Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய • Majjhimanikāya |
3. மக⁴தே³வஸுத்தங்
3. Maghadevasuttaṃ
308. ஏவங் மே ஸுதங் – ஏகங் ஸமயங் ப⁴க³வா மிதி²லாயங் விஹரதி மக⁴தே³வஅம்ப³வனே 1. அத² கோ² ப⁴க³வா அஞ்ஞதரஸ்மிங் பதே³ஸே ஸிதங் பாத்வாகாஸி. அத² கோ² ஆயஸ்மதோ ஆனந்த³ஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘கோ நு கோ² ஹேது, கோ பச்சயோ ப⁴க³வதோ ஸிதஸ்ஸ பாதுகம்மாய? ந அகாரணேன ததா²க³தா ஸிதங் பாதுகரொந்தீ’’தி. அத² கோ² ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ஏகங்ஸங் சீவரங் கத்வா யேன ப⁴க³வா தேனஞ்ஜலிங் பணாமெத்வா ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘கோ நு கோ², ப⁴ந்தே, ஹேது, கோ பச்சயோ ப⁴க³வதோ ஸிதஸ்ஸ பாதுகம்மாய? ந அகாரணேன ததா²க³தா ஸிதங் பாதுகரொந்தீ’’தி. ‘‘பூ⁴தபுப்³ப³ங், ஆனந்த³, இமிஸ்ஸாயேவ மிதி²லாயங் ராஜா அஹோஸி மக⁴தே³வோ நாம த⁴ம்மிகோ த⁴ம்மராஜா த⁴ம்மே டி²தோ மஹாராஜா; த⁴ம்மங் சரதி ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகேஸு நேக³மேஸு சேவ ஜானபதே³ஸு ச; உபோஸத²ஞ்ச உபவஸதி சாதுத்³த³ஸிங் பஞ்சத³ஸிங் அட்ட²மிஞ்ச பக்க²ஸ்ஸ. அத² கோ², ஆனந்த³, ராஜா மக⁴தே³வோ ப³ஹூனங் வஸ்ஸானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸதானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸஹஸ்ஸானங் அச்சயேன கப்பகங் ஆமந்தேஸி – ‘யதா³ மே, ஸம்ம கப்பக, பஸ்ஸெய்யாஸி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி, அத² மே ஆரோசெய்யாஸீ’தி. ‘ஏவங், தே³வா’தி கோ², ஆனந்த³, கப்பகோ ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ பச்சஸ்ஸோஸி. அத்³த³ஸா கோ², ஆனந்த³, கப்பகோ ப³ஹூனங் வஸ்ஸானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸதானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸஹஸ்ஸானங் அச்சயேன ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி. தி³ஸ்வான ராஜானங் மக⁴தே³வங் ஏதத³வோச – ‘பாதுபூ⁴தா கோ² தே³வஸ்ஸ தே³வதூ³தா, தி³ஸ்ஸந்தி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானீ’தி. ‘தேன ஹி, ஸம்ம கப்பக, தானி பலிதானி ஸாது⁴கங் ஸண்டா³ஸேன உத்³த⁴ரித்வா மம அஞ்ஜலிஸ்மிங் பதிட்டா²பேஹீ’தி. ‘ஏவங், தே³வா’தி கோ², ஆனந்த³, கப்பகோ ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ படிஸ்ஸுத்வா தானி பலிதானி ஸாது⁴கங் ஸண்டா³ஸேன உத்³த⁴ரித்வா ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ அஞ்ஜலிஸ்மிங் பதிட்டா²பேஸி.
308. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā mithilāyaṃ viharati maghadevaambavane 2. Atha kho bhagavā aññatarasmiṃ padese sitaṃ pātvākāsi. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘ko nu kho hetu, ko paccayo bhagavato sitassa pātukammāya? Na akāraṇena tathāgatā sitaṃ pātukarontī’’ti. Atha kho āyasmā ānando ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo bhagavato sitassa pātukammāya? Na akāraṇena tathāgatā sitaṃ pātukarontī’’ti. ‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, imissāyeva mithilāyaṃ rājā ahosi maghadevo nāma dhammiko dhammarājā dhamme ṭhito mahārājā; dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassa. Atha kho, ānanda, rājā maghadevo bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena kappakaṃ āmantesi – ‘yadā me, samma kappaka, passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha me āroceyyāsī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako rañño maghadevassa paccassosi. Addasā kho, ānanda, kappako bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena rañño maghadevassa sirasmiṃ palitāni jātāni. Disvāna rājānaṃ maghadevaṃ etadavoca – ‘pātubhūtā kho devassa devadūtā, dissanti sirasmiṃ palitāni jātānī’ti. ‘Tena hi, samma kappaka, tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā mama añjalismiṃ patiṭṭhāpehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako rañño maghadevassa paṭissutvā tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā rañño maghadevassa añjalismiṃ patiṭṭhāpesi.
309. ‘‘அத² கோ², ஆனந்த³, ராஜா மக⁴தே³வோ கப்பகஸ்ஸ கா³மவரங் த³த்வா ஜெட்ட²புத்தங் குமாரங் ஆமந்தாபெத்வா ஏதத³வோச – ‘பாதுபூ⁴தா கோ² மே, தாத குமார, தே³வதூ³தா; தி³ஸ்ஸந்தி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி; பு⁴த்தா கோ² பன மே மானுஸகா காமா; ஸமயோ தி³ப்³பே³ காமே பரியேஸிதுங். ஏஹி த்வங், தாத குமார, இமங் ரஜ்ஜங் படிபஜ்ஜ. அஹங் பன கேஸமஸ்ஸுங் ஓஹாரெத்வா காஸாயானி வத்தா²னி அச்சா²தெ³த்வா அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜிஸ்ஸாமி. தேன ஹி, தாத குமார, யதா³ த்வம்பி பஸ்ஸெய்யாஸி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி, அத² கப்பகஸ்ஸ கா³மவரங் த³த்வா ஜெட்ட²புத்தங் குமாரங் ஸாது⁴கங் ரஜ்ஜே ஸமனுஸாஸித்வா கேஸமஸ்ஸுங் ஓஹாரெத்வா காஸாயானி வத்தா²னி அச்சா²தெ³த்வா அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜெய்யாஸி. யேன மே இத³ங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் அனுப்பவத்தெய்யாஸி, மா கோ² மே த்வங் அந்திமபுரிஸோ அஹோஸி. யஸ்மிங் கோ², தாத குமார, புரிஸயுகே³ வத்தமானே ஏவரூபஸ்ஸ கல்யாணஸ்ஸ வத்தஸ்ஸ ஸமுச்சே²தோ³ ஹோதி ஸோ தேஸங் அந்திமபுரிஸோ ஹோதி. தங் தாஹங், தாத குமார, ஏவங் வதா³மி – யேன மே இத³ங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் அனுப்பவத்தெய்யாஸி, மா கோ² மே த்வங் அந்திமபுரிஸோ அஹோஸீ’தி. அத² கோ², ஆனந்த³, ராஜா மக⁴தே³வோ கப்பகஸ்ஸ கா³மவரங் த³த்வா ஜெட்ட²புத்தங் குமாரங் ஸாது⁴கங் ரஜ்ஜே ஸமனுஸாஸித்வா இமஸ்மிங்யேவ மக⁴தே³வஅம்ப³வனே கேஸமஸ்ஸுங் ஓஹாரெத்வா காஸாயானி வத்தா²னி அச்சா²தெ³த்வா அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜி. ஸோ மெத்தாஸஹக³தேன சேதஸா ஏகங் தி³ஸங் ப²ரித்வா விஹாஸி, ததா² து³தியங், ததா² ததியங், ததா² சதுத்த²ங்; இதி உத்³த⁴மதோ⁴ திரியங் ஸப்³ப³தி⁴ ஸப்³ப³த்ததாய ஸப்³பா³வந்தங் லோகங் மெத்தாஸஹக³தேன சேதஸா விபுலேன மஹக்³க³தேன அப்பமாணேன அவேரேன அப்³யாப³ஜ்ஜே²ன 3 ப²ரித்வா விஹாஸி. கருணாஸஹக³தேன சேதஸா… முதி³தாஸஹக³தேன சேதஸா… உபெக்கா²ஸஹக³தேன சேதஸா ஏகங் தி³ஸங் ப²ரித்வா விஹாஸி, ததா² து³தியங், ததா² ததியங், ததா² சதுத்த²ங்; இதி உத்³த⁴மதோ⁴ திரியங் ஸப்³ப³தி⁴ ஸப்³ப³த்ததாய ஸப்³பா³வந்தங் லோகங் உபெக்கா²ஸஹக³தேன சேதஸா விபுலேன மஹக்³க³தேன அப்பமாணேன அவேரேன அப்³யாப³ஜ்ஜே²ன ப²ரித்வா விஹாஸி.
309. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā maghadevo kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ āmantāpetvā etadavoca – ‘pātubhūtā kho me, tāta kumāra, devadūtā; dissanti sirasmiṃ palitāni jātāni; bhuttā kho pana me mānusakā kāmā; samayo dibbe kāme pariyesituṃ. Ehi tvaṃ, tāta kumāra, imaṃ rajjaṃ paṭipajja. Ahaṃ pana kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmi. Tena hi, tāta kumāra, yadā tvampi passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyyāsi. Yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosi. Yasmiṃ kho, tāta kumāra, purisayuge vattamāne evarūpassa kalyāṇassa vattassa samucchedo hoti so tesaṃ antimapuriso hoti. Taṃ tāhaṃ, tāta kumāra, evaṃ vadāmi – yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosī’ti. Atha kho, ānanda, rājā maghadevo kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā imasmiṃyeva maghadevaambavane kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbaji. So mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena 4 pharitvā vihāsi. Karuṇāsahagatena cetasā… muditāsahagatena cetasā… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihāsi.
‘‘ராஜா கோ² பனானந்த³, மக⁴தே³வோ சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி குமாரகீளிதங் கீளி, சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி ஓபரஜ்ஜங் காரேஸி, சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி ரஜ்ஜங் காரேஸி, சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி இமஸ்மிங்யேவ மக⁴தே³வஅம்ப³வனே அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜிதோ ப்³ரஹ்மசரியமசரி. ஸோ சத்தாரோ ப்³ரஹ்மவிஹாரே பா⁴வெத்வா காயஸ்ஸ பே⁴தா³ பரங் மரணா ப்³ரஹ்மலோகூபகோ³ அஹோஸி.
‘‘Rājā kho panānanda, maghadevo caturāsītivassasahassāni kumārakīḷitaṃ kīḷi, caturāsītivassasahassāni oparajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni rajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni imasmiṃyeva maghadevaambavane agārasmā anagāriyaṃ pabbajito brahmacariyamacari. So cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpago ahosi.
310. ‘‘அத² கோ² ரஞ்ஞோ, ஆனந்த³, மக⁴தே³வஸ்ஸ புத்தோ ப³ஹூனங் வஸ்ஸானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸதானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸஹஸ்ஸானங் அச்சயேன கப்பகங் ஆமந்தேஸி – ‘யதா³ மே, ஸம்ம கப்பக, பஸ்ஸெய்யாஸி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி, அத² கோ² ஆரோசெய்யாஸீ’தி. ‘ஏவங், தே³வா’தி கோ², ஆனந்த³, கப்பகோ ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ புத்தஸ்ஸ பச்சஸ்ஸோஸி. அத்³த³ஸா கோ², ஆனந்த³, கப்பகோ ப³ஹூனங் வஸ்ஸானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸதானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸஹஸ்ஸானங் அச்சயேன ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ புத்தஸ்ஸ ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி. தி³ஸ்வான ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ புத்தங் ஏதத³வோச – ‘பாதுபூ⁴தா கோ² தே³வஸ்ஸ தே³வதூ³தா; தி³ஸ்ஸந்தி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானீ’தி. ‘தேன ஹி, ஸம்ம கப்பக, தானி பலிதானி ஸாது⁴கங் ஸண்டா³ஸேன உத்³த⁴ரித்வா மம அஞ்ஜலிஸ்மிங் பதிட்டா²பேஹீ’தி. ‘ஏவங், தே³வா’தி கோ², ஆனந்த³, கப்பகோ ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ புத்தஸ்ஸ படிஸ்ஸுத்வா தானி பலிதானி ஸாது⁴கங் ஸண்டா³ஸேன உத்³த⁴ரித்வா ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ புத்தஸ்ஸ அஞ்ஜலிஸ்மிங் பதிட்டா²பேஸி.
310. ‘‘Atha kho rañño, ānanda, maghadevassa putto bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena kappakaṃ āmantesi – ‘yadā me, samma kappaka, passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha kho āroceyyāsī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako rañño maghadevassa puttassa paccassosi. Addasā kho, ānanda, kappako bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena rañño maghadevassa puttassa sirasmiṃ palitāni jātāni. Disvāna rañño maghadevassa puttaṃ etadavoca – ‘pātubhūtā kho devassa devadūtā; dissanti sirasmiṃ palitāni jātānī’ti. ‘Tena hi, samma kappaka, tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā mama añjalismiṃ patiṭṭhāpehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako rañño maghadevassa puttassa paṭissutvā tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā rañño maghadevassa puttassa añjalismiṃ patiṭṭhāpesi.
‘‘அத² கோ², ஆனந்த³, ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ புத்தோ கப்பகஸ்ஸ கா³மவரங் த³த்வா ஜெட்ட²புத்தங் குமாரங் ஆமந்தாபெத்வா ஏதத³வோச – ‘பாதுபூ⁴தா கோ², மே, தாத குமார, தே³வதூ³தா; தி³ஸ்ஸந்தி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி; பு⁴த்தா கோ² பன மே மானுஸகா காமா; ஸமயோ தி³ப்³பே³ காமே பரியேஸிதுங். ஏஹி த்வங், தாத குமார, இமங் ரஜ்ஜங் படிபஜ்ஜ. அஹங் பன கேஸமஸ்ஸுங் ஓஹாரெத்வா காஸாயானி வத்தா²னி அச்சா²தெ³த்வா அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜிஸ்ஸாமி. தேன ஹி, தாத குமார, யதா³ த்வம்பி பஸ்ஸெய்யாஸி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி, அத² கப்பகஸ்ஸ கா³மவரங் த³த்வா ஜெட்ட²புத்தங் குமாரங் ஸாது⁴கங் ரஜ்ஜே ஸமனுஸாஸித்வா கேஸமஸ்ஸுங் ஓஹாரெத்வா காஸாயானி வத்தா²னி அச்சா²தெ³த்வா அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜெய்யாஸி. யேன மே இத³ங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் அனுப்பவத்தெய்யாஸி, மா கோ² மே த்வங் அந்திமபுரிஸோ அஹோஸி. யஸ்மிங் கோ², தாத குமார, புரிஸயுகே³ வத்தமானே ஏவரூபஸ்ஸ கல்யாணஸ்ஸ வத்தஸ்ஸ ஸமுச்சே²தோ³ ஹோதி ஸோ தேஸங் அந்திமபுரிஸோ ஹோதி. தங் தாஹங், தாத குமார, ஏவங் வதா³மி – யேன மே இத³ங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் அனுப்பவத்தெய்யாஸி, மா கோ² மே த்வங் அந்திமபுரிஸோ அஹோஸீ’தி. அத² கோ², ஆனந்த³, ரஞ்ஞோ மக⁴தே³வஸ்ஸ புத்தோ கப்பகஸ்ஸ கா³மவரங் த³த்வா ஜெட்ட²புத்தங் குமாரங் ஸாது⁴கங் ரஜ்ஜே ஸமனுஸாஸித்வா இமஸ்மிங்யேவ மக⁴தே³வஅம்ப³வனே கேஸமஸ்ஸுங் ஓஹாரெத்வா காஸாயானி வத்தா²னி அச்சா²தெ³த்வா அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜி. ஸோ மெத்தாஸஹக³தேன சேதஸா ஏகங் தி³ஸங் ப²ரித்வா விஹாஸி, ததா² து³தியங், ததா² ததியங், ததா² சதுத்த²ங்; இதி உத்³த⁴மதோ⁴ திரியங் ஸப்³ப³தி⁴ ஸப்³ப³த்ததாய ஸப்³பா³வந்தங் லோகங் மெத்தாஸஹக³தேன சேதஸா விபுலேன மஹக்³க³தேன அப்பமாணேன அவேரேன அப்³யாப³ஜ்ஜே²ன ப²ரித்வா விஹாஸி. கருணாஸஹக³தேன சேதஸா… முதி³தாஸஹக³தேன சேதஸா… உபெக்கா²ஸஹக³தேன சேதஸா ஏகங் தி³ஸங் ப²ரித்வா விஹாஸி, ததா² து³தியங், ததா² ததியங், ததா² சதுத்த²ங்; இதி உத்³த⁴மதோ⁴ திரியங் ஸப்³ப³தி⁴ ஸப்³ப³த்ததாய ஸப்³பா³வந்தங் லோகங் உபெக்கா²ஸஹக³தேன சேதஸா விபுலேன மஹக்³க³தேன அப்பமாணேன அவேரேன அப்³யாப³ஜ்ஜே²ன ப²ரித்வா விஹாஸி. ரஞ்ஞோ கோ² பனானந்த³, மக⁴தே³வஸ்ஸ புத்தோ சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி குமாரகீளிதங் கீளி, சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி ஓபரஜ்ஜங் காரேஸி, சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி ரஜ்ஜங் காரேஸி, சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி இமஸ்மிங்யேவ மக⁴தே³வஅம்ப³வனே அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜிதோ ப்³ரஹ்மசரியமசரி. ஸோ சத்தாரோ ப்³ரஹ்மவிஹாரே பா⁴வெத்வா காயஸ்ஸ பே⁴தா³ பரங் மரணா ப்³ரஹ்மலோகூபகோ³ அஹோஸி.
‘‘Atha kho, ānanda, rañño maghadevassa putto kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ āmantāpetvā etadavoca – ‘pātubhūtā kho, me, tāta kumāra, devadūtā; dissanti sirasmiṃ palitāni jātāni; bhuttā kho pana me mānusakā kāmā; samayo dibbe kāme pariyesituṃ. Ehi tvaṃ, tāta kumāra, imaṃ rajjaṃ paṭipajja. Ahaṃ pana kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmi. Tena hi, tāta kumāra, yadā tvampi passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyyāsi. Yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosi. Yasmiṃ kho, tāta kumāra, purisayuge vattamāne evarūpassa kalyāṇassa vattassa samucchedo hoti so tesaṃ antimapuriso hoti. Taṃ tāhaṃ, tāta kumāra, evaṃ vadāmi – yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosī’ti. Atha kho, ānanda, rañño maghadevassa putto kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā imasmiṃyeva maghadevaambavane kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbaji. So mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihāsi. Karuṇāsahagatena cetasā… muditāsahagatena cetasā… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihāsi. Rañño kho panānanda, maghadevassa putto caturāsītivassasahassāni kumārakīḷitaṃ kīḷi, caturāsītivassasahassāni oparajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni rajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni imasmiṃyeva maghadevaambavane agārasmā anagāriyaṃ pabbajito brahmacariyamacari. So cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpago ahosi.
311. ‘‘ரஞ்ஞோ கோ² பனானந்த³, மக⁴தே³வஸ்ஸ புத்தபபுத்தகா தஸ்ஸ பரம்பரா சதுராஸீதிராஜஸஹஸ்ஸானி 5 இமஸ்மிங்யேவ மக⁴தே³வஅம்ப³வனே கேஸமஸ்ஸுங் ஓஹாரெத்வா காஸாயானி வத்தா²னி அச்சா²தெ³த்வா அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜிங்ஸு. தே மெத்தாஸஹக³தேன சேதஸா ஏகங் தி³ஸங் ப²ரித்வா விஹரிங்ஸு, ததா² து³தியங், ததா² ததியங், ததா² சதுத்த²ங்; இதி உத்³த⁴மதோ⁴ திரியங் ஸப்³ப³தி⁴ ஸப்³ப³த்ததாய ஸப்³பா³வந்தங் லோகங் மெத்தாஸஹக³தேன சேதஸா விபுலேன மஹக்³க³தேன அப்பமாணேன அவேரேன அப்³யாப³ஜ்ஜே²ன ப²ரித்வா விஹரிங்ஸு. கருணாஸஹக³தேன சேதஸா… முதி³தாஸஹக³தேன சேதஸா… உபெக்கா²ஸஹக³தேன சேதஸா ஏகங் தி³ஸங் ப²ரித்வா விஹரிங்ஸு, ததா² து³தியங், ததா² ததியங், ததா² சதுத்த²ங்; இதி உத்³த⁴மதோ⁴ திரியங் ஸப்³ப³தி⁴ ஸப்³ப³த்ததாய ஸப்³பா³வந்தங் லோகங் உபெக்கா²ஸஹக³தேன சேதஸா விபுலேன மஹக்³க³தேன அப்பமாணேன அவேரேன அப்³யாப³ஜ்ஜே²ன ப²ரித்வா விஹரிங்ஸு. சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி குமாரகீளிதங் கீளிங்ஸு, சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி ஓபரஜ்ஜங் காரேஸுங், சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி ரஜ்ஜங் காரேஸுங், சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி இமஸ்மிங்யேவ மக⁴தே³வஅம்ப³வனே அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜிதா ப்³ரஹ்மசரியமசரிங்ஸு. தே சத்தாரோ ப்³ரஹ்மவிஹாரே பா⁴வெத்வா காயஸ்ஸ பே⁴தா³ பரங் மரணா ப்³ரஹ்மலோகூபகா³ அஹேஸுங். நிமி தேஸங் ராஜா 6 பச்சி²மகோ அஹோஸி த⁴ம்மிகோ த⁴ம்மராஜா த⁴ம்மே டி²தோ மஹாராஜா; த⁴ம்மங் சரதி ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகேஸு நேக³மேஸு சேவ ஜானபதே³ஸு ச; உபோஸத²ஞ்ச உபவஸதி சாதுத்³த³ஸிங் பஞ்சத³ஸிங் அட்ட²மிஞ்ச பக்க²ஸ்ஸ.
311. ‘‘Rañño kho panānanda, maghadevassa puttapaputtakā tassa paramparā caturāsītirājasahassāni 7 imasmiṃyeva maghadevaambavane kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajiṃsu. Te mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihariṃsu, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihariṃsu. Karuṇāsahagatena cetasā… muditāsahagatena cetasā… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihariṃsu, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihariṃsu. Caturāsītivassasahassāni kumārakīḷitaṃ kīḷiṃsu, caturāsītivassasahassāni oparajjaṃ kāresuṃ, caturāsītivassasahassāni rajjaṃ kāresuṃ, caturāsītivassasahassāni imasmiṃyeva maghadevaambavane agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā brahmacariyamacariṃsu. Te cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpagā ahesuṃ. Nimi tesaṃ rājā 8 pacchimako ahosi dhammiko dhammarājā dhamme ṭhito mahārājā; dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassa.
312. ‘‘பூ⁴தபுப்³ப³ங், ஆனந்த³, தே³வானங் தாவதிங்ஸானங் ஸுத⁴ம்மாயங் ஸபா⁴யங் ஸன்னிஸின்னானங் ஸன்னிபதிதானங் அயமந்தராகதா² உத³பாதி³ – ‘லாபா⁴ வத, போ⁴, விதே³ஹானங், ஸுலத்³த⁴ங் வத, போ⁴, விதே³ஹானங், யேஸங் நிமி ராஜா த⁴ம்மிகோ த⁴ம்மராஜா த⁴ம்மே டி²தோ மஹாராஜா; த⁴ம்மங் சரதி ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகேஸு நேக³மேஸு சேவ ஜானபதே³ஸு ச; உபோஸத²ஞ்ச உபவஸதி சாதுத்³த³ஸிங் பஞ்சத³ஸிங் அட்ட²மிஞ்ச பக்க²ஸ்ஸா’தி. அத² கோ², ஆனந்த³, ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ தே³வே தாவதிங்ஸே ஆமந்தேஸி – ‘இச்செ²ய்யாத² நோ தும்ஹே, மாரிஸா, நிமிங் ராஜானங் த³ட்டு²’ந்தி? ‘இச்சா²ம மயங், மாரிஸ, நிமிங் ராஜானங் த³ட்டு²’ந்தி. தேன கோ² பன, ஆனந்த³, ஸமயேன நிமி ராஜா தத³ஹுபோஸதே² பன்னரஸே ஸீஸங்ன்ஹாதோ 9 உபோஸதி²கோ உபரிபாஸாத³வரக³தோ நிஸின்னோ ஹோதி. அத² கோ², ஆனந்த³, ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ – ஸெய்யதா²பி நாம ப³லவா புரிஸோ ஸமிஞ்ஜிதங் வா பா³ஹங் பஸாரெய்ய, பஸாரிதங் வா பா³ஹங் ஸமிஞ்ஜெய்ய, ஏவமேவ – தே³வேஸு தாவதிங்ஸேஸு அந்தரஹிதோ நிமிஸ்ஸ ரஞ்ஞோ பமுகே² பாதுரஹோஸி. அத² கோ², ஆனந்த³, ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ நிமிங் ராஜானங் ஏதத³வோச – ‘லாபா⁴ தே, மஹாராஜ, ஸுலத்³த⁴ங் தே, மஹாராஜ. தே³வா, மஹாராஜ, தாவதிங்ஸா ஸுத⁴ம்மாயங் ஸபா⁴யங் கித்தயமானரூபா ஸன்னிஸின்னா – ‘‘லாபா⁴ வத, போ⁴, விதே³ஹானங், ஸுலத்³த⁴ங் வத, போ⁴, விதே³ஹானங், யேஸங் நிமி ராஜா த⁴ம்மிகோ த⁴ம்மராஜா த⁴ம்மே டி²தோ மஹாராஜா; த⁴ம்மங் சரதி ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகேஸு நேக³மேஸு சேவ ஜானபதே³ஸு ச; உபோஸத²ஞ்ச உபவஸதி சாதுத்³த³ஸிங் பஞ்சத³ஸிங் அட்ட²மிஞ்ச பக்க²ஸ்ஸா’’தி. தே³வா தே, மஹாராஜ, தாவதிங்ஸா த³ஸ்ஸனகாமா. தஸ்ஸ தே அஹங், மஹாராஜ, ஸஹஸ்ஸயுத்தங் ஆஜஞ்ஞரத²ங் பஹிணிஸ்ஸாமி; அபி⁴ருஹெய்யாஸி, மஹாராஜ, தி³ப்³ப³ங் யானங் அவிகம்பமானோ’தி. அதி⁴வாஸேஸி கோ², ஆனந்த³, நிமி ராஜா துண்ஹீபா⁴வேன.
312. ‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sudhammāyaṃ sabhāyaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘lābhā vata, bho, videhānaṃ, suladdhaṃ vata, bho, videhānaṃ, yesaṃ nimi rājā dhammiko dhammarājā dhamme ṭhito mahārājā; dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassā’ti. Atha kho, ānanda, sakko devānamindo deve tāvatiṃse āmantesi – ‘iccheyyātha no tumhe, mārisā, nimiṃ rājānaṃ daṭṭhu’nti? ‘Icchāma mayaṃ, mārisa, nimiṃ rājānaṃ daṭṭhu’nti. Tena kho pana, ānanda, samayena nimi rājā tadahuposathe pannarase sīsaṃnhāto 10 uposathiko uparipāsādavaragato nisinno hoti. Atha kho, ānanda, sakko devānamindo – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – devesu tāvatiṃsesu antarahito nimissa rañño pamukhe pāturahosi. Atha kho, ānanda, sakko devānamindo nimiṃ rājānaṃ etadavoca – ‘lābhā te, mahārāja, suladdhaṃ te, mahārāja. Devā, mahārāja, tāvatiṃsā sudhammāyaṃ sabhāyaṃ kittayamānarūpā sannisinnā – ‘‘lābhā vata, bho, videhānaṃ, suladdhaṃ vata, bho, videhānaṃ, yesaṃ nimi rājā dhammiko dhammarājā dhamme ṭhito mahārājā; dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassā’’ti. Devā te, mahārāja, tāvatiṃsā dassanakāmā. Tassa te ahaṃ, mahārāja, sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ pahiṇissāmi; abhiruheyyāsi, mahārāja, dibbaṃ yānaṃ avikampamāno’ti. Adhivāsesi kho, ānanda, nimi rājā tuṇhībhāvena.
313. ‘‘அத² கோ², ஆனந்த³, ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ நிமிஸ்ஸ ரஞ்ஞோ அதி⁴வாஸனங் விதி³த்வா – ஸெய்யதா²பி நாம ப³லவா புரிஸோ ஸமிஞ்ஜிதங் வா பா³ஹங் பஸாரெய்ய, பஸாரிதங் வா பா³ஹங் ஸமிஞ்ஜெய்ய, ஏவமேவ – நிமிஸ்ஸ ரஞ்ஞோ பமுகே² அந்தரஹிதோ தே³வேஸு தாவதிங்ஸேஸு பாதுரஹோஸி. அத² கோ², ஆனந்த³, ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ மாதலிங் ஸங்கா³ஹகங் ஆமந்தேஸி – ‘ஏஹி த்வங், ஸம்ம மாதலி, ஸஹஸ்ஸயுத்தங் ஆஜஞ்ஞரத²ங் யோஜெத்வா நிமிங் ராஜானங் உபஸங்கமித்வா ஏவங் வதே³ஹி – அயங் தே, மஹாராஜ, ஸஹஸ்ஸயுத்தோ ஆஜஞ்ஞரதோ² ஸக்கேன தே³வானமிந்தே³ன பேஸிதோ; அபி⁴ருஹெய்யாஸி, மஹாராஜ, தி³ப்³ப³ங் யானங் அவிகம்பமானோ’தி. ‘ஏவங், ப⁴த்³த³ந்தவா’தி கோ², ஆனந்த³, மாதலி ஸங்கா³ஹகோ ஸக்கஸ்ஸ தே³வானமிந்த³ஸ்ஸ படிஸ்ஸுத்வா ஸஹஸ்ஸயுத்தங் ஆஜஞ்ஞரத²ங் யோஜெத்வா நிமிங் ராஜானங் உபஸங்கமித்வா ஏதத³வோச – ‘அயங் தே, மஹாராஜ, ஸஹஸ்ஸயுத்தோ ஆஜஞ்ஞரதோ² ஸக்கேன தே³வானமிந்தே³ன பேஸிதோ; அபி⁴ருஹ, மஹாராஜ, தி³ப்³ப³ங் யானங் அவிகம்பமானோ. அபி ச, மஹாராஜ, கதமேன தங் நேமி, யேன வா பாபகம்மா பாபகானங் கம்மானங் விபாகங் படிஸங்வேதெ³ந்தி, யேன வா கல்யாணகம்மா கல்யாணகம்மானங் விபாகங் படிஸங்வேதெ³ந்தீ’தி? ‘உப⁴யேனேவ மங், மாதலி, நேஹீ’தி. ஸம்பவேஸேஸி 11 கோ², ஆனந்த³, மாதலி, ஸங்கா³ஹகோ நிமிங் ராஜானங் ஸுத⁴ம்மங் ஸப⁴ங். அத்³த³ஸா கோ², ஆனந்த³, ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ நிமிங் ராஜானங் தூ³ரதோவ ஆக³ச்ச²ந்தங். தி³ஸ்வான நிமிங் ராஜானங் ஏதத³வோச – ‘ஏஹி கோ², மஹாராஜ. ஸ்வாக³தங், மஹாராஜ. தே³வா தே த³ஸ்ஸனகாமா, மஹாராஜ, தாவதிங்ஸா ஸுத⁴ம்மாயங் ஸபா⁴யங் கித்தயமானரூபா ஸன்னிஸின்னா – ‘‘லாபா⁴ வத, போ⁴, விதே³ஹானங், ஸுலத்³த⁴ங் வத, போ⁴, விதே³ஹானங், யேஸங் நிமி ராஜா த⁴ம்மிகோ த⁴ம்மராஜா த⁴ம்மே டி²தோ மஹாராஜா; த⁴ம்மங் சரதி ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகேஸு நேக³மேஸு சேவ ஜானபதே³ஸு ச; உபோஸத²ஞ்ச உபவஸதி சாதுத்³த³ஸிங் பஞ்சத³ஸிங் அட்ட²மிஞ்ச பக்க²ஸ்ஸா’’தி. தே³வா தே, மஹாராஜ, தாவதிங்ஸா த³ஸ்ஸனகாமா . அபி⁴ரம, மஹாராஜ, தே³வேஸு தே³வானுபா⁴வேனா’தி. ‘அலங், மாரிஸ, தத்தே²வ மங் மிதி²லங் படினேது. ததா²ஹங் த⁴ம்மங் சரிஸ்ஸாமி ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகேஸு நேக³மேஸு சேவ ஜானபதே³ஸு ச; உபோஸத²ஞ்ச உபவஸாமி சாதுத்³த³ஸிங் பஞ்சத³ஸிங் அட்ட²மிஞ்ச பக்க²ஸ்ஸா’தி.
313. ‘‘Atha kho, ānanda, sakko devānamindo nimissa rañño adhivāsanaṃ viditvā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – nimissa rañño pamukhe antarahito devesu tāvatiṃsesu pāturahosi. Atha kho, ānanda, sakko devānamindo mātaliṃ saṅgāhakaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, samma mātali, sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ yojetvā nimiṃ rājānaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadehi – ayaṃ te, mahārāja, sahassayutto ājaññaratho sakkena devānamindena pesito; abhiruheyyāsi, mahārāja, dibbaṃ yānaṃ avikampamāno’ti. ‘Evaṃ, bhaddantavā’ti kho, ānanda, mātali saṅgāhako sakkassa devānamindassa paṭissutvā sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ yojetvā nimiṃ rājānaṃ upasaṅkamitvā etadavoca – ‘ayaṃ te, mahārāja, sahassayutto ājaññaratho sakkena devānamindena pesito; abhiruha, mahārāja, dibbaṃ yānaṃ avikampamāno. Api ca, mahārāja, katamena taṃ nemi, yena vā pāpakammā pāpakānaṃ kammānaṃ vipākaṃ paṭisaṃvedenti, yena vā kalyāṇakammā kalyāṇakammānaṃ vipākaṃ paṭisaṃvedentī’ti? ‘Ubhayeneva maṃ, mātali, nehī’ti. Sampavesesi 12 kho, ānanda, mātali, saṅgāhako nimiṃ rājānaṃ sudhammaṃ sabhaṃ. Addasā kho, ānanda, sakko devānamindo nimiṃ rājānaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna nimiṃ rājānaṃ etadavoca – ‘ehi kho, mahārāja. Svāgataṃ, mahārāja. Devā te dassanakāmā, mahārāja, tāvatiṃsā sudhammāyaṃ sabhāyaṃ kittayamānarūpā sannisinnā – ‘‘lābhā vata, bho, videhānaṃ, suladdhaṃ vata, bho, videhānaṃ, yesaṃ nimi rājā dhammiko dhammarājā dhamme ṭhito mahārājā; dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassā’’ti. Devā te, mahārāja, tāvatiṃsā dassanakāmā . Abhirama, mahārāja, devesu devānubhāvenā’ti. ‘Alaṃ, mārisa, tattheva maṃ mithilaṃ paṭinetu. Tathāhaṃ dhammaṃ carissāmi brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasāmi cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassā’ti.
314. ‘‘அத² கோ², ஆனந்த³, ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ மாதலிங் ஸங்கா³ஹகங் ஆமந்தேஸி – ‘ஏஹி த்வங், ஸம்ம மாதலி, ஸஹஸ்ஸயுத்தங் ஆஜஞ்ஞரத²ங் யோஜெத்வா நிமிங் ராஜானங் தத்தே²வ மிதி²லங் படினேஹீ’தி. ‘ஏவங், ப⁴த்³த³ந்தவா’தி கோ², ஆனந்த³, மாதலி ஸங்கா³ஹகோ ஸக்கஸ்ஸ தே³வானமிந்த³ஸ்ஸ படிஸ்ஸுத்வா ஸஹஸ்ஸயுத்தங் ஆஜஞ்ஞரத²ங் யோஜெத்வா நிமிங் ராஜானங் தத்தே²வ மிதி²லங் படினேஸி. தத்ர ஸுத³ங், ஆனந்த³, நிமி ராஜா த⁴ம்மங் சரதி ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகேஸு நேக³மேஸு சேவ ஜானபதே³ஸு ச, உபோஸத²ஞ்ச உபவஸதி சாதுத்³த³ஸிங் பஞ்சத³ஸிங் அட்ட²மிஞ்ச பக்க²ஸ்ஸாதி. அத² கோ², ஆனந்த³, நிமி ராஜா ப³ஹூனங் வஸ்ஸானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸதானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸஹஸ்ஸானங் அச்சயேன கப்பகங் ஆமந்தேஸி – ‘யதா³ மே, ஸம்ம கப்பக, பஸ்ஸெய்யாஸி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி, அத² மே ஆரோசெய்யாஸீ’தி. ‘ஏவங், தே³வா’தி கோ², ஆனந்த³, கப்பகோ நிமிஸ்ஸ ரஞ்ஞோ பச்சஸ்ஸோஸி. அத்³த³ஸா கோ², ஆனந்த³, கப்பகோ ப³ஹூனங் வஸ்ஸானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸதானங் ப³ஹூனங் வஸ்ஸஸஹஸ்ஸானங் அச்சயேன நிமிஸ்ஸ ரஞ்ஞோ ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி. தி³ஸ்வான நிமிங் ராஜானங் ஏதத³வோச – ‘பாதுபூ⁴தா கோ² தே³வஸ்ஸ தே³வதூ³தா; தி³ஸ்ஸந்தி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானீ’தி. ‘தேன ஹி, ஸம்ம கப்பக, தானி பலிதானி ஸாது⁴கங் ஸண்டா³ஸேன உத்³த⁴ரித்வா மம அஞ்ஜலிஸ்மிங் பதிட்டா²பேஹீ’தி. ‘ஏவங், தே³வா’தி கோ², ஆனந்த³, கப்பகோ நிமிஸ்ஸ ரஞ்ஞோ படிஸ்ஸுத்வா தானி பலிதானி ஸாது⁴கங் ஸண்டா³ஸேன உத்³த⁴ரித்வா நிமிஸ்ஸ ரஞ்ஞோ அஞ்ஜலிஸ்மிங் பதிட்டா²பேஸி. அத² கோ², ஆனந்த³, நிமி ராஜா கப்பகஸ்ஸ கா³மவரங் த³த்வா ஜெட்ட²புத்தங் குமாரங் ஆமந்தாபெத்வா ஏதத³வோச – ‘பாதுபூ⁴தா கோ² மே, தாத குமார, தே³வதூ³தா; தி³ஸ்ஸந்தி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி; பு⁴த்தா கோ² பன மே மானுஸகா காமா; ஸமயோ தி³ப்³பே³ காமே பரியேஸிதுங். ஏஹி த்வங், தாத குமார, இமங் ரஜ்ஜங் படிபஜ்ஜ. அஹங் பன கேஸமஸ்ஸுங் ஓஹாரெத்வா காஸாயானி வத்தா²னி அச்சா²தெ³த்வா அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜிஸ்ஸாமி. தேன ஹி, தாத குமார, யதா³ த்வம்பி பஸ்ஸெய்யாஸி ஸிரஸ்மிங் பலிதானி ஜாதானி, அத² கப்பகஸ்ஸ கா³மவரங் த³த்வா ஜெட்ட²புத்தங் குமாரங் ஸாது⁴கங் ரஜ்ஜே ஸமனுஸாஸித்வா கேஸமஸ்ஸுங் ஓஹாரெத்வா காஸாயானி வத்தா²னி அச்சா²தெ³த்வா அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜெய்யாஸி. யேன மே இத³ங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் அனுப்பவத்தெய்யாஸி, மா கோ² மே த்வங் அந்திமபுரிஸோ அஹோஸி. யஸ்மிங் கோ², தாத குமார, புரிஸயுகே³ வத்தமானே ஏவரூபஸ்ஸ கல்யாணஸ்ஸ வத்தஸ்ஸ ஸமுச்சே²தோ³ ஹோதி ஸோ தேஸங் அந்திமபுரிஸோ ஹோதி. தங் தாஹங், தாத குமார, ஏவங் வதா³மி – ‘யேன மே இத³ங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் அனுப்பவத்தெய்யாஸி, மா கோ² மே த்வங் அந்திமபுரிஸோ அஹோஸீ’தி.
314. ‘‘Atha kho, ānanda, sakko devānamindo mātaliṃ saṅgāhakaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, samma mātali, sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ yojetvā nimiṃ rājānaṃ tattheva mithilaṃ paṭinehī’ti. ‘Evaṃ, bhaddantavā’ti kho, ānanda, mātali saṅgāhako sakkassa devānamindassa paṭissutvā sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ yojetvā nimiṃ rājānaṃ tattheva mithilaṃ paṭinesi. Tatra sudaṃ, ānanda, nimi rājā dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca, uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassāti. Atha kho, ānanda, nimi rājā bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena kappakaṃ āmantesi – ‘yadā me, samma kappaka, passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha me āroceyyāsī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako nimissa rañño paccassosi. Addasā kho, ānanda, kappako bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena nimissa rañño sirasmiṃ palitāni jātāni. Disvāna nimiṃ rājānaṃ etadavoca – ‘pātubhūtā kho devassa devadūtā; dissanti sirasmiṃ palitāni jātānī’ti. ‘Tena hi, samma kappaka, tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā mama añjalismiṃ patiṭṭhāpehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako nimissa rañño paṭissutvā tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā nimissa rañño añjalismiṃ patiṭṭhāpesi. Atha kho, ānanda, nimi rājā kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ āmantāpetvā etadavoca – ‘pātubhūtā kho me, tāta kumāra, devadūtā; dissanti sirasmiṃ palitāni jātāni; bhuttā kho pana me mānusakā kāmā; samayo dibbe kāme pariyesituṃ. Ehi tvaṃ, tāta kumāra, imaṃ rajjaṃ paṭipajja. Ahaṃ pana kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmi. Tena hi, tāta kumāra, yadā tvampi passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyyāsi. Yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosi. Yasmiṃ kho, tāta kumāra, purisayuge vattamāne evarūpassa kalyāṇassa vattassa samucchedo hoti so tesaṃ antimapuriso hoti. Taṃ tāhaṃ, tāta kumāra, evaṃ vadāmi – ‘yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosī’ti.
315. ‘‘அத² கோ², ஆனந்த³, நிமி ராஜா கப்பகஸ்ஸ கா³மவரங் த³த்வா ஜெட்ட²புத்தங் குமாரங் ஸாது⁴கங் ரஜ்ஜே ஸமனுஸாஸித்வா இமஸ்மிங்யேவ மக⁴தே³வஅம்ப³வனே கேஸமஸ்ஸுங் ஓஹாரெத்வா காஸாயானி வத்தா²னி அச்சா²தெ³த்வா அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜி. ஸோ மெத்தாஸஹக³தேன சேதஸா ஏகங் தி³ஸங் ப²ரித்வா விஹாஸி, ததா² து³தியங் , ததா² ததியங், ததா² சதுத்த²ங்; இதி உத்³த⁴மதோ⁴ திரியங் ஸப்³ப³தி⁴ ஸப்³ப³த்ததாய ஸப்³பா³வந்தங் லோகங் மெத்தாஸஹக³தேன சேதஸா விபுலேன மஹக்³க³தேன அப்பமாணேன அவேரேன அப்³யாப³ஜ்ஜே²ன ப²ரித்வா விஹாஸி. கருணாஸஹக³தேன சேதஸா… முதி³தாஸஹக³தேன சேதஸா… உபெக்கா²ஸஹக³தேன சேதஸா ஏகங் தி³ஸங் ப²ரித்வா விஹாஸி, ததா² து³தியங், ததா² ததியங், ததா² சதுத்த²ங்; இதி உத்³த⁴மதோ⁴ திரியங் ஸப்³ப³தி⁴ ஸப்³ப³த்ததாய ஸப்³பா³வந்தங் லோகங் உபெக்கா²ஸஹக³தேன சேதஸா விபுலேன மஹக்³க³தேன அப்பமாணேன அவேரேன அப்³யாப³ஜ்ஜே²ன ப²ரித்வா விஹாஸி. நிமி கோ², பனானந்த³, ராஜா சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி குமாரகீளிதங் கீளி, சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி ஓபரஜ்ஜங் காரேஸி, சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி ரஜ்ஜங் காரேஸி, சதுராஸீதிவஸ்ஸஸஹஸ்ஸானி இமஸ்மிங்யேவ மக⁴தே³வஅம்ப³வனே அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜிதோ ப்³ரஹ்மசரியமசரி. ஸோ சத்தாரோ ப்³ரஹ்மவிஹாரே பா⁴வெத்வா காயஸ்ஸ பே⁴தா³ பரங் மரணா ப்³ரஹ்மலோகூபகோ³ அஹோஸி. நிமிஸ்ஸ கோ² பனானநந்த³ , ரஞ்ஞோ களாரஜனகோ நாம புத்தோ அஹோஸி. ந ஸோ அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜி. ஸோ தங் கல்யாணங் வத்தங் ஸமுச்சி²ந்தி³. ஸோ தேஸங் அந்திமபுரிஸோ அஹோஸி.
315. ‘‘Atha kho, ānanda, nimi rājā kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā imasmiṃyeva maghadevaambavane kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbaji. So mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ , tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihāsi. Karuṇāsahagatena cetasā… muditāsahagatena cetasā… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihāsi. Nimi kho, panānanda, rājā caturāsītivassasahassāni kumārakīḷitaṃ kīḷi, caturāsītivassasahassāni oparajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni rajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni imasmiṃyeva maghadevaambavane agārasmā anagāriyaṃ pabbajito brahmacariyamacari. So cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpago ahosi. Nimissa kho panānananda , rañño kaḷārajanako nāma putto ahosi. Na so agārasmā anagāriyaṃ pabbaji. So taṃ kalyāṇaṃ vattaṃ samucchindi. So tesaṃ antimapuriso ahosi.
316. ‘‘ஸியா கோ² பன தே, ஆனந்த³, ஏவமஸ்ஸ – ‘அஞ்ஞோ நூன தேன ஸமயேன ராஜா மக⁴தே³வோ அஹோஸி, யேன தங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹித’ந்தி 13. ந கோ² பனேதங், ஆனந்த³, ஏவங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். அஹங் தேன ஸமயேன ராஜா மக⁴தே³வோ அஹோஸிங். (அஹங் தங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹினிங்,) 14 மயா தங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங்; பச்சி²மா ஜனதா அனுப்பவத்தேஸி. தங் கோ² பனானந்த³, கல்யாணங் வத்தங் ந நிப்³பி³தா³ய ந விராகா³ய ந நிரோதா⁴ய ந உபஸமாய ந அபி⁴ஞ்ஞாய ந ஸம்போ³தா⁴ய ந நிப்³பா³னாய ஸங்வத்ததி, யாவதே³வ ப்³ரஹ்மலோகூபபத்தியா. இத³ங் கோ² பனானந்த³, ஏதரஹி மயா கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் ஏகந்தனிப்³பி³தா³ய விராகா³ய நிரோதா⁴ய உபஸமாய அபி⁴ஞ்ஞாய ஸம்போ³தா⁴ய நிப்³பா³னாய ஸங்வத்ததி. கதமஞ்சானந்த³, ஏதரஹி மயா கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் ஏகந்தனிப்³பி³தா³ய விராகா³ய நிரோதா⁴ய உபஸமாய அபி⁴ஞ்ஞாய ஸம்போ³தா⁴ய நிப்³பா³னாய ஸங்வத்ததி? அயமேவ அரியோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³, ஸெய்யதி²த³ங் – ஸம்மாதி³ட்டி², ஸம்மாஸங்கப்போ, ஸம்மாவாசா, ஸம்மாகம்மந்தோ, ஸம்மாஆஜீவோ, ஸம்மாவாயாமோ , ஸம்மாஸதி, ஸம்மாஸமாதி⁴. இத³ங் கோ², ஆனந்த³, ஏதரஹி மயா கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் ஏகந்தனிப்³பி³தா³ய விராகா³ய நிரோதா⁴ய உபஸமாய அபி⁴ஞ்ஞாய ஸம்போ³தா⁴ய நிப்³பா³னாய ஸங்வத்ததி. தங் வோ அஹங், ஆனந்த³, ஏவங் வதா³மி – ‘யேன மே இத³ங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் அனுப்பவத்தெய்யாத², மா கோ² மே தும்ஹே அந்திமபுரிஸா அஹுவத்த²’. யஸ்மிங் கோ², ஆனந்த³, புரிஸயுகே³ வத்தமானே ஏவரூபஸ்ஸ கல்யாணஸ்ஸ வத்தஸ்ஸ ஸமுச்சே²தோ³ ஹோதி ஸோ தேஸங் அந்திமபுரிஸோ ஹோதி. தங் வோ அஹங், ஆனந்த³, ஏவங் வதா³மி – ‘யேன மே இத³ங் கல்யாணங் வத்தங் நிஹிதங் அனுப்பவத்தெய்யாத², மா கோ² மே தும்ஹே அந்திமபுரிஸா அஹுவத்தா²’’’தி.
316. ‘‘Siyā kho pana te, ānanda, evamassa – ‘añño nūna tena samayena rājā maghadevo ahosi, yena taṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihita’nti 15. Na kho panetaṃ, ānanda, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Ahaṃ tena samayena rājā maghadevo ahosiṃ. (Ahaṃ taṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihiniṃ,) 16 mayā taṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ; pacchimā janatā anuppavattesi. Taṃ kho panānanda, kalyāṇaṃ vattaṃ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, yāvadeva brahmalokūpapattiyā. Idaṃ kho panānanda, etarahi mayā kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Katamañcānanda, etarahi mayā kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo , sammāsati, sammāsamādhi. Idaṃ kho, ānanda, etarahi mayā kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Taṃ vo ahaṃ, ānanda, evaṃ vadāmi – ‘yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyātha, mā kho me tumhe antimapurisā ahuvattha’. Yasmiṃ kho, ānanda, purisayuge vattamāne evarūpassa kalyāṇassa vattassa samucchedo hoti so tesaṃ antimapuriso hoti. Taṃ vo ahaṃ, ānanda, evaṃ vadāmi – ‘yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyātha, mā kho me tumhe antimapurisā ahuvatthā’’’ti.
இத³மவோச ப⁴க³வா. அத்தமனோ ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ப⁴க³வதோ பா⁴ஸிதங் அபி⁴னந்தீ³தி.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
மக⁴தே³வஸுத்தங் நிட்டி²தங் ததியங்.
Maghadevasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (அட்ட²கதா²) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 3. மக⁴தே³வஸுத்தவண்ணனா • 3. Maghadevasuttavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (டீகா) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 3. மக⁴தே³வஸுத்தவண்ணனா • 3. Maghadevasuttavaṇṇanā