| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
૯. નયથાચિત્તસ્સ વાચાતિકથાવણ્ણના
9. Nayathācittassa vācātikathāvaṇṇanā
૫૬૪. ઇદાનિ નયથાચિત્તસ્સ વાચાતિકથા નામ હોતિ. તત્થ યસ્મા કોચિ અઞ્ઞં ભણિસ્સામીતિ અઞ્ઞં ભણતિ, તસ્મા નયથાચિત્તસ્સ વાચા ચિત્તાનુરૂપા ચિત્તાનુગતિકા ન હોતિ, વિનાપિ ચિત્તેન પવત્તતીતિ યેસં લદ્ધિ; સેય્યથાપિ પુબ્બસેલિયાનં; તે સન્ધાય પુચ્છા સકવાદિસ્સ, પટિઞ્ઞા ઇતરસ્સ. અથ નં ‘‘યદિ તંસમુટ્ઠાપકં ચિત્તં ન સિયા, ફસ્સાદયોપિ તસ્મિં ખણે ન સિયુ’’ન્તિ ચોદેતું અફસ્સકસ્સાતિઆદિમાહ. ન ભણિતુકામોતિઆદીસુ યસ્મા અઞ્ઞં ભણિસ્સામીતિ અઞ્ઞં ભણન્તોપિ ભણિતુકામોયેવ નામ હોતિ, તસ્મા ન હેવાતિ પટિક્ખિપતિ.
564. Idāni nayathācittassa vācātikathā nāma hoti. Tattha yasmā koci aññaṃ bhaṇissāmīti aññaṃ bhaṇati, tasmā nayathācittassa vācā cittānurūpā cittānugatikā na hoti, vināpi cittena pavattatīti yesaṃ laddhi; seyyathāpi pubbaseliyānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi taṃsamuṭṭhāpakaṃ cittaṃ na siyā, phassādayopi tasmiṃ khaṇe na siyu’’nti codetuṃ aphassakassātiādimāha. Na bhaṇitukāmotiādīsu yasmā aññaṃ bhaṇissāmīti aññaṃ bhaṇantopi bhaṇitukāmoyeva nāma hoti, tasmā na hevāti paṭikkhipati.
૫૬૫. નનુ અત્થિ કોચિ અઞ્ઞં ભણિસ્સામીતિઆદીસુ ચીવરન્તિ ભણિતુકામો ચીરન્તિ ભણેય્ય. તત્થ અઞ્ઞં ભણિતુકામતાચિત્તં, અઞ્ઞં ભણનચિત્તં, ઇતિ પુબ્બભાગેન ચિત્તેન અસદિસત્તા અયથાચિત્તો નામ હોતિ, તેનસ્સ કેવલં અનાપત્તિ નામ હોતિ, ન પન ચીરન્તિ વચનસમુટ્ઠાપકચિત્તં નત્થિ, ઇતિ અચિત્તકા સા વાચાતિ અત્થં સન્ધાય ઇમિના ઉદાહરણેન ‘‘નયથાચિત્તસ્સ વાચા’’તિ પતિટ્ઠાપિતાપિ અપ્પતિટ્ઠાપિતાવ હોતીતિ.
565. Nanu atthi koci aññaṃ bhaṇissāmītiādīsu cīvaranti bhaṇitukāmo cīranti bhaṇeyya. Tattha aññaṃ bhaṇitukāmatācittaṃ, aññaṃ bhaṇanacittaṃ, iti pubbabhāgena cittena asadisattā ayathācitto nāma hoti, tenassa kevalaṃ anāpatti nāma hoti, na pana cīranti vacanasamuṭṭhāpakacittaṃ natthi, iti acittakā sā vācāti atthaṃ sandhāya iminā udāharaṇena ‘‘nayathācittassa vācā’’ti patiṭṭhāpitāpi appatiṭṭhāpitāva hotīti.
નયથાચિત્તસ્સ વાચાતિકથાવણ્ણના.
Nayathācittassa vācātikathāvaṇṇanā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi / (૯૨) ૯. ન યથાચિત્તસ્સ વાચાતિકથા • (92) 9. Na yathācittassa vācātikathā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૯. નયથાચિત્તસ્સવાચાતિકથાવણ્ણના • 9. Nayathācittassavācātikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૯. નયથાચિત્તસ્સવાચાતિકથાવણ્ણના • 9. Nayathācittassavācātikathāvaṇṇanā
