Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya

    ૧૦. નિદાનસુત્તં

    10. Nidānasuttaṃ

    ૬૦. એકં સમયં ભગવા કુરૂસુ વિહરતિ કમ્માસધમ્મં નામ કુરૂનં નિગમો. અથ ખો આયસ્મા આનન્દો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો આયસ્મા આનન્દો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અચ્છરિયં, ભન્તે, અબ્ભુતં, ભન્તે! યાવ ગમ્ભીરો ચાયં, ભન્તે, પટિચ્ચસમુપ્પાદો ગમ્ભીરાવભાસો ચ, અથ ચ પન મે ઉત્તાનકુત્તાનકો વિય ખાયતી’’તિ.

    60. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kurūsu viharati kammāsadhammaṃ nāma kurūnaṃ nigamo. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāva gambhīro cāyaṃ, bhante, paṭiccasamuppādo gambhīrāvabhāso ca, atha ca pana me uttānakuttānako viya khāyatī’’ti.

    ‘‘મા હેવં, આનન્દ, મા હેવં, આનન્દ 1! ગમ્ભીરો ચાયં, આનન્દ, પટિચ્ચસમુપ્પાદો ગમ્ભીરાવભાસો ચ. એતસ્સ, આનન્દ, ધમ્મસ્સ અનનુબોધા અપ્પટિવેધા એવમયં પજા તન્તાકુલકજાતા કુલગણ્ઠિકજાતા 2 મુઞ્જપબ્બજભૂતા 3 અપાયં દુગ્ગતિં વિનિપાતં સંસારં નાતિવત્તતિ.

    ‘‘Mā hevaṃ, ānanda, mā hevaṃ, ānanda 4! Gambhīro cāyaṃ, ānanda, paṭiccasamuppādo gambhīrāvabhāso ca. Etassa, ānanda, dhammassa ananubodhā appaṭivedhā evamayaṃ pajā tantākulakajātā kulagaṇṭhikajātā 5 muñjapabbajabhūtā 6 apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ saṃsāraṃ nātivattati.

    ‘‘ઉપાદાનિયેસુ, આનન્દ, ધમ્મેસુ અસ્સાદાનુપસ્સિનો વિહરતો તણ્હા પવડ્ઢતિ. તણ્હાપચ્ચયા ઉપાદાનં; ઉપાદાનપચ્ચયા ભવો; ભવપચ્ચયા જાતિ; જાતિપચ્ચયા જરામરણં સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સુપાયાસા સમ્ભવન્તિ. એવમેતસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ સમુદયો હોતિ.

    ‘‘Upādāniyesu, ānanda, dhammesu assādānupassino viharato taṇhā pavaḍḍhati. Taṇhāpaccayā upādānaṃ; upādānapaccayā bhavo; bhavapaccayā jāti; jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.

    ‘‘સેય્યથાપિ, આનન્દ, મહારુક્ખો. તસ્સ યાનિ ચેવ મૂલાનિ અધોગમાનિ, યાનિ ચ તિરિયઙ્ગમાનિ, સબ્બાનિ તાનિ ઉદ્ધં ઓજં અભિહરન્તિ. એવઞ્હિ સો, આનન્દ, મહારુક્ખો તદાહારો તદુપાદાનો ચિરં દીઘમદ્ધાનં તિટ્ઠેય્ય. એવમેવ ખો, આનન્દ, ઉપાદાનિયેસુ ધમ્મેસુ અસ્સાદાનુપસ્સિનો વિહરતો તણ્હા પવડ્ઢતિ. તણ્હાપચ્ચયા ઉપાદાનં ; ઉપાદાનપચ્ચયા ભવો…પે॰… એવમેતસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ સમુદયો હોતિ.

    ‘‘Seyyathāpi, ānanda, mahārukkho. Tassa yāni ceva mūlāni adhogamāni, yāni ca tiriyaṅgamāni, sabbāni tāni uddhaṃ ojaṃ abhiharanti. Evañhi so, ānanda, mahārukkho tadāhāro tadupādāno ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭheyya. Evameva kho, ānanda, upādāniyesu dhammesu assādānupassino viharato taṇhā pavaḍḍhati. Taṇhāpaccayā upādānaṃ ; upādānapaccayā bhavo…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.

    ‘‘ઉપાદાનિયેસુ, આનન્દ, ધમ્મેસુ આદીનવાનુપસ્સિનો વિહરતો તણ્હા નિરુજ્ઝતિ. તણ્હાનિરોધા ઉપાદાનનિરોધો; ઉપાદાનનિરોધા ભવનિરોધો…પે॰… એવમેતસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ નિરોધો હોતિ.

    ‘‘Upādāniyesu, ānanda, dhammesu ādīnavānupassino viharato taṇhā nirujjhati. Taṇhānirodhā upādānanirodho; upādānanirodhā bhavanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.

    ‘‘સેય્યથાપિ , આનન્દ, મહારુક્ખો. અથ પુરિસો આગચ્છેય્ય કુદ્દાલપિટકં આદાય. સો તં રુક્ખં મૂલે છિન્દેય્ય, મૂલે છેત્વા પલિખણેય્ય, પલિખણિત્વા મૂલાનિ ઉદ્ધરેય્ય અન્તમસો ઉસીરનાળિમત્તાનિપિ. સો તં રુક્ખં ખણ્ડાખણ્ડિકં છિન્દેય્ય. ખણ્ડાખણ્ડિકં છિન્દિત્વા ફાલેય્ય; ફાલેત્વા સકલિકં સકલિકં કરેય્ય, સકલિકં સકલિકં કરિત્વા વાતાતપે વિસોસેય્ય, વાતાતપે વિસોસેત્વા અગ્ગિના ડહેય્ય, અગ્ગિના ડહેત્વા મસિં કરેય્ય, મસિં કરિત્વા મહાવાતે વા ઓફુણેય્ય, નદિયા વા સીઘસોતાય પવાહેય્ય. એવઞ્હિ સો, આનન્દ, મહારુક્ખો ઉચ્છિન્નમૂલો અસ્સ તાલાવત્થુકતો અનભાવઙ્કતો આયતિં અનુપ્પાદધમ્મો . એવમેવ ખો, આનન્દ, ઉપાદાનિયેસુ ધમ્મેસુ આદીનવાનુપસ્સિનો વિહરતો તણ્હા નિરુજ્ઝતિ. તણ્હાનિરોધા ઉપાદાનનિરોધો; ઉપાદાનનિરોધા ભવનિરોધો; ભવનિરોધા જાતિનિરોધો; જાતિનિરોધા જરામરણં સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સુપાયાસા નિરુજ્ઝન્તિ. એવમેતસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ નિરોધો હોતી’’તિ. દસમં.

    ‘‘Seyyathāpi , ānanda, mahārukkho. Atha puriso āgaccheyya kuddālapiṭakaṃ ādāya. So taṃ rukkhaṃ mūle chindeyya, mūle chetvā palikhaṇeyya, palikhaṇitvā mūlāni uddhareyya antamaso usīranāḷimattānipi. So taṃ rukkhaṃ khaṇḍākhaṇḍikaṃ chindeyya. Khaṇḍākhaṇḍikaṃ chinditvā phāleyya; phāletvā sakalikaṃ sakalikaṃ kareyya, sakalikaṃ sakalikaṃ karitvā vātātape visoseyya, vātātape visosetvā agginā ḍaheyya, agginā ḍahetvā masiṃ kareyya, masiṃ karitvā mahāvāte vā ophuṇeyya, nadiyā vā sīghasotāya pavāheyya. Evañhi so, ānanda, mahārukkho ucchinnamūlo assa tālāvatthukato anabhāvaṅkato āyatiṃ anuppādadhammo . Evameva kho, ānanda, upādāniyesu dhammesu ādīnavānupassino viharato taṇhā nirujjhati. Taṇhānirodhā upādānanirodho; upādānanirodhā bhavanirodho; bhavanirodhā jātinirodho; jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotī’’ti. Dasamaṃ.

    દુક્ખવગ્ગો છટ્ઠો.

    Dukkhavaggo chaṭṭho.

    તસ્સુદ્દાનં –

    Tassuddānaṃ –

    પરિવીમંસનુપાદાનં, દ્વે ચ સંયોજનાનિ ચ;

    Parivīmaṃsanupādānaṃ, dve ca saṃyojanāni ca;

    મહારુક્ખેન દ્વે વુત્તા, તરુણેન ચ સત્તમં;

    Mahārukkhena dve vuttā, taruṇena ca sattamaṃ;

    નામરૂપઞ્ચ વિઞ્ઞાણં, નિદાનેન ચ તે દસાતિ.

    Nāmarūpañca viññāṇaṃ, nidānena ca te dasāti.







    Footnotes:
    1. મા હેવં આનન્દ અવચ મા હેવં આનન્દ અવચ (દી॰ નિ॰ ૨ મહાનિદાનસુત્તે)
    2. ગુળાગુણ્ઠિકજાતા (સી॰), ગુળીગુણ્ઠિકજાતા (સ્યા॰ કં॰)
    3. મુઞ્જબબ્બજભૂતા (સી॰)
    4. mā hevaṃ ānanda avaca mā hevaṃ ānanda avaca (dī. ni. 2 mahānidānasutte)
    5. guḷāguṇṭhikajātā (sī.), guḷīguṇṭhikajātā (syā. kaṃ.)
    6. muñjababbajabhūtā (sī.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. નિદાનસુત્તવણ્ણના • 10. Nidānasuttavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧૦. નિદાનસુત્તવણ્ણના • 10. Nidānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact