| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
૭-૧૨. પચ્ચનીયપટ્ઠાનવણ્ણના
7-12. Paccanīyapaṭṭhānavaṇṇanā
૧. ઇદાનિ કુસલાદીનં પદાનં પટિક્ખેપવસેન ધમ્માનં પચ્ચનીયતાય લદ્ધનામં પચ્ચનીયપટ્ઠાનં દસ્સેતું નકુસલં ધમ્મં પટિચ્ચ નકુસલો ધમ્મો ઉપ્પજ્જતિ હેતુપચ્ચયાતિઆદિ આરદ્ધં. તત્થ નકુસલં ધમ્મં પટિચ્ચાતિ કુસલસ્સ પચ્ચયભાવં વારેતિ. નકુસલો ધમ્મો ઉપ્પજ્જતીતિ કુસલસ્સ ઉપ્પત્તિં વારેતિ, તસ્મા ‘‘અકુસલાબ્યાકતં એકં ખન્ધં પટિચ્ચ અકુસલાબ્યાકતા તયો ખન્ધા ચિત્તસમુટ્ઠાનઞ્ચ રૂપ’’ન્તિ એવમાદિના નયેનેત્થ પઞ્હં વિસ્સજ્જિતબ્બં. તસ્મિં તસ્મિં પચ્ચયે લદ્ધગણના પન પાળિયં વુત્તાયેવ. યેપિ વારા સદિસવિસ્સજ્જના, તેપિ તત્થેવ દસ્સિતા. તસ્મા સબ્બમેત્થ હેટ્ઠા વુત્તનયાનુસારેન પાળિં ઉપપરિક્ખિત્વા વેદિતબ્બં. યથા ચેત્થ, એવં દુકપટ્ઠાને, દુકતિકપટ્ઠાને, તિકદુકપટ્ઠાને તિકતિકપટ્ઠાને, દુકદુકપટ્ઠાને ચ.
1. Idāni kusalādīnaṃ padānaṃ paṭikkhepavasena dhammānaṃ paccanīyatāya laddhanāmaṃ paccanīyapaṭṭhānaṃ dassetuṃ nakusalaṃ dhammaṃ paṭicca nakusalo dhammo uppajjati hetupaccayātiādi āraddhaṃ. Tattha nakusalaṃ dhammaṃ paṭiccāti kusalassa paccayabhāvaṃ vāreti. Nakusalo dhammo uppajjatīti kusalassa uppattiṃ vāreti, tasmā ‘‘akusalābyākataṃ ekaṃ khandhaṃ paṭicca akusalābyākatā tayo khandhā cittasamuṭṭhānañca rūpa’’nti evamādinā nayenettha pañhaṃ vissajjitabbaṃ. Tasmiṃ tasmiṃ paccaye laddhagaṇanā pana pāḷiyaṃ vuttāyeva. Yepi vārā sadisavissajjanā, tepi tattheva dassitā. Tasmā sabbamettha heṭṭhā vuttanayānusārena pāḷiṃ upaparikkhitvā veditabbaṃ. Yathā cettha, evaṃ dukapaṭṭhāne, dukatikapaṭṭhāne, tikadukapaṭṭhāne tikatikapaṭṭhāne, dukadukapaṭṭhāne ca.
એત્તાવતા –
Ettāvatā –
તિકઞ્ચ પટ્ઠાનવરં દુકુત્તમં,
Tikañca paṭṭhānavaraṃ dukuttamaṃ,
દુકં તિકઞ્ચેવ તિકં દુકઞ્ચ;
Dukaṃ tikañceva tikaṃ dukañca;
તિકં તિકઞ્ચેવ, દુકં દુકઞ્ચ,
Tikaṃ tikañceva, dukaṃ dukañca,
છ પચ્ચનીયમ્હિ નયા સુગમ્ભીરાતિ. –
Cha paccanīyamhi nayā sugambhīrāti. –
અટ્ઠકથાયં વુત્તગાથાય દીપિતા. ધમ્મપચ્ચનીયપટ્ઠાને છ નયા નિદ્દિટ્ઠા હોન્તિ. પચ્ચયવસેન પનેત્થ એકેકસ્મિં પટ્ઠાને અનુલોમાદયો ચત્તારો ચત્તારો નયાતિ એકેન પરિયાયેન ચતુવીસતિનયપટિમણ્ડિતં પચ્ચનીયપટ્ઠાનઞ્ઞેવ વેદિતબ્બં.
Aṭṭhakathāyaṃ vuttagāthāya dīpitā. Dhammapaccanīyapaṭṭhāne cha nayā niddiṭṭhā honti. Paccayavasena panettha ekekasmiṃ paṭṭhāne anulomādayo cattāro cattāro nayāti ekena pariyāyena catuvīsatinayapaṭimaṇḍitaṃ paccanīyapaṭṭhānaññeva veditabbaṃ.
પચ્ચનીયપટ્ઠાનવણ્ણના.
Paccanīyapaṭṭhānavaṇṇanā.
