Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઉદાનપાળિ • Udānapāḷi |
૧૦. લોકસુત્તં
10. Lokasuttaṃ
૩૦. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા ઉરુવેલાયં વિહરતિ નજ્જા નેરઞ્જરાય તીરે બોધિરુક્ખમૂલે પઠમાભિસમ્બુદ્ધો. તેન ખો પન સમયેન ભગવા સત્તાહં એકપલ્લઙ્કેન નિસિન્નો હોતિ વિમુત્તિસુખપટિસંવેદી.
30. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā uruvelāyaṃ viharati najjā nerañjarāya tīre bodhirukkhamūle paṭhamābhisambuddho. Tena kho pana samayena bhagavā sattāhaṃ ekapallaṅkena nisinno hoti vimuttisukhapaṭisaṃvedī.
અથ ખો ભગવા તસ્સ સત્તાહસ્સ અચ્ચયેન તમ્હા સમાધિમ્હા વુટ્ઠહિત્વા બુદ્ધચક્ખુના લોકં વોલોકેસિ. અદ્દસા ખો ભગવા બુદ્ધચક્ખુના વોલોકેન્તો સત્તે અનેકેહિ સન્તાપેહિ સન્તપ્પમાને, અનેકેહિ ચ પરિળાહેહિ પરિડય્હમાને – રાગજેહિપિ, દોસજેહિપિ, મોહજેહિપિ 1.
Atha kho bhagavā tassa sattāhassa accayena tamhā samādhimhā vuṭṭhahitvā buddhacakkhunā lokaṃ volokesi. Addasā kho bhagavā buddhacakkhunā volokento satte anekehi santāpehi santappamāne, anekehi ca pariḷāhehi pariḍayhamāne – rāgajehipi, dosajehipi, mohajehipi 2.
અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘અયં લોકો સન્તાપજાતો,
‘‘Ayaṃ loko santāpajāto,
ફસ્સપરેતો રોગં વદતિ અત્તતો;
Phassapareto rogaṃ vadati attato;
તતો તં હોતિ અઞ્ઞથા.
Tato taṃ hoti aññathā.
‘‘અઞ્ઞથાભાવી ભવસત્તો લોકો,
‘‘Aññathābhāvī bhavasatto loko,
ભવપરેતો ભવમેવાભિનન્દતિ;
Bhavapareto bhavamevābhinandati;
યદભિનન્દતિ તં ભયં,
Yadabhinandati taṃ bhayaṃ,
યસ્સ ભાયતિ તં દુક્ખં;
Yassa bhāyati taṃ dukkhaṃ;
ભવવિપ્પહાનાય ખો પનિદં બ્રહ્મચરિયં વુસ્સતિ’’.
Bhavavippahānāya kho panidaṃ brahmacariyaṃ vussati’’.
‘‘‘યે હિ કેચિ સમણા વા બ્રાહ્મણા વા ભવેન ભવસ્સ વિપ્પમોક્ખમાહંસુ, સબ્બે તે અવિપ્પમુત્તા ભવસ્મા’તિ વદામિ. ‘યે વા પન કેચિ સમણા વા બ્રાહ્મણા વા વિભવેન ભવસ્સ નિસ્સરણમાહંસુ, સબ્બે તે અનિસ્સટા ભવસ્મા’તિ વદામિ.
‘‘‘Ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā bhavena bhavassa vippamokkhamāhaṃsu, sabbe te avippamuttā bhavasmā’ti vadāmi. ‘Ye vā pana keci samaṇā vā brāhmaṇā vā vibhavena bhavassa nissaraṇamāhaṃsu, sabbe te anissaṭā bhavasmā’ti vadāmi.
‘‘ઉપધિઞ્હિ પટિચ્ચ દુક્ખમિદં સમ્ભોતિ, સબ્બુપાદાનક્ખયા નત્થિ દુક્ખસ્સ સમ્ભવો. લોકમિમં પસ્સ; પુથૂ અવિજ્જાય પરેતા ભૂતા ભૂતરતા અપરિમુત્તા; યે હિ કેચિ ભવા સબ્બધિ સબ્બત્થતાય સબ્બે તે ભવા અનિચ્ચા દુક્ખા વિપરિણામધમ્મા’’તિ.
‘‘Upadhiñhi paṭicca dukkhamidaṃ sambhoti, sabbupādānakkhayā natthi dukkhassa sambhavo. Lokamimaṃ passa; puthū avijjāya paretā bhūtā bhūtaratā aparimuttā; ye hi keci bhavā sabbadhi sabbatthatāya sabbe te bhavā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā’’ti.
‘‘એવમેતં યથાભૂતં, સમ્મપ્પઞ્ઞાય પસ્સતો;
‘‘Evametaṃ yathābhūtaṃ, sammappaññāya passato;
ભવતણ્હા પહીયતિ, વિભવં નાભિનન્દતિ.
Bhavataṇhā pahīyati, vibhavaṃ nābhinandati.
‘‘સબ્બસો તણ્હાનં ખયા,
‘‘Sabbaso taṇhānaṃ khayā,
અસેસવિરાગનિરોધો નિબ્બાનં;
Asesavirāganirodho nibbānaṃ;
તસ્સ નિબ્બુતસ્સ ભિક્ખુનો,
Tassa nibbutassa bhikkhuno,
અભિભૂતો મારો વિજિતસઙ્ગામો,
Abhibhūto māro vijitasaṅgāmo,
ઉપચ્ચગા સબ્બભવાનિ તાદી’’તિ. દસમં;
Upaccagā sabbabhavāni tādī’’ti. dasamaṃ;
નન્દવગ્ગો તતિયો નિટ્ઠિતો.
Nandavaggo tatiyo niṭṭhito.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
કમ્મં નન્દો યસોજો ચ, સારિપુત્તો ચ કોલિતો;
Kammaṃ nando yasojo ca, sāriputto ca kolito;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ઉદાન-અટ્ઠકથા • Udāna-aṭṭhakathā / ૧૦. લોકસુત્તવણ્ણના • 10. Lokasuttavaṇṇanā