Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૫. મહારુક્ખસુત્તવણ્ણના
5. Mahārukkhasuttavaṇṇanā
૫૫. પઞ્ચમે ઉદ્ધં ઓજં અભિહરન્તીતિ પથવીરસઞ્ચ આપોરસઞ્ચ ઉપરિ આરોપેન્તિ. ઓજાય આરોપિતત્તા હત્થસતુબ્બેધસ્સ રુક્ખસ્સ અઙ્કુરગ્ગેસુ બિન્દુબિન્દૂનિ વિય હુત્વા સિનેહો તિટ્ઠતિ. ઇદં પનેત્થ ઓપમ્મસંસન્દનં – મહારુક્ખો વિય હિ તેભૂમકવટ્ટં, મૂલાનિ વિય આયતનાનિ, મૂલેહિ ઓજાય આરોહનં વિય છહિ દ્વારેહિ કમ્મારોહનં, ઓજાય અભિરુળ્હત્તા મહારુક્ખસ્સ યાવકપ્પટ્ઠાનં વિય વટ્ટનિસ્સિતબાલપુથુજ્જનસ્સ છહિ દ્વારેહિ કમ્મં આયૂહન્તસ્સ અપરાપરં વટ્ટસ્સ વડ્ઢનવસેન દીઘરત્તં ઠાનં.
55. Pañcame uddhaṃ ojaṃ abhiharantīti pathavīrasañca āporasañca upari āropenti. Ojāya āropitattā hatthasatubbedhassa rukkhassa aṅkuraggesu bindubindūni viya hutvā sineho tiṭṭhati. Idaṃ panettha opammasaṃsandanaṃ – mahārukkho viya hi tebhūmakavaṭṭaṃ, mūlāni viya āyatanāni, mūlehi ojāya ārohanaṃ viya chahi dvārehi kammārohanaṃ, ojāya abhiruḷhattā mahārukkhassa yāvakappaṭṭhānaṃ viya vaṭṭanissitabālaputhujjanassa chahi dvārehi kammaṃ āyūhantassa aparāparaṃ vaṭṭassa vaḍḍhanavasena dīgharattaṃ ṭhānaṃ.
કુદ્દાલપિટકન્તિ કુદ્દાલઞ્ચેવ પચ્છિભાજનઞ્ચ. ખણ્ડાખણ્ડિકં છિન્દેય્યાતિ ખુદ્દકમહન્તાનિ ખણ્ડાખણ્ડાનિ કરોન્તો છિન્દેય્ય. ઇદં પનેત્થ ઓપમ્મસંસન્દનં – ઇધાપિ હિ મહારુક્ખો વિય તેભૂમકવટ્ટં, રુક્ખં નાસેતુકામો પુરિસો વિય યોગાવચરો, કુદ્દાલો વિય ઞાણં, પચ્છિ વિય સમાધિ, રુક્ખચ્છેદનફરસુ વિય ઞાણં, રુક્ખસ્સ મૂલે છિન્નકાલો વિય યોગિનો આચરિયસન્તિકે કમ્મટ્ઠાનં ગહેત્વા મનસિકરોન્તસ્સ પઞ્ઞા, ખણ્ડાખણ્ડિકં છિન્દનકાલો વિય સઙ્ખેપતો ચતુન્નં મહાભૂતાનં મનસિકારો, ફાલનં વિય દ્વેચત્તાલીસાય કોટ્ઠાસેસુ વિત્થારમનસિકારો, સકલિકં સકલિકં કરણકાલો વિય ઉપાદારૂપસ્સ ચેવ રૂપક્ખન્ધારમ્મણસ્સ વિઞ્ઞાણસ્સ ચાતિ ઇમેસં વસેન નામરૂપપરિગ્ગહો, મૂલાનં ઉપચ્છેદનં વિય તસ્સેવ નામરૂપસ્સ પચ્ચયપરિયેસનં, વાતાતપે વિસોસેત્વા અગ્ગિના ડહનકાલો વિય અનુપુબ્બેન વિપસ્સનં વડ્ઢેત્વા અઞ્ઞતરં સપ્પાયં લભિત્વા કમ્મટ્ઠાને વિભૂતે ઉપટ્ઠહમાને એકપલ્લઙ્કે નિસિન્નસ્સ સમણધમ્મં કરોન્તસ્સ અગ્ગફલપ્પત્તિ, મસિકરણં વિય અરહત્તપ્પત્તદિવસેયેવ અપરિનિબ્બાયન્તસ્સ યાવતાયુકં ઠિત કાલો, મહાવાતે ઓપુનનં નદિયા પવાહનં વિય ચ ઉપાદિણ્ણકક્ખન્ધભેદેન અનુપાદિસેસાય નિબ્બાનધાતુયા પરિનિબ્બુતસ્સ વટ્ટવૂપસમો વેદિતબ્બો. પઞ્ચમં.
Kuddālapiṭakanti kuddālañceva pacchibhājanañca. Khaṇḍākhaṇḍikaṃ chindeyyāti khuddakamahantāni khaṇḍākhaṇḍāni karonto chindeyya. Idaṃ panettha opammasaṃsandanaṃ – idhāpi hi mahārukkho viya tebhūmakavaṭṭaṃ, rukkhaṃ nāsetukāmo puriso viya yogāvacaro, kuddālo viya ñāṇaṃ, pacchi viya samādhi, rukkhacchedanapharasu viya ñāṇaṃ, rukkhassa mūle chinnakālo viya yogino ācariyasantike kammaṭṭhānaṃ gahetvā manasikarontassa paññā, khaṇḍākhaṇḍikaṃ chindanakālo viya saṅkhepato catunnaṃ mahābhūtānaṃ manasikāro, phālanaṃ viya dvecattālīsāya koṭṭhāsesu vitthāramanasikāro, sakalikaṃ sakalikaṃ karaṇakālo viya upādārūpassa ceva rūpakkhandhārammaṇassa viññāṇassa cāti imesaṃ vasena nāmarūpapariggaho, mūlānaṃ upacchedanaṃ viya tasseva nāmarūpassa paccayapariyesanaṃ, vātātape visosetvā agginā ḍahanakālo viya anupubbena vipassanaṃ vaḍḍhetvā aññataraṃ sappāyaṃ labhitvā kammaṭṭhāne vibhūte upaṭṭhahamāne ekapallaṅke nisinnassa samaṇadhammaṃ karontassa aggaphalappatti, masikaraṇaṃ viya arahattappattadivaseyeva aparinibbāyantassa yāvatāyukaṃ ṭhita kālo, mahāvāte opunanaṃ nadiyā pavāhanaṃ viya ca upādiṇṇakakkhandhabhedena anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbutassa vaṭṭavūpasamo veditabbo. Pañcamaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૫. મહારુક્ખસુત્તં • 5. Mahārukkhasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૫-૬. મહારુક્ખસુત્તદ્વયવણ્ણના • 5-6. Mahārukkhasuttadvayavaṇṇanā