Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
પચ્ચયનિદ્દેસપકિણ્ણકવિનિચ્છયકથા
Paccayaniddesapakiṇṇakavinicchayakathā
ઇદાનિ એવં ઉદ્દેસનિદ્દેસતો દસ્સિતેસુ ઇમેસુ ચતુવીસતિયા પચ્ચયેસુ ઞાણચારસ્સ વિસદભાવત્થં અનેકધમ્માનં એકપચ્ચયભાવતો, એકધમ્મસ્સ અનેકપચ્ચયભાવતો, એકપચ્ચયસ્સ અનેકપચ્ચયભાવતો, પચ્ચયસભાગતો, પચ્ચયવિસભાગતો, યુગળકતો, જનકાજનકતો, સબ્બટ્ઠાનિકાસબ્બટ્ઠાનિકતો, રૂપં રૂપસ્સાતિઆદિવિકપ્પતો, ભવભેદતોતિ ઇમેસં દસન્નં પદાનં વસેન પકિણ્ણકવિનિચ્છયો વેદિતબ્બો. તત્થ અનેકધમ્માનં એકપચ્ચયભાવતોતિ એતેસુ હિ ઠપેત્વા કમ્મપચ્ચયં અવસેસેસુ તેવીસતિયા પચ્ચયેસુ અનેકધમ્મા એકતો પચ્ચયા હોન્તિ. કમ્મપચ્ચયો પન એકો ચેતનાધમ્મોયેવાતિ એવં તાવેત્થ અનેકધમ્માનં એકપચ્ચયભાવતો વિનિચ્છયો વેદિતબ્બો.
Idāni evaṃ uddesaniddesato dassitesu imesu catuvīsatiyā paccayesu ñāṇacārassa visadabhāvatthaṃ anekadhammānaṃ ekapaccayabhāvato, ekadhammassa anekapaccayabhāvato, ekapaccayassa anekapaccayabhāvato, paccayasabhāgato, paccayavisabhāgato, yugaḷakato, janakājanakato, sabbaṭṭhānikāsabbaṭṭhānikato, rūpaṃ rūpassātiādivikappato, bhavabhedatoti imesaṃ dasannaṃ padānaṃ vasena pakiṇṇakavinicchayo veditabbo. Tattha anekadhammānaṃ ekapaccayabhāvatoti etesu hi ṭhapetvā kammapaccayaṃ avasesesu tevīsatiyā paccayesu anekadhammā ekato paccayā honti. Kammapaccayo pana eko cetanādhammoyevāti evaṃ tāvettha anekadhammānaṃ ekapaccayabhāvato vinicchayo veditabbo.
એકધમ્મસ્સ અનેકપચ્ચયભાવતોતિ હેતુપચ્ચયે તાવ અમોહો એકો ધમ્મો. સો પુરેજાતકમ્માહારઝાનપચ્ચયોવ ન હોતિ, સેસાનં વીસતિયા પચ્ચયાનં વસેન પચ્ચયો હોતિ. અલોભાદોસા ઇન્દ્રિયમગ્ગપચ્ચયાપિ ન હોન્તિ, સેસાનં અટ્ઠારસન્નં પચ્ચયાનં વસેન પચ્ચયા હોન્તિ. લોભમોહા વિપાકપચ્ચયાપિ ન હોન્તિ, સેસાનં સત્તરસન્નં પચ્ચયાનં વસેન પચ્ચયા હોન્તિ. દોસો અધિપતિપચ્ચયોપિ ન હોતિ, સેસાનં સોળસન્નં પચ્ચયાનં વસેન પચ્ચયો હોતિ. આરમ્મણપચ્ચયે રૂપાયતનં ચક્ખુવિઞ્ઞાણધાતુયા આરમ્મણપુરેજાતઅત્થિઅવિગતવસેન ચતુધા પચ્ચયો; તથા મનોધાતુયા અહેતુકમનોવિઞ્ઞાણધાતુયા ચ. સહેતુકાય પન આરમ્મણાધિપતિઆરમ્મણૂપનિસ્સયવસેનાપિ પચ્ચયો હોતિ. ઇમિના નયેન સબ્બેસં આરમ્મણપચ્ચયધમ્માનં અનેકપચ્ચયભાવો વેદિતબ્બો.
Ekadhammassa anekapaccayabhāvatoti hetupaccaye tāva amoho eko dhammo. So purejātakammāhārajhānapaccayova na hoti, sesānaṃ vīsatiyā paccayānaṃ vasena paccayo hoti. Alobhādosā indriyamaggapaccayāpi na honti, sesānaṃ aṭṭhārasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayā honti. Lobhamohā vipākapaccayāpi na honti, sesānaṃ sattarasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayā honti. Doso adhipatipaccayopi na hoti, sesānaṃ soḷasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayo hoti. Ārammaṇapaccaye rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā ārammaṇapurejātaatthiavigatavasena catudhā paccayo; tathā manodhātuyā ahetukamanoviññāṇadhātuyā ca. Sahetukāya pana ārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayavasenāpi paccayo hoti. Iminā nayena sabbesaṃ ārammaṇapaccayadhammānaṃ anekapaccayabhāvo veditabbo.
અધિપતિપચ્ચયે આરમ્મણાધિપતિનો આરમ્મણપચ્ચયે વુત્તનયેનેવ અનેકપચ્ચયભાવો વેદિતબ્બો. સહજાતાધિપતીસુ વીમંસા અમોહહેતુ વિય વીસતિધા પચ્ચયો હોતિ. છન્દો હેતુપુરેજાતકમ્મઆહારઇન્દ્રિયઝાનમગ્ગપચ્ચયો ન હોતિ, સેસાનં સત્તરસન્નં પચ્ચયાનં વસેન પચ્ચયો હોતિ. ચિત્તં હેતુપુરેજાતકમ્મઝાનમગ્ગપચ્ચયો ન હોતિ, સેસાનં એકૂનવીસતિયા પચ્ચયાનં વસેન પચ્ચયો હોતિ. વીરિયં હેતુપુરેજાતકમ્માહારઝાનપચ્ચયો ન હોતિ, સેસાનં એકૂનવીસતિયા વસેન પચ્ચયો હોતિ.
Adhipatipaccaye ārammaṇādhipatino ārammaṇapaccaye vuttanayeneva anekapaccayabhāvo veditabbo. Sahajātādhipatīsu vīmaṃsā amohahetu viya vīsatidhā paccayo hoti. Chando hetupurejātakammaāhāraindriyajhānamaggapaccayo na hoti, sesānaṃ sattarasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayo hoti. Cittaṃ hetupurejātakammajhānamaggapaccayo na hoti, sesānaṃ ekūnavīsatiyā paccayānaṃ vasena paccayo hoti. Vīriyaṃ hetupurejātakammāhārajhānapaccayo na hoti, sesānaṃ ekūnavīsatiyā vasena paccayo hoti.
અનન્તરપચ્ચયે ‘‘ચક્ખુવિઞ્ઞાણધાતૂ’’તિઆદિના નયેન વુત્તેસુ ચતૂસુ ખન્ધેસુ વેદનાક્ખન્ધો હેતુપુરેજાતકમ્માહારમગ્ગપચ્ચયો ન હોતિ, સેસાનં એકૂનવીસતિયા વસેન પચ્ચયો હોતિ. સઞ્ઞાક્ખન્ધો ઇન્દ્રિયઝાનપચ્ચયોપિ ન હોતિ, સેસાનં સત્તરસન્નં વસેન પચ્ચયો હોતિ. સઙ્ખારક્ખન્ધે હેતૂ હેતુપચ્ચયે વુત્તનયેન, છન્દવીરિયાનિ અધિપતિપચ્ચયે વુત્તનયેનેવ પચ્ચયા હોન્તિ. ફસ્સો હેતુપુરેજાતકમ્મઇન્દ્રિયઝાનમગ્ગપચ્ચયો ન હોતિ, સેસાનં અટ્ઠારસન્નં વસેન પચ્ચયો હોતિ. ચેતના હેતુપુરેજાતઇન્દ્રિયઝાનમગ્ગપચ્ચયો ન હોતિ. સેસાનં એકૂનવીસતિયા વસેન પચ્ચયો હોતિ. વિતક્કો હેતુપુરેજાતકમ્માહારિન્દ્રિયપચ્ચયો ન હોતિ, સેસાનં એકૂનવીસતિયા વસેન પચ્ચયો હોતિ. વિચારો મગ્ગપચ્ચયોપિ ન હોતિ, સેસાનં અટ્ઠારસન્નં વસેન પચ્ચયો હોતિ. પીતિ તેસઞ્ઞેવ વસેન પચ્ચયો હોતિ. ચિત્તેકગ્ગતા હેતુપુરેજાતકમ્માહારપચ્ચયો ન હોતિ, સેસાનં વીસતિયા વસેન પચ્ચયો હોતિ. સદ્ધા હેતુપુરેજાતકમ્માહારઝાનમગ્ગપચ્ચયો ન હોતિ, સેસાનં અટ્ઠારસન્નં વસેન પચ્ચયો હોતિ. સતિ તેહિ ચેવ મગ્ગપચ્ચયેન ચાતિ એકૂનવીસતિયા વસેન પચ્ચયો હોતિ. જીવિતિન્દ્રિયં સદ્ધાય વુત્તાનં અટ્ઠારસન્નં વસેન પચ્ચયો હોતિ. હિરોત્તપ્પં તતો ઇન્દ્રિયપચ્ચયં અપનેત્વા સેસાનં સત્તરસન્નં વસેન પચ્ચયો હોતિ. તથા કાયપસ્સદ્ધાદીનિ યુગળકાનિ, યેવાપનકેસુ અધિમોક્ખમનસિકારતત્રમજ્ઝત્તતા કરુણામુદિતા ચ. વિરતિયો પન તેહિ ચેવ મગ્ગપચ્ચયેન ચાતિ અટ્ઠારસધા પચ્ચયા હોન્તિ. મિચ્છાદિટ્ઠિ તતો વિપાકપચ્ચયં અપનેત્વા સત્તરસધા, મિચ્છાવાચાકમ્મન્તાજીવા તેહિ ચેવ કમ્માહારપચ્ચયેહિ ચાતિ એકૂનવીસતિધા. અહિરિકં અનોત્તપ્પં માનો થિનં મિદ્ધં ઉદ્ધચ્ચન્તિ ઇમે હેતુપુરેજાતકમ્મવિપાકાહારિન્દ્રિયઝાનમગ્ગપચ્ચયા ન હોન્તિ, સેસાનં પન સોળસન્નં પચ્ચયાનં વસેન પચ્ચયા હોન્તિ. વિચિકિચ્છાઇસ્સામચ્છરિયકુક્કુચ્ચાનિ તતો અધિપતિપચ્ચયં અપનેત્વા પન્નરસધા વિઞ્ઞાણક્ખન્ધસ્સ. અધિપતિપચ્ચયે વુત્તનયેનેવ અનેકપચ્ચયભાવો વેદિતબ્બો. સમનન્તરપચ્ચયેપિ એસેવ નયો.
Anantarapaccaye ‘‘cakkhuviññāṇadhātū’’tiādinā nayena vuttesu catūsu khandhesu vedanākkhandho hetupurejātakammāhāramaggapaccayo na hoti, sesānaṃ ekūnavīsatiyā vasena paccayo hoti. Saññākkhandho indriyajhānapaccayopi na hoti, sesānaṃ sattarasannaṃ vasena paccayo hoti. Saṅkhārakkhandhe hetū hetupaccaye vuttanayena, chandavīriyāni adhipatipaccaye vuttanayeneva paccayā honti. Phasso hetupurejātakammaindriyajhānamaggapaccayo na hoti, sesānaṃ aṭṭhārasannaṃ vasena paccayo hoti. Cetanā hetupurejātaindriyajhānamaggapaccayo na hoti. Sesānaṃ ekūnavīsatiyā vasena paccayo hoti. Vitakko hetupurejātakammāhārindriyapaccayo na hoti, sesānaṃ ekūnavīsatiyā vasena paccayo hoti. Vicāro maggapaccayopi na hoti, sesānaṃ aṭṭhārasannaṃ vasena paccayo hoti. Pīti tesaññeva vasena paccayo hoti. Cittekaggatā hetupurejātakammāhārapaccayo na hoti, sesānaṃ vīsatiyā vasena paccayo hoti. Saddhā hetupurejātakammāhārajhānamaggapaccayo na hoti, sesānaṃ aṭṭhārasannaṃ vasena paccayo hoti. Sati tehi ceva maggapaccayena cāti ekūnavīsatiyā vasena paccayo hoti. Jīvitindriyaṃ saddhāya vuttānaṃ aṭṭhārasannaṃ vasena paccayo hoti. Hirottappaṃ tato indriyapaccayaṃ apanetvā sesānaṃ sattarasannaṃ vasena paccayo hoti. Tathā kāyapassaddhādīni yugaḷakāni, yevāpanakesu adhimokkhamanasikāratatramajjhattatā karuṇāmuditā ca. Viratiyo pana tehi ceva maggapaccayena cāti aṭṭhārasadhā paccayā honti. Micchādiṭṭhi tato vipākapaccayaṃ apanetvā sattarasadhā, micchāvācākammantājīvā tehi ceva kammāhārapaccayehi cāti ekūnavīsatidhā. Ahirikaṃ anottappaṃ māno thinaṃ middhaṃ uddhaccanti ime hetupurejātakammavipākāhārindriyajhānamaggapaccayā na honti, sesānaṃ pana soḷasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayā honti. Vicikicchāissāmacchariyakukkuccāni tato adhipatipaccayaṃ apanetvā pannarasadhā viññāṇakkhandhassa. Adhipatipaccaye vuttanayeneva anekapaccayabhāvo veditabbo. Samanantarapaccayepi eseva nayo.
સહજાતપચ્ચયે ચતૂસુ તાવ ખન્ધેસુ એકેકસ્સ ધમ્મસ્સ અનેકપચ્ચયભાવો વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બો. ચત્તારિ મહાભૂતાનિ આરમ્મણઆરમ્મણાધિપતિસહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયઉપનિસ્સયપુરેજાતઅત્થિઅવિગતવસેન નવધા પચ્ચયા હોન્તિ. હદયવત્થુ તેસઞ્ચેવ વિપ્પયુત્તસ્સ ચ વસેન દસધા પચ્ચયો હોતિ. અઞ્ઞમઞ્ઞપચ્ચયે અપુબ્બં નત્થિ. નિસ્સયપચ્ચયે ચક્ખાયતનાદીનિ આરમ્મણઆરમ્મણાધિપતિનિસ્સયઉપનિસ્સયપુરેજાતઇન્દ્રિયવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતવસેન નવધા પચ્ચયા હોન્તિ. ઉપનિસ્સયે અપુબ્બં નત્થિ. પુરેજાતપચ્ચયે રૂપસદ્દગન્ધરસાયતનાનિ આરમ્મણઆરમ્મણાધિપતિઉપનિસ્સયપુરેજાતઅત્થિઅવિગતવસેન છધા પચ્ચયા હોન્તિ. એત્તકમેવેત્થ અપુબ્બં. પચ્છાજાતાદીસુ અપુબ્બં નત્થિ. આહારપચ્ચયે કબળીકારાહારો આરમ્મણઆરમ્મણાધિપતિઉપનિસ્સયઆહારઅત્થિઅવિગતવસેન છધા પચ્ચયો હોતિ. ઇન્દ્રિયાદીસુ અપુબ્બં નત્થિ. એવમેત્થ એકધમ્મસ્સ અનેકપચ્ચયભાવતોપિ વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયો.
Sahajātapaccaye catūsu tāva khandhesu ekekassa dhammassa anekapaccayabhāvo vuttanayeneva veditabbo. Cattāri mahābhūtāni ārammaṇaārammaṇādhipatisahajātaaññamaññanissayaupanissayapurejātaatthiavigatavasena navadhā paccayā honti. Hadayavatthu tesañceva vippayuttassa ca vasena dasadhā paccayo hoti. Aññamaññapaccaye apubbaṃ natthi. Nissayapaccaye cakkhāyatanādīni ārammaṇaārammaṇādhipatinissayaupanissayapurejātaindriyavippayuttaatthiavigatavasena navadhā paccayā honti. Upanissaye apubbaṃ natthi. Purejātapaccaye rūpasaddagandharasāyatanāni ārammaṇaārammaṇādhipatiupanissayapurejātaatthiavigatavasena chadhā paccayā honti. Ettakamevettha apubbaṃ. Pacchājātādīsu apubbaṃ natthi. Āhārapaccaye kabaḷīkārāhāro ārammaṇaārammaṇādhipatiupanissayaāhāraatthiavigatavasena chadhā paccayo hoti. Indriyādīsu apubbaṃ natthi. Evamettha ekadhammassa anekapaccayabhāvatopi viññātabbo vinicchayo.
એકપચ્ચયસ્સ અનેકપચ્ચયભાવતોતિ હેતુપચ્ચયાદીસુ યસ્સ કસ્સચિ એકસ્સ પચ્ચયસ્સ યેનાકારેન યેનત્થેન યો પચ્ચયુપ્પન્નાનં પચ્ચયો હોતિ, તં આકારં તં અત્થં અવિજહિત્વાવ અઞ્ઞેહિપિ યેહાકારેહિ યેહિ અત્થેહિ સો તસ્મિઞ્ઞેવ ખણે તેસં ધમ્માનં અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ, તતો અનેકપચ્ચયભાવતો તસ્સ વિનિચ્છયો વેદિતબ્બોતિ અત્થો. સેય્યથિદં – અમોહો હેતુપચ્ચયો, સો હેતુપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ અધિપતિસહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયવિપાકઇન્દ્રિયમગ્ગસમ્પયુત્તવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ એકાદસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. અલોભાદોસા તતો અધિપતિઇન્દ્રિયમગ્ગપચ્ચયે તયો અપનેત્વા સેસાનં વસેન અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છન્તિ. ઇદં વિપાકહેતૂસુયેવ લબ્ભતિ, કુસલકિરિયેસુ પન વિપાકપચ્ચયતા પરિહાયતિ. લોભદોસમોહા તે તયો વિપાકઞ્ચાતિ ચત્તારો અપનેત્વા સેસાનં વસેન અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છન્તિ.
Ekapaccayassa anekapaccayabhāvatoti hetupaccayādīsu yassa kassaci ekassa paccayassa yenākārena yenatthena yo paccayuppannānaṃ paccayo hoti, taṃ ākāraṃ taṃ atthaṃ avijahitvāva aññehipi yehākārehi yehi atthehi so tasmiññeva khaṇe tesaṃ dhammānaṃ anekapaccayabhāvaṃ gacchati, tato anekapaccayabhāvato tassa vinicchayo veditabboti attho. Seyyathidaṃ – amoho hetupaccayo, so hetupaccayattaṃ avijahantova adhipatisahajātaaññamaññanissayavipākaindriyamaggasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi ekādasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Alobhādosā tato adhipatiindriyamaggapaccaye tayo apanetvā sesānaṃ vasena anekapaccayabhāvaṃ gacchanti. Idaṃ vipākahetūsuyeva labbhati, kusalakiriyesu pana vipākapaccayatā parihāyati. Lobhadosamohā te tayo vipākañcāti cattāro apanetvā sesānaṃ vasena anekapaccayabhāvaṃ gacchanti.
આરમ્મણપચ્ચયો તં આરમ્મણપચ્ચયત્તં અવિજહન્તંયેવ આરમ્મણાધિપતિનિસ્સયઉપનિસ્સયપુરેજાતવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ સત્તહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. અયમેત્થ ઉક્કટ્ઠપરિચ્છેદો, અરૂપધમ્માનં પન અતીતાનાગતાનં વા રૂપધમ્માનં આરમ્મણપચ્ચયભાવે સતિ આરમ્મણાધિપતિઆરમ્મણૂપનિસ્સયમત્તઞ્ઞેવ ઉત્તરિ લબ્ભતિ. અધિપતિપચ્ચયે વીમંસા અમોહસદિસા. છન્દો અધિપતિપચ્ચયો અધિપતિપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ સહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયવિપાકસમ્પયુત્તવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ અટ્ઠહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. વીરિયં તેસઞ્ચેવ ઇન્દ્રિયમગ્ગપચ્ચયાનઞ્ચાતિ ઇમેસં વસેન અપરેહિપિ દસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. ચિત્તં તતો મગ્ગપચ્ચયં અપનેત્વા આહારપચ્ચયં પક્ખિપિત્વા ઇમેસં વસેન અધિપતિપચ્ચયતો ઉત્તરિ દસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. આરમ્મણાધિપતિનો પન હેટ્ઠા આરમ્મણપચ્ચયે વુત્તનયેનેવ અનેકપચ્ચયભાવો વેદિતબ્બો.
Ārammaṇapaccayo taṃ ārammaṇapaccayattaṃ avijahantaṃyeva ārammaṇādhipatinissayaupanissayapurejātavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi sattahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ayamettha ukkaṭṭhaparicchedo, arūpadhammānaṃ pana atītānāgatānaṃ vā rūpadhammānaṃ ārammaṇapaccayabhāve sati ārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayamattaññeva uttari labbhati. Adhipatipaccaye vīmaṃsā amohasadisā. Chando adhipatipaccayo adhipatipaccayattaṃ avijahantova sahajātaaññamaññanissayavipākasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi aṭṭhahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Vīriyaṃ tesañceva indriyamaggapaccayānañcāti imesaṃ vasena aparehipi dasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Cittaṃ tato maggapaccayaṃ apanetvā āhārapaccayaṃ pakkhipitvā imesaṃ vasena adhipatipaccayato uttari dasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ārammaṇādhipatino pana heṭṭhā ārammaṇapaccaye vuttanayeneva anekapaccayabhāvo veditabbo.
અનન્તરસમનન્તરપચ્ચયા અનન્તરસમનન્તરપચ્ચયત્તં અવિજહન્તાવ ઉપનિસ્સયકમ્મઆસેવનનત્થિવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ પઞ્ચહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છન્તિ. અરિયમગ્ગચેતનાયેવ ચેત્થ કમ્મપચ્ચયતં લભતિ, ન સેસધમ્મા. સહજાતપચ્ચયો સહજાતપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ હેતુઅધિપતિઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયકમ્મવિપાકઆહારઇન્દ્રિયઝાનમગ્ગસમ્પયુત્તવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિ ચુદ્દસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. અયમ્પિ ઉક્કટ્ઠપરિચ્છેદો વત્થુસહજાતાદીનં પન વસેનેત્થ હેતુપચ્ચયાદીનં અભાવોપિ વેદિતબ્બો. અઞ્ઞમઞ્ઞપચ્ચયેપિ એસેવ નયો.
Anantarasamanantarapaccayā anantarasamanantarapaccayattaṃ avijahantāva upanissayakammaāsevananatthivigatānaṃ vasena aparehipi pañcahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchanti. Ariyamaggacetanāyeva cettha kammapaccayataṃ labhati, na sesadhammā. Sahajātapaccayo sahajātapaccayattaṃ avijahantova hetuadhipatiaññamaññanissayakammavipākaāhāraindriyajhānamaggasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehi cuddasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ayampi ukkaṭṭhaparicchedo vatthusahajātādīnaṃ pana vasenettha hetupaccayādīnaṃ abhāvopi veditabbo. Aññamaññapaccayepi eseva nayo.
નિસ્સયપચ્ચયો નિસ્સયપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ ચતુવીસતિયા પચ્ચયેસુ અત્તનો નિસ્સયપચ્ચયત્તઞ્ચેવ અનન્તરસમનન્તરપચ્છાજાતઆસેવનનત્થિવિગતપચ્ચયે ચ છ અપનેત્વા સેસાનં વસેન અપરેહિપિ સત્તરસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. અયમ્પિ ઉક્કટ્ઠપરિચ્છેદોવ વત્થુનિસ્સયાદીનં પન વસેનેત્થ હેતુપચ્ચયાદીનં આભાવોપિ વેદિતબ્બો.
Nissayapaccayo nissayapaccayattaṃ avijahantova catuvīsatiyā paccayesu attano nissayapaccayattañceva anantarasamanantarapacchājātaāsevananatthivigatapaccaye ca cha apanetvā sesānaṃ vasena aparehipi sattarasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ayampi ukkaṭṭhaparicchedova vatthunissayādīnaṃ pana vasenettha hetupaccayādīnaṃ ābhāvopi veditabbo.
ઉપનિસ્સયપચ્ચયે આરમ્મણૂપનિસ્સયો આરમ્મણાધિપતિસદિસો. અનન્તરૂપનિસ્સયો અનન્તરૂપનિસ્સયપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ અનન્તરસમનન્તરકમ્મઆસેવનનત્થિવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ છહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. અરિયમગ્ગચેતનાયેવ ચેત્થ કમ્મપચ્ચયતં લભતિ, ન સેસધમ્મા. પકતૂપનિસ્સયો પકતૂપનિસ્સયોવ. પુરેજાતપચ્ચયો અત્તનો પુરેજાતપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ આરમ્મણઆરમ્મણાધિપતિનિસ્સયઉપનિસ્સયઇન્દ્રિયવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ અટ્ઠહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. અયમ્પિ ઉક્કટ્ઠનિદ્દેસોવ આરમ્મણપુરેજાતે પનેત્થ નિસ્સયઇન્દ્રિયવિપ્પયુત્તપચ્ચયતા ન લબ્ભતિ. ઇતો ઉત્તરિપિ લબ્ભમાનાલબ્ભમાનં વેદિતબ્બં. પચ્છાજાતપચ્ચયો અત્તનો પચ્છાજાતપચ્ચયભાવં અવિજહન્તોવ વિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ તીહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. આસેવનપચ્ચયો આસેવનપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ અનન્તરસમનન્તરઉપનિસ્સયનત્થિવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ પઞ્ચહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ.
Upanissayapaccaye ārammaṇūpanissayo ārammaṇādhipatisadiso. Anantarūpanissayo anantarūpanissayapaccayattaṃ avijahantova anantarasamanantarakammaāsevananatthivigatānaṃ vasena aparehipi chahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ariyamaggacetanāyeva cettha kammapaccayataṃ labhati, na sesadhammā. Pakatūpanissayo pakatūpanissayova. Purejātapaccayo attano purejātapaccayattaṃ avijahantova ārammaṇaārammaṇādhipatinissayaupanissayaindriyavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi aṭṭhahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ayampi ukkaṭṭhaniddesova ārammaṇapurejāte panettha nissayaindriyavippayuttapaccayatā na labbhati. Ito uttaripi labbhamānālabbhamānaṃ veditabbaṃ. Pacchājātapaccayo attano pacchājātapaccayabhāvaṃ avijahantova vippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi tīhākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Āsevanapaccayo āsevanapaccayattaṃ avijahantova anantarasamanantaraupanissayanatthivigatānaṃ vasena aparehipi pañcahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati.
કમ્મપચ્ચયો કમ્મપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ એકક્ખણિકો તાવ સહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયવિપાકઆહારસમ્પયુત્તવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ નવહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. નાનાક્ખણિકો ઉપનિસ્સયઅનન્તરસમનન્તરનત્થિવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ પઞ્ચહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. વિપાકપચ્ચયો વિપાકપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ હેતુઅધિપતિસહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયકમ્મઆહારઇન્દ્રિયઝાનમગ્ગસમ્પયુત્તવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ ચુદ્દસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. આહારપચ્ચયે કબળીકારો આહારો આહારપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ અત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ દ્વીહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. સેસા તયો આહારપચ્ચયત્તં અવિજહન્તાવ યથાનુરૂપં અધિપતિસહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયકમ્મવિપાકઇન્દ્રિયસમ્પયુત્તવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ એકાદસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છન્તિ.
Kammapaccayo kammapaccayattaṃ avijahantova ekakkhaṇiko tāva sahajātaaññamaññanissayavipākaāhārasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi navahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Nānākkhaṇiko upanissayaanantarasamanantaranatthivigatānaṃ vasena aparehipi pañcahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Vipākapaccayo vipākapaccayattaṃ avijahantova hetuadhipatisahajātaaññamaññanissayakammaāhāraindriyajhānamaggasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi cuddasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Āhārapaccaye kabaḷīkāro āhāro āhārapaccayattaṃ avijahantova atthiavigatānaṃ vasena aparehipi dvīhākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Sesā tayo āhārapaccayattaṃ avijahantāva yathānurūpaṃ adhipatisahajātaaññamaññanissayakammavipākaindriyasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi ekādasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchanti.
ઇન્દ્રિયપચ્ચયે રૂપિનો પઞ્ચિન્દ્રિયા ઇન્દ્રિયપચ્ચયત્તં અવિજહન્તાવ નિસ્સયપુરેજાતવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ પઞ્ચહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છન્તિ. રૂપજીવિતિન્દ્રિયમ્પિ ઇન્દ્રિયપચ્ચયત્તં અવિજહન્તઞ્ઞેવ અત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ દ્વીહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. અરૂપિનો ઇન્દ્રિયાનિપિ યથાનુરૂપં ઇન્દ્રિયપચ્ચયત્તં અવિજહન્તાનેવ હેતુઅધિપતિસહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયવિપાકઆહારઝાનમગ્ગસમ્પયુત્તવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ તેરસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છન્તિ. ઝાનપચ્ચયો ઝાનપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ યથાનુરૂપં સહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયવિપાકઇન્દ્રિયમગ્ગસમ્પયુત્તવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ દસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. મગ્ગપચ્ચયો મગ્ગપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ યથાનુરૂપં ઝાનપચ્ચયે વુત્તાનં દસન્નં હેતુઅધિપતીનઞ્ચાતિ ઇમેસં વસેન અપરેહિપિ દ્વાદસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ.
Indriyapaccaye rūpino pañcindriyā indriyapaccayattaṃ avijahantāva nissayapurejātavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi pañcahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchanti. Rūpajīvitindriyampi indriyapaccayattaṃ avijahantaññeva atthiavigatānaṃ vasena aparehipi dvīhākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Arūpino indriyānipi yathānurūpaṃ indriyapaccayattaṃ avijahantāneva hetuadhipatisahajātaaññamaññanissayavipākaāhārajhānamaggasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi terasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchanti. Jhānapaccayo jhānapaccayattaṃ avijahantova yathānurūpaṃ sahajātaaññamaññanissayavipākaindriyamaggasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi dasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Maggapaccayo maggapaccayattaṃ avijahantova yathānurūpaṃ jhānapaccaye vuttānaṃ dasannaṃ hetuadhipatīnañcāti imesaṃ vasena aparehipi dvādasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati.
સમ્પયુત્તપચ્ચયો સમ્પયુત્તપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ યથાનુરૂપં હેતુઅધિપતિસહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયકમ્મવિપાકઆહારઇન્દ્રિયઝાનમગ્ગઅત્થિઅવિગતાનં વસેન અપરેહિપિ તેરસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. વિપ્પયુત્તપચ્ચયો વિપ્પયુત્તપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ અનન્તરસમનન્તરઆસેવનસમ્પયુત્તનત્થિવિગતસઙ્ખાતે છ પચ્ચયે અપનેત્વા સેસાનં વસેન યથાનુરૂપં અપરેહિપિ સત્તરસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. તત્થ રૂપસ્સ ચ અરૂપસ્સ ચ પચ્ચયવિભાગો વેદિતબ્બો. અત્થિપચ્ચયો અત્થિપચ્ચયત્તં અવિજહન્તોવ અનન્તરસમનન્તરઆસેવનનત્થિવિગતસઙ્ખાતે પઞ્ચ પચ્ચયે અપનેત્વા સેસાનં વસેન યથાનુરૂપં અપરેહિ અટ્ઠારસહાકારેહિ અનેકપચ્ચયભાવં ગચ્છતિ. નત્થિપચ્ચયવિગતપચ્ચયા અનન્તરપચ્ચયસદિસા . અવિગતપચ્ચયો અત્થિપચ્ચયસદિસોયેવાતિ એવમેત્થ એકપચ્ચયસ્સ અનેકપચ્ચયભાવતોપિ વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયો.
Sampayuttapaccayo sampayuttapaccayattaṃ avijahantova yathānurūpaṃ hetuadhipatisahajātaaññamaññanissayakammavipākaāhāraindriyajhānamaggaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi terasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Vippayuttapaccayo vippayuttapaccayattaṃ avijahantova anantarasamanantaraāsevanasampayuttanatthivigatasaṅkhāte cha paccaye apanetvā sesānaṃ vasena yathānurūpaṃ aparehipi sattarasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Tattha rūpassa ca arūpassa ca paccayavibhāgo veditabbo. Atthipaccayo atthipaccayattaṃ avijahantova anantarasamanantaraāsevananatthivigatasaṅkhāte pañca paccaye apanetvā sesānaṃ vasena yathānurūpaṃ aparehi aṭṭhārasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Natthipaccayavigatapaccayā anantarapaccayasadisā . Avigatapaccayo atthipaccayasadisoyevāti evamettha ekapaccayassa anekapaccayabhāvatopi viññātabbo vinicchayo.
પચ્ચયસભાગતોતિ એતેસુ હિ ચતુવીસતિયા પચ્ચયેસુ અનન્તરસમનન્તરઅનન્તરૂપનિસ્સયઆસેવનનત્થિવિગતા સભાગા, તથા આરમ્મણઆરમ્મણાધિપતિઆરમ્મણૂપનિસ્સયાતિ ઇમિના ઉપાયેનેત્થ પચ્ચયસભાગતોપિ વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયો.
Paccayasabhāgatoti etesu hi catuvīsatiyā paccayesu anantarasamanantaraanantarūpanissayaāsevananatthivigatā sabhāgā, tathā ārammaṇaārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayāti iminā upāyenettha paccayasabhāgatopi viññātabbo vinicchayo.
પચ્ચયવિસભાગતોતિ પુરેજાતપચ્ચયો પનેત્થ પચ્છાજાતપચ્ચયેન વિસભાગો, તથા સમ્પયુત્તપચ્ચયો વિપ્પયુત્તપચ્ચયેન, અત્થિપચ્ચયો નત્થિપચ્ચયેન, વિગતપચ્ચયો અવિગતપચ્ચયેનાતિ ઇમિના ઉપાયેનેત્થ પચ્ચયવિસભાગતોપિ વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયો.
Paccayavisabhāgatoti purejātapaccayo panettha pacchājātapaccayena visabhāgo, tathā sampayuttapaccayo vippayuttapaccayena, atthipaccayo natthipaccayena, vigatapaccayo avigatapaccayenāti iminā upāyenettha paccayavisabhāgatopi viññātabbo vinicchayo.
યુગળકતોતિ એતેસુ ચ અત્થસરિક્ખતાય, સદ્દસરિક્ખતાય, કાલપટિપક્ખતાય, હેતુફલતાય, અઞ્ઞમઞ્ઞપટિપક્ખતાયાતિ ઇમેહિ કારણેહિ યુગળકતો વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયો. અનન્તરસમનન્તરા હિ અત્થસરિક્ખતાય એકં યુગળકં નામ; નિસ્સયૂપનિસ્સયા સદ્દસરિક્ખતાય, પુરેજાતપચ્છાજાતા કાલપટિપક્ખતાય, કમ્મપચ્ચયવિપાકપચ્ચયા હેતુફલતાય, સમ્પયુત્તવિપ્પયુત્તપચ્ચયા અઞ્ઞમઞ્ઞપટિપક્ખતાય એકં યુગળકં નામ, તથા અત્થિનત્થિપચ્ચયા, વિગતાવિગતપચ્ચયા ચાતિ એવમેત્થ યુગળકતોપિ વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયો. જનકાજનકતોતિ એતેસુ ચ અનન્તરસમનન્તરાનન્તરૂપનિસ્સયપકતૂપનિસ્સયાસેવનપચ્ચયા નાનાક્ખણિકો, કમ્મપચ્ચયો, નત્થિવિગતપચ્ચયાતિ ઇમે પચ્ચયા જનકાયેવ, ન અજનકા. પચ્છાજાતપચ્ચયો કેવલં ઉપત્થમ્ભકોયેવ, ન જનકો. સેસા જનકા ચ અજનકા ચ ઉપત્થમ્ભકા ચાતિ અત્થો. એવમેત્થ જનકાજનકતોપિ વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયો.
Yugaḷakatoti etesu ca atthasarikkhatāya, saddasarikkhatāya, kālapaṭipakkhatāya, hetuphalatāya, aññamaññapaṭipakkhatāyāti imehi kāraṇehi yugaḷakato viññātabbo vinicchayo. Anantarasamanantarā hi atthasarikkhatāya ekaṃ yugaḷakaṃ nāma; nissayūpanissayā saddasarikkhatāya, purejātapacchājātā kālapaṭipakkhatāya, kammapaccayavipākapaccayā hetuphalatāya, sampayuttavippayuttapaccayā aññamaññapaṭipakkhatāya ekaṃ yugaḷakaṃ nāma, tathā atthinatthipaccayā, vigatāvigatapaccayā cāti evamettha yugaḷakatopi viññātabbo vinicchayo. Janakājanakatoti etesu ca anantarasamanantarānantarūpanissayapakatūpanissayāsevanapaccayā nānākkhaṇiko, kammapaccayo, natthivigatapaccayāti ime paccayā janakāyeva, na ajanakā. Pacchājātapaccayo kevalaṃ upatthambhakoyeva, na janako. Sesā janakā ca ajanakā ca upatthambhakā cāti attho. Evamettha janakājanakatopi viññātabbo vinicchayo.
સબ્બટ્ઠાનિકાસબ્બટ્ઠાનિકતોતિ એતેસુ ચ સહજાતનિસ્સયઅત્થિઅવિગતપચ્ચયા સબ્બટ્ઠાનિકા નામ, સબ્બેસં સઙ્ખતાનં રૂપારૂપધમ્માનં ઠાનભૂતા કારણભૂતાતિ અત્થો. એતેહિ વિના ઉપ્પજ્જમાનો એકધમ્મોપિ નત્થીતિ. આરમ્મણઆરમ્મણાધિપતિઅનન્તરસમનન્તરાનન્તરૂપનિસ્સયપકતૂપનિસ્સયાસેવનસમ્પયુત્તનત્થિવિગતપચ્ચયા અસબ્બટ્ઠાનિકા નામ. ન સબ્બેસં રૂપારૂપધમ્માનં ઠાનભૂતા, અરૂપક્ખન્ધાનઞ્ઞેવ પન ઠાનભૂતા કારણભૂતાતિ અત્થો. અરૂપધમ્માયેવ હિ એતેહિ ઉપ્પજ્જન્તિ, ન રૂપધમ્મા. પુરેજાતપચ્છાજાતાપિ અસબ્બટ્ઠાનિકા અરૂપરૂપાનઞ્ઞેવ યથાક્કમેન પચ્ચયભાવતો. વુત્તાવસેસાપિ એકચ્ચાનં રૂપારૂપધમ્માનં ઉપ્પત્તિહેતુતો ન સબ્બટ્ઠાનિકાતિ એવમેત્થ સબ્બટ્ઠાનિકા સબ્બટ્ઠાનિકતોપિ વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયો.
Sabbaṭṭhānikāsabbaṭṭhānikatoti etesu ca sahajātanissayaatthiavigatapaccayā sabbaṭṭhānikā nāma, sabbesaṃ saṅkhatānaṃ rūpārūpadhammānaṃ ṭhānabhūtā kāraṇabhūtāti attho. Etehi vinā uppajjamāno ekadhammopi natthīti. Ārammaṇaārammaṇādhipatianantarasamanantarānantarūpanissayapakatūpanissayāsevanasampayuttanatthivigatapaccayā asabbaṭṭhānikā nāma. Na sabbesaṃ rūpārūpadhammānaṃ ṭhānabhūtā, arūpakkhandhānaññeva pana ṭhānabhūtā kāraṇabhūtāti attho. Arūpadhammāyeva hi etehi uppajjanti, na rūpadhammā. Purejātapacchājātāpi asabbaṭṭhānikā arūparūpānaññeva yathākkamena paccayabhāvato. Vuttāvasesāpi ekaccānaṃ rūpārūpadhammānaṃ uppattihetuto na sabbaṭṭhānikāti evamettha sabbaṭṭhānikā sabbaṭṭhānikatopi viññātabbo vinicchayo.
રૂપં રૂપસ્સાતિઆદિવિકપ્પતોતિ એતેસુ ચ ચતુવીસતિયા પચ્ચયેસુ એકપચ્ચયોપિ એકન્તેન રૂપમેવ હુત્વા રૂપસ્સેવ પચ્ચયો નામ નત્થિ, એકન્તેન પન રૂપં હુત્વા અરૂપસ્સેવ પચ્ચયો નામ અત્થિ. કતરો પનેસોતિ? પુરેજાતપચ્ચયો. પુરેજાતપચ્ચયો હિ એકન્તેન રૂપમેવ હુત્વા અરૂપસ્સેવ પચ્ચયો હોતિ. એકન્તેન રૂપમેવ હુત્વા રૂપારૂપસ્સેવ પચ્ચયો નામાતિપિ નત્થિ, એકન્તેન પન અરૂપં હુત્વા અરૂપસ્સેવ પચ્ચયો નામ અત્થિ. કતરો પનેસોતિ? અનન્તરસમનન્તરઆસેવનસમ્પયુત્તનત્થિવિગતવસેન છબ્બિધો. સો હિ સબ્બોપિ એકન્તેન અરૂપમેવ હુત્વા અરૂપસ્સેવ પચ્ચયો હોતિ. એકન્તેન અરૂપમેવ હુત્વાપિ એકન્તેન રૂપસ્સેવ પચ્ચયો નામાતિપિ અત્થિ. કતરો પનેસોતિ? પચ્છાજાતપચ્ચયો. સો હિ એકન્તેન અરૂપં હુત્વા રૂપસ્સેવ પચ્ચયો હોતિ; એકન્તેન પન અરૂપધમ્મોવ હુત્વા રૂપારૂપાનં પચ્ચયોપિ અત્થિ. કતરો પનેસોતિ? હેતુકમ્મવિપાકઝાનમગ્ગવસેન પઞ્ચવિધો. સો હિ સબ્બોપિ એકન્તેન અરૂપમેવ હુત્વા રૂપધમ્માનં અરૂપધમ્માનમ્પિ પચ્ચયો હોતિ. એકન્તેન પન રૂપારૂપમેવ હુત્વા રૂપસ્સેવ પચ્ચયો નામાતિપિ નત્થિ, અરૂપસ્સેવ પન હોતિ. કતરો પનેસોતિ? આરમ્મણપચ્ચયો ચેવ ઉપનિસ્સયપચ્ચયો ચ. ઇદઞ્હિ દ્વયં એકન્તેન રૂપારૂપમેવ હુત્વા અરૂપસ્સેવ પચ્ચયો હોતિ. એકન્તેન રૂપારૂપમેવ હુત્વા પન રૂપારૂપસ્સેવ પચ્ચયો નામાતિપિ અત્થિ. કતરો પનેસોતિ? અધિપતિસહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયઆહારઇન્દ્રિયવિપ્પયુત્તઅત્થિઅવિગતવસેન નવવિધો. સો હિ સબ્બોપિ એકન્તેન રૂપારૂપમેવ હુત્વા રૂપારૂપસ્સેવ પચ્ચયો હોતીતિ એવમેત્થ રૂપં રૂપસ્સાતિઆદિવિકપ્પતોપિ વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયો.
Rūpaṃ rūpassātiādivikappatoti etesu ca catuvīsatiyā paccayesu ekapaccayopi ekantena rūpameva hutvā rūpasseva paccayo nāma natthi, ekantena pana rūpaṃ hutvā arūpasseva paccayo nāma atthi. Kataro panesoti? Purejātapaccayo. Purejātapaccayo hi ekantena rūpameva hutvā arūpasseva paccayo hoti. Ekantena rūpameva hutvā rūpārūpasseva paccayo nāmātipi natthi, ekantena pana arūpaṃ hutvā arūpasseva paccayo nāma atthi. Kataro panesoti? Anantarasamanantaraāsevanasampayuttanatthivigatavasena chabbidho. So hi sabbopi ekantena arūpameva hutvā arūpasseva paccayo hoti. Ekantena arūpameva hutvāpi ekantena rūpasseva paccayo nāmātipi atthi. Kataro panesoti? Pacchājātapaccayo. So hi ekantena arūpaṃ hutvā rūpasseva paccayo hoti; ekantena pana arūpadhammova hutvā rūpārūpānaṃ paccayopi atthi. Kataro panesoti? Hetukammavipākajhānamaggavasena pañcavidho. So hi sabbopi ekantena arūpameva hutvā rūpadhammānaṃ arūpadhammānampi paccayo hoti. Ekantena pana rūpārūpameva hutvā rūpasseva paccayo nāmātipi natthi, arūpasseva pana hoti. Kataro panesoti? Ārammaṇapaccayo ceva upanissayapaccayo ca. Idañhi dvayaṃ ekantena rūpārūpameva hutvā arūpasseva paccayo hoti. Ekantena rūpārūpameva hutvā pana rūpārūpasseva paccayo nāmātipi atthi. Kataro panesoti? Adhipatisahajātaaññamaññanissayaāhāraindriyavippayuttaatthiavigatavasena navavidho. So hi sabbopi ekantena rūpārūpameva hutvā rūpārūpasseva paccayo hotīti evamettha rūpaṃ rūpassātiādivikappatopi viññātabbo vinicchayo.
ભવભેદતોતિ ઇમેસુ પન ચતુવીસતિયા પચ્ચયેસુ પઞ્ચવોકારભવે તાવ ન કોચિ પચ્ચયો ન લબ્ભતિ નામ. ચતુવોકારભવે પન તયો પુરેજાતપચ્છાજાતવિપ્પયુત્તપચ્ચયે અપનેત્વા સેસા એકવીસતિમેવ લબ્ભન્તિ. એકવોકારભવે સહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયકમ્મઇન્દ્રિયઅત્થિઅવિગતવસેન સત્તેવ લબ્ભન્તિ. બાહિરે પન અનિન્દ્રિયબદ્ધરૂપે સહજાતઅઞ્ઞમઞ્ઞનિસ્સયઅત્થિઅવિગતવસેન પઞ્ચેવ લબ્ભન્તીતિ એવમેત્થ ભવભેદતોપિ વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયોતિ.
Bhavabhedatoti imesu pana catuvīsatiyā paccayesu pañcavokārabhave tāva na koci paccayo na labbhati nāma. Catuvokārabhave pana tayo purejātapacchājātavippayuttapaccaye apanetvā sesā ekavīsatimeva labbhanti. Ekavokārabhave sahajātaaññamaññanissayakammaindriyaatthiavigatavasena satteva labbhanti. Bāhire pana anindriyabaddharūpe sahajātaaññamaññanissayaatthiavigatavasena pañceva labbhantīti evamettha bhavabhedatopi viññātabbo vinicchayoti.
પચ્ચયનિદ્દેસવારવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Paccayaniddesavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / પટ્ઠાનપાળિ • Paṭṭhānapāḷi / (૨) પચ્ચયનિદ્દેસો • (2) Paccayaniddeso