| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationසංයුත්ත නිකාය 22.1
The Related Suttas Collection 22.1
1. නකුලපිතුවග්ග
1. Nakula’s Father
නකුලපිතුසුත්ත
Nakula’s Father
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා භග්ගේසු විහරති සුසුමාරගිරේ භේසකළාවනේ මිගදායේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying in the land of the Bhaggas on Crocodile Hill, in the deer park at Bhesakaḷā’s Wood.
අථ ඛෝ නකුලපිතා ගහපති යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ නකුලපිතා ගහපති භගවන්තං ඒතදවෝච:
Then the householder Nakula’s father went up to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to the Buddha:
“අහමස්මි, භන්තේ, ජිණ්ණෝ වුඩ්ඪෝ මහල්ලකෝ අද්ධගතෝ වයෝඅනුප්පත්තෝ ආතුරකායෝ අභික්ඛණාතඞ්කෝ. අනිච්චදස්සාවී ඛෝ පනාහං, භන්තේ, භගවතෝ මනෝභාවනීයානඤ්ච භික්ඛූනං. ඕවදතු මං, භන්තේ, භගවා; අනුසාසතු මං, භන්තේ, භගවා; යං මමස්ස දීඝරත්තං හිතාය සුඛායා”ති.
“Sir, I’m an old man, elderly and senior. I’m advanced in years and have reached the final stage of life. My body is ailing and I’m constantly unwell. I hardly ever get to see the esteemed bhikkhus. May the Buddha please advise me and instruct me. It will be for my lasting welfare and happiness.”
“ඒවමේතං, ගහපති, ඒවමේතං, ගහපති. ආතුරෝ හායං, ගහපති, කායෝ අණ්ඩභූතෝ පරියෝනද්ධෝ. යෝ හි, ගහපති, ඉමං කායං පරිහරන්තෝ මුහුත්තම්පි ආරෝග්‍යං පටිජානේය්‍ය, කිමඤ්ඤත්‍ර බාල්‍යා?
“That’s so true, householder! That’s so true, householder! For this body is ailing, trapped in its shell. If anyone dragging around this body claimed to be healthy even for a minute, what is that but foolishness?
තස්මාතිහ තේ, ගහපති, ඒවං සික්ඛිතබ්බං: ‘ආතුරකායස්ස මේ සතෝ චිත්තං අනාතුරං භවිස්සතී(අ)ති. ඒවඤ්හි තේ, ගහපති, සික්ඛිතබ්බන්”ති.
So you should train like this: ‘Though my body is ailing, my mind will be healthy.’ That’s how you should train.”
අථ ඛෝ නකුලපිතා ගහපති භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දිත්වා අනුමෝදිත්වා උට්ඨායාසනා භගවන්තං අභිවාදේත්වා පදක්ඛිණං කත්වා යේනායස්මා සාරිපුත්තෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං සාරිපුත්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නං ඛෝ නකුලපිතරං ගහපතිං ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ඒතදවෝච:
And then the householder Nakula’s father approved and agreed with what the Buddha said. He got up from his seat, bowed, and respectfully circled the Buddha, keeping him on his right. Then he went up to Venerable Sāriputta, bowed, and sat down to one side. Sāriputta said to him:
“විප්පසන්නානි ඛෝ තේ, ගහපති, ඉන්ද්‍රියානි; පරිසුද්ධෝ මුඛවණ්ණෝ පරියෝදාතෝ. අලත්ථ නෝ අජ්ජ භගවතෝ සම්මුඛා ධම්මිං කථං සවනායා”ති?
“Householder, your faculties are so very clear, and your complexion is pure and bright. Did you get to hear a Dhamma talk in the Buddha’s presence today?”
“කථඤ්හි නෝ සියා, භන්තේ. ඉදානාහං, භන්තේ, භගවතා ධම්මියා කථාය අමතේන අභිසිත්තෝ”ති.
“What else, sir, could it possibly be? Just now the Buddha anointed me with the deathless ambrosia of a Dhamma talk.”
“යථා කථං පන ත්වං, ගහපති, භගවතා ධම්මියා කථාය අමතේන අභිසිත්තෝ”ති?
“But what kind of ambrosial Dhamma talk has the Buddha anointed you with?”
“ඉධාහං, භන්තේ, යේන භගවා තේනුපසඞ්කමිං; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදිං. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛ්වාහං, භන්තේ, භගවන්තං ඒතදවෝචං: ‘අහමස්මි, භන්තේ, ජිණ්ණෝ වුඩ්ඪෝ මහල්ලකෝ අද්ධගතෝ වයෝඅනුප්පත්තෝ ආතුරකායෝ අභික්ඛණාතඞ්කෝ. අනිච්චදස්සාවී ඛෝ පනාහං, භන්තේ, භගවතෝ මනෝභාවනීයානඤ්ච භික්ඛූනං. ඕවදතු මං, භන්තේ, භගවා; අනුසාසතු මං, භන්තේ, භගවා; යං මමස්ස දීඝරත්තං හිතාය සුඛායා(අ)ති. ඒවං වුත්තේ, මං, භන්තේ, භගවා ඒතදවෝච: ‘ඒවමේතං, ගහපති, ඒවමේතං, ගහපති. ආතුරෝ හායං, ගහපති, කායෝ අණ්ඩභූතෝ පරියෝනද්ධෝ. යෝ හි, ගහපති, ඉමං කායං පරිහරන්තෝ මුහුත්තම්පි ආරෝග්‍යං පටිජානේය්‍ය, කිමඤ්ඤත්‍ර බාල්‍යා? තස්මාතිහ තේ, ගහපති, ඒවං සික්ඛිතබ්බං—ආතුරකායස්ස මේ සතෝ චිත්තං අනාතුරං භවිස්සතීති. ඒවඤ්හි තේ, ගහපති, සික්ඛිතබ්බන්(අ)ති. ඒවං ඛ්වාහං, භන්තේ, භගවතා ධම්මියා කථාය අමතේන අභිසිත්තෝ”ති.
So Nakula’s father told Sāriputta all that had happened, and said, “That’s the ambrosial Dhamma talk that the Buddha anointed me with.”
“න හි පන තං, ගහපති, පටිභාසි භගවන්තං උත්තරිං පටිපුච්ඡිතුං: ‘කිත්තාවතා නු ඛෝ, භන්තේ, ආතුරකායෝ චේව හෝති ආතුරචිත්තෝ ච, කිත්තාවතා ච පන ආතුරකායෝ හි ඛෝ හෝති නෝ ච ආතුරචිත්තෝ(අ)”ති?
“But didn’t you feel the need to ask the Buddha the further question: ‘Sir, how do you define someone ailing in body and ailing in mind, and someone ailing in body and healthy in mind’?”
“දූරතෝපි ඛෝ මයං, භන්තේ, ආගච්ඡේය්‍යාම ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස සන්තිකේ ඒතස්ස භාසිතස්ස අත්ථමඤ්ඤාතුං. සාධු වතායස්මන්තංයේව සාරිපුත්තං පටිභාතු ඒතස්ස භාසිතස්ස අත්ථෝ”ති.
“Sir, we would travel a long way to learn the meaning of this statement in the presence of Venerable Sāriputta. May Venerable Sāriputta himself please clarify the meaning of this.”
“තේන හි, ගහපති, සුණාහි, සාධුකං මනසි කරෝහි; භාසිස්සාමී”ති.
“Well then, householder, listen and apply your mind well, I will speak.”
“ඒවං, භන්තේ”ති ඛෝ නකුලපිතා ගහපති ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පච්චස්සෝසි. ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ඒතදවෝච:
“Yes, sir,” replied Nakula’s father. Sāriputta said this:
“කථඤ්ච, ගහපති, ආතුරකායෝ චේව හෝති, ආතුරචිත්තෝ ච? ඉධ, ගහපති, අස්සුතවා පුථුජ්ජනෝ අරියානං අදස්සාවී අරියධම්මස්ස අකෝවිදෝ අරියධම්මේ අවිනීතෝ සප්පුරිසානං අදස්සාවී සප්පුරිසධම්මස්ස අකෝවිදෝ සප්පුරිසධම්මේ අවිනීතෝ රූපං අත්තතෝ සමනුපස්සති, රූපවන්තං වා අත්තානං; අත්තනි වා රූපං, රූපස්මිං වා අත්තානං. ‘අහං රූපං, මම රූපන්(අ)ති පරියුට්ඨට්ඨායී හෝති. තස්ස ‘අහං රූපං, මම රූපන්(අ)ති පරියුට්ඨට්ඨායිනෝ තං රූපං විපරිණමති අඤ්ඤථා හෝති. තස්ස රූපවිපරිණාමඤ්ඤථාභාවා උප්පජ්ජන්ති සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා.
“And how is a person ailing in body and ailing in mind? It’s when an unlearned ordinary person has not seen the noble ones, and is neither skilled nor trained in the qualities of a noble one. They’ve not seen good persons, and are neither skilled nor trained in the qualities of a good person. They regard form as self, self as having form, form in self, or self in form. They’re obsessed with the thought: ‘I am form, form is mine!’ But that form of theirs decays and perishes, which gives rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.
වේදනං අත්තතෝ සමනුපස්සති, වේදනාවන්තං වා අත්තානං; අත්තනි වා වේදනං, වේදනාය වා අත්තානං. ‘අහං වේදනා, මම වේදනා(අ)ති පරියුට්ඨට්ඨායී හෝති. තස්ස ‘අහං වේදනා, මම වේදනා(අ)ති පරියුට්ඨට්ඨායිනෝ, සා වේදනා විපරිණමති අඤ්ඤථා හෝති. තස්ස වේදනාවිපරිණාමඤ්ඤථාභාවා උප්පජ්ජන්ති සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා.
They regard feeling as self, self as having feeling, feeling in self, or self in feeling. They’re obsessed with the thought: ‘I am feeling, feeling is mine!’ But that feeling of theirs decays and perishes, which gives rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.
සඤ්ඤං අත්තතෝ සමනුපස්සති, සඤ්ඤාවන්තං වා අත්තානං; අත්තනි වා සඤ්ඤං, සඤ්ඤාය වා අත්තානං. ‘අහං සඤ්ඤා, මම සඤ්ඤා(අ)ති පරියුට්ඨට්ඨායී හෝති. තස්ස ‘අහං සඤ්ඤා, මම සඤ්ඤා(අ)ති පරියුට්ඨට්ඨායිනෝ, සා සඤ්ඤා විපරිණමති අඤ්ඤථා හෝති. තස්ස සඤ්ඤාවිපරිණාමඤ්ඤථාභාවා උප්පජ්ජන්ති සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා.
They regard perception as self, self as having perception, perception in self, or self in perception. They’re obsessed with the thought: ‘I am perception, perception is mine!’ But that perception of theirs decays and perishes, which gives rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.
සඞ්ඛාරේ අත්තතෝ සමනුපස්සති, සඞ්ඛාරවන්තං වා අත්තානං; අත්තනි වා සඞ්ඛාරේ, සඞ්ඛාරේසු වා අත්තානං. ‘අහං සඞ්ඛාරා, මම සඞ්ඛාරා(අ)ති පරියුට්ඨට්ඨායී හෝති. තස්ස ‘අහං සඞ්ඛාරා, මම සඞ්ඛාරා(අ)ති පරියුට්ඨට්ඨායිනෝ, තේ සඞ්ඛාරා විපරිණමන්ති අඤ්ඤථා හෝන්ති. තස්ස සඞ්ඛාරවිපරිණාමඤ්ඤථාභාවා උප්පජ්ජන්ති සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා.
They regard choices as self, self as having choices, choices in self, or self in choices. They’re obsessed with the thought: ‘I am choices, choices are mine!’ But those choices of theirs decay and perish, which gives rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.
විඤ්ඤාණං අත්තතෝ සමනුපස්සති, විඤ්ඤාණවන්තං වා අත්තානං; අත්තනි වා විඤ්ඤාණං, විඤ්ඤාණස්මිං වා අත්තානං. ‘අහං විඤ්ඤාණං, මම විඤ්ඤාණන්(අ)ති පරියුට්ඨට්ඨායී හෝති. තස්ස ‘අහං විඤ්ඤාණං, මම විඤ්ඤාණන්(අ)ති පරියුට්ඨට්ඨායිනෝ, තං විඤ්ඤාණං විපරිණමති අඤ්ඤථා හෝති. තස්ස විඤ්ඤාණවිපරිණාමඤ්ඤථාභාවා උප්පජ්ජන්ති සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා.
They regard consciousness as self, self as having consciousness, consciousness in self, or self in consciousness. They’re obsessed with the thought: ‘I am consciousness, consciousness is mine!’ But that consciousness of theirs decays and perishes, which gives rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.
ඒවං ඛෝ, ගහපති, ආතුරකායෝ චේව හෝති ආතුරචිත්තෝ ච.
That’s how a person is ailing in body and ailing in mind.
කථඤ්ච, ගහපති, ආතුරකායෝ හි ඛෝ හෝති නෝ ච ආතුරචිත්තෝ? ඉධ, ගහපති, සුතවා අරියසාවකෝ අරියානං දස්සාවී අරියධම්මස්ස කෝවිදෝ අරියධම්මේ සුවිනීතෝ සප්පුරිසානං දස්සාවී සප්පුරිසධම්මස්ස කෝවිදෝ සප්පුරිසධම්මේ සුවිනීතෝ න රූපං අත්තතෝ සමනුපස්සති, න රූපවන්තං වා අත්තානං; න අත්තනි වා රූපං, න රූපස්මිං වා අත්තානං. ‘අහං රූපං, මම රූපන්(අ)ති න පරියුට්ඨට්ඨායී හෝති. තස්ස ‘අහං රූපං, මම රූපන්(අ)ති අපරියුට්ඨට්ඨායිනෝ, තං රූපං විපරිණමති අඤ්ඤථා හෝති. තස්ස රූපවිපරිණාමඤ්ඤථාභාවා නුප්පජ්ජන්ති සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා.
And how is a person ailing in body and healthy in mind? It’s when a learned noble disciple has seen the noble ones, and is skilled and trained in the teaching of the noble ones. They’ve seen good persons, and are skilled and trained in the teaching of the good persons. They don’t regard form as self, self as having form, form in self, or self in form. They’re not obsessed with the thought: ‘I am form, form is mine!’ So when that form of theirs decays and perishes, it doesn’t give rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.
න වේදනං අත්තතෝ සමනුපස්සති, න වේදනාවන්තං වා අත්තානං; න අත්තනි වා වේදනං, න වේදනාය වා අත්තානං. ‘අහං වේදනා, මම වේදනා(අ)ති න පරියුට්ඨට්ඨායී හෝති. තස්ස ‘අහං වේදනා, මම වේදනා(අ)ති අපරියුට්ඨට්ඨායිනෝ, සා වේදනා විපරිණමති අඤ්ඤථා හෝති. තස්ස වේදනාවිපරිණාමඤ්ඤථාභාවා නුප්පජ්ජන්ති සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා.
They don’t regard feeling as self, self as having feeling, feeling in self, or self in feeling. They’re not obsessed with the thought: ‘I am feeling, feeling is mine!’ So when that feeling of theirs decays and perishes, it doesn’t give rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.
න සඤ්ඤං අත්තතෝ සමනුපස්සති, න සඤ්ඤාවන්තං වා අත්තානං; න අත්තනි වා සඤ්ඤං, න සඤ්ඤාය වා අත්තානං. ‘අහං සඤ්ඤා, මම සඤ්ඤා(අ)ති න පරියුට්ඨට්ඨායී හෝති. තස්ස ‘අහං සඤ්ඤා, මම සඤ්ඤා(අ)ති අපරියුට්ඨට්ඨායිනෝ, සා සඤ්ඤා විපරිණමති අඤ්ඤථා හෝති. තස්ස සඤ්ඤාවිපරිණාමඤ්ඤථාභාවා නුප්පජ්ජන්ති සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා.
They don’t regard perception as self, self as having perception, perception in self, or self in perception. They’re not obsessed with the thought: ‘I am perception, perception is mine!’ So when that perception of theirs decays and perishes, it doesn’t give rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.
න සඞ්ඛාරේ අත්තතෝ සමනුපස්සති, න සඞ්ඛාරවන්තං වා අත්තානං; න අත්තනි වා සඞ්ඛාරේ, න සඞ්ඛාරේසු වා අත්තානං. ‘අහං සඞ්ඛාරා, මම සඞ්ඛාරා(අ)ති න පරියුට්ඨට්ඨායී හෝති. තස්ස ‘අහං සඞ්ඛාරා, මම සඞ්ඛාරා(අ)ති අපරියුට්ඨට්ඨායිනෝ, තේ සඞ්ඛාරා විපරිණමන්ති අඤ්ඤථා හෝන්ති. තස්ස සඞ්ඛාරවිපරිණාමඤ්ඤථාභාවා නුප්පජ්ජන්ති සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා.
They don’t regard choices as self, self as having choices, choices in self, or self in choices. They’re not obsessed with the thought: ‘I am choices, choices are mine!’ So when those choices of theirs decay and perish, it doesn’t give rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.
න විඤ්ඤාණං අත්තතෝ සමනුපස්සති, න විඤ්ඤාණවන්තං වා අත්තානං; න අත්තනි වා විඤ්ඤාණං, න විඤ්ඤාණස්මිං වා අත්තානං. ‘අහං විඤ්ඤාණං, මම විඤ්ඤාණන්(අ)ති න පරියුට්ඨට්ඨායී හෝති. තස්ස ‘අහං විඤ්ඤාණං, මම විඤ්ඤාණන්(අ)ති අපරියුට්ඨට්ඨායිනෝ, තං විඤ්ඤාණං විපරිණමති අඤ්ඤථා හෝති. තස්ස විඤ්ඤාණවිපරිණාමඤ්ඤථාභාවා නුප්පජ්ජන්ති සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා.
They don’t regard consciousness as self, self as having consciousness, consciousness in self, or self in consciousness. They’re not obsessed with the thought: ‘I am consciousness, consciousness is mine!’ So when that consciousness of theirs decays and perishes, it doesn’t give rise to sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.
ඒවං ඛෝ, ගහපති, ආතුරකායෝ හෝති නෝ ච ආතුරචිත්තෝ”ති.
That’s how a person is ailing in body and healthy in mind.”
ඉදමවෝච ආයස්මා සාරිපුත්තෝ. අත්තමනෝ නකුලපිතා ගහපති ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස භාසිතං අභිනන්දීති.
That’s what Venerable Sāriputta said. Satisfied, Nakula’s father was happy with what Sāriputta said.
පඨමං.
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
