Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૩. મહાલિસુત્તવણ્ણના
3. Mahālisuttavaṇṇanā
૨૫૯. તતિયે ઉપસઙ્કમીતિ ‘‘સક્કો દેવરાજાતિ કથેન્તિ, અત્થિ નુ ખો સો સક્કો, યેન સો દિટ્ઠપુબ્બોતિ ઇમમત્થં દસબલં પુચ્છિસ્સામી’’તિ ઉપસઙ્કમિ. તઞ્ચ પજાનામીતિ બહુવચને એકવચનં, તે ચ ધમ્મે પજાનામીતિ અત્થો. સક્કો કિર અનન્તરે અત્તભાવે મગધરટ્ઠે મચલગામે મઘો નામ માણવો અહોસિ પણ્ડિતો બ્યત્તો, બોધિસત્તચરિયા વિય ચ તસ્સ ચરિયા અહોસિ. સો તેત્તિંસ પુરિસે ગહેત્વા કલ્યાણમકાસિ. એકદિવસં અત્તનોવ પઞ્ઞાય ઉપપરિક્ખિત્વા ગામમજ્ઝે મહાજનસ્સ સન્નિપતિતટ્ઠાને કચવરં ઉભતોપસ્સેસુ અપબ્યૂહિત્વા તં ઠાનં રમણીયં અકાસિ. પુન તત્થેવ મણ્ડપં કારેસિ. પુન ગચ્છન્તે કાલે સાલં કારેસિ. ગામતો ચ નિક્ખમિત્વા ગાવુતમ્પિ અડ્ઢયોજનમ્પિ તિગાવુતમ્પિ યોજનમ્પિ વિચરિત્વા તેહિ સહાયેહિ સદ્ધિં વિસમં સમં અકાસિ. તે સબ્બેવ એકચ્છન્દા તત્થ તત્થ સેતુયુત્તટ્ઠાને સેતું, મણ્ડપસાલાપોક્ખરણિમાલાવચ્છરોપનપદીનં યુત્તટ્ઠાનેસુ મણ્ડપસાલાપોક્ખરણિમાલાવચ્છરોપનાદીનિ કરોન્તા બહું પુઞ્ઞમકંસુ. મઘો સત્ત વતપદાનિ પૂરેત્વા કાયસ્સ ભેદા સદ્ધિં સહાયેહિ તાવતિંસભવને નિબ્બત્તિ. તં સબ્બં ભગવા જાનાતિ. તેનાહ – યેસં ધમ્માનં સમાદિન્નત્તા સક્કો સક્કત્તં અજ્ઝગા, તઞ્ચ પજાનામીતિ. અયં સક્કસ્સ સક્કત્તાધિગમે સઙ્ખેપકથા, વિત્થારો પન સુમઙ્ગલવિલાસિનિયા દીઘનિકાયટ્ઠકથાય સક્કપણ્હવણ્ણનાયં વુત્તો. તતિયં.
259. Tatiye upasaṅkamīti ‘‘sakko devarājāti kathenti, atthi nu kho so sakko, yena so diṭṭhapubboti imamatthaṃ dasabalaṃ pucchissāmī’’ti upasaṅkami. Tañca pajānāmīti bahuvacane ekavacanaṃ, te ca dhamme pajānāmīti attho. Sakko kira anantare attabhāve magadharaṭṭhe macalagāme magho nāma māṇavo ahosi paṇḍito byatto, bodhisattacariyā viya ca tassa cariyā ahosi. So tettiṃsa purise gahetvā kalyāṇamakāsi. Ekadivasaṃ attanova paññāya upaparikkhitvā gāmamajjhe mahājanassa sannipatitaṭṭhāne kacavaraṃ ubhatopassesu apabyūhitvā taṃ ṭhānaṃ ramaṇīyaṃ akāsi. Puna tattheva maṇḍapaṃ kāresi. Puna gacchante kāle sālaṃ kāresi. Gāmato ca nikkhamitvā gāvutampi aḍḍhayojanampi tigāvutampi yojanampi vicaritvā tehi sahāyehi saddhiṃ visamaṃ samaṃ akāsi. Te sabbeva ekacchandā tattha tattha setuyuttaṭṭhāne setuṃ, maṇḍapasālāpokkharaṇimālāvaccharopanapadīnaṃ yuttaṭṭhānesu maṇḍapasālāpokkharaṇimālāvaccharopanādīni karontā bahuṃ puññamakaṃsu. Magho satta vatapadāni pūretvā kāyassa bhedā saddhiṃ sahāyehi tāvatiṃsabhavane nibbatti. Taṃ sabbaṃ bhagavā jānāti. Tenāha – yesaṃ dhammānaṃ samādinnattā sakko sakkattaṃ ajjhagā, tañca pajānāmīti. Ayaṃ sakkassa sakkattādhigame saṅkhepakathā, vitthāro pana sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya sakkapaṇhavaṇṇanāyaṃ vutto. Tatiyaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૩. મહાલિસુત્તં • 3. Mahālisuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૩. મહાલિસુત્તવણ્ણના • 3. Mahālisuttavaṇṇanā