Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૩. મહાલિસુત્તં
3. Mahālisuttaṃ
૨૫૯. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા વેસાલિયં વિહરતિ મહાવને કૂટાગારસાલાયં. અથ ખો મહાલિ લિચ્છવી યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો મહાલિ લિચ્છવી ભગવન્તં એતદવોચ –
259. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho mahāli licchavī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho mahāli licchavī bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘દિટ્ઠો ખો , ભન્તે, ભગવતા સક્કો દેવાનમિન્દો’’તિ?
‘‘Diṭṭho kho , bhante, bhagavatā sakko devānamindo’’ti?
‘‘દિટ્ઠો ખો મે, મહાલિ, સક્કો દેવાનમિન્દો’’તિ.
‘‘Diṭṭho kho me, mahāli, sakko devānamindo’’ti.
‘‘સો હિ નૂન, ભન્તે, સક્કપતિરૂપકો ભવિસ્સતિ. દુદ્દસો હિ, ભન્તે, સક્કો દેવાનમિન્દો’’તિ.
‘‘So hi nūna, bhante, sakkapatirūpako bhavissati. Duddaso hi, bhante, sakko devānamindo’’ti.
‘‘સક્કઞ્ચ ખ્વાહં, મહાલિ, પજાનામિ સક્કકરણે ચ ધમ્મે, યેસં ધમ્માનં સમાદિન્નત્તા સક્કો સક્કત્તં અજ્ઝગા, તઞ્ચ પજાનામિ.
‘‘Sakkañca khvāhaṃ, mahāli, pajānāmi sakkakaraṇe ca dhamme, yesaṃ dhammānaṃ samādinnattā sakko sakkattaṃ ajjhagā, tañca pajānāmi.
‘‘સક્કો, મહાલિ, દેવાનમિન્દો પુબ્બે મનુસ્સભૂતો સમાનો મઘો નામ માણવો અહોસિ, તસ્મા મઘવાતિ વુચ્ચતિ.
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo pubbe manussabhūto samāno magho nāma māṇavo ahosi, tasmā maghavāti vuccati.
‘‘સક્કો, મહાલિ, દેવાનમિન્દો પુબ્બે મનુસ્સભૂતો સમાનો સક્કચ્ચં દાનં અદાસિ, તસ્મા સક્કોતિ વુચ્ચતિ.
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo pubbe manussabhūto samāno sakkaccaṃ dānaṃ adāsi, tasmā sakkoti vuccati.
‘‘સક્કો, મહાલિ, દેવાનમિન્દો પુબ્બે મનુસ્સભૂતો સમાનો પુરે દાનં અદાસિ, તસ્મા પુરિન્દદોતિ વુચ્ચતિ.
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo pubbe manussabhūto samāno pure dānaṃ adāsi, tasmā purindadoti vuccati.
‘‘સક્કો, મહાલિ, દેવાનમિન્દો પુબ્બે મનુસ્સભૂતો સમાનો આવસથં અદાસિ, તસ્મા વાસવોતિ વુચ્ચતિ.
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo pubbe manussabhūto samāno āvasathaṃ adāsi, tasmā vāsavoti vuccati.
‘‘સક્કો, મહાલિ, દેવાનમિન્દો સહસ્સમ્પિ અત્થાનં મુહુત્તેન ચિન્તેતિ, તસ્મા સહસ્સક્ખોતિ વુચ્ચતિ.
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo sahassampi atthānaṃ muhuttena cinteti, tasmā sahassakkhoti vuccati.
‘‘સક્કસ્સ , મહાલિ, દેવાનમિન્દસ્સ સુજા નામ અસુરકઞ્ઞા પજાપતિ, તસ્મા સુજમ્પતીતિ વુચ્ચતિ.
‘‘Sakkassa , mahāli, devānamindassa sujā nāma asurakaññā pajāpati, tasmā sujampatīti vuccati.
‘‘સક્કો, મહાલિ, દેવાનમિન્દો દેવાનં તાવતિંસાનં ઇસ્સરિયાધિપચ્ચં રજ્જં કારેતિ, તસ્મા દેવાનમિન્દોતિ વુચ્ચતિ.
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo devānaṃ tāvatiṃsānaṃ issariyādhipaccaṃ rajjaṃ kāreti, tasmā devānamindoti vuccati.
‘‘સક્કસ્સ, મહાલિ, દેવાનમિન્દસ્સ પુબ્બે મનુસ્સભૂતસ્સ સત્ત વતપદાનિ સમત્તાનિ સમાદિન્નાનિ અહેસું, યેસં સમાદિન્નત્તા સક્કો સક્કત્તં અજ્ઝગા. કતમાનિ સત્ત વતપદાનિ? યાવજીવં માતાપેત્તિભરો અસ્સં, યાવજીવં કુલે જેટ્ઠાપચાયી અસ્સં, યાવજીવં સણ્હવાચો અસ્સં, યાવજીવં અપિસુણવાચો અસ્સં, યાવજીવં વિગતમલમચ્છેરેન ચેતસા અગારં અજ્ઝાવસેય્યં મુત્તચાગો પયતપાણિ વોસ્સગ્ગરતો યાચયોગો દાનસંવિભાગરતો, યાવજીવં સચ્ચવાચો અસ્સં, યાવજીવં અક્કોધનો અસ્સં – સચેપિ મે કોધો ઉપ્પજેય્ય, ખિપ્પમેવ નં પટિવિનેય્ય’’ન્તિ. ‘‘સક્કસ્સ, મહાલિ, દેવાનમિન્દસ્સ પુબ્બે મનુસ્સભૂતસ્સ ઇમાનિ સત્ત વતપદાનિ સમત્તાનિ સમાદિન્નાનિ અહેસું, યેસં સમાદિન્નત્તા સક્કો સક્કત્તં અજ્ઝગા’’તિ.
‘‘Sakkassa, mahāli, devānamindassa pubbe manussabhūtassa satta vatapadāni samattāni samādinnāni ahesuṃ, yesaṃ samādinnattā sakko sakkattaṃ ajjhagā. Katamāni satta vatapadāni? Yāvajīvaṃ mātāpettibharo assaṃ, yāvajīvaṃ kule jeṭṭhāpacāyī assaṃ, yāvajīvaṃ saṇhavāco assaṃ, yāvajīvaṃ apisuṇavāco assaṃ, yāvajīvaṃ vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvaseyyaṃ muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato, yāvajīvaṃ saccavāco assaṃ, yāvajīvaṃ akkodhano assaṃ – sacepi me kodho uppajeyya, khippameva naṃ paṭivineyya’’nti. ‘‘Sakkassa, mahāli, devānamindassa pubbe manussabhūtassa imāni satta vatapadāni samattāni samādinnāni ahesuṃ, yesaṃ samādinnattā sakko sakkattaṃ ajjhagā’’ti.
‘‘માતાપેત્તિભરં જન્તું, કુલે જેટ્ઠાપચાયિનં;
‘‘Mātāpettibharaṃ jantuṃ, kule jeṭṭhāpacāyinaṃ;
સણ્હં સખિલસમ્ભાસં, પેસુણેય્યપ્પહાયિનં.
Saṇhaṃ sakhilasambhāsaṃ, pesuṇeyyappahāyinaṃ.
‘‘મચ્છેરવિનયે યુત્તં, સચ્ચં કોધાભિભું નરં;
‘‘Maccheravinaye yuttaṃ, saccaṃ kodhābhibhuṃ naraṃ;
તં વે દેવા તાવતિંસા, આહુ સપ્પુરિસો ઇતી’’તિ.
Taṃ ve devā tāvatiṃsā, āhu sappuriso itī’’ti.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૩. મહાલિસુત્તવણ્ણના • 3. Mahālisuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૩. મહાલિસુત્તવણ્ણના • 3. Mahālisuttavaṇṇanā