Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi |
૫. નન્દાથેરીઅપદાનં
5. Nandātherīapadānaṃ
૧૬૬.
166.
‘‘પદુમુત્તરો નામ જિનો, સબ્બધમ્માન પારગૂ;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;
ઇતો સતસહસ્સમ્હિ, કપ્પે ઉપ્પજ્જિ નાયકો.
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
૧૬૭.
167.
‘‘ઓવાદકો વિઞ્ઞાપકો, તારકો સબ્બપાણિનં;
‘‘Ovādako viññāpako, tārako sabbapāṇinaṃ;
દેસનાકુસલો બુદ્ધો, તારેસિ જનતં બહું.
Desanākusalo buddho, tāresi janataṃ bahuṃ.
૧૬૮.
168.
‘‘અનુકમ્પકો કારુણિકો, હિતેસી સબ્બપાણિનં;
‘‘Anukampako kāruṇiko, hitesī sabbapāṇinaṃ;
સમ્પત્તે તિત્થિયે સબ્બે, પઞ્ચસીલે પતિટ્ઠપિ.
Sampatte titthiye sabbe, pañcasīle patiṭṭhapi.
૧૬૯.
169.
‘‘એવં નિરાકુલં આસિ, સુઞ્ઞતં તિત્થિયેહિ ચ;
‘‘Evaṃ nirākulaṃ āsi, suññataṃ titthiyehi ca;
વિચિત્તં અરહન્તેહિ, વસીભૂતેહિ તાદિભિ.
Vicittaṃ arahantehi, vasībhūtehi tādibhi.
૧૭૦.
170.
‘‘રતનાનટ્ઠપઞ્ઞાસં , ઉગ્ગતોવ મહામુનિ;
‘‘Ratanānaṭṭhapaññāsaṃ , uggatova mahāmuni;
કઞ્ચનગ્ઘિયસઙ્કાસો, બાત્તિંસવરલક્ખણો.
Kañcanagghiyasaṅkāso, bāttiṃsavaralakkhaṇo.
૧૭૧.
171.
‘‘વસ્સસતસહસ્સાનિ, આયુ વિજ્જતિ તાવદે;
‘‘Vassasatasahassāni, āyu vijjati tāvade;
તાવતા તિટ્ઠમાનો સો, તારેસિ જનતં બહું.
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
૧૭૨.
172.
‘‘તદાહં હંસવતિયં, જાતા સેટ્ઠિકુલે અહું;
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, jātā seṭṭhikule ahuṃ;
નાનારતનપજ્જોતે, મહાસુખસમપ્પિતા.
Nānāratanapajjote, mahāsukhasamappitā.
૧૭૩.
173.
‘‘ઉપેત્વા તં મહાવીરં, અસ્સોસિં ધમ્મદેસનં;
‘‘Upetvā taṃ mahāvīraṃ, assosiṃ dhammadesanaṃ;
અમતં પરમસ્સાદં, પરમત્થનિવેદકં.
Amataṃ paramassādaṃ, paramatthanivedakaṃ.
૧૭૪.
174.
‘‘તદા નિમન્તયિત્વાન, સસઙ્ઘં લોકનાયકં;
‘‘Tadā nimantayitvāna, sasaṅghaṃ lokanāyakaṃ;
દત્વા તસ્સ મહાદાનં, પસન્ના સેહિ પાણિભિ.
Datvā tassa mahādānaṃ, pasannā sehi pāṇibhi.
૧૭૫.
175.
‘‘ઝાયિનીનં ભિક્ખુનીનં, અગ્ગટ્ઠાનમપત્થયિં;
‘‘Jhāyinīnaṃ bhikkhunīnaṃ, aggaṭṭhānamapatthayiṃ;
નિપચ્ચ સિરસા ધીરં, સસઙ્ઘં લોકનાયકં.
Nipacca sirasā dhīraṃ, sasaṅghaṃ lokanāyakaṃ.
૧૭૬.
176.
‘‘તદા અદન્તદમકો, તિલોકસરણો પભૂ;
‘‘Tadā adantadamako, tilokasaraṇo pabhū;
બ્યાકાસિ નરસારથિ, ‘લચ્છસે તં સુપત્થિતં.
Byākāsi narasārathi, ‘lacchase taṃ supatthitaṃ.
૧૭૭.
177.
‘‘‘સતસહસ્સિતો કપ્પે, ઓક્કાકકુલસમ્ભવો;
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ગોતમો નામ ગોત્તેન, સત્થા લોકે ભવિસ્સતિ.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
૧૭૮.
178.
‘‘‘તસ્સ ધમ્મેસુ દાયાદા, ઓરસા ધમ્મનિમ્મિતા;
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādā, orasā dhammanimmitā;
નન્દાતિ નામ નામેન, હેસ્સતિ સત્થુ સાવિકા’.
Nandāti nāma nāmena, hessati satthu sāvikā’.
૧૭૯.
179.
‘‘તં સુત્વા મુદિતા હુત્વા, યાવજીવં તદા જિનં;
‘‘Taṃ sutvā muditā hutvā, yāvajīvaṃ tadā jinaṃ;
મેત્તચિત્તા પરિચરિં, પચ્ચયેહિ વિનાયકં.
Mettacittā paricariṃ, paccayehi vināyakaṃ.
૧૮૦.
180.
‘‘તેન કમ્મેન સુકતેન, ચેતનાપણિધીહિ ચ;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
જહિત્વા માનુસં દેહં, તાવતિંસમગચ્છહં.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
૧૮૧.
181.
૧૮૨.
182.
‘‘યત્થ યત્થૂપપજ્જામિ, તસ્સ કમ્મસ્સ વાહસા;
‘‘Yattha yatthūpapajjāmi, tassa kammassa vāhasā;
તત્થ તત્થેવ રાજૂનં, મહેસિત્તમકારયિં.
Tattha tattheva rājūnaṃ, mahesittamakārayiṃ.
૧૮૩.
183.
‘‘તતો ચુતા મનુસ્સત્તે, રાજાનં ચક્કવત્તિનં;
‘‘Tato cutā manussatte, rājānaṃ cakkavattinaṃ;
મણ્ડલીનઞ્ચ રાજૂનં, મહેસિત્તમકારયિં.
Maṇḍalīnañca rājūnaṃ, mahesittamakārayiṃ.
૧૮૪.
184.
‘‘સમ્પત્તિં અનુભોત્વાન, દેવેસુ મનુજેસુ ચ;
‘‘Sampattiṃ anubhotvāna, devesu manujesu ca;
સબ્બત્થ સુખિતા હુત્વા, નેકકપ્પેસુ સંસરિં.
Sabbattha sukhitā hutvā, nekakappesu saṃsariṃ.
૧૮૫.
185.
રઞ્ઞો સુદ્ધોદનસ્સાહં, ધીતા આસિં અનિન્દિતા.
Rañño suddhodanassāhaṃ, dhītā āsiṃ aninditā.
૧૮૬.
186.
તેન નન્દાતિ મે નામં, સુન્દરં પવરં અહુ.
Tena nandāti me nāmaṃ, sundaraṃ pavaraṃ ahu.
૧૮૭.
187.
‘‘યુવતીનઞ્ચ સબ્બાસં, કલ્યાણીતિ ચ વિસ્સુતા;
‘‘Yuvatīnañca sabbāsaṃ, kalyāṇīti ca vissutā;
તસ્મિમ્પિ નગરે રમ્મે, ઠપેત્વા તં યસોધરં.
Tasmimpi nagare ramme, ṭhapetvā taṃ yasodharaṃ.
૧૮૮.
188.
એકાકિની ગહટ્ઠાહં, માતરા પરિચોદિતા.
Ekākinī gahaṭṭhāhaṃ, mātarā paricoditā.
૧૮૯.
189.
‘‘‘સાકિયમ્હિ કુલે જાતા, પુત્તે બુદ્ધાનુજા તુવં;
‘‘‘Sākiyamhi kule jātā, putte buddhānujā tuvaṃ;
નન્દેનપિ વિના ભૂતા, અગારે કિં નુ અચ્છસિ.
Nandenapi vinā bhūtā, agāre kiṃ nu acchasi.
૧૯૦.
190.
‘‘‘જરાવસાનં યોબ્બઞ્ઞં, રૂપં અસુચિસમ્મતં;
‘‘‘Jarāvasānaṃ yobbaññaṃ, rūpaṃ asucisammataṃ;
રોગન્તમપિચારોગ્યં, જીવિતં મરણન્તિકં.
Rogantamapicārogyaṃ, jīvitaṃ maraṇantikaṃ.
૧૯૧.
191.
‘‘‘ઇદમ્પિ તે સુભં રૂપં, સસીકન્તં મનોહરં;
‘‘‘Idampi te subhaṃ rūpaṃ, sasīkantaṃ manoharaṃ;
ભૂસનાનં અલઙ્કારં, સિરિસઙ્ઘાટસન્નિભં.
Bhūsanānaṃ alaṅkāraṃ, sirisaṅghāṭasannibhaṃ.
૧૯૨.
192.
‘‘‘પુઞ્જિતં લોકસારંવ, નયનાનં રસાયનં;
‘‘‘Puñjitaṃ lokasāraṃva, nayanānaṃ rasāyanaṃ;
પુઞ્ઞાનં કિત્તિજનનં, ઉક્કાકકુલનન્દનં.
Puññānaṃ kittijananaṃ, ukkākakulanandanaṃ.
૧૯૩.
193.
૧૯૪.
194.
‘‘સુત્વાહં માતુ વચનં, પબ્બજિં અનગારિયં;
‘‘Sutvāhaṃ mātu vacanaṃ, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
દેહેન ન તુ ચિત્તેન, રૂપયોબ્બનલાળિતા.
Dehena na tu cittena, rūpayobbanalāḷitā.
૧૯૫.
195.
‘‘મહતા ચ પયત્તેન, ઝાનજ્ઝેન પરં મમ;
‘‘Mahatā ca payattena, jhānajjhena paraṃ mama;
કાતુઞ્ચ વદતે માતા, ન ચાહં તત્થ ઉસ્સુકા.
Kātuñca vadate mātā, na cāhaṃ tattha ussukā.
૧૯૬.
196.
નિબ્બિન્દનત્થં રૂપસ્મિં, મમ ચક્ખુપથે જિનો.
Nibbindanatthaṃ rūpasmiṃ, mama cakkhupathe jino.
૧૯૭.
197.
‘‘સકેન આનુભાવેન, ઇત્થિં માપેસિ સોભિનિં;
‘‘Sakena ānubhāvena, itthiṃ māpesi sobhiniṃ;
દસ્સનીયં સુરુચિરં, મમતોપિ સુરૂપિનિં.
Dassanīyaṃ suruciraṃ, mamatopi surūpiniṃ.
૧૯૮.
198.
‘‘તમહં વિમ્હિતા દિસ્વા, અતિવિમ્હિતદેહિનિં;
‘‘Tamahaṃ vimhitā disvā, ativimhitadehiniṃ;
ચિન્તયિં સફલં મેતિ, નેત્તલાભઞ્ચ માનુસં.
Cintayiṃ saphalaṃ meti, nettalābhañca mānusaṃ.
૧૯૯.
199.
‘‘તમહં એહિ સુભગે, યેનત્થો તં વદેહિ મે;
‘‘Tamahaṃ ehi subhage, yenattho taṃ vadehi me;
કુલં તે નામગોત્તઞ્ચ, વદ મે યદિ તે પિયં.
Kulaṃ te nāmagottañca, vada me yadi te piyaṃ.
૨૦૦.
200.
સીદન્તીવ મમઙ્ગાનિ, પસુપ્પય મુહુત્તકં’.
Sīdantīva mamaṅgāni, pasuppaya muhuttakaṃ’.
૨૦૧.
201.
‘‘તતો સીસં મમઙ્કે સા, કત્વા સયિ સુલોચના;
‘‘Tato sīsaṃ mamaṅke sā, katvā sayi sulocanā;
૨૦૨.
202.
‘‘સહ તસ્સા નિપાતેન, પિળકા ઉપપજ્જથ;
‘‘Saha tassā nipātena, piḷakā upapajjatha;
પગ્ઘરિંસુ પભિન્ના ચ, કુણપા પુબ્બલોહિતા.
Pagghariṃsu pabhinnā ca, kuṇapā pubbalohitā.
૨૦૩.
203.
‘‘પભિન્નં વદનઞ્ચાપિ, કુણપં પૂતિગન્ધનં;
‘‘Pabhinnaṃ vadanañcāpi, kuṇapaṃ pūtigandhanaṃ;
ઉદ્ધુમાતં વિનિલઞ્ચ, પુબ્બઞ્ચાપિ સરીરકં.
Uddhumātaṃ vinilañca, pubbañcāpi sarīrakaṃ.
૨૦૪.
204.
‘‘સા પવેદિતસબ્બઙ્ગી, નિસ્સસન્તી મુહું મુહું;
‘‘Sā paveditasabbaṅgī, nissasantī muhuṃ muhuṃ;
વેદયન્તી સકં દુક્ખં, કરુણં પરિદેવયિ.
Vedayantī sakaṃ dukkhaṃ, karuṇaṃ paridevayi.
૨૦૫.
205.
‘‘‘દુક્ખેન દુક્ખિતા હોમિ, ફુસયન્તિ ચ વેદના;
‘‘‘Dukkhena dukkhitā homi, phusayanti ca vedanā;
મહાદુક્ખે નિમુગ્ગમ્હિ, સરણં હોહિ મે સખી’.
Mahādukkhe nimuggamhi, saraṇaṃ hohi me sakhī’.
૨૦૬.
206.
‘‘‘કુહિં વદનસોભં તે, કુહિં તે તુઙ્ગનાસિકા;
‘‘‘Kuhiṃ vadanasobhaṃ te, kuhiṃ te tuṅganāsikā;
તમ્બબિમ્બવરોટ્ઠં તે, વદનં તે કુહિં ગતં.
Tambabimbavaroṭṭhaṃ te, vadanaṃ te kuhiṃ gataṃ.
૨૦૭.
207.
‘‘‘કુહિં સસીનિભં વણ્ણં, કમ્બુગીવા કુહિં ગતા;
‘‘‘Kuhiṃ sasīnibhaṃ vaṇṇaṃ, kambugīvā kuhiṃ gatā;
૨૦૮.
208.
પભિન્ના પૂતિકુણપા, દુટ્ઠગન્ધિત્તમાગતા.
Pabhinnā pūtikuṇapā, duṭṭhagandhittamāgatā.
૨૦૯.
209.
જાતા અમેજ્ઝભરિતા, અહો રૂપમસસ્સતં.
Jātā amejjhabharitā, aho rūpamasassataṃ.
૨૧૦.
210.
‘‘‘સબ્બં સરીરસઞ્જાતં, પૂતિગન્ધં ભયાનકં;
‘‘‘Sabbaṃ sarīrasañjātaṃ, pūtigandhaṃ bhayānakaṃ;
સુસાનમિવ બીભચ્છં, રમન્તે યત્થ બાલિસા’.
Susānamiva bībhacchaṃ, ramante yattha bālisā’.
૨૧૧.
211.
‘‘તદા મહાકારુણિકો, ભાતા મે લોકનાયકો;
‘‘Tadā mahākāruṇiko, bhātā me lokanāyako;
દિસ્વા સંવિગ્ગચિત્તં મં, ઇમા ગાથા અભાસથ.
Disvā saṃviggacittaṃ maṃ, imā gāthā abhāsatha.
૨૧૨.
212.
‘‘‘આતુરં કુણપં પૂતિં, પસ્સ નન્દે સમુસ્સયં;
‘‘‘Āturaṃ kuṇapaṃ pūtiṃ, passa nande samussayaṃ;
અસુભાય ચિત્તં ભાવેહિ, એકગ્ગં સુસમાહિતં.
Asubhāya cittaṃ bhāvehi, ekaggaṃ susamāhitaṃ.
૨૧૩.
213.
‘‘‘યથા ઇદં તથા એતં, યથા એતં તથા ઇદં;
‘‘‘Yathā idaṃ tathā etaṃ, yathā etaṃ tathā idaṃ;
દુગ્ગન્ધં પૂતિકં વાતિ, બાલાનં અભિનન્દિતં.
Duggandhaṃ pūtikaṃ vāti, bālānaṃ abhinanditaṃ.
૨૧૪.
214.
‘‘‘એવમેતં અવેક્ખન્તી, રત્તિન્દિવમતન્દિતા;
‘‘‘Evametaṃ avekkhantī, rattindivamatanditā;
તતો સકાય પઞ્ઞાય, અભિનિબ્બિજ્ઝ દક્ખસિ’.
Tato sakāya paññāya, abhinibbijjha dakkhasi’.
૨૧૫.
215.
‘‘તતોહં અતિસંવિગ્ગા, સુત્વા ગાથા સુભાસિતા;
‘‘Tatohaṃ atisaṃviggā, sutvā gāthā subhāsitā;
તત્રટ્ઠિતાવહં સન્તી, અરહત્તમપાપુણિં.
Tatraṭṭhitāvahaṃ santī, arahattamapāpuṇiṃ.
૨૧૬.
216.
‘‘યત્થ યત્થ નિસિન્નાહં, સદા ઝાનપરાયના;
‘‘Yattha yattha nisinnāhaṃ, sadā jhānaparāyanā;
જિનો તસ્મિં ગુણે તુટ્ઠો, એતદગ્ગે ઠપેસિ મં.
Jino tasmiṃ guṇe tuṭṭho, etadagge ṭhapesi maṃ.
૨૧૭.
217.
‘‘કિલેસા ઝાપિતા મય્હં…પે॰… વિહરામિ અનાસવા.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavā.
૨૧૮.
218.
‘‘સ્વાગતં વત મે આસિ…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં.
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
૨૧૯.
219.
‘‘પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં’’.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ઇત્થં સુદં નન્દા ભિક્ખુની જનપદકલ્યાણી ઇમા ગાથાયો અભાસિત્થાતિ.
Itthaṃ sudaṃ nandā bhikkhunī janapadakalyāṇī imā gāthāyo abhāsitthāti.
નન્દાથેરિયાપદાનં પઞ્ચમં.
Nandātheriyāpadānaṃ pañcamaṃ.
Footnotes: