Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi

    ૩. કુણ્ડલકેસીવગ્ગો

    3. Kuṇḍalakesīvaggo

    ૧. કુણ્ડલકેસાથેરીઅપદાનં

    1. Kuṇḍalakesātherīapadānaṃ

    .

    1.

    ‘‘પદુમુત્તરો નામ જિનો, સબ્બધમ્માન પારગૂ;

    ‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;

    ઇતો સતસહસ્સમ્હિ, કપ્પે ઉપ્પજ્જિ નાયકો.

    Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.

    .

    2.

    ‘‘તદાહં હંસવતિયં, જાતા સેટ્ઠિકુલે અહું;

    ‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, jātā seṭṭhikule ahuṃ;

    નાનારતનપજ્જોતે, મહાસુખસમપ્પિતા.

    Nānāratanapajjote, mahāsukhasamappitā.

    .

    3.

    ‘‘ઉપેત્વા તં મહાવીરં, અસ્સોસિં ધમ્મદેસનં;

    ‘‘Upetvā taṃ mahāvīraṃ, assosiṃ dhammadesanaṃ;

    તતો જાતપ્પસાદાહં, ઉપેસિં સરણં જિનં.

    Tato jātappasādāhaṃ, upesiṃ saraṇaṃ jinaṃ.

    .

    4.

    ‘‘તદા મહાકારુણિકો, પદુમુત્તરનામકો;

    ‘‘Tadā mahākāruṇiko, padumuttaranāmako;

    ખિપ્પાભિઞ્ઞાનમગ્ગન્તિ, ઠપેસિ ભિક્ખુનિં સુભં.

    Khippābhiññānamagganti, ṭhapesi bhikkhuniṃ subhaṃ.

    .

    5.

    ‘‘તં સુત્વા મુદિતા હુત્વા, દાનં દત્વા મહેસિનો;

    ‘‘Taṃ sutvā muditā hutvā, dānaṃ datvā mahesino;

    નિપચ્ચ સિરસા પાદે, તં ઠાનમભિપત્થયિં.

    Nipacca sirasā pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.

    .

    6.

    ‘‘અનુમોદિ મહાવીરો, ‘ભદ્દે યં તેભિપત્થિતં;

    ‘‘Anumodi mahāvīro, ‘bhadde yaṃ tebhipatthitaṃ;

    સમિજ્ઝિસ્સતિ તં સબ્બં, સુખિની હોહિ નિબ્બુતા.

    Samijjhissati taṃ sabbaṃ, sukhinī hohi nibbutā.

    .

    7.

    ‘‘‘સતસહસ્સિતો કપ્પે, ઓક્કાકકુલસમ્ભવો;

    ‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;

    ગોતમો નામ ગોત્તેન, સત્થા લોકે ભવિસ્સતિ.

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    .

    8.

    ‘‘‘તસ્સ ધમ્મેસુ દાયાદા, ઓરસા ધમ્મનિમ્મિતા;

    ‘‘‘Tassa dhammesu dāyādā, orasā dhammanimmitā;

    ભદ્દાકુણ્ડલકેસાતિ, હેસ્સતિ સત્થુ સાવિકા’.

    Bhaddākuṇḍalakesāti, hessati satthu sāvikā’.

    .

    9.

    ‘‘તેન કમ્મેન સુકતેન, ચેતનાપણિધીહિ ચ;

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    જહિત્વા માનુસં દેહં, તાવતિંસમગચ્છહં.

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ૧૦.

    10.

    ‘‘તતો ચુતા યામમગં, તતોહં તુસિતં ગતા;

    ‘‘Tato cutā yāmamagaṃ, tatohaṃ tusitaṃ gatā;

    તતો ચ નિમ્માનરતિં, વસવત્તિપુરં તતો.

    Tato ca nimmānaratiṃ, vasavattipuraṃ tato.

    ૧૧.

    11.

    ‘‘યત્થ યત્થૂપપજ્જામિ, તસ્સ કમ્મસ્સ વાહસા;

    ‘‘Yattha yatthūpapajjāmi, tassa kammassa vāhasā;

    તત્થ તત્થેવ રાજૂનં, મહેસિત્તમકારયિં.

    Tattha tattheva rājūnaṃ, mahesittamakārayiṃ.

    ૧૨.

    12.

    ‘‘તતો ચુતા મનુસ્સેસુ, રાજૂનં ચક્કવત્તિનં;

    ‘‘Tato cutā manussesu, rājūnaṃ cakkavattinaṃ;

    મણ્ડલીનઞ્ચ રાજૂનં, મહેસિત્તમકારયિં.

    Maṇḍalīnañca rājūnaṃ, mahesittamakārayiṃ.

    ૧૩.

    13.

    ‘‘સમ્પત્તિં અનુભોત્વાન, દેવેસુ માનુસેસુ ચ;

    ‘‘Sampattiṃ anubhotvāna, devesu mānusesu ca;

    સબ્બત્થ સુખિતા હુત્વા, નેકકપ્પેસુ સંસરિં.

    Sabbattha sukhitā hutvā, nekakappesu saṃsariṃ.

    ૧૪.

    14.

    ‘‘ઇમમ્હિ ભદ્દકે કપ્પે, બ્રહ્મબન્ધુ મહાયસો;

    ‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;

    કસ્સપો નામ ગોત્તેન, ઉપ્પજ્જિ વદતં વરો.

    Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.

    ૧૫.

    15.

    ‘‘ઉપટ્ઠાકો મહેસિસ્સ, તદા આસિ નરિસ્સરો;

    ‘‘Upaṭṭhāko mahesissa, tadā āsi narissaro;

    કાસિરાજા કિકી નામ, બારાણસિપુરુત્તમે.

    Kāsirājā kikī nāma, bārāṇasipuruttame.

    ૧૬.

    16.

    ‘‘તસ્સ ધીતા ચતુત્થાસિં, ભિક્ખુદાયીતિ વિસ્સુતા;

    ‘‘Tassa dhītā catutthāsiṃ, bhikkhudāyīti vissutā;

    ધમ્મં સુત્વા જિનગ્ગસ્સ, પબ્બજ્જં સમરોચયિં.

    Dhammaṃ sutvā jinaggassa, pabbajjaṃ samarocayiṃ.

    ૧૭.

    17.

    ‘‘અનુજાનિ ન નો તાતો, અગારેવ તદા મયં;

    ‘‘Anujāni na no tāto, agāreva tadā mayaṃ;

    વીસવસ્સસહસ્સાનિ, વિચરિમ્હ અતન્દિતા.

    Vīsavassasahassāni, vicarimha atanditā.

    ૧૮.

    18.

    ‘‘કોમારિબ્રહ્મચરિયં, રાજકઞ્ઞા સુખેધિતા;

    ‘‘Komāribrahmacariyaṃ, rājakaññā sukhedhitā;

    બુદ્ધોપટ્ઠાનનિરતા, મુદિતા સત્ત ધીતરો.

    Buddhopaṭṭhānaniratā, muditā satta dhītaro.

    ૧૯.

    19.

    ‘‘સમણી સમણગુત્તા ચ, ભિક્ખુની ભિક્ખુદાયિકા;

    ‘‘Samaṇī samaṇaguttā ca, bhikkhunī bhikkhudāyikā;

    ધમ્મા ચેવ સુધમ્મા ચ, સત્તમી સઙ્ઘદાયિકા.

    Dhammā ceva sudhammā ca, sattamī saṅghadāyikā.

    ૨૦.

    20.

    ‘‘ખેમા ઉપ્પલવણ્ણા ચ, પટાચારા અહં તદા;

    ‘‘Khemā uppalavaṇṇā ca, paṭācārā ahaṃ tadā;

    કિસાગોતમી ધમ્મદિન્ના, વિસાખા હોતિ સત્તમી.

    Kisāgotamī dhammadinnā, visākhā hoti sattamī.

    ૨૧.

    21.

    ‘‘તેહિ કમ્મેહિ સુકતેહિ, ચેતનાપણિધીહિ ચ;

    ‘‘Tehi kammehi sukatehi, cetanāpaṇidhīhi ca;

    જહિત્વા માનુસં દેહં, તાવતિંસમગચ્છહં.

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ૨૨.

    22.

    ‘‘પચ્છિમે ચ ભવે દાનિ, ગિરિબ્બજપુરુત્તમે;

    ‘‘Pacchime ca bhave dāni, giribbajapuruttame;

    જાતા સેટ્ઠિકુલે ફીતે, યદાહં યોબ્બને ઠિતા.

    Jātā seṭṭhikule phīte, yadāhaṃ yobbane ṭhitā.

    ૨૩.

    23.

    ‘‘ચોરં વધત્થં નીયન્તં, દિસ્વા રત્તા તહિં અહં;

    ‘‘Coraṃ vadhatthaṃ nīyantaṃ, disvā rattā tahiṃ ahaṃ;

    પિતા મે તં સહસ્સેન, મોચયિત્વા વધા તતો.

    Pitā me taṃ sahassena, mocayitvā vadhā tato.

    ૨૪.

    24.

    ‘‘અદાસિ તસ્સ મં તાતો, વિદિત્વાન મનં મમ;

    ‘‘Adāsi tassa maṃ tāto, viditvāna manaṃ mama;

    તસ્સાહમાસિં વિસટ્ઠા, અતીવ દયિતા હિતા.

    Tassāhamāsiṃ visaṭṭhā, atīva dayitā hitā.

    ૨૫.

    25.

    ‘‘સો મે ભૂસનલોભેન, બલિમજ્ઝાસયો 1 દિસો;

    ‘‘So me bhūsanalobhena, balimajjhāsayo 2 diso;

    ચોરપ્પપાતં નેત્વાન, પબ્બતં ચેતયી વધં.

    Corappapātaṃ netvāna, pabbataṃ cetayī vadhaṃ.

    ૨૬.

    26.

    ‘‘તદાહં પણમિત્વાન, સત્તુકં સુકતઞ્જલી;

    ‘‘Tadāhaṃ paṇamitvāna, sattukaṃ sukatañjalī;

    રક્ખન્તી અત્તનો પાણં, ઇદં વચનમબ્રવિં.

    Rakkhantī attano pāṇaṃ, idaṃ vacanamabraviṃ.

    ૨૭.

    27.

    ‘‘‘ઇદં સુવણ્ણકેયૂરં, મુત્તા વેળુરિયા બહૂ;

    ‘‘‘Idaṃ suvaṇṇakeyūraṃ, muttā veḷuriyā bahū;

    સબ્બં હરસ્સુ 3 ભદ્દન્તે, મઞ્ચ દાસીતિ સાવય’.

    Sabbaṃ harassu 4 bhaddante, mañca dāsīti sāvaya’.

    ૨૮.

    28.

    ‘‘‘ઓરોપયસ્સુ કલ્યાણી, મા બાળ્હં પરિદેવસિ;

    ‘‘‘Oropayassu kalyāṇī, mā bāḷhaṃ paridevasi;

    ન ચાહં અભિજાનામિ, અહન્ત્વા ધનમાભતં’.

    Na cāhaṃ abhijānāmi, ahantvā dhanamābhataṃ’.

    ૨૯.

    29.

    ‘‘‘યતો સરામિ અત્તાનં, યતો પત્તોસ્મિ વિઞ્ઞુતં;

    ‘‘‘Yato sarāmi attānaṃ, yato pattosmi viññutaṃ;

    ન ચાહં અભિજાનામિ, અઞ્ઞં પિયતરં તયા’.

    Na cāhaṃ abhijānāmi, aññaṃ piyataraṃ tayā’.

    ૩૦.

    30.

    ‘‘‘એહિ તં ઉપગૂહિસ્સં, કત્વાન તં પદક્ખિણં;

    ‘‘‘Ehi taṃ upagūhissaṃ, katvāna taṃ padakkhiṇaṃ;

    ન ચ દાનિ પુનો અત્થિ 5, મમ તુય્હઞ્ચ સઙ્ગમો.

    Na ca dāni puno atthi 6, mama tuyhañca saṅgamo.

    ૩૧.

    31.

    ‘‘‘ન હિ સબ્બેસુ ઠાનેસુ, પુરિસો હોતિ પણ્ડિતો;

    ‘‘‘Na hi sabbesu ṭhānesu, puriso hoti paṇḍito;

    ઇત્થીપિ પણ્ડિતા હોતિ, તત્થ તત્થ વિચક્ખણા.

    Itthīpi paṇḍitā hoti, tattha tattha vicakkhaṇā.

    ૩૨.

    32.

    ‘‘‘ન હિ સબ્બેસુ ઠાનેસુ, પુરિસો હોતિ પણ્ડિતો;

    ‘‘‘Na hi sabbesu ṭhānesu, puriso hoti paṇḍito;

    ઇત્થીપિ પણ્ડિતા હોતિ, લહું અત્થવિચિન્તિકા.

    Itthīpi paṇḍitā hoti, lahuṃ atthavicintikā.

    ૩૩.

    33.

    ‘‘‘લહુઞ્ચ વત ખિપ્પઞ્ચ, નિકટ્ઠે 7 સમચેતયિં;

    ‘‘‘Lahuñca vata khippañca, nikaṭṭhe 8 samacetayiṃ;

    મિગં ઉણ્ણા યથા એવં 9, તદાહં સત્તુકં વધિં.

    Migaṃ uṇṇā yathā evaṃ 10, tadāhaṃ sattukaṃ vadhiṃ.

    ૩૪.

    34.

    ‘‘‘યો ચ ઉપ્પતિતં અત્થં, ન ખિપ્પમનુબુજ્ઝતિ;

    ‘‘‘Yo ca uppatitaṃ atthaṃ, na khippamanubujjhati;

    સો હઞ્ઞતે મન્દમતિ, ચોરોવ ગિરિગબ્ભરે.

    So haññate mandamati, corova girigabbhare.

    ૩૫.

    35.

    ‘‘‘યો ચ ઉપ્પતિતં અત્થં, ખિપ્પમેવ નિબોધતિ;

    ‘‘‘Yo ca uppatitaṃ atthaṃ, khippameva nibodhati;

    મુચ્ચતે સત્તુસમ્બાધા, તદાહં સત્તુકા યથા’.

    Muccate sattusambādhā, tadāhaṃ sattukā yathā’.

    ૩૬.

    36.

    ‘‘તદાહં પાતયિત્વાન, ગિરિદુગ્ગમ્હિ સત્તુકં;

    ‘‘Tadāhaṃ pātayitvāna, giriduggamhi sattukaṃ;

    સન્તિકં સેતવત્થાનં, ઉપેત્વા પબ્બજિં અહં.

    Santikaṃ setavatthānaṃ, upetvā pabbajiṃ ahaṃ.

    ૩૭.

    37.

    ‘‘સણ્ડાસેન ચ કેસે મે, લુઞ્ચિત્વા સબ્બસો તદા;

    ‘‘Saṇḍāsena ca kese me, luñcitvā sabbaso tadā;

    પબ્બજિત્વાન સમયં, આચિક્ખિંસુ નિરન્તરં.

    Pabbajitvāna samayaṃ, ācikkhiṃsu nirantaraṃ.

    ૩૮.

    38.

    ‘‘તતો તં ઉગ્ગહેત્વાહં, નિસીદિત્વાન એકિકા;

    ‘‘Tato taṃ uggahetvāhaṃ, nisīditvāna ekikā;

    સમયં તં વિચિન્તેસિં, સુવાનો માનુસં કરં.

    Samayaṃ taṃ vicintesiṃ, suvāno mānusaṃ karaṃ.

    ૩૯.

    39.

    ‘‘છિન્નં ગય્હ સમીપે મે, પાતયિત્વા અપક્કમિ;

    ‘‘Chinnaṃ gayha samīpe me, pātayitvā apakkami;

    દિસ્વા નિમિત્તમલભિં, હત્થં તં પુળવાકુલં.

    Disvā nimittamalabhiṃ, hatthaṃ taṃ puḷavākulaṃ.

    ૪૦.

    40.

    ‘‘તતો ઉટ્ઠાય સંવિગ્ગા, અપુચ્છિં સહધમ્મિકે;

    ‘‘Tato uṭṭhāya saṃviggā, apucchiṃ sahadhammike;

    તે અવોચું વિજાનન્તિ, તં અત્થં સક્યભિક્ખવો.

    Te avocuṃ vijānanti, taṃ atthaṃ sakyabhikkhavo.

    ૪૧.

    41.

    ‘‘સાહં તમત્થં પુચ્છિસ્સં, ઉપેત્વા બુદ્ધસાવકે;

    ‘‘Sāhaṃ tamatthaṃ pucchissaṃ, upetvā buddhasāvake;

    તે મમાદાય ગચ્છિંસુ, બુદ્ધસેટ્ઠસ્સ સન્તિકં.

    Te mamādāya gacchiṃsu, buddhaseṭṭhassa santikaṃ.

    ૪૨.

    42.

    ‘‘સો મે ધમ્મમદેસેસિ, ખન્ધાયતનધાતુયો;

    ‘‘So me dhammamadesesi, khandhāyatanadhātuyo;

    અસુભાનિચ્ચદુક્ખાતિ, અનત્તાતિ ચ નાયકો.

    Asubhāniccadukkhāti, anattāti ca nāyako.

    ૪૩.

    43.

    ‘‘તસ્સ ધમ્મં સુણિત્વાહં, ધમ્મચક્ખું વિસોધયિં;

    ‘‘Tassa dhammaṃ suṇitvāhaṃ, dhammacakkhuṃ visodhayiṃ;

    તતો વિઞ્ઞાતસદ્ધમ્મા, પબ્બજ્જં ઉપસમ્પદં.

    Tato viññātasaddhammā, pabbajjaṃ upasampadaṃ.

    ૪૪.

    44.

    ‘‘આયાચિતો તદા આહ, ‘એહિ ભદ્દે’તિ નાયકો;

    ‘‘Āyācito tadā āha, ‘ehi bhadde’ti nāyako;

    તદાહં ઉપસમ્પન્ના, પરિત્તં તોયમદ્દસં.

    Tadāhaṃ upasampannā, parittaṃ toyamaddasaṃ.

    ૪૫.

    45.

    ‘‘પાદપક્ખાલનેનાહં , ઞત્વા સઉદયબ્બયં;

    ‘‘Pādapakkhālanenāhaṃ , ñatvā saudayabbayaṃ;

    તથા સબ્બેપિ સઙ્ખારે, ઈદિસં ચિન્તયિં 11 તદા.

    Tathā sabbepi saṅkhāre, īdisaṃ cintayiṃ 12 tadā.

    ૪૬.

    46.

    ‘‘તતો ચિત્તં વિમુચ્ચિ મે, અનુપાદાય સબ્બસો;

    ‘‘Tato cittaṃ vimucci me, anupādāya sabbaso;

    ખિપ્પાભિઞ્ઞાનમગ્ગં મે, તદા પઞ્ઞાપયી જિનો.

    Khippābhiññānamaggaṃ me, tadā paññāpayī jino.

    ૪૭.

    47.

    ‘‘ઇદ્ધીસુ ચ વસી હોમિ, દિબ્બાય સોતધાતુયા;

    ‘‘Iddhīsu ca vasī homi, dibbāya sotadhātuyā;

    પરચિત્તાનિ જાનામિ, સત્થુસાસનકારિકા.

    Paracittāni jānāmi, satthusāsanakārikā.

    ૪૮.

    48.

    ‘‘પુબ્બેનિવાસં જાનામિ, દિબ્બચક્ખુ વિસોધિતં;

    ‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;

    ખેપેત્વા આસવે સબ્બે, વિસુદ્ધાસિં સુનિમ્મલા.

    Khepetvā āsave sabbe, visuddhāsiṃ sunimmalā.

    ૪૯.

    49.

    ‘‘પરિચિણ્ણો મયા સત્થા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં;

    ‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;

    ઓહિતો ગરુકો ભારો, ભવનેત્તિ સમૂહતા.

    Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.

    ૫૦.

    50.

    ‘‘યસ્સત્થાય પબ્બજિતા, અગારસ્માનગારિયં;

    ‘‘Yassatthāya pabbajitā, agārasmānagāriyaṃ;

    સો મે અત્થો અનુપ્પત્તો, સબ્બસંયોજનક્ખયો.

    So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.

    ૫૧.

    51.

    ‘‘અત્થધમ્મનિરુત્તીસુ, પટિભાને તથેવ ચ;

    ‘‘Atthadhammaniruttīsu, paṭibhāne tatheva ca;

    ઞાણં મે વિમલં સુદ્ધં, બુદ્ધસેટ્ઠસ્સ સાસને.

    Ñāṇaṃ me vimalaṃ suddhaṃ, buddhaseṭṭhassa sāsane.

    ૫૨.

    52.

    ‘‘કિલેસા ઝાપિતા મય્હં, ભવા સબ્બે સમૂહતા;

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;

    નાગીવ બન્ધનં છેત્વા, વિહરામિ અનાસવા.

    Nāgīva bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavā.

    ૫૩.

    53.

    ‘‘સ્વાગતં વત મે આસિ, મમ બુદ્ધસ્સ સન્તિકે;

    ‘‘Svāgataṃ vata me āsi, mama buddhassa santike;

    તિસ્સો વિજ્જા અનુપ્પત્તા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં.

    Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    ૫૪.

    54.

    ‘‘પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો, વિમોક્ખાપિ ચ અટ્ઠિમે;

    ‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;

    છળભિઞ્ઞા સચ્છિકતા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં’’.

    Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

    ઇત્થં સુદં ભદ્દાકુણ્ડલકેસા ભિક્ખુની ઇમા ગાથાયો અભાસિત્થાતિ.

    Itthaṃ sudaṃ bhaddākuṇḍalakesā bhikkhunī imā gāthāyo abhāsitthāti.

    કુણ્ડલકેસાથેરિયાપદાનં પઠમં.

    Kuṇḍalakesātheriyāpadānaṃ paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. ખલિતજ્ઝાસયો (સી॰), બલિં પચ્ચાહરં (સ્યા॰), માલપચ્છાહતં (પી॰)
    2. khalitajjhāsayo (sī.), baliṃ paccāharaṃ (syā.), mālapacchāhataṃ (pī.)
    3. વરસ્સુ (ક॰)
    4. varassu (ka.)
    5. તં વન્દામિ પુન નત્થિ (સ્યા॰)
    6. taṃ vandāmi puna natthi (syā.)
    7. નેકત્થે (સી॰ સ્યા॰)
    8. nekatthe (sī. syā.)
    9. ચિત્તપુણ્ણાય તાનેવ (સ્યા॰), મિગં પુણ્ણાય તેનેવ (પી॰)
    10. cittapuṇṇāya tāneva (syā.), migaṃ puṇṇāya teneva (pī.)
    11. સઙ્ખારા, ઇતિ સંચિન્તયિં (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    12. saṅkhārā, iti saṃcintayiṃ (sī. syā. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact