપન્નો સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનેસુ ચિત્તં આઘાતેત્વા’’તિ. ઇદમવોચ ભગવા, ઇદં વત્વાન સુગતો અથાપરં એતદવોચ સત્થા –
‘‘Seyyathāpi, bhikkhu vīsatikhāriko kosalako tilavāho. Tato puriso vassasatassa vassasatassa accayena ekamekaṃ tilaṃ uddhareyya; khippataraṃ kho so, bhikkhu, vīsatikhāriko kosalako tilavāho iminā upakkamena parikkhayaṃ pariyādānaṃ gaccheyya, na tveva eko abbudo nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati abbudā nirayā, evameko nirabbudanirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati nirabbudā nirayā, evameko ababo nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati ababā nirayā, evameko aṭaṭo nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati aṭaṭā nirayā, evameko ahaho nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati ahahā nirayā, evameko kumudo nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati kumudā nirayā, evameko sogandhiko nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati sogandhikā nirayā, evameko uppalanirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati uppalā nirayā, evameko puṇḍariko nirayo. Seyyathāpi , bhikkhu, vīsati puṇḍarikā nirayā, evameko padumo nirayo. Padume pana, bhikkhu, niraye kokāliko bhikkhu upapanno sāriputtamoggallānesu cittaṃ āghātetvā’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘પુરિસસ્સ હિ જાતસ્સ,
‘‘Purisassa hi jātassa,
કુઠારી જાયતે મુખે;
Kuṭhārī jāyate mukhe;
યાય છિન્દતિ અત્તાનં,
Yāya chindati attānaṃ,
બાલો દુબ્ભાસિતં ભણં.
Bālo dubbhāsitaṃ bhaṇaṃ.
‘‘યો નિન્દિયં પસંસતિ,
‘‘Yo nindiyaṃ pasaṃsati,
તં વા નિન્દતિ યો પસંસિયો;
Taṃ vā nindati yo pasaṃsiyo;
વિચિનાતિ મુખેન સો કલિં,
Vicināti mukhena so kaliṃ,
કલિના તેન સુખં ન વિન્દતિ.
Kalinā tena sukhaṃ na vindati.
‘‘અપ્પમત્તકો અયં કલિ,
‘‘Appamattako ayaṃ kali,
યો અક્ખેસુ ધનપરાજયો;
Yo akkhesu dhanaparājayo;
સબ્બસ્સાપિ સહાપિ અત્તના,
Sabbassāpi sahāpi attanā,
અયમેવ મહન્તરો કલિ;
Ayameva mahantaro kali;
યો સુગતેસુ મનં પદોસયે.
Yo sugatesu manaṃ padosaye.
‘‘સતં સહસ્સાનં નિરબ્બુદાનં,
‘‘Sataṃ sahassānaṃ nirabbudānaṃ,
છત્તિંસતિ પઞ્ચ ચ અબ્બુદાનિ;
Chattiṃsati pañca ca abbudāni;
યમરિયગરહી નિરયં ઉપેતિ,
Yamariyagarahī nirayaṃ upeti,
વાચં મનઞ્ચ પણિધાય પાપક’’ન્તિ.
Vācaṃ manañca paṇidhāya pāpaka’’nti.
પઠમો વગ્ગો.
Paṭhamo vaggo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
આયાચનં ગારવો બ્રહ્મદેવો,
Āyācanaṃ gāravo brahmadevo,
બકો ચ બ્રહ્મા અપરા ચ દિટ્ઠિ;
Bako ca brahmā aparā ca diṭṭhi;
પમાદકોકાલિકતિસ્સકો ચ,
Pamādakokālikatissako ca,
તુરૂ ચ બ્રહ્મા અપરો ચ કોકાલિકોતિ.
Turū ca brahmā aparo ca kokālikoti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. કોકાલિકસુત્તવણ્ણના • 10. Kokālikasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧૦. કોકાલિકસુત્તવણ્ણના • 10. Kokālikasuttavaṇṇanā