Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૧૦. નાનાતિત્થિયસાવકસુત્તવણ્ણના
10. Nānātitthiyasāvakasuttavaṇṇanā
૧૧૧. નાનાતિત્થિયસાવકાતિ પુથુતિત્થિયાનં સાવકા. છિન્દિતેતિ હત્થચ્છેદાદિવસેન છેદે. મારિતેતિ મારણે. ન પાપં સમનુપસ્સતીતિ કિઞ્ચિ પાપં અત્થીતિ ન પસ્સતિ, પરેસઞ્ચ તથા પવેદેતિ. વિસ્સાસન્તિ વિસ્સત્થભાવં. ‘‘કતકમ્માનમ્પિ વિપાકો નત્થી’’તિ વદન્તો કતપાપાનં અકતપુઞ્ઞાનઞ્ચ વિસ્સત્થતં નિરાસઙ્કતં જનેતિ.
111.Nānātitthiyasāvakāti puthutitthiyānaṃ sāvakā. Chinditeti hatthacchedādivasena chede. Māriteti māraṇe. Na pāpaṃ samanupassatīti kiñci pāpaṃ atthīti na passati, paresañca tathā pavedeti. Vissāsanti vissatthabhāvaṃ. ‘‘Katakammānampi vipāko natthī’’ti vadanto katapāpānaṃ akatapuññānañca vissatthataṃ nirāsaṅkataṃ janeti.
તપોજિગુચ્છાયાતિ તપસા અચેલવતાદિના પાપતો જિગુચ્છનેન, ‘‘પાપં વિરાજયામા’’તિ અચેલવતાદિસમાદાનેનાતિ અત્થો. તસ્મિઞ્હિ સમાદાને ઠિતેન સંવરેન સંવુતચિત્તો સમન્નાગતો પિહિતો ચ નામ હોતીતિ ‘‘સુસંવુતત્તો’’તિઆદિ વુત્તં. ચત્તારો યામા ભાગા ચતુયામા, ચતુયામા એવ ચાતુયામા. ભાગત્થો હિ ઇધ યામ-સદ્દો યથા ‘‘રત્તિયં પઠમો યામો’’તિ. સો પનેત્થ ભાગો સંવરલક્ખણોતિ આહ ‘‘ચાતુયામેન સુસંવુતો’’તિ, ચતુકોટ્ઠાસેન સંવરેન સુટ્ઠુ સંવુતોતિ અત્થો. પટિક્ખિત્તસબ્બસીતોદકોતિ પટિક્ખિત્તસબ્બસીતુદકપરિભોગો. સબ્બેન પાપવારણેન યુત્તોતિ સબ્બપ્પકારેન સંવરલક્ખણેન પાપવારણેન સમન્નાગતો. ધુતપાપોતિ સબ્બેન નિજ્જરલક્ખણેન પાપવારણેનપિ ધુતપાપો. ફુટ્ઠોતિ અટ્ઠન્નમ્પિ કમ્માનં ખેપનેન વિક્ખેપપ્પત્તિયા કમ્મક્ખયલક્ખણેન સબ્બેન પાપવારણેન ફુટ્ઠો, તં ફુસિત્વા ઠિતો. ન નિગુહન્તોતિ ન નિગુહનહેતુ દિટ્ઠસુતે તથેવ કથેન્તો.
Tapojigucchāyāti tapasā acelavatādinā pāpato jigucchanena, ‘‘pāpaṃ virājayāmā’’ti acelavatādisamādānenāti attho. Tasmiñhi samādāne ṭhitena saṃvarena saṃvutacitto samannāgato pihito ca nāma hotīti ‘‘susaṃvutatto’’tiādi vuttaṃ. Cattāro yāmā bhāgā catuyāmā, catuyāmā eva cātuyāmā. Bhāgattho hi idha yāma-saddo yathā ‘‘rattiyaṃ paṭhamo yāmo’’ti. So panettha bhāgo saṃvaralakkhaṇoti āha ‘‘cātuyāmena susaṃvuto’’ti, catukoṭṭhāsena saṃvarena suṭṭhu saṃvutoti attho. Paṭikkhittasabbasītodakoti paṭikkhittasabbasītudakaparibhogo. Sabbena pāpavāraṇena yuttoti sabbappakārena saṃvaralakkhaṇena pāpavāraṇena samannāgato. Dhutapāpoti sabbena nijjaralakkhaṇena pāpavāraṇenapi dhutapāpo. Phuṭṭhoti aṭṭhannampi kammānaṃ khepanena vikkhepappattiyā kammakkhayalakkhaṇena sabbena pāpavāraṇena phuṭṭho, taṃ phusitvā ṭhito. Na niguhantoti na niguhanahetu diṭṭhasute tatheva kathento.
નાનાતિત્થિયાનંયેવ ઉપટ્ઠાકોતિ પરવાદીનં સબ્બેસંયેવ તિત્થિયાનં ઉપટ્ઠાકો, તેસુ સાધારણવસેન અભિપ્પસન્નો. કોટિપ્પત્તાતિ મોક્ખાધિગમેન સમણધમ્મે પત્તબ્બમરિયાદપ્પત્તા.
Nānātitthiyānaṃyevaupaṭṭhākoti paravādīnaṃ sabbesaṃyeva titthiyānaṃ upaṭṭhāko, tesu sādhāraṇavasena abhippasanno. Koṭippattāti mokkhādhigamena samaṇadhamme pattabbamariyādappattā.
સહચરિતમત્તેનાતિ સીહનાદેન સહ વસ્સકરણમત્તેન. સીહેન સીહનાદં નદન્તેન સહેવ સિઙ્ગાલેન અત્તનો સિઙ્ગાલરવકરણમત્તેન. કોત્થુકોતિ ખુદ્દકકોત્થુ. આસઙ્કિતસમાચારોતિ અત્તના ચ પરેહિ ચ આસઙ્કિતબ્બસમાચારો. સપ્પુરિસાનન્તિ બુદ્ધાદીનં.
Sahacaritamattenāti sīhanādena saha vassakaraṇamattena. Sīhena sīhanādaṃ nadantena saheva siṅgālena attano siṅgālaravakaraṇamattena. Kotthukoti khuddakakotthu. Āsaṅkitasamācāroti attanā ca parehi ca āsaṅkitabbasamācāro. Sappurisānanti buddhādīnaṃ.
તસ્સાતિ વેગબ્ભરિસ્સ દેવપુત્તસ્સ. સરીરે અનુઆવિસીતિ સરીરે અનુપવિસિત્વા વિય આવિસિ. અધિમુચ્ચીતિ યથા ગહિતસ્સ વસેન ચિત્તં ન વત્તતિ, અત્તનો એવ વસે વત્તતિ, એવં અધિટ્ઠહિ. આયુત્તાતિ દસ્સનેન સંયુત્તા . પવિવેકિયન્તિ કપ્પકવત્થભુઞ્જનસેનાસનેહિ પવિવિત્તભાવં. તેનાહ ‘‘તે કિરા’’તિઆદિ. રૂપે નિવિટ્ઠાતિ ચક્ખુરૂપધમ્મે અભિનિવિટ્ઠા. તેનાહ ‘‘તણ્હાદિટ્ઠીહિ પતિટ્ઠિતા’’તિ. દેવલોકપત્થનકામાતિ દેવલોકસ્સેવ અભિપત્થનકામા. મરણધમ્મતાય માતિયા. તેનાહ ‘‘માતિયાતિ મચ્ચા’’તિ. પરલોકત્થાયાતિ પરસમ્પત્તિભાવાય લોકસ્સ અત્થાય.
Tassāti vegabbharissa devaputtassa. Sarīre anuāvisīti sarīre anupavisitvā viya āvisi. Adhimuccīti yathā gahitassa vasena cittaṃ na vattati, attano eva vase vattati, evaṃ adhiṭṭhahi. Āyuttāti dassanena saṃyuttā . Pavivekiyanti kappakavatthabhuñjanasenāsanehi pavivittabhāvaṃ. Tenāha ‘‘te kirā’’tiādi. Rūpe niviṭṭhāti cakkhurūpadhamme abhiniviṭṭhā. Tenāha ‘‘taṇhādiṭṭhīhi patiṭṭhitā’’ti. Devalokapatthanakāmāti devalokasseva abhipatthanakāmā. Maraṇadhammatāya mātiyā. Tenāha ‘‘mātiyāti maccā’’ti. Paralokatthāyāti parasampattibhāvāya lokassa atthāya.
પભાસવણ્ણાતિ પભાય સમાનવણ્ણા. કેસં પભાયાતિ આહ ‘‘ચન્દોભાસા’’તિઆદિ. સજ્ઝારાગપભાસવણ્ણા ઇન્દધનુપભાસવણ્ણાતિ પચ્ચેકં યોજના. આમો આમગન્ધો એતસ્સ અત્થીતિ આમિસં. વધાયાતિ વિદ્ધંસિતું. રૂપાતિ રૂપાયતનાદિરૂપિધમ્મા.
Pabhāsavaṇṇāti pabhāya samānavaṇṇā. Kesaṃ pabhāyāti āha ‘‘candobhāsā’’tiādi. Sajjhārāgapabhāsavaṇṇā indadhanupabhāsavaṇṇāti paccekaṃ yojanā. Āmo āmagandho etassa atthīti āmisaṃ. Vadhāyāti viddhaṃsituṃ. Rūpāti rūpāyatanādirūpidhammā.
રાજગહસમીપપ્પવત્તીનં રાજગહિયાનં. ‘‘સેતો’’તિ કેલાસકૂટો અધિપ્પેતોતિ આહ ‘‘સેતોતિ કેલાસો’’તિ. કેનચિ ન ઘટ્ટેતીતિ અઘં, અન્તલિક્ખન્તિ આહ ‘‘અઘગામીનન્તિ આકાસગામીન’’ન્તિ. ઉદકં ધીયતિ એત્થાતિ ઉદધિ, મહોદધિ. વિપુલોતિ વેપુલ્લપબ્બતો. હિમવન્તપબ્બતાનન્તિ હિમવન્તપબ્બતભાગાનં. બુદ્ધો સેટ્ઠો સીલસમાધિપઞ્ઞાવિમુત્તિવિમુત્તિઞાણદસ્સનાદીહિ સબ્બગુણેહિ.
Rājagahasamīpappavattīnaṃ rājagahiyānaṃ. ‘‘Seto’’ti kelāsakūṭo adhippetoti āha ‘‘setoti kelāso’’ti. Kenaci na ghaṭṭetīti aghaṃ, antalikkhanti āha ‘‘aghagāmīnanti ākāsagāmīna’’nti. Udakaṃ dhīyati etthāti udadhi, mahodadhi. Vipuloti vepullapabbato. Himavantapabbatānanti himavantapabbatabhāgānaṃ. Buddho seṭṭho sīlasamādhipaññāvimuttivimuttiñāṇadassanādīhi sabbaguṇehi.
નાનાતિત્થિયસાવકસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Nānātitthiyasāvakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
તતિયવગ્ગવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Tatiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
સારત્થપ્પકાસિનિયા સંયુત્તનિકાય-અટ્ઠકથાય
Sāratthappakāsiniyā saṃyuttanikāya-aṭṭhakathāya
દેવપુત્તસંયુત્તવણ્ણનાય લીનત્થપ્પકાસના સમત્તા.
Devaputtasaṃyuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૧૦. નાનાતિત્થિયસાવકસુત્તં • 10. Nānātitthiyasāvakasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. નાનાતિત્થિયસાવકસુત્તવણ્ણના • 10. Nānātitthiyasāvakasuttavaṇṇanā