| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi |
૪. ચતુત્થવગ્ગો
4. Catutthavaggo
(૩૯) ૭. લક્ખણકથા
(39) 7. Lakkhaṇakathā
૪૦૦. લક્ખણસમન્નાગતો બોધિસત્તોતિ? આમન્તા. પદેસલક્ખણેહિ સમન્નાગતો પદેસબોધિસત્તોતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
400. Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Padesalakkhaṇehi samannāgato padesabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
લક્ખણસમન્નાગતો બોધિસત્તોતિ? આમન્તા . તિભાગલક્ખણેહિ સમન્નાગતો તિભાગબોધિસત્તોતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā . Tibhāgalakkhaṇehi samannāgato tibhāgabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
લક્ખણસમન્નાગતો બોધિસત્તોતિ? આમન્તા. ઉપડ્ઢલક્ખણેહિ સમન્નાગતો ઉપડ્ઢબોધિસત્તોતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Upaḍḍhalakkhaṇehi samannāgato upaḍḍhabodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
લક્ખણસમન્નાગતો બોધિસત્તોતિ? આમન્તા. ચક્કવત્તિસત્તો લક્ખણસમન્નાગતો, ચક્કવત્તિસત્તો બોધિસત્તોતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti? Āmantā. Cakkavattisatto lakkhaṇasamannāgato, cakkavattisatto bodhisattoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ચક્કવત્તિસત્તો લક્ખણસમન્નાગતો, ચક્કવત્તિસત્તો બોધિસત્તોતિ? આમન્તા. યાદિસો બોધિસત્તસ્સ પુબ્બયોગો પુબ્બચરિયા ધમ્મક્ખાનં ધમ્મદેસના, તાદિસો ચક્કવત્તિસત્તસ્સ પુબ્બયોગો પુબ્બચરિયા ધમ્મક્ખાનં ધમ્મદેસનાતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Cakkavattisatto lakkhaṇasamannāgato, cakkavattisatto bodhisattoti? Āmantā. Yādiso bodhisattassa pubbayogo pubbacariyā dhammakkhānaṃ dhammadesanā, tādiso cakkavattisattassa pubbayogo pubbacariyā dhammakkhānaṃ dhammadesanāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
૪૦૧. યથા બોધિસત્તસ્સ જાયમાનસ્સ દેવા પઠમં પટિગ્ગણ્હન્તિ પચ્છા મનુસ્સા 1, એવમેવં ચક્કવત્તિસત્તસ્સ જાયમાનસ્સ દેવા પઠમં પટિગ્ગણ્હન્તિ પચ્છા મનુસ્સાતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
401. Yathā bodhisattassa jāyamānassa devā paṭhamaṃ paṭiggaṇhanti pacchā manussā 2, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa devā paṭhamaṃ paṭiggaṇhanti pacchā manussāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
યથા બોધિસત્તસ્સ જાયમાનસ્સ ચત્તારો નં દેવપુત્તા પટિગ્ગહેત્વા માતુ પુરતો ઠપેન્તિ – ‘‘અત્તમના, દેવિ, હોહિ! મહેસક્ખો તે પુત્તો ઉપ્પન્નો’’તિ, એવમેવં ચક્કવત્તિસત્તસ્સ જાયમાનસ્સ ચત્તારો નં દેવપુત્તા પટિગ્ગહેત્વા માતુ પુરતો ઠપેન્તિ – ‘‘અત્તમના, દેવિ, હોહિ! મહેસક્ખો તે પુત્તો ઉપ્પન્નો’’તિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Yathā bodhisattassa jāyamānassa cattāro naṃ devaputtā paṭiggahetvā mātu purato ṭhapenti – ‘‘attamanā, devi, hohi! Mahesakkho te putto uppanno’’ti, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa cattāro naṃ devaputtā paṭiggahetvā mātu purato ṭhapenti – ‘‘attamanā, devi, hohi! Mahesakkho te putto uppanno’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
યથા બોધિસત્તસ્સ જાયમાનસ્સ દ્વે ઉદકસ્સ ધારા અન્તલિક્ખા પાતુભવન્તિ – એકા સીતસ્સ, એકા ઉણ્હસ્સ – યેન બોધિસત્તસ્સ ઉદકકિચ્ચં કરોન્તિ માતુ ચ, એવમેવં ચક્કવત્તિસત્તસ્સ જાયમાનસ્સ દ્વે ઉદકસ્સ ધારા અન્તલિક્ખા પાતુભવન્તિ – એકા સીતસ્સ, એકા ઉણ્હસ્સ – યેન ચક્કવત્તિસત્તસ્સ ઉદકકિચ્ચં કરોન્તિ માતુ ચાતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Yathā bodhisattassa jāyamānassa dve udakassa dhārā antalikkhā pātubhavanti – ekā sītassa, ekā uṇhassa – yena bodhisattassa udakakiccaṃ karonti mātu ca, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa dve udakassa dhārā antalikkhā pātubhavanti – ekā sītassa, ekā uṇhassa – yena cakkavattisattassa udakakiccaṃ karonti mātu cāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
યથા સમ્પતિજાતો બોધિસત્તો સમેહિ પાદેહિ પતિટ્ઠહિત્વા ઉત્તરેન અભિમુખો સત્તપદવીતિહારેન ગચ્છતિ સેતમ્હિ છત્તે અનુધારિયમાને, સબ્બા ચ દિસા વિલોકેતિ, આસભિઞ્ચ વાચં ભાસતિ – ‘‘અગ્ગોહમસ્મિ લોકસ્સ, જેટ્ઠોહમસ્મિ લોકસ્સ, સેટ્ઠોહમસ્મિ લોકસ્સ, અયમન્તિમા જાતિ, નત્થિ દાનિ પુનબ્ભવો’’તિ, એવમેવં સમ્પતિજાતો ચક્કવત્તિસત્તો સમેહિ પાદેહિ પતિટ્ઠહિત્વા ઉત્તરેન અભિમુખો સત્તપદવીતિહારેન ગચ્છતિ સેતમ્હિ છત્તે અનુધારિયમાને, સબ્બા ચ દિસા વિલોકેતિ, આસભિઞ્ચ વાચં ભાસતિ – ‘‘અગ્ગોહમસ્મિ લોકસ્સ, જેટ્ઠોહમસ્મિ લોકસ્સ, સેટ્ઠોહમસ્મિ લોકસ્સ, અયમન્તિમા જાતિ, નત્થિ દાનિ પુનબ્ભવો’’તિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Yathā sampatijāto bodhisatto samehi pādehi patiṭṭhahitvā uttarena abhimukho sattapadavītihārena gacchati setamhi chatte anudhāriyamāne, sabbā ca disā viloketi, āsabhiñca vācaṃ bhāsati – ‘‘aggohamasmi lokassa, jeṭṭhohamasmi lokassa, seṭṭhohamasmi lokassa, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti, evamevaṃ sampatijāto cakkavattisatto samehi pādehi patiṭṭhahitvā uttarena abhimukho sattapadavītihārena gacchati setamhi chatte anudhāriyamāne, sabbā ca disā viloketi, āsabhiñca vācaṃ bhāsati – ‘‘aggohamasmi lokassa, jeṭṭhohamasmi lokassa, seṭṭhohamasmi lokassa, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
યથા બોધિસત્તસ્સ જાયમાનસ્સ મહતો આલોકસ્સ મહતો ઓભાસસ્સ મહતો ભૂમિચાલસ્સ પાતુભાવો હોતિ, એવમેવં ચક્કવત્તિસત્તસ્સ જાયમાનસ્સ મહતો આલોકસ્સ મહતો ઓભાસસ્સ મહતો ભૂમિચાલસ્સ પાતુભાવો હોતીતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Yathā bodhisattassa jāyamānassa mahato ālokassa mahato obhāsassa mahato bhūmicālassa pātubhāvo hoti, evamevaṃ cakkavattisattassa jāyamānassa mahato ālokassa mahato obhāsassa mahato bhūmicālassa pātubhāvo hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
યથા બોધિસત્તસ્સ પકતિકાયો સમન્તા બ્યામં ઓભાસતિ, એવમેવં ચક્કવત્તિસત્તસ્સ પકતિકાયો સમન્તા બ્યામં ઓભાસતીતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Yathā bodhisattassa pakatikāyo samantā byāmaṃ obhāsati, evamevaṃ cakkavattisattassa pakatikāyo samantā byāmaṃ obhāsatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
યથા બોધિસત્તો મહાસુપિનં પસ્સતિ, એવમેવં ચક્કવત્તિસત્તો મહાસુપિનં પસ્સતીતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Yathā bodhisatto mahāsupinaṃ passati, evamevaṃ cakkavattisatto mahāsupinaṃ passatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
૪૦૨. ન વત્તબ્બં – ‘‘લક્ખણસમન્નાગતો બોધિસત્તો’’તિ? આમન્તા. નનુ વુત્તં ભગવતા – ‘‘દ્વત્તિંસિમાનિ, ભિક્ખવે, મહાપુરિસસ્સ મહાપુરિસલક્ખણાનિ, યેહિ સમન્નાગતસ્સ મહાપુરિસસ્સ દ્વેવ ગતિયો ભવન્તિ અનઞ્ઞા 3! સચે અગારં અજ્ઝાવસતિ, રાજા હોતિ ચક્કવત્તી ધમ્મિકો ધમ્મરાજા ચાતુરન્તો વિજિતાવી જનપદત્થાવરિયપ્પત્તો સત્તરતનસમન્નાગતો. તસ્સિમાનિ સત્ત રતનાનિ ભવન્તિ, સેય્યથિદં – ચક્કરતનં, હત્થિરતનં, અસ્સરતનં , મણિરતનં, ઇત્થિરતનં, ગહપતિરતનં, પરિણાયકરતનમેવ સત્તમં. પરોસહસ્સં ખો પનસ્સ પુત્તા ભવન્તિ સૂરા વીરઙ્ગરૂપા પરસેનપ્પમદ્દના. સો ઇમં પથવિં સાગરપરિયન્તં અદણ્ડેન અસત્થેન ધમ્મેન અભિવિજિય અજ્ઝાવસતિ. સચે ખો પન અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજતિ, અરહં હોતિ સમ્માસમ્બુદ્ધો લોકે વિવટ્ટચ્છદો’’તિ 4. અત્થેવ સુત્તન્તોતિ? આમન્તા. તેન હિ લક્ખણસમન્નાગતો બોધિસત્તોતિ.
402. Na vattabbaṃ – ‘‘lakkhaṇasamannāgato bodhisatto’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘dvattiṃsimāni, bhikkhave, mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇāni, yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveva gatiyo bhavanti anaññā 5! Sace agāraṃ ajjhāvasati, rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Tassimāni satta ratanāni bhavanti, seyyathidaṃ – cakkaratanaṃ, hatthiratanaṃ, assaratanaṃ , maṇiratanaṃ, itthiratanaṃ, gahapatiratanaṃ, pariṇāyakaratanameva sattamaṃ. Parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭṭacchado’’ti 6. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi lakkhaṇasamannāgato bodhisattoti.
લક્ખણકથા નિટ્ઠિતા.
Lakkhaṇakathā niṭṭhitā.
૪. ચતુત્થવગ્ગો
4. Catutthavaggo
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / અભિધમ્મપિટક (અટ્ઠકથા) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ૭. લક્ખણકથાવણ્ણના • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૭. લક્ખણકથાવણ્ણના • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૭. લક્ખણકથાવણ્ણના • 7. Lakkhaṇakathāvaṇṇanā
