| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૮. વઙ્ગીસસંયુત્તં
8. Vaṅgīsasaṃyuttaṃ
૧. નિક્ખન્તસુત્તવણ્ણના
1. Nikkhantasuttavaṇṇanā
૨૦૯. વઙ્ગીસસંયુત્તસ્સ પઠમે અગ્ગાળવે ચેતિયેતિ આળવિયં અગ્ગચેતિયે. અનુપ્પન્ને બુદ્ધે અગ્ગાળવગોતમકાદીનિ યક્ખનાગાદીનં ભવનાનિ, ચેતિયાનિ અહેસું. ઉપ્પન્ને બુદ્ધે તાનિ અપનેત્વા મનુસ્સા વિહારે કરિંસુ. તેસં તાનેવ નામાનિ જાતાનિ. નિગ્રોધકપ્પેનાતિ નિગ્રોધરુક્ખમૂલવાસિના કપ્પત્થેરેન. ઓહિય્યકોતિ ઓહીનકો. વિહારપાલોતિ સો કિર તદા અવસ્સિકો હોતિ પત્તચીવરગ્ગહણે અકોવિદો. અથ નં થેરા ભિક્ખૂ – ‘‘આવુસો, ઇમાનિ છત્તુપાહનકત્તરયટ્ઠિઆદીનિ ઓલોકેન્તો નિસીદા’’તિ વિહારરક્ખકં કત્વા પિણ્ડાય પવિસિંસુ. તેન વુત્તં ‘‘વિહારપાલો’’તિ. સમલઙ્કરિત્વાતિ અત્તનો વિભવાનુરૂપેન અલઙ્કારેન અલઙ્કરિત્વા. ચિત્તં અનુદ્ધંસેતીતિ કુસલચિત્તં વિદ્ધંસેતિ વિનાસેતિ. તં કુતેત્થ લબ્ભાતિ એતસ્મિં રાગે ઉપ્પન્ને તં કારણં કુતો લબ્ભા. યં મે પરોતિ યેન મે કારણેન અઞ્ઞો પુગ્ગલો વા ધમ્મો વા અનભિરતિં વિનોદેત્વા ઇદાનેવ અભિરતિં ઉપ્પાદેય્ય આચરિયુપજ્ઝાયાપિ મં વિહારે ઓહાય ગતા.
209. Vaṅgīsasaṃyuttassa paṭhame aggāḷave cetiyeti āḷaviyaṃ aggacetiye. Anuppanne buddhe aggāḷavagotamakādīni yakkhanāgādīnaṃ bhavanāni, cetiyāni ahesuṃ. Uppanne buddhe tāni apanetvā manussā vihāre kariṃsu. Tesaṃ tāneva nāmāni jātāni. Nigrodhakappenāti nigrodharukkhamūlavāsinā kappattherena. Ohiyyakoti ohīnako. Vihārapāloti so kira tadā avassiko hoti pattacīvaraggahaṇe akovido. Atha naṃ therā bhikkhū – ‘‘āvuso, imāni chattupāhanakattarayaṭṭhiādīni olokento nisīdā’’ti vihārarakkhakaṃ katvā piṇḍāya pavisiṃsu. Tena vuttaṃ ‘‘vihārapālo’’ti. Samalaṅkaritvāti attano vibhavānurūpena alaṅkārena alaṅkaritvā. Cittaṃ anuddhaṃsetīti kusalacittaṃ viddhaṃseti vināseti. Taṃ kutettha labbhāti etasmiṃ rāge uppanne taṃ kāraṇaṃ kuto labbhā. Yaṃ me paroti yena me kāraṇena añño puggalo vā dhammo vā anabhiratiṃ vinodetvā idāneva abhiratiṃ uppādeyya ācariyupajjhāyāpi maṃ vihāre ohāya gatā.
અગારસ્માતિ અગારતો નિક્ખન્તં. અનગારિયન્તિ પબ્બજ્જં ઉપગતન્તિ અત્થો. કણ્હતોતિ કણ્હપક્ખતો મારપક્ખતો આધાવન્તિ. ઉગ્ગપુત્તાતિ ઉગ્ગતાનં પુત્તા મહેસક્ખા રાજઞ્ઞભૂતા. દળ્હધમ્મિનોતિ દળ્હધનુનો, ઉત્તમપ્પમાણં આચરિયધનું ધારયમાના. સહસ્સં અપલાયિનન્તિ યે તે સમન્તા સરેહિ પરિકિરેય્યું, તેસં અપલાયીનં સઙ્ખં દસ્સેન્તો ‘‘સહસ્સ’’ન્તિ આહ. એતતો ભિય્યોતિ એતસ્મા સહસ્સા અતિરેકતરા. નેવ મં બ્યાધયિસ્સન્તીતિ મં ચાલેતું ન સક્ખિસ્સન્તિ. ધમ્મે સમ્હિ પતિટ્ઠિતન્તિ અનભિરતિં વિનોદેત્વા અભિરતિં ઉપ્પાદનસમત્થે સકે સાસનધમ્મે પતિટ્ઠિતં. ઇદં વુત્તં હોતિ – ઇસ્સાસસહસ્સે તાવ સમન્તા સરેહિ પરિકિરન્તે સિક્ખિતો પુરિસો દણ્ડકં ગહેત્વા સબ્બે સરે સરીરે અપતમાને અન્તરાવ પહરિત્વા પાદમૂલે પાતેતિ. તત્થ એકોપિ ઇસ્સાસો દ્વે સરે એકતો ન ખિપતિ, ઇમા પન ઇત્થિયો રૂપારમ્મણાદિવસેન પઞ્ચ પઞ્ચ સરે એકતો ખિપન્તિ. એવં ખિપન્તિયો એતા સચેપિ અતિરેકસહસ્સા હોન્તિ, નેવ મં ચાલેતું સક્ખિસ્સન્તીતિ.
Agārasmāti agārato nikkhantaṃ. Anagāriyanti pabbajjaṃ upagatanti attho. Kaṇhatoti kaṇhapakkhato mārapakkhato ādhāvanti. Uggaputtāti uggatānaṃ puttā mahesakkhā rājaññabhūtā. Daḷhadhamminoti daḷhadhanuno, uttamappamāṇaṃ ācariyadhanuṃ dhārayamānā. Sahassaṃ apalāyinanti ye te samantā sarehi parikireyyuṃ, tesaṃ apalāyīnaṃ saṅkhaṃ dassento ‘‘sahassa’’nti āha. Etatobhiyyoti etasmā sahassā atirekatarā. Neva maṃ byādhayissantīti maṃ cāletuṃ na sakkhissanti. Dhamme samhi patiṭṭhitanti anabhiratiṃ vinodetvā abhiratiṃ uppādanasamatthe sake sāsanadhamme patiṭṭhitaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – issāsasahasse tāva samantā sarehi parikirante sikkhito puriso daṇḍakaṃ gahetvā sabbe sare sarīre apatamāne antarāva paharitvā pādamūle pāteti. Tattha ekopi issāso dve sare ekato na khipati, imā pana itthiyo rūpārammaṇādivasena pañca pañca sare ekato khipanti. Evaṃ khipantiyo etā sacepi atirekasahassā honti, neva maṃ cāletuṃ sakkhissantīti.
સક્ખી હિ મે સુતં એતન્તિ મયા હિ સમ્મુખા એતં સુતં. નિબ્બાનગમનં મગ્ગન્તિ વિપસ્સનં સન્ધાયાહ. સો હિ નિબ્બાનસ્સ પુબ્બભાગમગ્ગો, લિઙ્ગવિપલ્લાસેન પન ‘‘મગ્ગ’’ન્તિ આહ. તત્થ મેતિ તસ્મિં મે અત્તનો તરુણવિપસ્સનાસઙ્ખાતે નિબ્બાનગમનમગ્ગે મનો નિરતો. પાપિમાતિ કિલેસં આલપતિ. મચ્ચૂતિપિ તમેવ આલપતિ. ન મે મગ્ગમ્પિ દક્ખસીતિ યથા મે ભવયોનિઆદીસુ ગતમગ્ગમ્પિ ન પસ્સસિ, તથા કરિસ્સામીતિ. પઠમં.
Sakkhī hi me sutaṃ etanti mayā hi sammukhā etaṃ sutaṃ. Nibbānagamanaṃ magganti vipassanaṃ sandhāyāha. So hi nibbānassa pubbabhāgamaggo, liṅgavipallāsena pana ‘‘magga’’nti āha. Tattha meti tasmiṃ me attano taruṇavipassanāsaṅkhāte nibbānagamanamagge mano nirato. Pāpimāti kilesaṃ ālapati. Maccūtipi tameva ālapati. Na me maggampi dakkhasīti yathā me bhavayoniādīsu gatamaggampi na passasi, tathā karissāmīti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૧. નિક્ખન્તસુત્તં • 1. Nikkhantasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧. નિક્ખન્તસુત્તવણ્ણના • 1. Nikkhantasuttavaṇṇanā
