Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિભઙ્ગ-અનુટીકા • Vibhaṅga-anuṭīkā

    ૧૧. મગ્ગઙ્ગવિભઙ્ગો

    11. Maggaṅgavibhaṅgo

    ૨. અભિધમ્મભાજનીયવણ્ણના

    2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā

    ૪૯૦. અભિધમ્મેતિ ધમ્મસઙ્ગહે. સો હિ નિબ્બત્તિતાભિધમ્મદેસના, ન વિભઙ્ગદેસના વિય સુત્તન્તનયવિમિસ્સા. અરિયોપપદતં ન કરોતિ વિનાપિ તેનસ્સ અરિયભાવસિદ્ધિતો. તેનાહ અટ્ઠકથાયં ‘‘યથા હી’’તિઆદિ.

    490. Abhidhammeti dhammasaṅgahe. So hi nibbattitābhidhammadesanā, na vibhaṅgadesanā viya suttantanayavimissā. Ariyopapadataṃ na karoti vināpi tenassa ariyabhāvasiddhito. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yathā hī’’tiādi.

    ૪૯૩. ‘‘લોકિયકાલેના’’તિ ઇદં પુબ્બભાગભાવનાનુભાવેન કિચ્ચાતિરેકસિદ્ધીતિ દસ્સનત્થં વુત્તં. એતેસન્તિ સમ્માદિટ્ઠિઆદીનં. અપ્પહાને, પહાને ચ આદીનવાનિસંસવિભાવનાદિના વિસેસપ્પચ્ચયત્તા સમ્માદિટ્ઠિઆદીનિ મિચ્છાવાચાદીનિ પજહાપેન્તીતિ વુત્તાનિ. મિચ્છાવાચાદિતો નિવત્તિ સમ્માવાચાદિકિરિયાતિ વુત્તં ‘‘સમ્માવાચાદિકિરિયા હિ વિરતી’’તિ. સમ્માદિટ્ઠિઆદયો વિય ન કારાપકભાવેન, તંસમઙ્ગીપુગ્ગલો વિય ન કત્તુભાવેન. લોકુત્તરક્ખણેપીતિ ન કેવલં લોકિયક્ખણેયેવ, અથ ખો લોકુત્તરક્ખણેપિ.

    493. ‘‘Lokiyakālenā’’ti idaṃ pubbabhāgabhāvanānubhāvena kiccātirekasiddhīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Etesanti sammādiṭṭhiādīnaṃ. Appahāne, pahāne ca ādīnavānisaṃsavibhāvanādinā visesappaccayattā sammādiṭṭhiādīni micchāvācādīni pajahāpentīti vuttāni. Micchāvācādito nivatti sammāvācādikiriyāti vuttaṃ ‘‘sammāvācādikiriyā hi viratī’’ti. Sammādiṭṭhiādayo viya na kārāpakabhāvena, taṃsamaṅgīpuggalo viya na kattubhāvena. Lokuttarakkhaṇepīti na kevalaṃ lokiyakkhaṇeyeva, atha kho lokuttarakkhaṇepi.

    ખન્ધોપધિં વિપચ્ચતીતિ પટિસન્ધિદાયિકં સન્ધાયાહ. તત્થ વિપચ્ચતીતિ પવત્તિવિપાકદાયિકં.

    Khandhopadhiṃ vipaccatīti paṭisandhidāyikaṃ sandhāyāha. Tattha vipaccatīti pavattivipākadāyikaṃ.

    એકેકન્તિ ‘‘તત્થ કતમા સમ્માદિટ્ઠી’’તિઆદિના એકેકં અઙ્ગં પુચ્છિત્વા. તસ્સ તસ્સેવાતિ એકેકઅઙ્ગસ્સેવ, ન અઙ્ગસમુદાયસ્સ. સહ પન પુચ્છિત્વાતિ ‘‘તત્થ કતમો પઞ્ચઙ્ગિકો મગ્ગો’’તિ પુચ્છિત્વા. એકતો વિસ્સજ્જનપટિનિદ્દેસત્તાતિ યદિપિ ‘‘તત્થ કતમા સમ્માદિટ્ઠિ? યા પઞ્ઞા’’તિઆદિના (વિભ॰ ૪૯૫) વિસ્સજ્જનં કતં, ‘‘તત્થ કતમો પઞ્ચઙ્ગિકો મગ્ગો’’તિ (વિભ॰ ૪૯૪) પન એકતો કતાય પુચ્છાય વિસ્સજ્જનવસેન પટિનિદ્દેસભાવતો ન પાટિયેક્કં પુચ્છાવિસ્સજ્જનં નામ હોતિ. કસ્મા પનેત્થ પઞ્ચઙ્ગિકવારે એવ પાટિયેક્કં પુચ્છાવિસ્સજ્જનં કતં, ન અટ્ઠઙ્ગિકવારેતિ ચોદનં સન્ધાયાહ ‘‘તત્થા’’તિઆદિ. એકેકમુખાયાતિ સમ્માદિટ્ઠિઆદિમુખાય. તેન વુત્તં ‘‘અરિયં વો, ભિક્ખવે, સમ્માદિટ્ઠિં દેસેસ્સામિ સઉપનિસં સપરિક્ખાર’’ન્તિઆદિ (સં॰ નિ॰ ૫.૨૮). પુબ્બસુદ્ધિયા સિજ્ઝન્તિ. તથા હિ વુત્તં ‘‘પુબ્બેવ ખો પનસ્સ કાયકમ્મં વચીકમ્મં આજીવો સુપરિસુદ્ધો હોતી’’તિ (મ॰ નિ॰ ૩.૪૩૧), તસ્મા સમ્માવાચાદિમુખા ભાવના નત્થીતિ અધિપ્પાયો. તેનાહ ‘‘ન મગ્ગસ્સ ઉપચારેના’’તિ.

    Ekekanti ‘‘tattha katamā sammādiṭṭhī’’tiādinā ekekaṃ aṅgaṃ pucchitvā. Tassa tassevāti ekekaaṅgasseva, na aṅgasamudāyassa. Saha pana pucchitvāti ‘‘tattha katamo pañcaṅgiko maggo’’ti pucchitvā. Ekato vissajjanapaṭiniddesattāti yadipi ‘‘tattha katamā sammādiṭṭhi? Yā paññā’’tiādinā (vibha. 495) vissajjanaṃ kataṃ, ‘‘tattha katamo pañcaṅgiko maggo’’ti (vibha. 494) pana ekato katāya pucchāya vissajjanavasena paṭiniddesabhāvato na pāṭiyekkaṃ pucchāvissajjanaṃ nāma hoti. Kasmā panettha pañcaṅgikavāre eva pāṭiyekkaṃ pucchāvissajjanaṃ kataṃ, na aṭṭhaṅgikavāreti codanaṃ sandhāyāha ‘‘tatthā’’tiādi. Ekekamukhāyāti sammādiṭṭhiādimukhāya. Tena vuttaṃ ‘‘ariyaṃ vo, bhikkhave, sammādiṭṭhiṃ desessāmi saupanisaṃ saparikkhāra’’ntiādi (saṃ. ni. 5.28). Pubbasuddhiyā sijjhanti. Tathā hi vuttaṃ ‘‘pubbeva kho panassa kāyakammaṃ vacīkammaṃ ājīvo suparisuddho hotī’’ti (ma. ni. 3.431), tasmā sammāvācādimukhā bhāvanā natthīti adhippāyo. Tenāha ‘‘na maggassa upacārenā’’ti.

    અભિધમ્મભાજનીયવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.

    મગ્ગઙ્ગવિભઙ્ગવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Maggaṅgavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / વિભઙ્ગપાળિ • Vibhaṅgapāḷi / ૧૧. મગ્ગઙ્ગવિભઙ્ગો • 11. Maggaṅgavibhaṅgo

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / અભિધમ્મપિટક (અટ્ઠકથા) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / સમ્મોહવિનોદની-અટ્ઠકથા • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā / ૨. અભિધમ્મભાજનીયવણ્ણના • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વિભઙ્ગ-મૂલટીકા • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ૧૧. મગ્ગઙ્ગવિભઙ્ગો • 11. Maggaṅgavibhaṅgo


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact