Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / થેરગાથા-અટ્ઠકથા • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ૫. માલુક્યપુત્તત્થેરગાથાવણ્ણના

    5. Mālukyaputtattheragāthāvaṇṇanā

    રૂપં દિસ્વા સતિ મુટ્ઠાતિઆદિકા આયસ્મતો માલુક્યપુત્તસ્સ ગાથા. ઇમસ્સ આયસ્મતો વત્થુ હેટ્ઠા છક્કનિપાતે (થેરગા॰ ૩૯૯ આદયો) વુત્તમેવ. તા પન ગાથા થેરેન અરહત્તે પતિટ્ઠિતેન ઞાતીનં ધમ્મદેસનાવસેન ભાસિતા. ઇધ પન પુથુજ્જનકાલે ‘‘સાધુ મે, ભન્તે, ભગવા સંખિત્તેન ધમ્મં દેસેતૂ’’તિ યાચિતેન સત્થારા ‘‘તં કિં મઞ્ઞસિ, માલુક્યપુત્ત, યે તે ચક્ખુવિઞ્ઞેય્યા રૂપા અદિટ્ઠા અદિટ્ઠપુબ્બા, ન ચ પસ્સસિ, ન ચ તે હોતિ પસ્સેય્યન્તિ, અત્થિ તે તત્થ છન્દો વા રાગો વા પેમં વા’’તિ? ‘‘નો હેતં, ભન્તે’’. ‘‘યે તે સોતવિઞ્ઞેય્યા સદ્દા…પે॰… ઘાન…જિવ્હા…કાય…મનોવિઞ્ઞેય્યા ધમ્મા અવિઞ્ઞાતા અવિઞ્ઞાતપુબ્બા, ન ચ વિજાનાસિ, ન ચ તે હોતિ વિજાનેય્યન્તિ, અત્થિ તે તત્થ છન્દો વા રાગો વા પેમં વા’’તિ? ‘‘નો હેતં, ભન્તે’’. ‘‘એત્થ ચ તે, માલુક્યપુત્ત, દિટ્ઠસુતમુતવિઞ્ઞાતબ્બેસુ ધમ્મેસુ દિટ્ઠે દિટ્ઠમત્તં ભવિસ્સતિ, સુતે સુતમત્તં, મુતે મુતમત્તં, વિઞ્ઞાતે વિઞ્ઞાતમત્તં ભવિસ્સતિ. યતો ખો તે, માલુક્યપુત્ત, દિટ્ઠસુતમુતવિઞ્ઞાતબ્બેસુ ધમ્મેસુ દિટ્ઠે દિટ્ઠમત્તં, સુતે સુતમત્તં, મુતે મુતમત્તં, વિઞ્ઞાતે વિઞ્ઞાતમત્તં ભવિસ્સતિ, તતો ત્વં, માલુક્યપુત્ત, ન તેન. યતો ત્વં, માલુક્યપુત્ત, ન તેન, તતો ત્વં, માલુક્યપુત્ત, ન તત્થ. યતો ત્વં, માલુક્યપુત્ત, ન તત્થ, તતો ત્વં, માલુક્યપુત્ત, નેવિધ ન હુરં ન ઉભયમન્તરેન, એસેવન્તો દુક્ખસ્સા’’તિ (સં॰ નિ॰ ૪.૯૫). સંખિત્તેન ધમ્મે દેસિતે તસ્સ ધમ્મસ્સ સાધુકં ઉગ્ગહિતભાવં પકાસેન્તેન –

    Rūpaṃdisvā sati muṭṭhātiādikā āyasmato mālukyaputtassa gāthā. Imassa āyasmato vatthu heṭṭhā chakkanipāte (theragā. 399 ādayo) vuttameva. Tā pana gāthā therena arahatte patiṭṭhitena ñātīnaṃ dhammadesanāvasena bhāsitā. Idha pana puthujjanakāle ‘‘sādhu me, bhante, bhagavā saṃkhittena dhammaṃ desetū’’ti yācitena satthārā ‘‘taṃ kiṃ maññasi, mālukyaputta, ye te cakkhuviññeyyā rūpā adiṭṭhā adiṭṭhapubbā, na ca passasi, na ca te hoti passeyyanti, atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Ye te sotaviññeyyā saddā…pe… ghāna…jivhā…kāya…manoviññeyyā dhammā aviññātā aviññātapubbā, na ca vijānāsi, na ca te hoti vijāneyyanti, atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Ettha ca te, mālukyaputta, diṭṭhasutamutaviññātabbesu dhammesu diṭṭhe diṭṭhamattaṃ bhavissati, sute sutamattaṃ, mute mutamattaṃ, viññāte viññātamattaṃ bhavissati. Yato kho te, mālukyaputta, diṭṭhasutamutaviññātabbesu dhammesu diṭṭhe diṭṭhamattaṃ, sute sutamattaṃ, mute mutamattaṃ, viññāte viññātamattaṃ bhavissati, tato tvaṃ, mālukyaputta, na tena. Yato tvaṃ, mālukyaputta, na tena, tato tvaṃ, mālukyaputta, na tattha. Yato tvaṃ, mālukyaputta, na tattha, tato tvaṃ, mālukyaputta, nevidha na huraṃ na ubhayamantarena, esevanto dukkhassā’’ti (saṃ. ni. 4.95). Saṃkhittena dhamme desite tassa dhammassa sādhukaṃ uggahitabhāvaṃ pakāsentena –

    ૭૯૪.

    794.

    ‘‘રૂપં દિસ્વા સતિ મુટ્ઠા, પિયં નિમિત્તં મનસિ કરોતો;

    ‘‘Rūpaṃ disvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;

    સારત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ અજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.

    ૭૯૫.

    795.

    ‘‘તસ્સ વડ્ઢન્તિ વેદના, અનેકા રૂપસમ્ભવા;

    ‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā rūpasambhavā;

    અભિજ્ઝા ચ વિહેસા ચ, ચિત્તમસ્સૂપહઞ્ઞતિ;

    Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;

    એવમાચિનતો દુક્ખં, આરા નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evamācinato dukkhaṃ, ārā nibbāna vuccati.

    ૭૯૬.

    796.

    ‘‘સદ્દં સુત્વા સતિ મુટ્ઠા, પિયં નિમિત્તં મનસિ કરોતો;

    ‘‘Saddaṃ sutvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;

    સારત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ અજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.

    ૭૯૭.

    797.

    ‘‘તસ્સ વડ્ઢન્તિ વેદના, અનેકા સદ્દસમ્ભવા;

    ‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā saddasambhavā;

    અભિજ્ઝા ચ વિહેસા ચ, ચિત્તમસ્સૂપહઞ્ઞતિ;

    Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;

    એવમાચિનતો દુક્ખં, આરા નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evamācinato dukkhaṃ, ārā nibbāna vuccati.

    ૭૯૮.

    798.

    ‘‘ગન્ધં ઘત્વા સતિ મુટ્ઠા, પિયં નિમિત્તં મનસિ કરોતો;

    ‘‘Gandhaṃ ghatvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;

    સારત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ અજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.

    ૭૯૯.

    799.

    ‘‘તસ્સ વડ્ઢન્તિ વેદના, અનેકા ગન્ધસમ્ભવા;

    ‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā gandhasambhavā;

    અભિજ્ઝા ચ વિહેસા ચ, ચિત્તમસ્સૂપહઞ્ઞતિ;

    Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;

    એવમાચિનતો દુક્ખં, આરા નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evamācinato dukkhaṃ, ārā nibbāna vuccati.

    ૮૦૦.

    800.

    ‘‘રસં ભોત્વા સતિ મુટ્ઠા, પિયં નિમિત્તં મનસિ કરોતો;

    ‘‘Rasaṃ bhotvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;

    સારત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ અજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.

    ૮૦૧.

    801.

    ‘‘તસ્સ વડ્ઢન્તિ વેદના, અનેકા રસસમ્ભવા;

    ‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā rasasambhavā;

    અભિજ્ઝા ચ વિહેસા ચ, ચિત્તમસ્સૂપહઞ્ઞતિ;

    Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;

    એવમાચિનતો દુક્ખં, આરા નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evamācinato dukkhaṃ, ārā nibbāna vuccati.

    ૮૦૨.

    802.

    ‘‘ફસ્સં ફુસ્સ સતિ મુટ્ઠા, પિયં નિમિત્તં મનસિ કરોતો;

    ‘‘Phassaṃ phussa sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;

    સારત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ અજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.

    ૮૦૩.

    803.

    ‘‘તસ્સ વડ્ઢન્તિ વેદના, અનેકા ફસ્સસમ્ભવા;

    ‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā phassasambhavā;

    અભિજ્ઝા ચ વિહેસા ચ, ચિત્તમસ્સૂપહઞ્ઞતિ;

    Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;

    એવમાચિનતો દુક્ખં, આરા નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evamācinato dukkhaṃ, ārā nibbāna vuccati.

    ૮૦૪.

    804.

    ‘‘ધમ્મં ઞત્વા સતિ મુટ્ઠા, પિયં નિમિત્તં મનસિ કરોતો;

    ‘‘Dhammaṃ ñatvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;

    સારત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ અજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.

    ૮૦૫.

    805.

    ‘‘તસ્સ વડ્ઢન્તિ વેદના, અનેકા ધમ્મસમ્ભવા;

    ‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā dhammasambhavā;

    અભિજ્ઝા ચ વિહેસા ચ, ચિત્તમસ્સૂપહઞ્ઞતિ;

    Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;

    એવમાચિનતો દુક્ખં, આરા નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evamācinato dukkhaṃ, ārā nibbāna vuccati.

    ૮૦૬.

    806.

    ‘‘ન સો રજ્જતિ રૂપેસુ, રૂપં દિસ્વા પટિસ્સતો;

    ‘‘Na so rajjati rūpesu, rūpaṃ disvā paṭissato;

    વિરત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ નાજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.

    ૮૦૭.

    807.

    ‘‘યથાસ્સ પસ્સતો રૂપં, સેવતો ચાપિ વેદનં;

    ‘‘Yathāssa passato rūpaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;

    ખીયતિ નોપચીયતિ, એવં સો ચરતી સતો;

    Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;

    એવં અપચિનતો દુક્ખં, સન્તિકે નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbāna vuccati.

    ૮૦૮.

    808.

    ‘‘ન સો રજ્જતિ સદ્દેસુ, સદ્દં સુત્વા પટિસ્સતો;

    ‘‘Na so rajjati saddesu, saddaṃ sutvā paṭissato;

    વિરત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ નાજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.

    ૮૦૯.

    809.

    ‘‘યથાસ્સ સુણતો સદ્દં, સેવતો ચાપિ વેદનં;

    ‘‘Yathāssa suṇato saddaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;

    ખીયતિ નોપચીયતિ, એવં સો ચરતી સતો;

    Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;

    એવં અપચિનતો દુક્ખં, સન્તિકે નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbāna vuccati.

    ૮૧૦.

    810.

    ‘‘ન સો રજ્જતિ ગન્ધેસુ, ગન્ધં ઘત્વા પટિસ્સતો;

    ‘‘Na so rajjati gandhesu, gandhaṃ ghatvā paṭissato;

    વિરત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ નાજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.

    ૮૧૧.

    811.

    ‘‘યથાસ્સ ઘાયતો ગન્ધં, સેવતો ચાપિ વેદનં;

    ‘‘Yathāssa ghāyato gandhaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;

    ખીયતિ નોપચીયતિ, એવં સો ચરતી સતો;

    Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;

    એવં અપચિનતો દુક્ખં, સન્તિકે નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbāna vuccati.

    ૮૧૨.

    812.

    ‘‘ન સો રજ્જતિ રસેસુ, રસં ભોત્વા પટિસ્સતો;

    ‘‘Na so rajjati rasesu, rasaṃ bhotvā paṭissato;

    વિરત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ નાજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.

    ૮૧૩.

    813.

    ‘‘યથાસ્સ સાયતો રસં, સેવતો ચાપિ વેદનં;

    ‘‘Yathāssa sāyato rasaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;

    ખીયતિ નોપચીયતિ, એવં સો ચરતી સતો;

    Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;

    એવં અપચિનતો દુક્ખં, સન્તિકે નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbāna vuccati.

    ૮૧૪.

    814.

    ‘‘ન સો રજ્જતિ ફસ્સેસુ, ફસ્સં ફુસ્સ પટિસ્સતો;

    ‘‘Na so rajjati phassesu, phassaṃ phussa paṭissato;

    વિરત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ નાજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.

    ૮૧૫.

    815.

    ‘‘યથાસ્સ ફુસતો ફસ્સં, સેવતો ચાપિ વેદનં;

    ‘‘Yathāssa phusato phassaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;

    ખીયતિ નોપચીયતિ, એવં સો ચરતી સતો;

    Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;

    એવં અપચિનતો દુક્ખં, સન્તિકે નિબ્બાન વુચ્ચતિ.

    Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbāna vuccati.

    ૮૧૬.

    816.

    ‘‘ન સો રજ્જતિ ધમ્મેસુ, ધમ્મં ઞત્વા પટિસ્સતો;

    ‘‘Na so rajjati dhammesu, dhammaṃ ñatvā paṭissato;

    વિરત્તચિત્તો વેદેતિ, તઞ્ચ નાજ્ઝોસ તિટ્ઠતિ.

    Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.

    ૮૧૭.

    817.

    ‘‘યથાસ્સ વિજાનતો ધમ્મં, સેવતો ચાપિ વેદનં;

    ‘‘Yathāssa vijānato dhammaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;

    ખીયતિ નોપચીયતિ, એવં સો ચરતી સતો;

    Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;

    એવં અપચિનતો દુક્ખં, સન્તિકે નિબ્બાન વુચ્ચતી’’તિ. –

    Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbāna vuccatī’’ti. –

    ઇમા ગાથા અભાસિ.

    Imā gāthā abhāsi.

    તત્થ રૂપં દિસ્વાતિ ચક્ખુવિઞ્ઞેય્યં રૂપં ચક્ખુદ્વારેન ઉપલભિત્વા. સતિ મુટ્ઠા, પિયં નિમિત્તં મનસિ કરોતોતિ તસ્મિં રૂપે દિટ્ઠમત્તે એવ અટ્ઠત્વા સુભનિમિત્તં મનસિ કરોતો સુભાકારગ્ગહણવસેન અયોનિસો મનસિ કરોતો સતિ મુટ્ઠા હોતિ. તથા ચ સતિ સારત્તચિત્તો વેદેતિ તં રૂપારમ્મણં રત્તો, ગિદ્ધો, ગધિતો હુત્વા અનુભવતિ, અસ્સાદેતિ, અભિનન્દતિ. તથાભૂતો ચ તઞ્ચ અજ્ઝોસ તિટ્ઠતીતિ તઞ્ચ રૂપારમ્મણં અજ્ઝોસાય ‘‘સુખં સુખ’’ન્તિ અભિનિવિસ્સ ગિલિત્વા પરિનિટ્ઠાપેત્વા તિટ્ઠતિ.

    Tattha rūpaṃ disvāti cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃ cakkhudvārena upalabhitvā. Sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karototi tasmiṃ rūpe diṭṭhamatte eva aṭṭhatvā subhanimittaṃ manasi karoto subhākāraggahaṇavasena ayoniso manasi karoto sati muṭṭhā hoti. Tathā ca sati sārattacitto vedeti taṃ rūpārammaṇaṃ ratto, giddho, gadhito hutvā anubhavati, assādeti, abhinandati. Tathābhūto ca tañca ajjhosa tiṭṭhatīti tañca rūpārammaṇaṃ ajjhosāya ‘‘sukhaṃ sukha’’nti abhinivissa gilitvā pariniṭṭhāpetvā tiṭṭhati.

    તસ્સ વડ્ઢન્તિ વેદના, અનેકા રૂપસમ્ભવાતિ તસ્સ એવરૂપસ્સ પુગ્ગલસ્સ રૂપસમ્ભવા રૂપારમ્મણા સુખાદિભેદેન અનેકા વેદના કિલેસુપ્પત્તિહેતુભૂતા વડ્ઢન્તિ. અભિજ્ઝા ચ વિહેસા ચ, ચિત્તમસ્સૂપહઞ્ઞતીતિ પિયરૂપે સારજ્જનવસેન ઉપ્પજ્જમાનાય અભિજ્ઝાય, અપિયરૂપે બ્યાપજ્જનવસેન પિયરૂપસ્સેવ વિપરિણામઞ્ઞથાભાવાય ઉપ્પજ્જમાનાય સોકાદિલક્ખણાય વિહેસાય ચ અસ્સ પુગ્ગલસ્સ ચિત્તં ઉપહઞ્ઞતિ બાધીયતિ. એવમાચિનતો દુક્ખન્તિ વુત્તાકારેન તં તં વેદનસ્સાદવસેન ભવાભિસઙ્ખારં આચિનતો વટ્ટદુક્ખં પવત્તતિ. તેનાહ ભગવા – ‘‘વેદનાપચ્ચયા તણ્હા…પે॰… દુક્ખક્ખન્ધસ્સ સમુદયો હોતી’’તિ (વિભ॰ ૨૨૫; સં॰ નિ॰ ૨.૧). તથાભૂતસ્સ આરા આરકા દૂરે નિબ્બાનં વુચ્ચતિ, તસ્સ તં દુલ્લભન્તિ અત્થો. સદ્દં સુત્વાતિઆદિગાથાસુપિ વુત્તનયેનેવ અત્થો વેદિતબ્બો. તત્થ ઘત્વાતિ ઘાયિત્વા. ભોત્વાતિ સાયિત્વા. ફુસ્સાતિ ફુસિત્વા. ધમ્મં ઞત્વાતિ ધમ્મારમ્મણં વિજાનિત્વા.

    Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā rūpasambhavāti tassa evarūpassa puggalassa rūpasambhavā rūpārammaṇā sukhādibhedena anekā vedanā kilesuppattihetubhūtā vaḍḍhanti. Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññatīti piyarūpe sārajjanavasena uppajjamānāya abhijjhāya, apiyarūpe byāpajjanavasena piyarūpasseva vipariṇāmaññathābhāvāya uppajjamānāya sokādilakkhaṇāya vihesāya ca assa puggalassa cittaṃ upahaññati bādhīyati. Evamācinato dukkhanti vuttākārena taṃ taṃ vedanassādavasena bhavābhisaṅkhāraṃ ācinato vaṭṭadukkhaṃ pavattati. Tenāha bhagavā – ‘‘vedanāpaccayā taṇhā…pe… dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti (vibha. 225; saṃ. ni. 2.1). Tathābhūtassa ārā ārakā dūre nibbānaṃ vuccati, tassa taṃ dullabhanti attho. Saddaṃ sutvātiādigāthāsupi vuttanayeneva attho veditabbo. Tattha ghatvāti ghāyitvā. Bhotvāti sāyitvā. Phussāti phusitvā. Dhammaṃ ñatvāti dhammārammaṇaṃ vijānitvā.

    એવં છદ્વારગોચરે સારજ્જન્તસ્સ વટ્ટં દસ્સેત્વા ઇદાનિ તત્થ વિરજ્જન્તસ્સ વિવટ્ટં દસ્સેન્તો ‘‘ન સો રજ્જતિ રૂપેસૂ’’તિઆદિમાહ. તત્થ ન સો રજ્જતિ રૂપેસુ, રૂપં દિસ્વા પટિસ્સતોતિ યો પુગ્ગલો રૂપં દિસ્વા આપાથગતં રૂપારમ્મણં ચક્ખુદ્વારિકેન વિઞ્ઞાણસન્તાનેન ગહેત્વા ચતુસમ્પજઞ્ઞવસેન સમ્પજાનકારિતાય પટિસ્સતો હોતિ, સો રૂપારમ્મણેસુ ન રજ્જતિ રાગં ન જનેતિ, અઞ્ઞદત્થુ વિરત્તચિત્તો વેદેતિ, રૂપારમ્મણમ્હિ સમુદયાદિતો યથાભૂતં પજાનન્તો નિબ્બિન્દતિ, નિબ્બિન્દન્તો તં તત્થુપ્પન્નવેદનઞ્ચ વિરત્તચિત્તો વેદેતિ, તથાભૂતો ચ તઞ્ચ નજ્ઝોસ તિટ્ઠતીતિ તં રૂપારમ્મણં સમ્મદેવ વિરત્તચિત્તતાય અજ્ઝોસાય ન તિટ્ઠતિ ‘‘એતં મમ, એસોહમસ્મિ, એસો મે અત્તા’’તિ તણ્હામાનદિટ્ઠિવસેન નાભિનિવિસતિ.

    Evaṃ chadvāragocare sārajjantassa vaṭṭaṃ dassetvā idāni tattha virajjantassa vivaṭṭaṃ dassento ‘‘na so rajjati rūpesū’’tiādimāha. Tattha na so rajjati rūpesu, rūpaṃ disvā paṭissatoti yo puggalo rūpaṃ disvā āpāthagataṃ rūpārammaṇaṃ cakkhudvārikena viññāṇasantānena gahetvā catusampajaññavasena sampajānakāritāya paṭissato hoti, so rūpārammaṇesu na rajjati rāgaṃ na janeti, aññadatthu virattacitto vedeti, rūpārammaṇamhi samudayādito yathābhūtaṃ pajānanto nibbindati, nibbindanto taṃ tatthuppannavedanañca virattacitto vedeti, tathābhūto ca tañca najjhosa tiṭṭhatīti taṃ rūpārammaṇaṃ sammadeva virattacittatāya ajjhosāya na tiṭṭhati ‘‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’ti taṇhāmānadiṭṭhivasena nābhinivisati.

    યથાસ્સ પસ્સતો રૂપન્તિ અસ્સ યોગિનો યથા તત્થ અભિજ્ઝાદયો નપ્પવત્તન્તિ, એવં અનિચ્ચાદિતો રૂપં પસ્સન્તસ્સ. સેવતો ચાપિ વેદનન્તિ તં આરબ્ભ ઉપ્પન્નં વેદનં તંસમ્પયુત્તધમ્મે ચ ગોચરસેવનાય સેવતો ચાપિ. ખીયતીતિ સબ્બં કિલેસવટ્ટં પરિક્ખયં પરિયાદાનં ગચ્છતિ. નોપચીયતીતિ ન ઉપચિયતિ ન આચયં ગચ્છતિ. એવં સો ચરતી સતોતિ એવં કિલેસાપનયનપટિપત્તિયા સતો સમ્પજાનો હુત્વા ચરતિ, વિહરતિ. એવં અપચિનતો દુક્ખન્તિ વુત્તનયેન અપચયગામિનિયા મગ્ગપઞ્ઞાય સકલં વટ્ટદુક્ખં અપચિનન્તસ્સ. સન્તિકે નિબ્બાન વુચ્ચતીતિ સઉપાદિસેસઅનુપાદિસેસનિબ્બાનધાતુસમીપે એવાતિ વુચ્ચતિ અસઙ્ખતાય ધાતુયા સચ્છિકતત્તા. ન સો રજ્જતિ સદ્દેસૂતિઆદીસુપિ ઇમિનાવ નયેન અત્થો વેદિતબ્બો.

    Yathāssa passato rūpanti assa yogino yathā tattha abhijjhādayo nappavattanti, evaṃ aniccādito rūpaṃ passantassa. Sevato cāpi vedananti taṃ ārabbha uppannaṃ vedanaṃ taṃsampayuttadhamme ca gocarasevanāya sevato cāpi. Khīyatīti sabbaṃ kilesavaṭṭaṃ parikkhayaṃ pariyādānaṃ gacchati. Nopacīyatīti na upaciyati na ācayaṃ gacchati. Evaṃ so caratī satoti evaṃ kilesāpanayanapaṭipattiyā sato sampajāno hutvā carati, viharati. Evaṃ apacinato dukkhanti vuttanayena apacayagāminiyā maggapaññāya sakalaṃ vaṭṭadukkhaṃ apacinantassa. Santike nibbāna vuccatīti saupādisesaanupādisesanibbānadhātusamīpe evāti vuccati asaṅkhatāya dhātuyā sacchikatattā. Na so rajjati saddesūtiādīsupi imināva nayena attho veditabbo.

    એવં થેરો ઇમાહિ ગાથાહિ સત્થુ ઓવાદસ્સ અત્તના ઉપધારિતભાવં પવેદેત્વા ઉટ્ઠાયાસના સત્થારં વન્દિત્વા ગતો નચિરસ્સેવ વિપસ્સનં વડ્ઢેત્વા અરહત્તં પાપુણીતિ.

    Evaṃ thero imāhi gāthāhi satthu ovādassa attanā upadhāritabhāvaṃ pavedetvā uṭṭhāyāsanā satthāraṃ vanditvā gato nacirasseva vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇīti.

    માલુક્યપુત્તત્થેરગાથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Mālukyaputtattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / થેરગાથાપાળિ • Theragāthāpāḷi / ૫. માલુક્યપુત્તત્થેરગાથા • 5. Mālukyaputtattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact