Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    ૯. મચ્છરિસુત્તવણ્ણના

    9. Maccharisuttavaṇṇanā

    ૪૯. નવમે મચ્છરિનોતિ મચ્છેરેન સમન્નાગતા. એકચ્ચો હિ અત્તનો વસનટ્ઠાને ભિક્ખું હત્થં પસારેત્વાપિ ન વન્દતિ, અઞ્ઞત્થ ગતો વિહારં પવિસિત્વા સક્કચ્ચં વન્દિત્વા મધુરપટિસન્થારં કરોતિ – ‘‘ભન્તે, અમ્હાકં વસનટ્ઠાનં નાગચ્છથ, સમ્પન્નો પદેસો, પટિબલા મયં અય્યાનં યાગુભત્તાદીહિ ઉપટ્ઠાનં કાતુ’’ન્તિ. ભિક્ખૂ ‘‘સદ્ધો અયં ઉપાસકો’’તિ યાગુભત્તાદીહિ સઙ્ગણ્હન્તિ. અથેકો થેરો તસ્સ ગામં ગન્ત્વા પિણ્ડાય ચરતિ. સો તં દિસ્વા અઞ્ઞેન વા ગચ્છતિ, ઘરં વા પવિસતિ. સચેપિ સમ્મુખીભાવં આગચ્છતિ, હત્થેન વન્દિત્વા – ‘‘અય્યસ્સ ભિક્ખં દેથ, અહં એકેન કમ્મેન ગચ્છામી’’તિ પક્કમતિ. થેરો સકલગામં ચરિત્વા તુચ્છપત્તોવ નિક્ખમતિ. ઇદં તાવ મુદુમચ્છરિયં નામ, યેન સમન્નાગતો અદાયકોપિ દાયકો વિય પઞ્ઞાયતિ. ઇધ પન થદ્ધમચ્છરિયં અધિપ્પેતં, યેન સમન્નાગતો ભિક્ખૂસુ પિણ્ડાય પવિટ્ઠેસુ, ‘‘થેરા ઠિતા’’તિ વુત્તે, ‘‘કિં મય્હં પાદા રુજ્જન્તી’’તિઆદીનિ વત્વા સિલાથમ્ભો વિય ખાણુકો વિય ચ થદ્ધો હુત્વા તિટ્ઠતિ, સામીચિમ્પિ ન કરોતિ. કદરિયાતિ ઇદં મચ્છરિનોતિ પદસ્સેવ વેવચનં. મુદુકમ્પિ હિ મચ્છરિયં ‘‘મચ્છરિય’’ન્તેવ વુચ્ચતિ, થદ્ધં પન કદરિયં નામ. પરિભાસકાતિ ભિક્ખૂ ઘરદ્વારે ઠિતે દિસ્વા, ‘‘કિં તુમ્હે કસિત્વા આગતા, વપિત્વા, લાયિત્વા? મયં અત્તનોપિ ન લભામ, કુતો તુમ્હાકં, સીઘં નિક્ખમથા’’તિઆદીહિ સંતજ્જકા. અન્તરાયકરાતિ દાયકસ્સ સગ્ગન્તરાયો, પટિગ્ગાહકાનં લાભન્તરાયો, અત્તનો ઉપઘાતોતિ ઇમેસં અન્તરાયાનં કારકા.

    49. Navame maccharinoti maccherena samannāgatā. Ekacco hi attano vasanaṭṭhāne bhikkhuṃ hatthaṃ pasāretvāpi na vandati, aññattha gato vihāraṃ pavisitvā sakkaccaṃ vanditvā madhurapaṭisanthāraṃ karoti – ‘‘bhante, amhākaṃ vasanaṭṭhānaṃ nāgacchatha, sampanno padeso, paṭibalā mayaṃ ayyānaṃ yāgubhattādīhi upaṭṭhānaṃ kātu’’nti. Bhikkhū ‘‘saddho ayaṃ upāsako’’ti yāgubhattādīhi saṅgaṇhanti. Atheko thero tassa gāmaṃ gantvā piṇḍāya carati. So taṃ disvā aññena vā gacchati, gharaṃ vā pavisati. Sacepi sammukhībhāvaṃ āgacchati, hatthena vanditvā – ‘‘ayyassa bhikkhaṃ detha, ahaṃ ekena kammena gacchāmī’’ti pakkamati. Thero sakalagāmaṃ caritvā tucchapattova nikkhamati. Idaṃ tāva mudumacchariyaṃ nāma, yena samannāgato adāyakopi dāyako viya paññāyati. Idha pana thaddhamacchariyaṃ adhippetaṃ, yena samannāgato bhikkhūsu piṇḍāya paviṭṭhesu, ‘‘therā ṭhitā’’ti vutte, ‘‘kiṃ mayhaṃ pādā rujjantī’’tiādīni vatvā silāthambho viya khāṇuko viya ca thaddho hutvā tiṭṭhati, sāmīcimpi na karoti. Kadariyāti idaṃ maccharinoti padasseva vevacanaṃ. Mudukampi hi macchariyaṃ ‘‘macchariya’’nteva vuccati, thaddhaṃ pana kadariyaṃ nāma. Paribhāsakāti bhikkhū gharadvāre ṭhite disvā, ‘‘kiṃ tumhe kasitvā āgatā, vapitvā, lāyitvā? Mayaṃ attanopi na labhāma, kuto tumhākaṃ, sīghaṃ nikkhamathā’’tiādīhi saṃtajjakā. Antarāyakarāti dāyakassa saggantarāyo, paṭiggāhakānaṃ lābhantarāyo, attano upaghātoti imesaṃ antarāyānaṃ kārakā.

    સમ્પરાયોતિ પરલોકો. રતીતિ પઞ્ચકામગુણરતિ. ખિડ્ડાતિ કાયિકખિડ્ડાદિકા તિવિધા ખિડ્ડા. દિટ્ઠે ધમ્મેસ વિપાકોતિ તસ્મિં નિબ્બત્તભવને દિટ્ઠે ધમ્મે એસ વિપાકો. સમ્પરાયે ચ દુગ્ગતીતિ ‘‘યમલોકં ઉપપજ્જરે’’તિ વુત્તે સમ્પરાયે ચ દુગ્ગતિ.

    Samparāyoti paraloko. Ratīti pañcakāmaguṇarati. Khiḍḍāti kāyikakhiḍḍādikā tividhā khiḍḍā. Diṭṭhe dhammesa vipākoti tasmiṃ nibbattabhavane diṭṭhe dhamme esa vipāko. Samparāye ca duggatīti ‘‘yamalokaṃ upapajjare’’ti vutte samparāye ca duggati.

    વદઞ્ઞૂતિ ભિક્ખૂ ઘરદ્વારે ઠિતા કિઞ્ચાપિ તુણ્હીવ હોન્તિ, અત્થતો પન – ‘‘ભિક્ખં દેથા’’તિ વદન્તિ નામ. તત્ર યે ‘‘મયં પચામ, ઇમે પન ન પચન્તિ, પચમાને પત્વા અલભન્તા કુહિં લભિસ્સન્તી’’તિ? દેય્યધમ્મં સંવિભજન્તિ, તે વદઞ્ઞૂ નામ. પકાસન્તીતિ વિમાનપ્પભાય જોતન્તિ. પરસમ્ભતેસૂતિ પરેહિ સમ્પિણ્ડિતેસુ. સમ્પરાયે ચ સુગ્ગતીતિ, ‘‘એતે સગ્ગા’’તિ એવં વુત્તસમ્પરાયે સુગતિ. ઉભિન્નમ્પિ વા એતેસં તતો ચવિત્વા પુન સમ્પરાયેપિ દુગ્ગતિસુગતિયેવ હોતીતિ. નવમં.

    Vadaññūti bhikkhū gharadvāre ṭhitā kiñcāpi tuṇhīva honti, atthato pana – ‘‘bhikkhaṃ dethā’’ti vadanti nāma. Tatra ye ‘‘mayaṃ pacāma, ime pana na pacanti, pacamāne patvā alabhantā kuhiṃ labhissantī’’ti? Deyyadhammaṃ saṃvibhajanti, te vadaññū nāma. Pakāsantīti vimānappabhāya jotanti. Parasambhatesūti parehi sampiṇḍitesu. Samparāye ca suggatīti, ‘‘ete saggā’’ti evaṃ vuttasamparāye sugati. Ubhinnampi vā etesaṃ tato cavitvā puna samparāyepi duggatisugatiyeva hotīti. Navamaṃ.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૯. મચ્છરિસુત્તં • 9. Maccharisuttaṃ

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૯. મચ્છરિસુત્તવણ્ણના • 9. Maccharisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact