| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய (அட்ட²கதா²) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
2. மஹாகோ³ஸிங்க³ஸுத்தவண்ணனா
2. Mahāgosiṅgasuttavaṇṇanā
332. ஏவங் மே ஸுதந்தி மஹாகோ³ஸிங்க³ஸுத்தங். தத்த² கோ³ஸிங்க³ஸாலவனதா³யேதி இத³ங் வஸனட்டா²னத³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தங். அஞ்ஞேஸு ஹி ஸுத்தேஸு, ‘‘ஸாவத்தி²யங் விஹரதி ஜேதவனே அனாத²பிண்டி³கஸ்ஸ ஆராமே’’தி ஏவங் பட²மங் கோ³சரகா³மங் த³ஸ்ஸெத்வா பச்சா² வஸனட்டா²னங் த³ஸ்ஸேதி. இமஸ்மிங் பன மஹாகோ³ஸிங்க³ஸுத்தே ப⁴க³வதோ கோ³சரகா³மோ அனிப³ந்தோ⁴, கோசிதே³வ கோ³சரகா³மோ ப⁴விஸ்ஸதி. தஸ்மா வஸனட்டா²னமேவ பரிதீ³பிதங். அரஞ்ஞனிதா³னகங் நாமேதங் ஸுத்தந்தி. ஸம்ப³ஹுலேஹீதி ப³ஹுகேஹி. அபி⁴ஞ்ஞாதேஹி அபி⁴ஞ்ஞாதேஹீதி ஸப்³ப³த்த² விஸ்ஸுதேஹி பாகடேஹி. தே²ரேஹி ஸாவகேஹி ஸத்³தி⁴ந்தி பாதிமொக்க²ஸங்வராதீ³ஹி தி²ரகாரகேஹேவ த⁴ம்மேஹி ஸமன்னாக³தத்தா தே²ரேஹி, ஸவனந்தே ஜாதத்தா ஸாவகேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஏகதோ. இதா³னி தே தே²ரே ஸரூபதோ த³ஸ்ஸெந்தோ, ஆயஸ்மதா ச ஸாரிபுத்தேனாதிஆதி³மாஹ. தத்தா²யஸ்மா ஸாரிபுத்தோ அத்தனோ ஸீலாதீ³ஹி கு³ணேஹி பு³த்³த⁴ஸாஸனே அபி⁴ஞ்ஞாதோ. சக்கு²மந்தானங் க³க³னமஜ்ஜே² டி²தோ ஸூரியோ விய சந்தோ³ விய, ஸமுத்³த³தீரே டி²தானங் ஸாக³ரோ விய ச பாகடோ பஞ்ஞாதோ. ந கேவலஞ்சஸ்ஸ இமஸ்மிங் ஸுத்தே ஆக³தகு³ணவஸேனேவ மஹந்ததா வேதி³தப்³பா³, இதோ அஞ்ஞேஸங் த⁴ம்மதா³யாத³ஸுத்தங் அனங்க³ணஸுத்தங் ஸம்மாதி³ட்டி²ஸுத்தங் ஸீஹனாத³ஸுத்தங் ரத²வினீதங் மஹாஹத்தி²பதோ³பமங் மஹாவேத³ல்லங் சாதுமஸுத்தங் தீ³க⁴னக²ங் அனுபத³ஸுத்தங் ஸேவிதப்³பா³ஸேவிதப்³ப³ஸுத்தங் ஸச்சவிப⁴ங்க³ஸுத்தங் பிண்ட³பாதபாரிஸுத்³தி⁴ ஸம்பஸாத³னீயங் ஸங்கீ³திஸுத்தங் த³ஸுத்தரஸுத்தங் பவாரணாஸுத்தங் (ஸங்॰ நி॰ 1.215 ஆத³யோ) ஸுஸிமஸுத்தங் தே²ரபஞ்ஹஸுத்தங் மஹானித்³தே³ஸோ படிஸம்பி⁴தா³மக்³கோ³ தே²ரஸீஹனாத³ஸுத்தங் அபி⁴னிக்க²மனங் ஏதத³க்³க³ந்தி இமேஸம்பி ஸுத்தானங் வஸேன தே²ரஸ்ஸ மஹந்ததா வேதி³தப்³பா³. ஏதத³க்³க³ஸ்மிஞ்ஹி, ‘‘ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் மஹாபஞ்ஞானங் யதி³த³ங் ஸாரிபுத்தோ’’தி (அ॰ நி॰ 1.188-189) வுத்தங்.
332.Evaṃme sutanti mahāgosiṅgasuttaṃ. Tattha gosiṅgasālavanadāyeti idaṃ vasanaṭṭhānadassanatthaṃ vuttaṃ. Aññesu hi suttesu, ‘‘sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme’’ti evaṃ paṭhamaṃ gocaragāmaṃ dassetvā pacchā vasanaṭṭhānaṃ dasseti. Imasmiṃ pana mahāgosiṅgasutte bhagavato gocaragāmo anibandho, kocideva gocaragāmo bhavissati. Tasmā vasanaṭṭhānameva paridīpitaṃ. Araññanidānakaṃ nāmetaṃ suttanti. Sambahulehīti bahukehi. Abhiññātehi abhiññātehīti sabbattha vissutehi pākaṭehi. Therehi sāvakehi saddhinti pātimokkhasaṃvarādīhi thirakārakeheva dhammehi samannāgatattā therehi, savanante jātattā sāvakehi saddhiṃ ekato. Idāni te there sarūpato dassento, āyasmatā ca sāriputtenātiādimāha. Tatthāyasmā sāriputto attano sīlādīhi guṇehi buddhasāsane abhiññāto. Cakkhumantānaṃ gaganamajjhe ṭhito sūriyo viya cando viya, samuddatīre ṭhitānaṃ sāgaro viya ca pākaṭo paññāto. Na kevalañcassa imasmiṃ sutte āgataguṇavaseneva mahantatā veditabbā, ito aññesaṃ dhammadāyādasuttaṃ anaṅgaṇasuttaṃ sammādiṭṭhisuttaṃ sīhanādasuttaṃ rathavinītaṃ mahāhatthipadopamaṃ mahāvedallaṃ cātumasuttaṃ dīghanakhaṃ anupadasuttaṃ sevitabbāsevitabbasuttaṃ saccavibhaṅgasuttaṃ piṇḍapātapārisuddhi sampasādanīyaṃ saṅgītisuttaṃ dasuttarasuttaṃ pavāraṇāsuttaṃ (saṃ. ni. 1.215 ādayo) susimasuttaṃ therapañhasuttaṃ mahāniddeso paṭisambhidāmaggo therasīhanādasuttaṃ abhinikkhamanaṃ etadagganti imesampi suttānaṃ vasena therassa mahantatā veditabbā. Etadaggasmiñhi, ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ mahāpaññānaṃ yadidaṃ sāriputto’’ti (a. ni. 1.188-189) vuttaṃ.
மஹாமொக்³க³ல்லானோபி ஸீலாதி³கு³ணேஹி சேவ இமஸ்மிங் ஸுத்தே ஆக³தகு³ணேஹி ச தே²ரோ விய அபி⁴ஞ்ஞாதோ பாகடோ மஹா. அபிசஸ்ஸ அனுமானஸுத்தங், சூளதண்ஹாஸங்க²யஸுத்தங் மாரதஜ்ஜனியஸுத்தங் பாஸாத³கம்பனங் ஸகலங் இத்³தி⁴பாத³ஸங்யுத்தங் நந்தோ³பனந்த³த³மனங் யமகபாடிஹாரியகாலே தே³வலோகக³மனங் விமானவத்து² பேதவத்து² தே²ரஸ்ஸ அபி⁴னிக்க²மனங் ஏதத³க்³க³ந்தி இமேஸம்பி வஸேன மஹந்தபா⁴வோ வேதி³தப்³போ³ . ஏதத³க்³க³ஸ்மிஞ்ஹி, ‘‘ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் இத்³தி⁴மந்தானங் யதி³த³ங் மஹாமொக்³க³ல்லானோ’’தி (அ॰ நி॰ 1.190) வுத்தங்.
Mahāmoggallānopi sīlādiguṇehi ceva imasmiṃ sutte āgataguṇehi ca thero viya abhiññāto pākaṭo mahā. Apicassa anumānasuttaṃ, cūḷataṇhāsaṅkhayasuttaṃ māratajjaniyasuttaṃ pāsādakampanaṃ sakalaṃ iddhipādasaṃyuttaṃ nandopanandadamanaṃ yamakapāṭihāriyakāle devalokagamanaṃ vimānavatthu petavatthu therassa abhinikkhamanaṃ etadagganti imesampi vasena mahantabhāvo veditabbo . Etadaggasmiñhi, ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’’ti (a. ni. 1.190) vuttaṃ.
மஹாகஸ்ஸபோபி ஸீலாதி³கு³ணேஹி சேவ இமஸ்மிங் ஸுத்தே ஆக³தகு³ணேஹி ச தே²ரோ விய அபி⁴ஞ்ஞாதோ பாகடோ மஹா. அபிசஸ்ஸ சீவரபரிவத்தனஸுத்தங் ஜிண்ணசீவரஸுத்தங் (ஸங்॰ நி॰ 2.154 ஆத³யோ) சந்தோ³பமங் ஸகலங் கஸ்ஸபஸங்யுத்தங் மஹாஅரியவங்ஸஸுத்தங் தே²ரஸ்ஸ அபி⁴னிக்க²மனங் ஏதத³க்³க³ந்தி இமேஸம்பி வஸேன மஹந்தபா⁴வோ வேதி³தப்³போ³. ஏதத³க்³க³ஸ்மிஞ்ஹி, ‘‘ஏதத³க்³க³ங் , பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் து⁴தவாதா³னங் யதி³த³ங் மஹாகஸ்ஸபோ’’தி (அ॰ நி॰ 1.191) வுத்தங்.
Mahākassapopi sīlādiguṇehi ceva imasmiṃ sutte āgataguṇehi ca thero viya abhiññāto pākaṭo mahā. Apicassa cīvaraparivattanasuttaṃ jiṇṇacīvarasuttaṃ (saṃ. ni. 2.154 ādayo) candopamaṃ sakalaṃ kassapasaṃyuttaṃ mahāariyavaṃsasuttaṃ therassa abhinikkhamanaṃ etadagganti imesampi vasena mahantabhāvo veditabbo. Etadaggasmiñhi, ‘‘etadaggaṃ , bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dhutavādānaṃ yadidaṃ mahākassapo’’ti (a. ni. 1.191) vuttaṃ.
அனுருத்³த⁴த்தே²ரோபி ஸீலாதி³கு³ணேஹி சேவ இமஸ்மிங் ஸுத்தே ஆக³தகு³ணேஹி ச தே²ரோ விய அபி⁴ஞ்ஞாதோ பாகடோ மஹா. அபிசஸ்ஸ சூளகோ³ஸிங்க³ஸுத்தங் நளகபானஸுத்தங் அனுத்தரியஸுத்தங் உபக்கிலேஸஸுத்தங் அனுருத்³த⁴ஸங்யுத்தங் மஹாபுரிஸவிதக்கஸுத்தங் தே²ரஸ்ஸ அபி⁴னிக்க²மனங் ஏதத³க்³க³ந்தி இமேஸம்பி வஸேன மஹந்தபா⁴வோ வேதி³தப்³போ³. ஏதத³க்³க³ஸ்மிஞ்ஹி, ‘‘ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் தி³ப்³ப³சக்கு²கானங் யதி³த³ங் அனுருத்³தோ⁴’’தி (அ॰ நி॰ 1.192) வுத்தங்.
Anuruddhattheropi sīlādiguṇehi ceva imasmiṃ sutte āgataguṇehi ca thero viya abhiññāto pākaṭo mahā. Apicassa cūḷagosiṅgasuttaṃ naḷakapānasuttaṃ anuttariyasuttaṃ upakkilesasuttaṃ anuruddhasaṃyuttaṃ mahāpurisavitakkasuttaṃ therassa abhinikkhamanaṃ etadagganti imesampi vasena mahantabhāvo veditabbo. Etadaggasmiñhi, ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dibbacakkhukānaṃ yadidaṃ anuruddho’’ti (a. ni. 1.192) vuttaṃ.
ஆயஸ்மதா ச ரேவதேனாதி எத்த² பன த்³வே ரேவதா க²தி³ரவனியரேவதோ ச கங்கா²ரேவதோ ச. தத்த² க²தி³ரவனியரேவதோ த⁴ம்மஸேனாபதித்தே²ரஸ்ஸ கனிட்ட²பா⁴திகோ, ந ஸோ இத⁴ அதி⁴ப்பேதோ. ‘‘அகப்பியோ கு³ளோ, அகப்பியா முக்³கா³’’தி (மஹாவ॰ 272) ஏவங் கங்கா²ப³ஹுலோ பன தே²ரோ இத⁴ ரேவதோதி அதி⁴ப்பேதோ. ஸோபி ஸீலாதி³கு³ணேஹி சேவ இமஸ்மிங் ஸுத்தே ஆக³தகு³ணேஹி ச தே²ரோ விய அபி⁴ஞ்ஞாதோ பாகடோ மஹா. அபிசஸ்ஸ அபி⁴னிக்க²மனேனபி ஏதத³க்³கே³னபி மஹந்தபா⁴வோ வேதி³தப்³போ³. ஏதத³க்³க³ஸ்மிஞ்ஹி, ‘‘ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் ஜா²யீனங் யதி³த³ங் கங்கா²ரேவதோ’’தி (அ॰ நி॰ 1.204) வுத்தங்.
Āyasmatā ca revatenāti ettha pana dve revatā khadiravaniyarevato ca kaṅkhārevato ca. Tattha khadiravaniyarevato dhammasenāpatittherassa kaniṭṭhabhātiko, na so idha adhippeto. ‘‘Akappiyo guḷo, akappiyā muggā’’ti (mahāva. 272) evaṃ kaṅkhābahulo pana thero idha revatoti adhippeto. Sopi sīlādiguṇehi ceva imasmiṃ sutte āgataguṇehi ca thero viya abhiññāto pākaṭo mahā. Apicassa abhinikkhamanenapi etadaggenapi mahantabhāvo veditabbo. Etadaggasmiñhi, ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ jhāyīnaṃ yadidaṃ kaṅkhārevato’’ti (a. ni. 1.204) vuttaṃ.
ஆனந்த³த்தே²ரோபி ஸீலாதி³கு³ணேஹி சேவ இமஸ்மிங் ஸுத்தே ஆக³தகு³ணேஹி ச தே²ரோ விய அபி⁴ஞ்ஞாதோ பாகடோ மஹா. அபிசஸ்ஸ ஸெக்க²ஸுத்தங் பா³ஹிதிகஸுத்தங் ஆனேஞ்ஜஸப்பாயங் கோ³பகமொக்³க³ல்லானங் ப³ஹுதா⁴துகங் சூளஸுஞ்ஞதங் மஹாஸுஞ்ஞதங் அச்ச²ரியப்³பு⁴தஸுத்தங் ப⁴த்³தே³கரத்தங் மஹானிதா³னங் மஹாபரினிப்³பா³னங் ஸுப⁴ஸுத்தங் சூளனியலோகதா⁴துஸுத்தங் அபி⁴னிக்க²மனங் ஏதத³க்³க³ந்தி இமேஸம்பி வஸேன மஹந்தபா⁴வோ வேதி³தப்³போ³. ஏதத³க்³க³ஸ்மிஞ்ஹி, ‘‘ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் ப³ஹுஸ்ஸுதானங் யதி³த³ங் ஆனந்தோ³’’தி (அ॰ நி॰ 1.219-223) வுத்தங்.
Ānandattheropi sīlādiguṇehi ceva imasmiṃ sutte āgataguṇehi ca thero viya abhiññāto pākaṭo mahā. Apicassa sekkhasuttaṃ bāhitikasuttaṃ āneñjasappāyaṃ gopakamoggallānaṃ bahudhātukaṃ cūḷasuññataṃ mahāsuññataṃ acchariyabbhutasuttaṃ bhaddekarattaṃ mahānidānaṃ mahāparinibbānaṃ subhasuttaṃ cūḷaniyalokadhātusuttaṃ abhinikkhamanaṃ etadagganti imesampi vasena mahantabhāvo veditabbo. Etadaggasmiñhi, ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ bahussutānaṃ yadidaṃ ānando’’ti (a. ni. 1.219-223) vuttaṃ.
அஞ்ஞேஹி ச அபி⁴ஞ்ஞாதேஹி அபி⁴ஞ்ஞாதேஹீதி ந கேவலஞ்ச ஏதேஹேவ, அஞ்ஞேஹி ச மஹாகு³ணதாய பாகடேஹி அபி⁴ஞ்ஞாதேஹி ப³ஹூஹி தே²ரேஹி ஸாவகேஹி ஸத்³தி⁴ங் ப⁴க³வா கோ³ஸிங்க³ஸாலவனதா³யே விஹரதீதி அத்தோ². ஆயஸ்மா ஹி ஸாரிபுத்தோ ஸயங் மஹாபஞ்ஞோ அஞ்ஞேபி ப³ஹூ மஹாபஞ்ஞே பி⁴க்கூ² க³ஹெத்வா ததா³ த³ஸப³லங் பரிவாரெத்வா விஹாஸி. ஆயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ ஸயங் இத்³தி⁴மா, ஆயஸ்மா மஹாகஸ்ஸபோ ஸயங் து⁴தவாதோ³, ஆயஸ்மா அனுருத்³தோ⁴ ஸயங் தி³ப்³ப³சக்கு²கோ, ஆயஸ்மா ரேவதோ ஸயங் ஜா²னாபி⁴ரதோ, ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ஸயங் ப³ஹுஸ்ஸுதோ அஞ்ஞேபி ப³ஹூ ப³ஹுஸ்ஸுதே பி⁴க்கூ² க³ஹெத்வா ததா³ த³ஸப³லங் பரிவாரெத்வா விஹாஸி, ஏவங் ததா³ ஏதே ச அஞ்ஞே ச அபி⁴ஞ்ஞாதா மஹாதே²ரா திங்ஸஸஹஸ்ஸமத்தா பி⁴க்கூ² த³ஸப³லங் பரிவாரெத்வா விஹரிங்ஸூதி வேதி³தப்³பா³.
Aññehi ca abhiññātehi abhiññātehīti na kevalañca eteheva, aññehi ca mahāguṇatāya pākaṭehi abhiññātehi bahūhi therehi sāvakehi saddhiṃ bhagavā gosiṅgasālavanadāye viharatīti attho. Āyasmā hi sāriputto sayaṃ mahāpañño aññepi bahū mahāpaññe bhikkhū gahetvā tadā dasabalaṃ parivāretvā vihāsi. Āyasmā mahāmoggallāno sayaṃ iddhimā, āyasmā mahākassapo sayaṃ dhutavādo, āyasmā anuruddho sayaṃ dibbacakkhuko, āyasmā revato sayaṃ jhānābhirato, āyasmā ānando sayaṃ bahussuto aññepi bahū bahussute bhikkhū gahetvā tadā dasabalaṃ parivāretvā vihāsi, evaṃ tadā ete ca aññe ca abhiññātā mahātherā tiṃsasahassamattā bhikkhū dasabalaṃ parivāretvā vihariṃsūti veditabbā.
படிஸல்லானா வுட்டி²தோதி ப²லஸமாபத்திவிவேகதோ வுட்டி²தோ. யேனாயஸ்மா மஹாகஸ்ஸபோ தேனுபஸங்கமீதி தே²ரோ கிர படிஸல்லானா வுட்டி²தோ பச்சி²மலோகதா⁴துங் ஓலோகெந்தோ வனந்தே கீளந்தஸ்ஸ மத்தக²த்தியஸ்ஸ கண்ணதோ பதமானங் குண்ட³லங் விய, ஸங்ஹரித்வா ஸமுக்³கே³ பக்கி²பமானங் ரத்தகம்ப³லங் விய, மணினாக³த³ந்ததோ பதமானங் ஸதஸஹஸ்ஸக்³க⁴னிகங் ஸுவண்ணபாதிங் விய ச அத்த²ங் க³ச்ச²மானங் பரிபுண்ணபண்ணாஸயோஜனங் ஸூரியமண்ட³லங் அத்³த³ஸ. தத³னந்தரங் பாசீனலோகதா⁴துங் ஓலோகெந்தோ நேமியங் க³ஹெத்வா பரிவத்தயமானங் ரஜதசக்கங் விய, ரஜதகூடதோ நிக்க²மந்தங் கீ²ரதா⁴ராமண்ட³ங் விய, ஸபக்கே² பப்போ²டெத்வா க³க³னதலே பக்க²ந்த³மானங் ஸேதஹங்ஸங் விய ச மேக⁴வண்ணாய ஸமுத்³த³குச்சி²தோ உக்³க³ந்த்வா பாசீனசக்கவாளபப்³ப³தமத்த²கே ஸஸலக்க²ணப்படிமண்டி³தங் ஏகூனபண்ணாஸயோஜனங் சந்த³மண்ட³லங் அத்³த³ஸ. ததோ ஸாலவனங் ஓலோகேஸி. தஸ்மிஞ்ஹி ஸமயே ஸாலருக்கா² மூலதோ பட்டா²ய யாவ அக்³கா³ ஸப்³ப³பாலிபு²ல்லா து³கூலபாருதா விய, முத்தாகலாபவினத்³தா⁴ விய ச விரோசிங்ஸு. பூ⁴மிதலங் புப்ப²ஸந்த²ரபூஜாய படிமண்டி³தங் விய, தத்த² தத்த² நிபதந்தேன புப்ப²ரேணுனா லாகா²ரஸேன ஸிஞ்சமானங் விய ச அஹோஸி. ப⁴மரமது⁴கரக³ணா குஸுமரேணுமத³மத்தா உபகா³யமானா விய வனந்தரேஸு விசரந்தி. ததா³ ச உபோஸத²தி³வஸோவ ஹோதி. அத² தே²ரோ, ‘‘காய நு கோ² அஜ்ஜ ரதியா வீதினாமெஸ்ஸாமீ’’தி சிந்தேஸி, அரியஸாவகா ச நாம பியத⁴ம்மஸ்ஸவனா ஹொந்தி. அத²ஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘அஜ்ஜ மய்ஹங் ஜெட்ட²பா⁴திகஸ்ஸ த⁴ம்மஸேனாபதித்தே²ரஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா த⁴ம்மரதியா வீதினாமெஸ்ஸாமீ’’தி. க³ச்ச²ந்தோ பன ஏககோவ அக³ந்த்வா ‘‘மய்ஹங் பியஸஹாயங் மஹாகஸ்ஸபத்தே²ரங் க³ஹெத்வா க³மிஸ்ஸாமீ’’தி நிஸின்னட்டா²னதோ வுட்டா²ய சம்மக²ண்ட³ங் பப்போ²டெத்வா யேனாயஸ்மா மஹாகஸ்ஸபோ தேனுபஸங்கமி.
Paṭisallānā vuṭṭhitoti phalasamāpattivivekato vuṭṭhito. Yenāyasmā mahākassapo tenupasaṅkamīti thero kira paṭisallānā vuṭṭhito pacchimalokadhātuṃ olokento vanante kīḷantassa mattakhattiyassa kaṇṇato patamānaṃ kuṇḍalaṃ viya, saṃharitvā samugge pakkhipamānaṃ rattakambalaṃ viya, maṇināgadantato patamānaṃ satasahassagghanikaṃ suvaṇṇapātiṃ viya ca atthaṃ gacchamānaṃ paripuṇṇapaṇṇāsayojanaṃ sūriyamaṇḍalaṃ addasa. Tadanantaraṃ pācīnalokadhātuṃ olokento nemiyaṃ gahetvā parivattayamānaṃ rajatacakkaṃ viya, rajatakūṭato nikkhamantaṃ khīradhārāmaṇḍaṃ viya, sapakkhe papphoṭetvā gaganatale pakkhandamānaṃ setahaṃsaṃ viya ca meghavaṇṇāya samuddakucchito uggantvā pācīnacakkavāḷapabbatamatthake sasalakkhaṇappaṭimaṇḍitaṃ ekūnapaṇṇāsayojanaṃ candamaṇḍalaṃ addasa. Tato sālavanaṃ olokesi. Tasmiñhi samaye sālarukkhā mūlato paṭṭhāya yāva aggā sabbapāliphullā dukūlapārutā viya, muttākalāpavinaddhā viya ca virociṃsu. Bhūmitalaṃ pupphasantharapūjāya paṭimaṇḍitaṃ viya, tattha tattha nipatantena pupphareṇunā lākhārasena siñcamānaṃ viya ca ahosi. Bhamaramadhukaragaṇā kusumareṇumadamattā upagāyamānā viya vanantaresu vicaranti. Tadā ca uposathadivasova hoti. Atha thero, ‘‘kāya nu kho ajja ratiyā vītināmessāmī’’ti cintesi, ariyasāvakā ca nāma piyadhammassavanā honti. Athassa etadahosi – ‘‘ajja mayhaṃ jeṭṭhabhātikassa dhammasenāpatittherassa santikaṃ gantvā dhammaratiyā vītināmessāmī’’ti. Gacchanto pana ekakova agantvā ‘‘mayhaṃ piyasahāyaṃ mahākassapattheraṃ gahetvā gamissāmī’’ti nisinnaṭṭhānato vuṭṭhāya cammakhaṇḍaṃ papphoṭetvā yenāyasmā mahākassapo tenupasaṅkami.
ஏவமாவுஸோதி கோ² ஆயஸ்மா மஹாகஸ்ஸபோதி தே²ரோபி யஸ்மா பியத⁴ம்மஸ்ஸவனோவ அரியஸாவகோ, தஸ்மா தஸ்ஸ வசனங் ஸுத்வா க³ச்சா²வுஸோ, த்வங், மய்ஹங் ஸீஸங் வா ருஜ்ஜதி பிட்டி² வாதி கிஞ்சி லேஸாபதே³ஸங் அகத்வா துட்ட²ஹத³யோவ, ‘‘ஏவமாவுஸோ’’திஆதி³மாஹ. படிஸ்ஸுத்வா ச நிஸின்னட்டா²னதோ வுட்டா²ய சம்மக²ண்ட³ங் பப்போ²டெத்வா மஹாமொக்³க³ல்லானங் அனுப³ந்தி⁴. தஸ்மிங் ஸமயே த்³வே மஹாதே²ரா படிபாடியா டி²தானி த்³வே சந்த³மண்ட³லானி விய, த்³வே ஸூரியமண்ட³லானி விய, த்³வே ச²த்³த³ந்தனாக³ராஜானோ விய, த்³வே ஸீஹா விய, த்³வே ப்³யக்³கா⁴ விய ச விரோசிங்ஸு. அனுருத்³த⁴த்தே²ரோபி தஸ்மிங் ஸமயே தி³வாட்டா²னே நிஸின்னோ த்³வே மஹாதே²ரே ஸாரிபுத்தத்தே²ரஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ச்ச²ந்தே தி³ஸ்வா பச்சி²மலோகதா⁴துங் ஓலோகெந்தோ ஸூரியங் வனந்தங் பவிஸந்தங் விய, பாசீனலோகதா⁴துங் ஓலோகெந்தோ சந்த³ங் வனந்ததோ உக்³க³ச்ச²ந்தங் விய, ஸாலவனங் ஓலோகெந்தோ ஸப்³ப³பாலிபு²ல்லமேவ ஸாலவனஞ்ச தி³ஸ்வா அஜ்ஜ உபோஸத²தி³வஸோ, இமே ச மே ஜெட்ட²பா⁴திகா த⁴ம்மஸேனாபதிஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ச்ச²ந்தி, மஹந்தேன த⁴ம்மஸ்ஸவனேன ப⁴விதப்³ப³ங், அஹம்பி த⁴ம்மஸ்ஸவனஸ்ஸ பா⁴கீ³ ப⁴விஸ்ஸாமீதி நிஸின்னட்டா²னதோ வுட்டா²ய சம்மக²ண்ட³ங் பப்போ²டெத்வா மஹாதே²ரானங் பதா³னுபதி³கோ ஹுத்வா நிக்க²மி. தேன வுத்தங் – ‘‘அத² கோ² ஆயஸ்மா ச மஹாமொக்³க³ல்லானோ ஆயஸ்மா ச மஹாகஸ்ஸபோ ஆயஸ்மா ச அனுருத்³தோ⁴ யேனாயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ தேனுபஸங்கமிங்ஸூ’’தி. உபஸங்கமிங்ஸூதி. படிபாடியா டி²தா தயோ சந்தா³ விய, ஸூரியா விய, ஸீஹா விய ச விரோசமானா உபஸங்கமிங்ஸு.
Evamāvusotikho āyasmā mahākassapoti theropi yasmā piyadhammassavanova ariyasāvako, tasmā tassa vacanaṃ sutvā gacchāvuso, tvaṃ, mayhaṃ sīsaṃ vā rujjati piṭṭhi vāti kiñci lesāpadesaṃ akatvā tuṭṭhahadayova, ‘‘evamāvuso’’tiādimāha. Paṭissutvā ca nisinnaṭṭhānato vuṭṭhāya cammakhaṇḍaṃ papphoṭetvā mahāmoggallānaṃ anubandhi. Tasmiṃ samaye dve mahātherā paṭipāṭiyā ṭhitāni dve candamaṇḍalāni viya, dve sūriyamaṇḍalāni viya, dve chaddantanāgarājāno viya, dve sīhā viya, dve byagghā viya ca virociṃsu. Anuruddhattheropi tasmiṃ samaye divāṭṭhāne nisinno dve mahāthere sāriputtattherassa santikaṃ gacchante disvā pacchimalokadhātuṃ olokento sūriyaṃ vanantaṃ pavisantaṃ viya, pācīnalokadhātuṃ olokento candaṃ vanantato uggacchantaṃ viya, sālavanaṃ olokento sabbapāliphullameva sālavanañca disvā ajja uposathadivaso, ime ca me jeṭṭhabhātikā dhammasenāpatissa santikaṃ gacchanti, mahantena dhammassavanena bhavitabbaṃ, ahampi dhammassavanassa bhāgī bhavissāmīti nisinnaṭṭhānato vuṭṭhāya cammakhaṇḍaṃ papphoṭetvā mahātherānaṃ padānupadiko hutvā nikkhami. Tena vuttaṃ – ‘‘atha kho āyasmā ca mahāmoggallāno āyasmā ca mahākassapo āyasmā ca anuruddho yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamiṃsū’’ti. Upasaṅkamiṃsūti. Paṭipāṭiyā ṭhitā tayo candā viya, sūriyā viya, sīhā viya ca virocamānā upasaṅkamiṃsu.
333. ஏவங் உபஸங்கமந்தே பன தே மஹாதே²ரே ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ அத்தனோ தி³வாட்டா²னே நிஸின்னோயேவ தி³ஸ்வா, ‘‘அஜ்ஜ மஹந்தங் த⁴ம்மஸ்ஸவனங் ப⁴விஸ்ஸதி, மயாபி தஸ்ஸ பா⁴கி³னா ப⁴விதப்³ப³ங், ந கோ² பன ஏககோவ க³மிஸ்ஸாமி, மய்ஹங் பியஸஹாயம்பி ரேவதத்தே²ரங் க³ஹெத்வா க³மிஸ்ஸாமீ’’தி ஸப்³ப³ங் மஹாமொக்³க³ல்லானஸ்ஸ மஹாகஸ்ஸபஸ்ஸ அனுருத்³த⁴ஸ்ஸ உபஸங்கமனே வுத்தனயேனேவ வித்தா²ரதோ வேதி³தப்³ப³ங். இதி தே த்³வே ஜனா படிபாடியா டி²தா த்³வே சந்தா³ விய, ஸூரியா விய, ஸீஹா விய ச விரோசமானா உபஸங்கமிங்ஸு. தேன வுத்தங் – ‘‘அத்³த³ஸா கோ² ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ’’திஆதி³ . தி³ஸ்வான ஆயஸ்மந்தங் ஆனந்த³ங் ஏதத³வோசாதி தூ³ரதோவ தி³ஸ்வா அனுக்கமேன கதா²உபசாரங் ஸம்பத்தமேதங், ‘‘ஏது கோ² ஆயஸ்மா’’திஆதி³வசனங் அவோச. ரமணீயங், ஆவுஸோதி எத்த² து³வித⁴ங் ராமணெய்யகங் வனராமணெய்யகங் புக்³க³லராமணெய்யகஞ்ச. தத்த² வனங் நாம நாக³ஸலளஸாலசம்பகாதீ³ஹி ஸஞ்ச²ன்னங் ஹோதி ப³ஹலச்சா²யங் புப்ப²ப²லூபக³ங் விவித⁴ருக்க²ங் உத³கஸம்பன்னங் கா³மதோ நிஸ்ஸடங், இத³ங் வனராமணெய்யகங் நாம. யங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் –
333. Evaṃ upasaṅkamante pana te mahāthere āyasmā ānando attano divāṭṭhāne nisinnoyeva disvā, ‘‘ajja mahantaṃ dhammassavanaṃ bhavissati, mayāpi tassa bhāginā bhavitabbaṃ, na kho pana ekakova gamissāmi, mayhaṃ piyasahāyampi revatattheraṃ gahetvā gamissāmī’’ti sabbaṃ mahāmoggallānassa mahākassapassa anuruddhassa upasaṅkamane vuttanayeneva vitthārato veditabbaṃ. Iti te dve janā paṭipāṭiyā ṭhitā dve candā viya, sūriyā viya, sīhā viya ca virocamānā upasaṅkamiṃsu. Tena vuttaṃ – ‘‘addasā kho āyasmā sāriputto’’tiādi . Disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocāti dūratova disvā anukkamena kathāupacāraṃ sampattametaṃ, ‘‘etu kho āyasmā’’tiādivacanaṃ avoca. Ramaṇīyaṃ, āvusoti ettha duvidhaṃ rāmaṇeyyakaṃ vanarāmaṇeyyakaṃ puggalarāmaṇeyyakañca. Tattha vanaṃ nāma nāgasalaḷasālacampakādīhi sañchannaṃ hoti bahalacchāyaṃ pupphaphalūpagaṃ vividharukkhaṃ udakasampannaṃ gāmato nissaṭaṃ, idaṃ vanarāmaṇeyyakaṃ nāma. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘ரமணீயானி அரஞ்ஞானி, யத்த² ந ரமதீ ஜனோ;
‘‘Ramaṇīyāni araññāni, yattha na ramatī jano;
வீதராகா³ ரமிஸ்ஸந்தி, ந தே காமக³வேஸினோ’’தி. (த⁴॰ ப॰ 99);
Vītarāgā ramissanti, na te kāmagavesino’’ti. (dha. pa. 99);
வனங் பன ஸசேபி உஜ்ஜங்க³லே ஹோதி நிருத³கங் விரலச்சா²யங் கண்டகஸமாகிண்ணங், பு³த்³தா⁴த³யோபெத்த² அரியா விஹரந்தி, இத³ங் புக்³க³லராமணெய்யகங் நாம. யங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் –
Vanaṃ pana sacepi ujjaṅgale hoti nirudakaṃ viralacchāyaṃ kaṇṭakasamākiṇṇaṃ, buddhādayopettha ariyā viharanti, idaṃ puggalarāmaṇeyyakaṃ nāma. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘கா³மே வா யதி³ வாரஞ்ஞே, நின்னே வா யதி³ வா த²லே;
‘‘Gāme vā yadi vāraññe, ninne vā yadi vā thale;
யத்த² அரஹந்தோ விஹரந்தி, தங் பூ⁴மிராமணெய்யக’’ந்தி. (த⁴॰ ப॰ 98);
Yattha arahanto viharanti, taṃ bhūmirāmaṇeyyaka’’nti. (dha. pa. 98);
இத⁴ பன தங் து³வித⁴ம்பி லப்³ப⁴தி. ததா³ ஹி கோ³ஸிங்க³ஸாலவனங் ஸப்³ப³பாலிபு²ல்லங் ஹோதி குஸுமக³ந்த⁴ஸுக³ந்த⁴ங், ஸதே³வகே செத்த² லோகே அக்³க³புக்³க³லோ ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ திங்ஸஸஹஸ்ஸமத்தேஹி அபி⁴ஞ்ஞாதபி⁴க்கூ²ஹி ஸத்³தி⁴ங் விஹரதி. தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் – ‘‘ரமணீயங், ஆவுஸோ ஆனந்த³, கோ³ஸிங்க³ஸாலவன’’ந்தி.
Idha pana taṃ duvidhampi labbhati. Tadā hi gosiṅgasālavanaṃ sabbapāliphullaṃ hoti kusumagandhasugandhaṃ, sadevake cettha loke aggapuggalo sammāsambuddho tiṃsasahassamattehi abhiññātabhikkhūhi saddhiṃ viharati. Taṃ sandhāya vuttaṃ – ‘‘ramaṇīyaṃ, āvuso ānanda, gosiṅgasālavana’’nti.
தோ³ஸினாதி தோ³ஸாபக³தா, அப்³ப⁴ங் மஹிகா தூ⁴மோ ரஜோ ராஹூதி இமேஹி பஞ்சஹி உபக்கிலேஸேஹி விரஹிதாதி வுத்தங் ஹோதி. ஸப்³ப³பாலிபு²ல்லாதி ஸப்³ப³த்த² பாலிபு²ல்லா, மூலதோ பட்டா²ய யாவ அக்³கா³ அபுப்பி²தட்டா²னங் நாம நத்தி². தி³ப்³பா³ மஞ்ஞே க³ந்தா⁴ ஸம்பவந்தீதி தி³ப்³பா³ மந்தா³ரபுப்ப²கோவிளாரபாரிச்ச²த்தகசந்த³னசுண்ணக³ந்தா⁴ விய ஸமந்தா பவாயந்தி, ஸக்கஸுயாஸந்துஸிதனிம்மானரதிபரனிம்மிதமஹாப்³ரஹ்மானங் ஓதிண்ணட்டா²னங் விய வாயந்தீதி வுத்தங் ஹோதி.
Dosināti dosāpagatā, abbhaṃ mahikā dhūmo rajo rāhūti imehi pañcahi upakkilesehi virahitāti vuttaṃ hoti. Sabbapāliphullāti sabbattha pāliphullā, mūlato paṭṭhāya yāva aggā apupphitaṭṭhānaṃ nāma natthi. Dibbā maññe gandhā sampavantīti dibbā mandārapupphakoviḷārapāricchattakacandanacuṇṇagandhā viya samantā pavāyanti, sakkasuyāsantusitanimmānaratiparanimmitamahābrahmānaṃ otiṇṇaṭṭhānaṃ viya vāyantīti vuttaṃ hoti.
கத²ங்ரூபேன , ஆவுஸோ ஆனந்தா³தி ஆனந்த³த்தே²ரோ தேஸங் பஞ்சன்னங் தே²ரானங் ஸங்க⁴னவகோவ. கஸ்மா தே²ரோ தங்யேவ பட²மங் புச்ச²தீதி? மமாயிதத்தா. தே ஹி த்³வே தே²ரா அஞ்ஞமஞ்ஞங் மமாயிங்ஸு. ஸாரிபுத்தத்தே²ரோ, ‘‘மயா கத்தப்³ப³ங் ஸத்து² உபட்டா²னங் கரோதீ’’தி ஆனந்த³த்தே²ரங் மமாயி. ஆனந்த³த்தே²ரோ ப⁴க³வதோ ஸாவகானங் அக்³கோ³தி ஸாரிபுத்தத்தே²ரங் மமாயி, குலதா³ரகே பப்³பா³ஜெத்வா ஸாரிபுத்தத்தே²ரஸ்ஸ ஸந்திகே உபஜ்ஜ²ங் க³ண்ஹாபேஸி. ஸாரிபுத்தத்தே²ரோபி ததே²வ அகாஸி. ஏவங் ஏகமேகேன அத்தனோ பத்தசீவரங் த³த்வா பப்³பா³ஜெத்வா உபஜ்ஜ²ங் க³ண்ஹாபிதானி பஞ்ச பி⁴க்கு²ஸதானி அஹேஸுங். ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ பணீதானி சீவராதீ³னிபி லபி⁴த்வா தே²ரஸ்ஸேவ தே³தி.
Kathaṃrūpena, āvuso ānandāti ānandatthero tesaṃ pañcannaṃ therānaṃ saṅghanavakova. Kasmā thero taṃyeva paṭhamaṃ pucchatīti? Mamāyitattā. Te hi dve therā aññamaññaṃ mamāyiṃsu. Sāriputtatthero, ‘‘mayā kattabbaṃ satthu upaṭṭhānaṃ karotī’’ti ānandattheraṃ mamāyi. Ānandatthero bhagavato sāvakānaṃ aggoti sāriputtattheraṃ mamāyi, kuladārake pabbājetvā sāriputtattherassa santike upajjhaṃ gaṇhāpesi. Sāriputtattheropi tatheva akāsi. Evaṃ ekamekena attano pattacīvaraṃ datvā pabbājetvā upajjhaṃ gaṇhāpitāni pañca bhikkhusatāni ahesuṃ. Āyasmā ānando paṇītāni cīvarādīnipi labhitvā therasseva deti.
ஏகோ கிர ப்³ராஹ்மணோ சிந்தேஸி – ‘‘பு³த்³த⁴ரதனஸ்ஸ ச ஸங்க⁴ரதனஸ்ஸ ச பூஜா பஞ்ஞாயதி, கத²ங் நு கோ² த⁴ம்மரதனங் பூஜிதங் நாம ஹோதீ’’தி? ஸோ ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா ஏதமத்த²ங் புச்சி². ப⁴க³வா ஆஹ – ‘‘ஸசேஸி, ப்³ராஹ்மண, த⁴ம்மரதனங் பூஜிதுகாமோ, ஏகங் ப³ஹுஸ்ஸுதங் பூஜேஹீ’’தி ப³ஹுஸ்ஸுதங், ப⁴ந்தே, ஆசிக்க²தா²தி பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் புச்ச²தி. ஸோ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் உபஸங்கமித்வா ப³ஹுஸ்ஸுதங், ப⁴ந்தே, ஆசிக்க²தா²தி ஆஹ. ஆனந்த³த்தே²ரோ ப்³ராஹ்மணாதி. ப்³ராஹ்மணோ தே²ரங் ஸஹஸ்ஸக்³க⁴னிகேன சீவரேன பூஜேஸி. தே²ரோ தங் க³ஹெத்வா ப⁴க³வதோ ஸந்திகங் அக³மாஸி. ப⁴க³வா ‘‘குதோ, ஆனந்த³, லத்³த⁴’’ந்தி ஆஹ. ஏகேன, ப⁴ந்தே, ப்³ராஹ்மணேன தி³ன்னங், இத³ங் பனாஹங் ஆயஸ்மதோ ஸாரிபுத்தஸ்ஸ தா³துகாமோதி. தே³ஹி, ஆனந்தா³தி. சாரிகங் பக்கந்தோ, ப⁴ந்தேதி. ஆக³தகாலே தே³ஹீதி. ஸிக்கா²பத³ங், ப⁴ந்தே, பஞ்ஞத்தந்தி. கதா³ பன ஸாரிபுத்தோ ஆக³மிஸ்ஸதீதி? த³ஸாஹமத்தேன, ப⁴ந்தேதி. ‘‘அனுஜானாமி, ஆனந்த³, த³ஸாஹபரமங் அதிரேகசீவரங் நிக்கி²பிது’’ந்தி (பாரா॰ 461; மஹாவ॰ 347) ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞபேஸி. ஸாரிபுத்தத்தே²ரோபி ததே²வ யங்கிஞ்சி மனாபங் லப⁴தி, தங் ஆனந்த³த்தே²ரஸ்ஸ தே³தி. ஏவங் தே தே²ரா அஞ்ஞமஞ்ஞங் மமாயிங்ஸு, இதி மமாயிதத்தா பட²மங் புச்சி².
Eko kira brāhmaṇo cintesi – ‘‘buddharatanassa ca saṅgharatanassa ca pūjā paññāyati, kathaṃ nu kho dhammaratanaṃ pūjitaṃ nāma hotī’’ti? So bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ pucchi. Bhagavā āha – ‘‘sacesi, brāhmaṇa, dhammaratanaṃ pūjitukāmo, ekaṃ bahussutaṃ pūjehī’’ti bahussutaṃ, bhante, ācikkhathāti bhikkhusaṅghaṃ pucchati. So bhikkhusaṅghaṃ upasaṅkamitvā bahussutaṃ, bhante, ācikkhathāti āha. Ānandatthero brāhmaṇāti. Brāhmaṇo theraṃ sahassagghanikena cīvarena pūjesi. Thero taṃ gahetvā bhagavato santikaṃ agamāsi. Bhagavā ‘‘kuto, ānanda, laddha’’nti āha. Ekena, bhante, brāhmaṇena dinnaṃ, idaṃ panāhaṃ āyasmato sāriputtassa dātukāmoti. Dehi, ānandāti. Cārikaṃ pakkanto, bhanteti. Āgatakāle dehīti. Sikkhāpadaṃ, bhante, paññattanti. Kadā pana sāriputto āgamissatīti? Dasāhamattena, bhanteti. ‘‘Anujānāmi, ānanda, dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ nikkhipitu’’nti (pārā. 461; mahāva. 347) sikkhāpadaṃ paññapesi. Sāriputtattheropi tatheva yaṃkiñci manāpaṃ labhati, taṃ ānandattherassa deti. Evaṃ te therā aññamaññaṃ mamāyiṃsu, iti mamāyitattā paṭhamaṃ pucchi.
அபிச அனுமதிபுச்சா² நாமேஸா கு²த்³த³கதோ பட்டா²ய புச்சி²தப்³பா³ ஹோதி. தஸ்மா தே²ரோ சிந்தேஸி – ‘‘அஹங் பட²மங் ஆனந்த³ங் புச்சி²ஸ்ஸாமி, ஆனந்தோ³ அத்தனோ படிபா⁴னங் ப்³யாகரிஸ்ஸதி. ததோ ரேவதங், அனுருத்³த⁴ங், மஹாகஸ்ஸபங், மஹாமொக்³க³ல்லானங் புச்சி²ஸ்ஸாமி. மஹாமொக்³க³ல்லானோ அத்தனோ படிபா⁴னங் ப்³யாகரிஸ்ஸதி. ததோ பஞ்சபி தே²ரா மங் புச்சி²ஸ்ஸந்தி, அஹம்பி அத்தனோ படிபா⁴னங் ப்³யாகரிஸ்ஸாமீ’’தி. எத்தாவதாபி அயங் த⁴ம்மதே³ஸனா ஸிகா²ப்பத்தா வேபுல்லப்பத்தா ந ப⁴விஸ்ஸதி, அத² மயங் ஸப்³பே³பி த³ஸப³லங் உபஸங்கமித்வா புச்சி²ஸ்ஸாம, ஸத்தா² ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணேன ப்³யாகரிஸ்ஸதி. எத்தாவதா அயங் த⁴ம்மதே³ஸனா ஸிகா²ப்பத்தா வேபுல்லப்பத்தா ப⁴விஸ்ஸதி. யதா² ஹி ஜனபத³ம்ஹி உப்பன்னோ அட்டோ கா³மபோ⁴ஜகங் பாபுணாதி, தஸ்மிங் நிச்சி²துங் அஸக்கொந்தே ஜனபத³போ⁴ஜகங் பாபுணாதி, தஸ்மிங் அஸக்கொந்தே மஹாவினிச்ச²யஅமச்சங், தஸ்மிங் அஸக்கொந்தே ஸேனாபதிங், தஸ்மிங் அஸக்கொந்தே உபராஜங், தஸ்மிங் வினிச்சி²துங் அஸக்கொந்தே ராஜானங் பாபுணாதி, ரஞ்ஞா வினிச்சி²தகாலதோ பட்டா²ய அட்டோ அபராபரங் ந ஸஞ்சரதி, ராஜவசனேனேவ சி²ஜ்ஜதி. ஏவமேவங் அஹஞ்ஹி பட²மங் ஆனந்த³ங் புச்சி²ஸ்ஸாமி…பே॰… அத² மயங் ஸப்³பே³பி த³ஸப³லங் உபஸங்கமித்வா புச்சி²ஸ்ஸாம, ஸத்தா² ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணேன ப்³யாகரிஸ்ஸதி. எத்தாவதா அயங் த⁴ம்மதே³ஸனா ஸிகா²ப்பத்தா வேபுல்லப்பத்தா ப⁴விஸ்ஸதி. ஏவங் அனுமதிபுச்ச²ங் புச்ச²ந்தோ தே²ரோ பட²மங் ஆனந்த³த்தே²ரங் புச்சி².
Apica anumatipucchā nāmesā khuddakato paṭṭhāya pucchitabbā hoti. Tasmā thero cintesi – ‘‘ahaṃ paṭhamaṃ ānandaṃ pucchissāmi, ānando attano paṭibhānaṃ byākarissati. Tato revataṃ, anuruddhaṃ, mahākassapaṃ, mahāmoggallānaṃ pucchissāmi. Mahāmoggallāno attano paṭibhānaṃ byākarissati. Tato pañcapi therā maṃ pucchissanti, ahampi attano paṭibhānaṃ byākarissāmī’’ti. Ettāvatāpi ayaṃ dhammadesanā sikhāppattā vepullappattā na bhavissati, atha mayaṃ sabbepi dasabalaṃ upasaṅkamitvā pucchissāma, satthā sabbaññutaññāṇena byākarissati. Ettāvatā ayaṃ dhammadesanā sikhāppattā vepullappattā bhavissati. Yathā hi janapadamhi uppanno aṭṭo gāmabhojakaṃ pāpuṇāti, tasmiṃ nicchituṃ asakkonte janapadabhojakaṃ pāpuṇāti, tasmiṃ asakkonte mahāvinicchayaamaccaṃ, tasmiṃ asakkonte senāpatiṃ, tasmiṃ asakkonte uparājaṃ, tasmiṃ vinicchituṃ asakkonte rājānaṃ pāpuṇāti, raññā vinicchitakālato paṭṭhāya aṭṭo aparāparaṃ na sañcarati, rājavacaneneva chijjati. Evamevaṃ ahañhi paṭhamaṃ ānandaṃ pucchissāmi…pe… atha mayaṃ sabbepi dasabalaṃ upasaṅkamitvā pucchissāma, satthā sabbaññutaññāṇena byākarissati. Ettāvatā ayaṃ dhammadesanā sikhāppattā vepullappattā bhavissati. Evaṃ anumatipucchaṃ pucchanto thero paṭhamaṃ ānandattheraṃ pucchi.
ப³ஹுஸ்ஸுதோ ஹோதீதி ப³ஹு அஸ்ஸ ஸுதங் ஹோதி, நவங்க³ங் ஸத்து²ஸாஸனங் பாளிஅனுஸந்தி⁴புப்³பா³பரவஸேன உக்³க³ஹிதங் ஹோதீதி அத்தோ². ஸுதத⁴ரோதி ஸுதஸ்ஸ ஆதா⁴ரபூ⁴தோ. யஸ்ஸ ஹி இதோ க³ஹிதங் இதோ பலாயதி, சி²த்³த³க⁴டே உத³கங் விய ந திட்ட²தி, பரிஸமஜ்ஜே² ஏகங் ஸுத்தங் வா ஜாதகங் வா கதே²துங் வா வாசேதுங் வா ந ஸக்கோதி, அயங் ந ஸுதத⁴ரோ நாம. யஸ்ஸ பன உக்³க³ஹிதங் பு³த்³த⁴வசனங் உக்³க³ஹிதகாலஸதி³ஸமேவ ஹோதி, த³ஸபி வீஸதிபி வஸ்ஸானி ஸஜ்ஜா²யங் அகரொந்தஸ்ஸ ந நஸ்ஸதி, அயங் ஸுதத⁴ரோ நாம. ஸுதஸன்னிசயோதி ஸுதஸ்ஸ ஸன்னிசயபூ⁴தோ. யதா² ஹி ஸுதங் ஹத³யமஞ்ஜூஸாய ஸன்னிசிதங் ஸிலாயங் லேகா² விய, ஸுவண்ணக⁴டே பக்கி²த்தஸீஹவஸா விய ச அஜ்ஜோ²ஸாய திட்ட²தி, அயங் ஸுதஸன்னிசயோ நாம. தா⁴தாதி டி²தா பகு³ணா. ஏகச்சஸ்ஸ ஹி உக்³க³ஹிதங் பு³த்³த⁴வசனங் தா⁴தங் பகு³ணங் நிச்சலிதங் ந ஹோதி, அஸுகஸுத்தங் வா ஜாதகங் வா கதே²ஹீதி வுத்தே ஸஜ்ஜா²யித்வா ஸங்ஸந்தி³த்வா ஸமனுக்³கா³ஹித்வா ஜானிஸ்ஸாமீதி வத³தி. ஏகச்சஸ்ஸ தா⁴தங் பகு³ணங் ப⁴வங்க³ஸோதஸதி³ஸங் ஹோதி, அஸுகஸுத்தங் வா ஜாதகங் வா கதே²ஹீதி வுத்தே உத்³த⁴ரித்வா தமேவ கதே²தி. தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘தா⁴தா’’தி.
Bahussuto hotīti bahu assa sutaṃ hoti, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ pāḷianusandhipubbāparavasena uggahitaṃ hotīti attho. Sutadharoti sutassa ādhārabhūto. Yassa hi ito gahitaṃ ito palāyati, chiddaghaṭe udakaṃ viya na tiṭṭhati, parisamajjhe ekaṃ suttaṃ vā jātakaṃ vā kathetuṃ vā vācetuṃ vā na sakkoti, ayaṃ na sutadharo nāma. Yassa pana uggahitaṃ buddhavacanaṃ uggahitakālasadisameva hoti, dasapi vīsatipi vassāni sajjhāyaṃ akarontassa na nassati, ayaṃ sutadharo nāma. Sutasannicayoti sutassa sannicayabhūto. Yathā hi sutaṃ hadayamañjūsāya sannicitaṃ silāyaṃ lekhā viya, suvaṇṇaghaṭe pakkhittasīhavasā viya ca ajjhosāya tiṭṭhati, ayaṃ sutasannicayo nāma. Dhātāti ṭhitā paguṇā. Ekaccassa hi uggahitaṃ buddhavacanaṃ dhātaṃ paguṇaṃ niccalitaṃ na hoti, asukasuttaṃ vā jātakaṃ vā kathehīti vutte sajjhāyitvā saṃsanditvā samanuggāhitvā jānissāmīti vadati. Ekaccassa dhātaṃ paguṇaṃ bhavaṅgasotasadisaṃ hoti, asukasuttaṃ vā jātakaṃ vā kathehīti vutte uddharitvā tameva katheti. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘dhātā’’ti.
வசஸா பரிசிதாதி ஸுத்தத³ஸக-வக்³க³த³ஸக-பண்ணாஸத³ஸகானங் வஸேன வாசாய ஸஜ்ஜா²யிதா. மனஸானுபெக்கி²தாதி சித்தேன அனுபெக்கி²தா, யஸ்ஸ வாசாய ஸஜ்ஜா²யிதங் பு³த்³த⁴வசனங் மனஸா சிந்தெந்தஸ்ஸ தத்த² தத்த² பாகடங் ஹோதி. மஹாதீ³பங் ஜாலெத்வா டி²தஸ்ஸ ரூபக³தங் விய பஞ்ஞாயதி. தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் – ‘‘வசஸா பரிசிதா மனஸானுபெக்கி²தா’’தி. தி³ட்டி²யா ஸுப்படிவித்³தா⁴தி அத்த²தோ ச காரணதோ ச பஞ்ஞாய ஸுப்படிவித்³தா⁴. பரிமண்ட³லேஹி பத³ப்³யஞ்ஜனேஹீதி எத்த² பத³மேவ அத்த²ஸ்ஸ ப்³யஞ்ஜனதோ பத³ப்³யஞ்ஜனங், தங் அக்க²ரபாரிபூரிங் கத்வா த³ஸவித⁴ப்³யஞ்ஜனபு³த்³தி⁴யோ அபரிஹாபெத்வா வுத்தங் பரிமண்ட³லங் நாம ஹோதி, ஏவரூபேஹி பத³ப்³யஞ்ஜனேஹீதி அத்தோ². அபிச யோ பி⁴க்கு² பரிஸதி த⁴ம்மங் தே³ஸெந்தோ ஸுத்தங் வா ஜாதகங் வா நிக்க²பித்வா அஞ்ஞங் உபாரம்ப⁴கரங் ஸுத்தங் ஆஹரதி, தஸ்ஸ உபமங் கதே²தி, தத³த்த²ங் ஓஹாரேதி, ஏவமித³ங் க³ஹெத்வா எத்த² கி²பந்தோ ஏகபஸ்ஸேனேவ பரிஹரந்தோ காலங் ஞத்வா வுட்ட²ஹதி. நிக்கி²த்தஸுத்தங் பன நிக்க²த்தமத்தமேவ ஹோதி, தஸ்ஸ கதா² அபரிமண்ட³லா நாம ஹோதி. யோ பன ஸுத்தங் வா ஜாதகங் வா நிக்கி²பித்வா ப³ஹி ஏகபத³ம்பி அக³ந்த்வா பாளியா அனுஸந்தி⁴ஞ்ச புப்³பா³பரஞ்ச அமக்கெ²ந்தோ ஆசரியேஹி தி³ன்னநயே ட²த்வா துலிகாய பரிச்சி²ந்த³ந்தோ விய, க³ம்பீ⁴ரமாதிகாய உத³கங் பேஸெந்தோ விய, பத³ங் கொட்டெந்தோ ஸிந்த⁴வாஜானீயோ விய க³ச்ச²தி, தஸ்ஸ கதா² பரிமண்ட³லா நாம ஹோதி. ஏவரூபிங் கத²ங் ஸந்தா⁴ய – ‘‘பரிமண்ட³லேஹி பத³ப்³யஞ்ஜனேஹீ’’தி வுத்தங்.
Vacasā paricitāti suttadasaka-vaggadasaka-paṇṇāsadasakānaṃ vasena vācāya sajjhāyitā. Manasānupekkhitāti cittena anupekkhitā, yassa vācāya sajjhāyitaṃ buddhavacanaṃ manasā cintentassa tattha tattha pākaṭaṃ hoti. Mahādīpaṃ jāletvā ṭhitassa rūpagataṃ viya paññāyati. Taṃ sandhāya vuttaṃ – ‘‘vacasā paricitā manasānupekkhitā’’ti. Diṭṭhiyā suppaṭividdhāti atthato ca kāraṇato ca paññāya suppaṭividdhā. Parimaṇḍalehipadabyañjanehīti ettha padameva atthassa byañjanato padabyañjanaṃ, taṃ akkharapāripūriṃ katvā dasavidhabyañjanabuddhiyo aparihāpetvā vuttaṃ parimaṇḍalaṃ nāma hoti, evarūpehi padabyañjanehīti attho. Apica yo bhikkhu parisati dhammaṃ desento suttaṃ vā jātakaṃ vā nikkhapitvā aññaṃ upārambhakaraṃ suttaṃ āharati, tassa upamaṃ katheti, tadatthaṃ ohāreti, evamidaṃ gahetvā ettha khipanto ekapasseneva pariharanto kālaṃ ñatvā vuṭṭhahati. Nikkhittasuttaṃ pana nikkhattamattameva hoti, tassa kathā aparimaṇḍalā nāma hoti. Yo pana suttaṃ vā jātakaṃ vā nikkhipitvā bahi ekapadampi agantvā pāḷiyā anusandhiñca pubbāparañca amakkhento ācariyehi dinnanaye ṭhatvā tulikāya paricchindanto viya, gambhīramātikāya udakaṃ pesento viya, padaṃ koṭṭento sindhavājānīyo viya gacchati, tassa kathā parimaṇḍalā nāma hoti. Evarūpiṃ kathaṃ sandhāya – ‘‘parimaṇḍalehi padabyañjanehī’’ti vuttaṃ.
அனுப்பப³ந்தே⁴ஹீதி எத்த² யோ பி⁴க்கு² த⁴ம்மங் கதெ²ந்தோ ஸுத்தங் வா ஜாதகங் வா ஆரபி⁴த்வா ஆரத்³த⁴காலதோ பட்டா²ய துரிததுரிதோ அரணிங் மந்தெ²ந்தோ விய, உண்ஹகா²த³னீயங் கா²த³ந்தோ விய, பாளியா அனுஸந்தி⁴புப்³பா³பரேஸு க³ஹிதங் க³ஹிதமேவ அக்³க³ஹிதங் அக்³க³ஹிதமேவ ச கத்வா புராணபண்ணந்தரேஸு சரமானங் கோ³த⁴ங் உட்ட²பெந்தோ விய தத்த² தத்த² பஹரந்தோ ஓஸாபெந்தோ ஓஹாய க³ச்ச²தி. யோபி த⁴ம்மங் கதெ²ந்தோ காலேன ஸீக⁴ங் காலேன த³ந்த⁴ங் காலேன மஹாஸத்³த³ங் காலேன கு²த்³த³கஸத்³த³ங் கரோதி. யதா² பேதக்³கி³ காலேன ஜலதி, காலேன நிப்³பா³யதி, ஏவமேவ இத⁴ பேதக்³கி³த⁴ம்மகதி²கோ நாம ஹோதி, பரிஸாய உட்டா²துகாமாய புனப்புனங் ஆரப⁴தி. யோபி கதெ²ந்தோ தத்த² தத்த² வித்தா²யதி, நித்து²னந்தோ கந்த³ந்தோ விய கதே²தி, இமேஸங் ஸப்³பே³ஸம்பி கதா² அப்பப³ந்தா⁴ நாம ஹோதி. யோ பன ஸுத்தங் ஆரபி⁴த்வா ஆசரியேஹி தி³ன்னநயே டி²தோ அச்சி²ன்னதா⁴ரங் கத்வா நதீ³ஸோதங் விய பவத்தேதி, ஆகாஸக³ங்க³தோ ப⁴ஸ்ஸமானங் உத³கங் விய நிரந்தரங் கத²ங் பவத்தேதி, தஸ்ஸ கதா² அனுப்பப³ந்தா⁴ ஹோதி. தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘அனுப்பப³ந்தே⁴ஹீ’’தி. அனுஸயஸமுக்³கா⁴தாயாதி ஸத்தன்னங் அனுஸயானங் ஸமுக்³கா⁴தத்தா²ய. ஏவரூபேனாதி ஏவரூபேன ப³ஹுஸ்ஸுதேன பி⁴க்கு²னா ததா²ரூபேனேவ பி⁴க்கு²ஸதேன பி⁴க்கு²ஸஹஸ்ஸேன வா ஸங்கா⁴டிகண்ணேன வா ஸங்கா⁴டிகண்ணங், பல்லங்கேன வா பல்லங்கங் ஆஹச்ச நிஸின்னேன கோ³ஸிங்க³ஸாலவனங் ஸோபெ⁴ய்ய. இமினா நயேன ஸப்³ப³வாரேஸு அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.
Anuppabandhehīti ettha yo bhikkhu dhammaṃ kathento suttaṃ vā jātakaṃ vā ārabhitvā āraddhakālato paṭṭhāya turitaturito araṇiṃ manthento viya, uṇhakhādanīyaṃ khādanto viya, pāḷiyā anusandhipubbāparesu gahitaṃ gahitameva aggahitaṃ aggahitameva ca katvā purāṇapaṇṇantaresu caramānaṃ godhaṃ uṭṭhapento viya tattha tattha paharanto osāpento ohāya gacchati. Yopi dhammaṃ kathento kālena sīghaṃ kālena dandhaṃ kālena mahāsaddaṃ kālena khuddakasaddaṃ karoti. Yathā petaggi kālena jalati, kālena nibbāyati, evameva idha petaggidhammakathiko nāma hoti, parisāya uṭṭhātukāmāya punappunaṃ ārabhati. Yopi kathento tattha tattha vitthāyati, nitthunanto kandanto viya katheti, imesaṃ sabbesampi kathā appabandhā nāma hoti. Yo pana suttaṃ ārabhitvā ācariyehi dinnanaye ṭhito acchinnadhāraṃ katvā nadīsotaṃ viya pavatteti, ākāsagaṅgato bhassamānaṃ udakaṃ viya nirantaraṃ kathaṃ pavatteti, tassa kathā anuppabandhā hoti. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘anuppabandhehī’’ti. Anusayasamugghātāyāti sattannaṃ anusayānaṃ samugghātatthāya. Evarūpenāti evarūpena bahussutena bhikkhunā tathārūpeneva bhikkhusatena bhikkhusahassena vā saṅghāṭikaṇṇena vā saṅghāṭikaṇṇaṃ, pallaṅkena vā pallaṅkaṃ āhacca nisinnena gosiṅgasālavanaṃ sobheyya. Iminā nayena sabbavāresu attho veditabbo.
334. படிஸல்லானங் அஸ்ஸ ஆராமோதி படிஸல்லானாராமோ. படிஸல்லானே ரதோதி படிஸல்லானரதோ.
334. Paṭisallānaṃ assa ārāmoti paṭisallānārāmo. Paṭisallāne ratoti paṭisallānarato.
335. ஸஹஸ்ஸங் லோகானந்தி ஸஹஸ்ஸங் லோகதா⁴தூனங். எத்தகஞ்ஹி தே²ரஸ்ஸ து⁴வஸேவனங் ஆவஜ்ஜனபடிப³த்³த⁴ங், ஆகங்க²மானோ பன தே²ரோ அனேகானிபி சக்கவாளஸஹஸ்ஸானி வோலோகேதியேவ. உபரிபாஸாத³வரக³தோதி ஸத்தபூ⁴மகஸ்ஸ வா நவபூ⁴மகஸ்ஸ வா பாஸாத³வரஸ்ஸ உபரி க³தோ. ஸஹஸ்ஸங் நேமிமண்ட³லானங் வோலோகெய்யாதி பாஸாத³பரிவேணே நாபி⁴யா பதிட்டி²தானங் நேமிவட்டியா நேமிவட்டிங் ஆஹச்ச டி²தானங் நேமிமண்ட³லானங் ஸஹஸ்ஸங் வாதபானங் விவரித்வா ஓலோகெய்ய, தஸ்ஸ நாபி⁴யோபி பாகடா ஹொந்தி, அராபி அரந்தரானிபி நேமியோபி. ஏவமேவ கோ², ஆவுஸோதி, ஆவுஸோ, ஏவங் அயம்பி தி³ப்³ப³சக்கு²கோ பி⁴க்கு² தி³ப்³பே³ன சக்கு²னா அதிக்கந்தமானுஸகேன ஸஹஸ்ஸங் லோகானங் வோலோகேதி. தஸ்ஸ பாஸாதே³ டி²தபுரிஸஸ்ஸ சக்கனாபி⁴யோ விய சக்கவாளஸஹஸ்ஸே ஸினேருஸஹஸ்ஸங் பாகடங் ஹோதி. அரா விய தீ³பா பாகடா ஹொந்தி. அரந்தரானி விய தீ³பட்டி²தமனுஸ்ஸா பாகடா ஹொந்தி. நேமியோ விய சக்கவாளபப்³ப³தா பாகடா ஹொந்தி.
335.Sahassaṃlokānanti sahassaṃ lokadhātūnaṃ. Ettakañhi therassa dhuvasevanaṃ āvajjanapaṭibaddhaṃ, ākaṅkhamāno pana thero anekānipi cakkavāḷasahassāni voloketiyeva. Uparipāsādavaragatoti sattabhūmakassa vā navabhūmakassa vā pāsādavarassa upari gato. Sahassaṃ nemimaṇḍalānaṃ volokeyyāti pāsādapariveṇe nābhiyā patiṭṭhitānaṃ nemivaṭṭiyā nemivaṭṭiṃ āhacca ṭhitānaṃ nemimaṇḍalānaṃ sahassaṃ vātapānaṃ vivaritvā olokeyya, tassa nābhiyopi pākaṭā honti, arāpi arantarānipi nemiyopi. Evameva kho, āvusoti, āvuso, evaṃ ayampi dibbacakkhuko bhikkhu dibbena cakkhunā atikkantamānusakena sahassaṃ lokānaṃ voloketi. Tassa pāsāde ṭhitapurisassa cakkanābhiyo viya cakkavāḷasahasse sinerusahassaṃ pākaṭaṃ hoti. Arā viya dīpā pākaṭā honti. Arantarāni viya dīpaṭṭhitamanussā pākaṭā honti. Nemiyo viya cakkavāḷapabbatā pākaṭā honti.
336. ஆரஞ்ஞிகோதி ஸமாதி³ண்ணஅரஞ்ஞது⁴தங்கோ³. ஸேஸபதே³ஸுபி ஏஸேவ நயோ.
336.Āraññikoti samādiṇṇaaraññadhutaṅgo. Sesapadesupi eseva nayo.
337. நோ ச ஸங்ஸாதெ³ந்தீதி ந ஓஸாதெ³ந்தி. ஸஹேதுகஞ்ஹி ஸகாரணங் கத்வா பஞ்ஹங் புச்சி²துங் விஸ்ஸஜ்ஜிதும்பி அஸக்கொந்தோ ஸங்ஸாதே³தி நாம. ஏவங் ந கரொந்தீதி அத்தோ². பவத்தினீ ஹோதீதி நதீ³ஸோதோத³கங் விய பவத்ததி.
337.No ca saṃsādentīti na osādenti. Sahetukañhi sakāraṇaṃ katvā pañhaṃ pucchituṃ vissajjitumpi asakkonto saṃsādeti nāma. Evaṃ na karontīti attho. Pavattinī hotīti nadīsotodakaṃ viya pavattati.
338. யாய விஹாரஸமாபத்தியாதி யாய லோகியாய விஹாரஸமாபத்தியா, யாய லோகுத்தராய விஹாரஸமாபத்தியா.
338.Yāyavihārasamāpattiyāti yāya lokiyāya vihārasamāpattiyā, yāya lokuttarāya vihārasamāpattiyā.
339. ஸாது⁴ ஸாது⁴ ஸாரிபுத்தாதி அயங் ஸாது⁴காரோ ஆனந்த³த்தே²ரஸ்ஸ தி³ன்னோ. ஸாரிபுத்தத்தே²ரேன பன ஸத்³தி⁴ங் ப⁴க³வா ஆலபதி. ஏஸ நயோ ஸப்³ப³த்த². யதா² தங் ஆனந்தோ³வாதி யதா² ஆனந்தோ³வ ஸம்மா ப்³யாகரணமானோ ப்³யாகரெய்ய, ஏவங் ப்³யாகதங் ஆனந்தே³ன அத்தனோ அனுச்ச²விகமேவ, அஜ்ஜா²ஸயானுரூபமேவ ப்³யாகதந்தி அத்தோ². ஆனந்த³த்தே²ரோ ஹி அத்தனாபி ப³ஹுஸ்ஸுதோ, அஜ்ஜா²ஸயோபிஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹோ வத ஸாஸனே ஸப்³ரஹ்மசாரீ ப³ஹுஸ்ஸுதா ப⁴வெய்யு’’ந்தி. கஸ்மா? ப³ஹுஸ்ஸுதஸ்ஸ ஹி கப்பியாகப்பியங் ஸாவஜ்ஜானவஜ்ஜங், க³ருகலஹுகங் ஸதேகிச்சா²தேகிச்ச²ங் பாகடங் ஹோதி. ப³ஹுஸ்ஸுதோ உக்³க³ஹிதபு³த்³த⁴வசனங் ஆவஜ்ஜித்வா இமஸ்மிங் டா²னே ஸீலங் கதி²தங், இமஸ்மிங் ஸமாதி⁴, இமஸ்மிங் விபஸ்ஸனா, இமஸ்மிங் மக்³க³ப²லனிப்³பா³னானீதி ஸீலஸ்ஸ ஆக³தட்டா²னே ஸீலங் பூரெத்வா, ஸமாதி⁴ஸ்ஸ ஆக³தட்டா²னே ஸமாதி⁴ங் பூரெத்வா விபஸ்ஸனாய ஆக³தட்டா²னே விபஸ்ஸனாக³ப்³ப⁴ங் க³ண்ஹாபெத்வா மக்³க³ங் பா⁴வெத்வா ப²லங் ஸச்சி²கரோதி. தஸ்மா தே²ரஸ்ஸ ஏவங் அஜ்ஜா²ஸயோ ஹோதி – ‘‘அஹோ வத ஸப்³ரஹ்மசாரீ ஏகங் வா த்³வே வா தயோ வா சத்தாரோ வா பஞ்ச வா நிகாயே உக்³க³ஹெத்வா ஆவஜ்ஜந்தா ஸீலாதீ³னங் ஆக³தட்டா²னேஸு ஸீலாதீ³னி பரிபூரெத்வா அனுக்கமேன மக்³க³ப²லனிப்³பா³னானி ஸச்சி²கரெய்யு’’ந்தி. ஸேஸவாரேஸுபி ஏஸேவ நயோ.
339.Sādhu sādhu sāriputtāti ayaṃ sādhukāro ānandattherassa dinno. Sāriputtattherena pana saddhiṃ bhagavā ālapati. Esa nayo sabbattha. Yathā taṃ ānandovāti yathā ānandova sammā byākaraṇamāno byākareyya, evaṃ byākataṃ ānandena attano anucchavikameva, ajjhāsayānurūpameva byākatanti attho. Ānandatthero hi attanāpi bahussuto, ajjhāsayopissa evaṃ hoti – ‘‘aho vata sāsane sabrahmacārī bahussutā bhaveyyu’’nti. Kasmā? Bahussutassa hi kappiyākappiyaṃ sāvajjānavajjaṃ, garukalahukaṃ satekicchātekicchaṃ pākaṭaṃ hoti. Bahussuto uggahitabuddhavacanaṃ āvajjitvā imasmiṃ ṭhāne sīlaṃ kathitaṃ, imasmiṃ samādhi, imasmiṃ vipassanā, imasmiṃ maggaphalanibbānānīti sīlassa āgataṭṭhāne sīlaṃ pūretvā, samādhissa āgataṭṭhāne samādhiṃ pūretvā vipassanāya āgataṭṭhāne vipassanāgabbhaṃ gaṇhāpetvā maggaṃ bhāvetvā phalaṃ sacchikaroti. Tasmā therassa evaṃ ajjhāsayo hoti – ‘‘aho vata sabrahmacārī ekaṃ vā dve vā tayo vā cattāro vā pañca vā nikāye uggahetvā āvajjantā sīlādīnaṃ āgataṭṭhānesu sīlādīni paripūretvā anukkamena maggaphalanibbānāni sacchikareyyu’’nti. Sesavāresupi eseva nayo.
340. ஆயஸ்மா ஹி ரேவதோ ஜா²னஜ்ஜா²ஸயோ ஜா²னாபி⁴ரதோ, தஸ்மாஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹோ வத ஸப்³ரஹ்மசாரீ ஏகிகா நிஸீதி³த்வா கஸிணபரிகம்மங் கத்வா அட்ட² ஸமாபத்தியோ நிப்³ப³த்தெத்வா ஜா²னபத³ட்டா²னங் விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா லோகுத்தரத⁴ம்மங் ஸச்சி²கரெய்யு’’ந்தி. தஸ்மா ஏவங் ப்³யாகாஸி.
340. Āyasmā hi revato jhānajjhāsayo jhānābhirato, tasmāssa evaṃ hoti – ‘‘aho vata sabrahmacārī ekikā nisīditvā kasiṇaparikammaṃ katvā aṭṭha samāpattiyo nibbattetvā jhānapadaṭṭhānaṃ vipassanaṃ vaḍḍhetvā lokuttaradhammaṃ sacchikareyyu’’nti. Tasmā evaṃ byākāsi.
341. ஆயஸ்மா அனுருத்³தோ⁴ தி³ப்³ப³சக்கு²கோ, தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹோ வத ஸப்³ரஹ்மசாரீ ஆலோகங் வட்³டெ⁴த்வா தி³ப்³பே³ன சக்கு²னா அனேகேஸு சக்கவாளஸஹஸ்ஸேஸு சவமானே ச உபபஜ்ஜமானே ச ஸத்தே தி³ஸ்வா வட்டப⁴யேன சித்தங் ஸங்வேஜெத்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா லோகுத்தரத⁴ம்மங் ஸச்சி²கரெய்யு’’ந்தி. தஸ்மா ஏவங் ப்³யாகாஸி.
341. Āyasmā anuruddho dibbacakkhuko, tassa evaṃ hoti – ‘‘aho vata sabrahmacārī ālokaṃ vaḍḍhetvā dibbena cakkhunā anekesu cakkavāḷasahassesu cavamāne ca upapajjamāne ca satte disvā vaṭṭabhayena cittaṃ saṃvejetvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā lokuttaradhammaṃ sacchikareyyu’’nti. Tasmā evaṃ byākāsi.
342. ஆயஸ்மா மஹாகஸ்ஸபோ து⁴தவாதோ³, தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹோ வத ஸப்³ரஹ்மசாரீ து⁴தவாதா³ ஹுத்வா து⁴தங்கா³னுபா⁴வேன பச்சயதண்ஹங் மிலாபெத்வா அபரேபி நானப்பகாரே கிலேஸே து⁴னித்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா லோகுத்தரத⁴ம்மங் ஸச்சி²கரெய்யு’’ந்தி. தஸ்மா ஏவங் ப்³யாகாஸி.
342. Āyasmā mahākassapo dhutavādo, tassa evaṃ hoti – ‘‘aho vata sabrahmacārī dhutavādā hutvā dhutaṅgānubhāvena paccayataṇhaṃ milāpetvā aparepi nānappakāre kilese dhunitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā lokuttaradhammaṃ sacchikareyyu’’nti. Tasmā evaṃ byākāsi.
343. ஆயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ ஸமாதி⁴பாரமியா மத்த²கங் பத்தோ, ஸுகு²மங் பன சித்தந்தரங் க²ந்த⁴ந்தரங் தா⁴த்வந்தரங் ஆயதனந்தரங் ஜா²னோக்கந்திகங் ஆரம்மணோக்கந்திகங் அங்க³வவத்தா²னங் ஆரம்மணவவத்தா²னங் அங்க³ஸங்கந்தி ஆரம்மணஸங்கந்தி ஏகதோவட்³ட⁴னங் உப⁴தோவட்³ட⁴னந்தி ஆபி⁴த⁴ம்மிகத⁴ம்மகதி²கஸ்ஸேவ பாகடங். அனாபி⁴த⁴ம்மிகோ ஹி த⁴ம்மங் கதெ²ந்தோ – ‘‘அயங் ஸகவாதோ³ அயங் பரவாதோ³’’தி ந ஜானாதி. ஸகவாத³ங் தீ³பெஸ்ஸாமீதி பரவாத³ங் தீ³பேதி, பரவாத³ங் தீ³பெஸ்ஸாமீதி ஸகவாத³ங் தீ³பேதி, த⁴ம்மந்தரங் விஸங்வாதே³தி. ஆபி⁴த⁴ம்மிகோ ஸகவாத³ங் ஸகவாத³னியாமேனேவ , பரவாத³ங் பரவாத³னியாமேனேவ தீ³பேதி, த⁴ம்மந்தரங் ந விஸங்வாதே³தி. தஸ்மா தே²ரஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹோ வத ஸப்³ரஹ்மசாரீ ஆபி⁴த⁴ம்மிகா ஹுத்வா ஸுகு²மேஸு டா²னேஸு ஞாணங் ஓதாரெத்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா லோகுத்தரத⁴ம்மங் ஸச்சி²கரெய்யு’’ந்தி. தஸ்மா ஏவங் ப்³யாகாஸி.
343. Āyasmā mahāmoggallāno samādhipāramiyā matthakaṃ patto, sukhumaṃ pana cittantaraṃ khandhantaraṃ dhātvantaraṃ āyatanantaraṃ jhānokkantikaṃ ārammaṇokkantikaṃ aṅgavavatthānaṃ ārammaṇavavatthānaṃ aṅgasaṅkanti ārammaṇasaṅkanti ekatovaḍḍhanaṃ ubhatovaḍḍhananti ābhidhammikadhammakathikasseva pākaṭaṃ. Anābhidhammiko hi dhammaṃ kathento – ‘‘ayaṃ sakavādo ayaṃ paravādo’’ti na jānāti. Sakavādaṃ dīpessāmīti paravādaṃ dīpeti, paravādaṃ dīpessāmīti sakavādaṃ dīpeti, dhammantaraṃ visaṃvādeti. Ābhidhammiko sakavādaṃ sakavādaniyāmeneva , paravādaṃ paravādaniyāmeneva dīpeti, dhammantaraṃ na visaṃvādeti. Tasmā therassa evaṃ hoti – ‘‘aho vata sabrahmacārī ābhidhammikā hutvā sukhumesu ṭhānesu ñāṇaṃ otāretvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā lokuttaradhammaṃ sacchikareyyu’’nti. Tasmā evaṃ byākāsi.
344. ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ பஞ்ஞாபாரமியா மத்த²கங் பத்தோ, பஞ்ஞவாயேவ ச சித்தங் அத்தனோ வஸே வத்தேதுங் ஸக்கோதி, ந து³ப்பஞ்ஞோ. து³ப்பஞ்ஞோ ஹி உப்பன்னஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ வஸே வத்தெத்வா இதோ சிதோ ச விப்ப²ந்தி³த்வாபி கதிபாஹேனேவ கி³ஹிபா⁴வங் பத்வா அனயப்³யஸனங் பாபுணாதி. தஸ்மா தே²ரஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹோ வத ஸப்³ரஹ்மசாரீ அசித்தவஸிகா ஹுத்வா சித்தங் அத்தனோ வஸே வத்தெத்வா ஸப்³பா³னஸ்ஸ விஸேவிதவிப்ப²ந்தி³தானி ப⁴ஞ்ஜித்வா ஈஸகம்பி ப³ஹி நிக்க²மிதுங் அதெ³ந்தா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா லோகுத்தரத⁴ம்மங் ஸச்சி²கரெய்யு’’ந்தி. தஸ்மா ஏவங் ப்³யாகாஸி.
344. Āyasmā sāriputto paññāpāramiyā matthakaṃ patto, paññavāyeva ca cittaṃ attano vase vattetuṃ sakkoti, na duppañño. Duppañño hi uppannassa cittassa vase vattetvā ito cito ca vipphanditvāpi katipāheneva gihibhāvaṃ patvā anayabyasanaṃ pāpuṇāti. Tasmā therassa evaṃ hoti – ‘‘aho vata sabrahmacārī acittavasikā hutvā cittaṃ attano vase vattetvā sabbānassa visevitavipphanditāni bhañjitvā īsakampi bahi nikkhamituṃ adentā vipassanaṃ vaḍḍhetvā lokuttaradhammaṃ sacchikareyyu’’nti. Tasmā evaṃ byākāsi.
345. ஸப்³பே³ஸங் வோ, ஸாரிபுத்த, ஸுபா⁴ஸிதங் பரியாயேனாதி ஸாரிபுத்த, யஸ்மா ஸங்கா⁴ராமஸ்ஸ நாம ப³ஹுஸ்ஸுதபி⁴க்கூ²ஹிபி ஸோப⁴னகாரணங் அத்தி², ஜா²னாபி⁴ரதேஹிபி, தி³ப்³ப³சக்கு²கேஹிபி, து⁴தவாதே³ஹிபி, ஆபி⁴த⁴ம்மிகேஹிபி, அசித்தவஸிகேஹிபி ஸோப⁴னகாரணங் அத்தி². தஸ்மா ஸப்³பே³ஸங் வோ ஸுபா⁴ஸிதங் பரியாயேன, தேன தேன காரணேன ஸுபா⁴ஸிதமேவ, நோ து³ப்³பா⁴ஸிதங். அபிச மமபி ஸுணாதா²தி அபிச மமபி வசனங் ஸுணாத². ந தாவாஹங் இமங் பல்லங்கங் பி⁴ந்தி³ஸ்ஸாமீதி ந தாவ அஹங் இமங் சதுரங்க³வீரியங் அதி⁴ட்டா²ய ஆபு⁴ஜிதங் பல்லங்கங் பி⁴ந்தி³ஸ்ஸாமி, ந மோசெஸ்ஸாமீதி அத்தோ². இத³ங் கிர ப⁴க³வா பரிபாகக³தே ஞாணே ரஜ்ஜஸிரிங் பஹாய கதாபி⁴னிக்க²மனோ அனுபுப்³பே³ன போ³தி⁴மண்ட³ங் ஆருய்ஹ சதுரங்க³வீரியங் அதி⁴ட்டா²ய அபராஜிதபல்லங்கங் ஆபு⁴ஜித்வா த³ள்ஹஸமாதா³னோ ஹுத்வா நிஸின்னோ திண்ணங் மாரானங் மத்த²கங் பி⁴ந்தி³த்வா பச்சூஸஸமயே த³ஸஸஹஸ்ஸிலோகதா⁴துங் உன்னாதெ³ந்தோ ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங் படிவிஜ்ஜி², தங் அத்தனோ மஹாபோ³தி⁴பல்லங்கங் ஸந்தா⁴ய ஏவமாஹ. அபிச பச்சி²மங் ஜனதங் அனுகம்பமானோபி படிபத்திஸாரங் புது²ஜ்ஜனகல்யாணகங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஏவமாஹ. பஸ்ஸதி ஹி ப⁴க³வா – ‘‘அனாக³தே ஏவங் அஜ்ஜா²ஸயா குலபுத்தா இதி படிஸஞ்சிக்கி²ஸ்ஸந்தி, ‘ப⁴க³வா மஹாகோ³ஸிங்க³ஸுத்தங் கதெ²ந்தோ இத⁴, ஸாரிபுத்த, பி⁴க்கு² பச்சா²ப⁴த்தங்…பே॰… ஏவரூபேன கோ², ஸாரிபுத்த, பி⁴க்கு²னா கோ³ஸிங்க³ஸாலவனங் ஸோபெ⁴ய்யாதி ஆஹ, மயங் ப⁴க³வதோ அஜ்ஜா²ஸயங் க³ண்ஹிஸ்ஸாமா’தி பச்சா²ப⁴த்தங் பிண்ட³பாதபடிக்கந்தா சதுரங்க³வீரியங் அதி⁴ட்டா²ய த³ள்ஹஸமாதா³னா ஹுத்வா ‘அரஹத்தங் அப்பத்வா இமங் பல்லங்கங் ந பி⁴ந்தி³ஸ்ஸாமா’தி ஸமணத⁴ம்மங் காதப்³ப³ங் மஞ்ஞிஸ்ஸந்தி, தே ஏவங் படிபன்னா கதிபாஹேனேவ ஜாதிஜராமரணஸ்ஸ அந்தங் கரிஸ்ஸந்தீ’’தி, இமங் பச்சி²மங் ஜனதங் அனுகம்பமானோ படிபத்திஸாரங் புது²ஜ்ஜனகல்யாணகங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஏவமாஹ. ஏவரூபேன கோ², ஸாரிபுத்த, பி⁴க்கு²னா கோ³ஸிங்க³ஸாலவனங் ஸோபெ⁴ய்யாதி, ஸாரிபுத்த, ஏவரூபேன பி⁴க்கு²னா நிப்பரியாயேனேவ கோ³ஸிங்க³ஸாலவனங் ஸோபெ⁴ய்யாதி யதா²னுஸந்தி⁴னாவ தே³ஸனங் நிட்ட²பேஸீதி.
345.Sabbesaṃ vo, sāriputta, subhāsitaṃ pariyāyenāti sāriputta, yasmā saṅghārāmassa nāma bahussutabhikkhūhipi sobhanakāraṇaṃ atthi, jhānābhiratehipi, dibbacakkhukehipi, dhutavādehipi, ābhidhammikehipi, acittavasikehipi sobhanakāraṇaṃ atthi. Tasmā sabbesaṃ vo subhāsitaṃ pariyāyena, tena tena kāraṇena subhāsitameva, no dubbhāsitaṃ. Apica mamapi suṇāthāti apica mamapi vacanaṃ suṇātha. Na tāvāhaṃ imaṃ pallaṅkaṃ bhindissāmīti na tāva ahaṃ imaṃ caturaṅgavīriyaṃ adhiṭṭhāya ābhujitaṃ pallaṅkaṃ bhindissāmi, na mocessāmīti attho. Idaṃ kira bhagavā paripākagate ñāṇe rajjasiriṃ pahāya katābhinikkhamano anupubbena bodhimaṇḍaṃ āruyha caturaṅgavīriyaṃ adhiṭṭhāya aparājitapallaṅkaṃ ābhujitvā daḷhasamādāno hutvā nisinno tiṇṇaṃ mārānaṃ matthakaṃ bhinditvā paccūsasamaye dasasahassilokadhātuṃ unnādento sabbaññutaññāṇaṃ paṭivijjhi, taṃ attano mahābodhipallaṅkaṃ sandhāya evamāha. Apica pacchimaṃ janataṃ anukampamānopi paṭipattisāraṃ puthujjanakalyāṇakaṃ dassento evamāha. Passati hi bhagavā – ‘‘anāgate evaṃ ajjhāsayā kulaputtā iti paṭisañcikkhissanti, ‘bhagavā mahāgosiṅgasuttaṃ kathento idha, sāriputta, bhikkhu pacchābhattaṃ…pe… evarūpena kho, sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyāti āha, mayaṃ bhagavato ajjhāsayaṃ gaṇhissāmā’ti pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā caturaṅgavīriyaṃ adhiṭṭhāya daḷhasamādānā hutvā ‘arahattaṃ appatvā imaṃ pallaṅkaṃ na bhindissāmā’ti samaṇadhammaṃ kātabbaṃ maññissanti, te evaṃ paṭipannā katipāheneva jātijarāmaraṇassa antaṃ karissantī’’ti, imaṃ pacchimaṃ janataṃ anukampamāno paṭipattisāraṃ puthujjanakalyāṇakaṃ dassento evamāha. Evarūpena kho, sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyāti, sāriputta, evarūpena bhikkhunā nippariyāyeneva gosiṅgasālavanaṃ sobheyyāti yathānusandhināva desanaṃ niṭṭhapesīti.
பபஞ்சஸூத³னியா மஜ்ஜி²மனிகாயட்ட²கதா²ய
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
மஹாகோ³ஸிங்க³ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Mahāgosiṅgasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய • Majjhimanikāya / 2. மஹாகோ³ஸிங்க³ஸுத்தங் • 2. Mahāgosiṅgasuttaṃ
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (டீகா) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 2. மஹாகோ³ஸிங்க³ஸுத்தவண்ணனா • 2. Mahāgosiṅgasuttavaṇṇanā
