Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૫. નત્થિદિન્નસુત્તવણ્ણના
5. Natthidinnasuttavaṇṇanā
૨૧૦. નત્થિ દિન્નન્તિઆદીસુ નત્થિ દિન્નન્તિ દિન્નસ્સ ફલાભાવં સન્ધાય વદન્તિ. યિટ્ઠં વુચ્ચતિ મહાયાગો. હુતન્તિ પહેણકસક્કારો અધિપ્પેતો. તમ્પિ ઉભયં ફલાભાવમેવ સન્ધાય પટિક્ખિપન્તિ. સુકતદુક્કટાનન્તિ સુકતદુક્કતાનં, કુસલાકુસલાનન્તિ અત્થો. ફલં વિપાકોતિ યં ફલન્તિ વા વિપાકોતિ વા વુચ્ચતિ, તં નત્થીતિ વદન્તિ. નત્થિ અયં લોકોતિ પરલોકે ઠિતસ્સ અયં લોકો નત્થિ. નત્થિ પરો લોકોતિ ઇધ લોકે ઠિતસ્સપિ પરો લોકો નત્થિ, સબ્બે તત્થ તત્થેવ ઉચ્છિજ્જન્તીતિ દસ્સેન્તિ. નત્થિ માતા નત્થિ પિતાતિ તેસુ સમ્માપટિપત્તિમિચ્છાપટિપત્તીનં ફલાભાવવસેન વદન્તિ. નત્થિ સત્તા ઓપપાતિકાતિ ચવિત્વા ઉપ્પજ્જનકસત્તા નામ નત્થીતિ વદન્તિ. નત્થિ લોકે સમણબ્રાહ્મણાતિ લોકે સમ્માપટિપન્ના સમણબ્રાહ્મણા નામ નત્થીતિ વદન્તિ.
210.Natthidinnantiādīsu natthi dinnanti dinnassa phalābhāvaṃ sandhāya vadanti. Yiṭṭhaṃ vuccati mahāyāgo. Hutanti paheṇakasakkāro adhippeto. Tampi ubhayaṃ phalābhāvameva sandhāya paṭikkhipanti. Sukatadukkaṭānanti sukatadukkatānaṃ, kusalākusalānanti attho. Phalaṃ vipākoti yaṃ phalanti vā vipākoti vā vuccati, taṃ natthīti vadanti. Natthi ayaṃ lokoti paraloke ṭhitassa ayaṃ loko natthi. Natthi paro lokoti idha loke ṭhitassapi paro loko natthi, sabbe tattha tattheva ucchijjantīti dassenti. Natthi mātā natthi pitāti tesu sammāpaṭipattimicchāpaṭipattīnaṃ phalābhāvavasena vadanti. Natthi sattā opapātikāti cavitvā uppajjanakasattā nāma natthīti vadanti. Natthi loke samaṇabrāhmaṇāti loke sammāpaṭipannā samaṇabrāhmaṇā nāma natthīti vadanti.
ચાતુમહાભૂતિકોતિ ચતુમહાભૂતમયો. પથવી પથવીકાયન્તિ અજ્ઝત્તિકા પથવીધાતુ બાહિરં પથવીધાતું. અનુપેતીતિ અનુયાતિ. અનુપગચ્છતીતિ તસ્સેવ વેવચનં, અનુગચ્છતીતિપિ અત્થો. ઉભયેનાપિ ઉપેતિ ઉપગચ્છતીતિ દસ્સેન્તિ. આપાદીસુપિ એસેવ નયો. ઇન્દ્રિયાનીતિ મનચ્છટ્ઠાનિ ઇન્દ્રિયાનિ. સઙ્કમન્તીતિ આકાસં પક્ખન્દન્તિ. આસન્દિપઞ્ચમાતિ નિપન્નમઞ્ચેન પઞ્ચમા, મઞ્ચો ચેવ, ચત્તારો મઞ્ચપાદે ગહેત્વા ઠિતા ચત્તારો પુરિસા ચાતિ અત્થો. યાવ આળાહનાતિ યાવ સુસાના. પદાનીતિ ‘‘અયં એવં સીલવા અહોસિ, એવં દુસ્સીલો’’તિઆદિના નયેન પવત્તાનિ ગુણાગુણપદાનિ. સરીરમેવ વા એત્થ પદાનીતિ અધિપ્પેતં. કાપોતકાનીતિ કપોતકવણ્ણાનિ, પારાવતપક્ખવણ્ણાનીતિ અત્થો. ભસ્સન્તાતિ ભસ્મન્તા. અયમેવ વા પાળિ. આહુતિયોતિ યં પહેણકસક્કારાદિભેદં દિન્નદાનં, સબ્બં તં છારિકાવસાનમેવ હોતિ, ન તતો પરં ફલદાયકં હુત્વા ગચ્છતીતિ અત્થો. દત્તુપઞ્ઞત્તન્તિ દત્તૂહિ બાલમનુસ્સેહિ પઞ્ઞત્તં. ઇદં વુત્તં હોતિ – બાલેહિ અબુદ્ધીહિ પઞ્ઞત્તમિદં દાનં, ન પણ્ડિતેહિ. બાલા દેન્તિ, પણ્ડિતા ગણ્હન્તીતિ દસ્સેન્તિ.
Cātumahābhūtikoti catumahābhūtamayo. Pathavī pathavīkāyanti ajjhattikā pathavīdhātu bāhiraṃ pathavīdhātuṃ. Anupetīti anuyāti. Anupagacchatīti tasseva vevacanaṃ, anugacchatītipi attho. Ubhayenāpi upeti upagacchatīti dassenti. Āpādīsupi eseva nayo. Indriyānīti manacchaṭṭhāni indriyāni. Saṅkamantīti ākāsaṃ pakkhandanti. Āsandipañcamāti nipannamañcena pañcamā, mañco ceva, cattāro mañcapāde gahetvā ṭhitā cattāro purisā cāti attho. Yāva āḷāhanāti yāva susānā. Padānīti ‘‘ayaṃ evaṃ sīlavā ahosi, evaṃ dussīlo’’tiādinā nayena pavattāni guṇāguṇapadāni. Sarīrameva vā ettha padānīti adhippetaṃ. Kāpotakānīti kapotakavaṇṇāni, pārāvatapakkhavaṇṇānīti attho. Bhassantāti bhasmantā. Ayameva vā pāḷi. Āhutiyoti yaṃ paheṇakasakkārādibhedaṃ dinnadānaṃ, sabbaṃ taṃ chārikāvasānameva hoti, na tato paraṃ phaladāyakaṃ hutvā gacchatīti attho. Dattupaññattanti dattūhi bālamanussehi paññattaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – bālehi abuddhīhi paññattamidaṃ dānaṃ, na paṇḍitehi. Bālā denti, paṇḍitā gaṇhantīti dassenti.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૫. નત્થિદિન્નસુત્તં • 5. Natthidinnasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૫. નત્થિદિન્નસુત્તવણ્ણના • 5. Natthidinnasuttavaṇṇanā